Vísir - 24.12.1955, Blaðsíða 24

■354
JÓLABLAÐ VlSIS
um hvað vígfimi og dirfsku
.;snerti. Einn biskupinn Petrovits
JSfjegos, varð eitt mesta skáld
jþjóðar sinnar fyrr og síðar og
xit lians „Gorski Vijenac*5 (þ.
•e. Fjallahringurinn) hefur ver-
ið þýtt á fjölmörg menningar-
mál. Þessi sami biskup var
. jafnframt einn mesti stjórn-
vitringur og menningarfröm-
'uður sem landið hefur átt.
-*Óvenjuleg
iiöfuðborg.
Það er ekki fju-r en seint á
-öldinni sem leið að trúarváld
-er aðskilið frá því veraldlega,
-er Danilo II. neitaði að taka
isér biskupsvald í hendur. En
-eftirmaður hans Nikola I. var
rfyrsti og síðasti þjóðhöfðingi
•vSvartfjallalands, sém bar kon-
■ungsheiti, en það tignarheiti
■ var lagt niður um . leið og
I Montenegro var sameinuð
-öðrmn smáríkjum þar suður
álfu og byggt hefur um alda-
raðir. Svartfjallasynir geta
stært sig af hetjudáðum, sem
fáir aðrir og þær ganga enda
ótrúleika næst. Hermennskan
er stolt þjóðarinnar og Svart-
fjallabúinn er hermaður í húð
og hár. Það er virðingu þeirra
miðboðið að vinna — það eiga
konur að gera — því sjálfir eru
þeir hetjur, slcapaðir af guði til
þess að verja ættjörðina og
l>erjast. £ Svartfjallasynir eru
háváxnir og íturvaxnir og
hinir hermannlegustu og karl-
mannlegustu á velli, en þegar
um skipti við konur er að ræða
eru þeir taldir harðleiknir og
kaldlyhdir, enda telja þeir kon-
ur standa skör neðar en karl-
kynið. Fornt máltæki segir að
því harðleiknari og strangari
sem karlmaðurinn Sé, þeim mim
þoldcameiri og yndislegri verði
konan. En hvað sem því líður
standa konur karlmönnum
mj.ög að baki í'Svartfjallalandi
hvaö glsesileik snertir.
, Fóikiö er fátækt og býr við
iiarðan kost og ómild lífskjör.
Húsakostur alþýðu eru lág-
reistir kofar, hlaðnir úr kalk-
steini, með rislausu þald og
litlum gluggum, Víða eru hús-
dýrin liýst í sömu vistarveru
,og. fólkið. Hlóðir standa á
miðju gólfi og neðan úr loftinu
hangir pottskrifli á löngum
járnkróki. Á þessum hlóðum
og. í þessum potti fer öll elda-
menhska fjölskyldunnar fram.
Meðfram veggjum standa rúm-
fletin og á góifi er borð og ein-
hverskonar hnailar eða trjá- j
bolir.til þess áð siíja. á.:, Á þess-j
um sætuni tekur fótkið. sérj
hvíld eftir langan vinnudag ogi
ornar sér við elclinn i stormi.
Um annan húsbúnað er naiun-
ast að r.æða. Fæðan s.em það
nærist á er flatbrauð eða mais-
síappa . ine.ð anjólk út á, eða I
önnur áiíka óbrotin og ódýr
fa?ða.
Þar saunasí
liið forukveðna.
En á misjöfnu þrífast börnin
bezt og kemur manni í hug að
það sannist í landi Svartfjalla-
sona, því óvíða gefur að líta
gjörfulegri menn né hraust-
legri..
Að manirfjöidá er Svart-
fjallaland álíka stórt og meðal-
síór evrópsk borg. — En ai
manndómi og hreysti á hún sér
merkari og stórkostlegri sögu
en flestar aðrar þjóðir álfunn-
ar. Og það er saga þessa fá-
menna þjóðarbrots og hreysti-
leg barátta gegn erlendum herj-
ilm og erlendri kúgun, sem orð-
ið hefur . júgóstavnesku þjóð-
ir.ni i heild tákn einingar í bar-
áttu hennar fyrir frelsi og sjálf-
sur-ði.
