Vísir - 24.12.1955, Blaðsíða 16

16
JÓLABLAD VÍSIS
CATERPILLAR
j Dráttarvélar
Dráttarvagna
| Vélskóflur
Veghefla
Diesel aflvélar
Diesel rafstöðvar
Bátavélar
JLeitiö upplýsinftju — EinUuuinboð ú Islundi fyrir
CATERPILLAR TRACTOR CO., PEORIA, ILL.
Simnefnií „BJEKLA
merkjum gefnum út árið 1925 til
lieiðurs portúgalska skáklinu
Branco, er mynd af ungum ást-
vimim, sem hann segir frá í
einu verka sinna. Og á þj-iggja
alda ártíð Lope do Vegas var
gefíð út spænskt frímeiki, er
sýndi ástai-svið úr einu af leik-
riturn hans. 1921 og 1928 voi’u
pi-entuð í Júgóslafíu mei’ki fyrir
góðgei'ðarstarfsemi með eftir-
mynd af fi’ægu málvei’ki eftir
serijneskan mann, „Meynni frá
Kossóvó". Er þar á listrænan
liátt sagt frá atburði, sem geymzt
hefur i minningunni úr oirust-
unni milli Sei’ba og Tyi’kja ái’ið
1389. Ung serbnesk stúlka lileyp-
ui’ út á blóðvöllinn til að lcita að
elskhuga sínum og finnur hann
þar helsæi’ðan og að dauða kom-
inn mitt á meðal líka liinna
föllnu. Mcð átakanlegii fómfýsi
og hjúkx’un heppnast henni að
bjai’ga lífi hans. Serbnesk þjóð-
vísa segir einnig frá þessai’i
frægu sögu.
Enskur hcrforingi og
Indíánastúlka.
Svipaða sögu segja oss tvö
bandaiisk frímerki gefiix út áiið
1907. Hafa þau að geyma mynd
enska herfoiingjans Jóns Smitlis
þess er stofnaði Jamestown, og
Pókalionta, Indíánastúlkumar
frægu. Á stjórnarfex’ðum sínum
um víðátlumikið umhveffi ný-
lendunnar féll Jón Srnith tví-
vegis í hendur Indíánaflokks
þess, er faðir Pokaliontu var
hðfðingi fyi’ir. Stúlkan. fékk ást
á þessum hvíta manni, eftii' að
liann hafði veiið fangi Indíán-
anna vikum saman, og bað fyrír
honum, er liann átti að deyja
við pyntingastauiinn. Heppnað-
ist henni í bæði skiptin að tala
um fyrir föður sinum og fi’elsa
Jón Smith. Síðar fi’elsaði hún
hann og fóllc hans fi’á bi’áðri tor-
tímingu með því að láta hann
vita fyiij’hugaða árás Indíán-
anna.
Eitt fiimei’ki hcfur þó fengið
nafnið „ástarfrímei‘ki“ öði’um
fi’emur, þó að myndin á því eigi
ekkei’t skylt við ástir, né neitt,
sem á ást minnir. Áiið 1918 lét
sænska póststjórnin pi-enta mik-
ið af bi’áðabirgðafrímerkjum
með tíðnotuðum, en smáúm
voi’ðgildum. þar á mcðal var
appelsínui’autt 25-aui’a fiimerki
með tölunni 12. Nú vildi svo til,
ef til vill aðeins á einu blaði, að
áleti’unin var af vangá préntuð
öfug, og lcntu þessi frímei’ki í
Guliksbei’g, litlu pósthúsi í Noi’ð-
ur-Svíþjóð. þar átti heinia ung-
ur bóndi, sem lofað hafði unn-
ustu sinni að senda henni bréf
daglega og efndi það. Og dag
nokkuni komust menn að því,
að stúlkan átti hvoi’ki meira né
minna en 30 bréf með hinum
rangprentuðu fi’ímeikjum. Fi’í-
mei’kjasali leitaði hana uppi
sem skjótast og bauð henni 200
ki’ónur fyrir hvert frímei'ki.
Unga stúlkan var vön að gfeyma
ástarbréfin með umslögunum og
féklt fyrir þau 6000. kiónur, á-
gæta. upphæð rétt fyrir bi*úð-
kaupið.
Við íjúkum að tala um ást.ar-
sögur fi’ímerkjanna, sem mai’g-
ar ci'u þó cnn ósagðar, með þvi
að hylla tvær fagi’ar konur á
tVeimur nýjum fiímei’kjum.
Annað fi-ímei'kið er geíið út í
Gi'ikklandi og sýnir fomfi’ægt
listavei’k, sem nú er gejmit á
Louvre-safninu í Pai’ís sem dýr-
gi-ipur, Venus fi’á Miló, ástai*-
gyðjuna.
Ilitt er búlgariskfc flugfríméi'ki
mcð mynd af ungii stúlku, cr
tiúir dúfu fyrir vandlcga inn-
sigluðu bréfi, og leggur um lcið
höndina á órótt hjarta.
Polikarpa Salavarieta og
Eva Peron.
