Alþýðublaðið - 24.12.1945, Blaðsíða 12

12

Jón H. Guðmundsson:
Atvmnuleysi
Kafli úr óprentaðri skáldsögu
Jólahlað 'Alþyðublaðsins
Jón H. Guðmundsson.
ETTA er fyrsti kafli úr óprentaðri skáldsögu, sem í
handriti heitir: „Einn daigur — og nóttln“ og gerist
öll á einum sólarhring. Er það fyrsta langa skáldsagan,
sem Jón H. Guðmundsson hefir samið, en eins og kunnugt
er, hefir hann ibirt margar smiásögur, sem vakið hafa at-
hygli og hlotið góða dóma. í>á hefur og ísafoldarprent-
smiðja gefið út eftir hann tvö smásagnasöfn: „Frá liðnum
kvöldum'1 og „Samferðamenn“.
SNEMMA morguns á eyrinni.
Nokkrir togarar liggjai við hafmaribakkaínin og
menni eru í óðaönn að skipa uppúr 'þeim salitfiski og
vörubílar kotma og faana, sumiir með kol, aðrir með
fisk og verkstjórar æða um og gefa fyrirslkipanir, —
og atvinnullauisir verkiamenn standa og horf a á eða
ráfa um sér itil afþreyingar. Trilliuibátar iiggja fraim
undan bakkanum, skamimit frá verkamanniaskýlinu,
og maður er eitthvað að sýsla í einum þeirra,, en
bátur með þrem mönnum e:r á leið út höfnina.
Ungur maður stendur nokkra stund og horfir á
mianninn í triliiuibátnum og lítur svo npp í loftið, eins
og ihann sé að gá til veðurs, genguir síðian stuttan
spol, næstum upp að skýlimu, en snýr við og labbar
hægt þangað, sam togararnir liggja. Göngulagið er
hákandi og hann lyftir fótuinum óiþiarftega hátt, og
undir anmarri hendimni beldur hann á svartri regn-
kápu, en í hinni ber hann lítinn poka með kaffi og
brauði. Hann er í svörtium igúmmístígvéLum og rauð-
ur ofanáfestinigur brotinm: niður á þau, 'gráum' vað-
málsbuxum og nýjum, bláum nankinsjiakka og udar-
peysu innanundir, Húfan er ný pg situr næstum flöt
á höfiðinu
Hann er þrisvar búinm að biðja um vinpu, þennan
morguin og hefiir ailtaf fengjð afsvar. Hann bjóst ekki
við öðru. Það voru mai'gir um boðið og hanm þekkti
emgam af verkstjóruinum. Og hann fór að virða fyrir
sér eirnn og eiinn- af atvinnulieysingjunum. Homum
sýndist meiri hluti þeirra vera rosfcnir memn, þreytu-
tegir taf því að þeir fengui ekki að vinna, hélt hann.
Og svona gengu; þeir sumir í atvinmuteit allani ársims
hring og femgiu snapir við og við, en oft ekkert og
fóru 'loks, jafnnær heim. Það var þunguir róður og
igott að þurfa ekki að taba þátt í 'honum nema stiuttan
tírna. Annað þótti þessum unga utanbæjarmannii
óhuigsiandi. Og hvað var hamn amnars að vilja hingað
til' bæjiai'ins? Til* hvers var hann að ráfa hér um og
snapa eftir vinnu, þar sem voru hundruð atvinnu-
leysingjia fyrir? Hann átti ekki heima í þessu um-
hverfi, þekkti fáa og fcummi ekki við bæjarbraginn.
Reyndar gerði það lítið til, ief nóg væri að gera. En
þetta árangurslausa ráf og rangl var hræðilegt.
Hann hrökk upp úr iþessuim huigsunum við þalð a,ð
vörutoíll' var nærri búinn að stjaka honum fram af
bakkamu'm.
Það var ekki rétt að vera að þvælast fyrir vinn-
andi mönnium. Hamn labbaði ,af stað, e:n stamzaði' svo
átengdar og horfði á memnima kasta fiskinum upp á
bíilama. Það væri nú móigu gaman að vera orðinn bíl-
stjóri á einhverju troginu hérna. Hann kunni að aka
bíl', en hafði iítið fengizt við það.
Honum varð ennþá einusinni liti'ð yfir vi,nnustað>-
inn, og svo sneri hanm við og gekk uppað verka-
mannaskýlinu.
Átti hanm að líta inn og sitja þar dálítinn tíima?
Það var tiibreytimg í því að hluBta á verkamennina
og engin hætt á því að amast yirði við honum. En
það er bara svo ömuxlegt að hoirfa á þennan atvinnu-
iausa hóo.
Hann er boiminn inm í ganginn og stendur þar
nokkra stuind, en fer svo út aftuir og gengur vestur-
uim. Þarna erui m'enn að losa mýjan fisk af bíl við
fiskbúðirnar. Það hljóta margir ,að hafa atvinnu við
að selja íisk í svona mammmörguim bæ. Og það er lík-
lega fastavinna, því alltaf þarf fólkið að borða, þó
að sumir hafi iítið að gera.
Tveir mótorbátar liggja við steinbryggjuna.
Maðuir kemur uppúr lúkamum á öðrum þeirra og
hellir úr fötu í sjóinn og setur hana svo frá sér og
kveikir í sígarettu. Hvað skyldu margir vera á þess-