Þorsteiim Jósepsson.
Héi maður í
ihúð og h&r,
í Svartfjallalandi býr harð-
;ger þjóð, ein sú harðgerasta og
hraustasta, sem byggir Norður-
fm®
tir
nfrá í eina ríkjasamsteypu —
■ -..Júgóslavíu —við lok heims-.
Ætyrj ald arinnar fyrri. - -
Hin forna höfuðborg Svart-
::fjallalands, Cetinje, er undar-
j legasta höfuðborg, sem eg hefi
:.séð. Hún stendur á lítilli há-
..sléttu inni á milli hrjóstugra
' klapparuröa og kalkfjalla hátt
uppi í f jöllum og langt frá sjó.
'.Hún líkist í engu borg í þess
-orðs venjulegu merkingu held-
■ ur þorpi — íbúarnir eru ca.
5000 — með ljótum og' sundur-
1 leitum húsum. Götur- eru að
vísu breiðar og miklar, en hús-
:in flest lágreistir, sviplausir
-einnar hæðar steinkumbaldar,
.. gulskræpóttir á lit. Einstök
'hús eru aS vísu stærri en í
•engu stílhreinni né fegurri en
'hin. Konungshöllin — ef höll
-slsal kalla — mannlaus orðin
"Og sendiráðsbústaðirnir yfir-
..gefnir. Þama ér ekki lengur
neitt að sjá nema ömurleikann
-einan og maður hefur á til-
: finningunni að bezt sé að hafa
.sig sem skjótast á brott, og að
halda af nýju upp í hæðirnar
-og stórgrýtið á leið til nýrra
: mannabyggða.

á höfunum
Stærð svissneska fiotans er
jafn takmörkuð og síærð lands-
ins sjálfs. En þrátt 'fyrir það
gætir áhrifa Svisslands á öllum
höfum ...
Þér þurfið ekki að vera
flotaforíngi, né heldur skip-
stjóri til þess að vita, að beztu
skipaklukkur heijns koma frá
Svisslandi,
Og „frá Svisslandi“' me.rkír.
eingöngu frá Ulysse Nardin.
Og Ulysse Nardin hefur
þjónað fleiri flotastjórnum en
nokkur önnur klukka. Allt
frá dögum rússnesku keisar-
anna, Viktoríu drottningar og
Roosevelts eldri Bandaríkjafor-
seta, hefur Ulysse Nardin hlot-
ið fleiri heiðursverðlaun en
nokkur önnur verksmiðja —
alls 3645 verðlaun.
Flotaforingi eða skipstjóri
verðið þér kannske aldrei, en
það verður Ulysse Nardin
heldur ekki, það er víst. En
jafnvel þótt þér vinnið á landi
eigið þér ekki annað ráð vænna
en að úr yðar sé frá hinum
heimsþekktu Ulysse Nardin-
verksmiðjum.
Prjónuð föt eru fe-itt af því, sem hæst bef
í tízkuxmi frá hinum frægu tízkuhúsum
Parísar. Ekki aðeins peysur eru í tízku,
heldur hvers konar bolero-jakkar og heilir
kjólar eru nú prjónaðir, og eru meðal þess,
sem nú breiðist út í tízkuheiminum.
Nú geta duglegar prjónakonur, ungar og
gamlar, gert sér sjálfar dýrmæíustu tízku-
flíkur eftir tízkublöðimi. Og þá sér Ullar-
verksmiðjan Gefjun fyrir gaminu, íslenzku
garni, íslenzku með grillonefni, og erlendu,
öllum gerðum. Biðjið um Gefjunar-garn og
prjónið eftir Parísartízku!
• . >v
:AR6'ARN
ulysseTnardin
Einkaumboð tyrir Islandí
Franch Mkhelssn
úrsmí5am@isf&ri
l-augavegi 33
\£ -f S~ - Jl' '-i-“ ♦v-" +Js* WJ
m §§gig