Enn er eftir að minnast á tvær
fagrar konubrjóstmyndir á fri-
merkjum. Nafn Evu Peron er al-
mennt þekkt, og varla er til sá
frímcrkjasafnari hinum megin
við hafið, að hann viti ekki dcili
á Pólíkörpu Salavarietu. La Pola
nefna Kólumbíubúar hana, og
hvcr sá, sem í þv.í landi sér
mynd á eins Centuvo-marks frí-
mcrki frá 1910, þekkir einnig
sögu hennar. Pólíkarpa var ein-
föld lítil saumastúlka á þcirn
tímum, er Spánverjar réðu enn
yfir landinu, og vann fyrir efn-
aða fjölskyldu í Santa-Fe. Við
uppliaf sjálfstæðisbaráttu Kol-
umbíu var hún trúlofuð ungum
föðuilandsvini, er viðriðinn var
. samsærið gegn spænsku kúgur-
ununv og fánii í henni hugprúð-
an baráttufélaga. Dag nokkurn
voru þau bæði ásamt sjö öðr-
unv sanvsærismönnum tekin og
sökuð um, að hafa notað sanv-
band sitt við spænska herfor-
ingja til þe.ss að konva fregnum
af spænskum hernaðaráætlun-
um til uppreisnarhersins. jþeim
var stefnt fyrir lierrétt. Til þcss
að bjarga félögum sínum og þá
fyrst og frenvst elskbuga sínunv,
færði Pólíkarpa þá nviklu fórn
að játa á sig alla sökina. En það
gagnaði ekki. Allir hiivir ákærðu
voru dæmdir til dauða, og 14.
nóvember 1817 skyldi dónvinum
fullnægt. þegar Pólíkarpá liafði
verið færð á aftökustaðinn,
hrópaði hún ívárri röddu, svo að
það barát'til eýnv'a þeirí-a,'seni
safnazt höfðu saman að baki
spænsku liei’mannaraðanna, er
girtu svæðið: „Silalega fóik,“
hrópaði hún, „örlög ykkar væru
önnur i dag, ef þið lvefðuð þekkt
yndi frelsisins. Ég er aðeins
kona, en ég hef næga krafta til
að þola dauðann, — þó að þús-
und sinnunv væri. Gleynvið eigi
þessari stundu, meðan þið liaf-
ið tækifæri til að gera eitthvað."
Hún dó sem hetja.
Svo bað liún unv glas af vatni.
Er spænskur herforingi skipaði
einuin henvvannanna að upp-
fylla ósk Ivennar, rankaði liún
við sér og lvrópaði: „Nei, ég vil
ekkert þiggja af Ivöðlum föður-
lands nvíns." því næst kraup
hún á kné, lét binda fyrir augu
sér og fjötra hendurnar og bcið
í’ólcg eftir, að hernvönnununv
yrði gefið merki um að skjóta.
Hún var tuttugu og tveggja ára,
er lvún dó hetjudauða sínum fyr-
ir föðurland sitt, Kolumbíu.
Fordæmi henivar hvatti landa
hennar í baráttunni, dauði Iicnn-
ar hefur ckki gleymzt. Spænska
okiö var lirotið, og með sömu
stolti var lelrað yfir mynd lvcnn-
ar á frínverkinu: Kólunvbía —
sjálfstæð þjóð.
Einnig var Iíf Evu Perons
hönnum Iilantlið. Dóttir snvá-
bónda, síðan söngkona og æstur
föðurlandsvinur, því næst stoð
og stytta argentíska einræðis-
herrans Perons og að lokunv við
Ivlið Iians ung nvóðir allf-a hjálp-
arvana nveðal argentískrar þjóð-
ar. En aðeins þrjátíu og þriggja
ára hafði hún þó runnið sitt
skeið, cn ungleg mynd hennai',
senv gefur ekkert til kynna unv
líinn' hræðiléga krabba,1 ci’ lfún
þjáðist af, hefur verið gerð ó-
dauðleg á frímerkjum.
í lvópi drottningar-frínverký-
anna er einnig að fimva málverk
af Ástríði frá Belgíu, stjónvand-
anunv, sem dýrkaður var af þjúð
sinni. Svört umgjörð sýnir oss
sanvúð þjóðarinnar vcgna sorg-
Iegs dauða hénnar, cr hún var
svo ung dænvd til að þola.
------4-------
Sveitamaður, senv var í sum-
arleyfi í Kaupnvannaliöfn, hafði
heinvsótt ýmsar knæpur í mið-
bænunv og fengið scr fullmikið
í staupinu. þegar lcið á daginia
arkaði hann inn í Örsteds-garð-
inn og sofnaði þar á bekk. peg-
ar konvið var að lokun, korn eft-
irlitsmaður einn og hristi hinn.
sofandi nvann. Við ætlunv að
loka, sagði lvann. — Ágætt, svar-
aði sveitamaðurinn, en þér nveg-
ið ekki skella hurðinni.
'k
Dr. Adenauer forsætisráðherra
V.-þýzkalands, fær sinn skerf
af skopsögum, senv nvargar fjalla
unv, að hann sé undir handar-
jaðri Bandaríkjamanna.
Eitt sinn sást dr. Adenauer
labbandi með regnhlíf í glaða-
sólskini í hallargai’ði í Bonn.
Jfegar þingmaður oinn spurði
liamv, liveruig á þessu stæði,
svaraði hann: Mér cr mæta vel
Ijóst, að það er glaðasólskin, en
ég var að fá skeyti frá F.isen-
hower forseta um, að það sé
rigning í Washington.