Morgunblaðið - 03.11.1965, Blaðsíða 6

6
MORGU N BLAÐIÐ
Miðvikudagur 3. nóv. 1965
Frá Herferð gegn hungri:
Ljósmyndasýning á
Mokkakaffi og víöar
A MOKKAKAFFl stendur nú
yfir sýning á vegum Herferðar
gegn Hungri, á ljósmyndum
frá vanþróunarlöndunum. Sýna
myndirnar innfædda við jarð-
ræktarstöf og við fiskveiðar og
gefa greinargóða mynd af kjör-
um og aðbúnaði þessa fólks.
Er fréttamaður Mbl. leit inn á
Mokkakaffi í gær, tjáði Guð-
mundur Baldvinsson veitinga-
ma'ður honum, að sýningin hefði
vakið mikla athygli enda óvenju-
leg um marga hluti og sú fyrsta
sinnar tegundar á Mokka.
Myndir þessar eru allar frá
Síðastliðinn föstudag komu út
tvær nýar bækur á vegum
bókaútgáfunnar Heimskringlu.
Er þá fyrst að nefna Ævintýri
Marcellusar Skálholtsbiskups,
samantekin af Birni Þorsteins-
syni sagnfræðing. Marcellus de
Nieverniis er frægastur þeirra,
er borið hafa biskupsnafn í Skál
holti, en komst þó aldrei til Is-
lands. Hann var talsverður æv-
intýramaður, lenti fimm sinn-
um í fangelsi, var eitt sinn
dæmdur í lífstíðardýflissu, einu
sinni hengdur (þ.e. aftakan var
táknræn, því að snöru var brugð
ið um háls honum, og lýðurinn
hæddi hann og spottaði, eins og
venja var til um dauðadæmda
menn. Átti þetta að tákna að
hann væri dáinn mannlegu
samfélagi og ætti þangað ekki
afturkvæmt, og eitt sinn bann-
færður af sálfum páfa. Samt
sem áður hélt Márcellus biskups
tign til æyiloka, og völd erki-
biskups hafði hann um skeið í
Niðarósi. — Innbundin kostar
bók þessi 340 krónur.
Samtímis kom út há Heims-
kringlu bókin — Vinaspegill —
eftir Jóhannes úr Kötlum. Hér
er um að ræða safn úr blöð-
um og tímaritum af bundnu og
óbundnu máli, greinar og erindi
um bókmenntir, þóðernismál og
íslenzka náttúru, útvarpsþættir,
afmæliskveðjur og minningar-
greinar. Kristinn E. Andrésson
sér um útgáfuna og hefur valið
efnið í samráði við höfundinn.
Fyxr á þessu ári gaf Heims-
kringla út bók eftir Ólaf Jó-
hann Sigurðsson, er nefnist —
Leynt og Ljóst. — Hún inniheld
ur tvær smásögur, er hafa hlot-
ið mikið lof gagnrýnenda. Auk
þess kom út þriðja prentun hinn
ar sígildu ljóðabókar Jóns Helga
sonar Úr Landsuðri og bók
Brynjólfs Bjamasonar um heim
speki Á Mörkum Mannlegrar
Þekkingar.
Væntanlegar á þessu ári frá
bókaforlagi Heimskringlu eru
fimm bækur: Eftir Þjóðveldið
eftir Hermann Pálsson, um rann
Matvæla og Landbúnaðarstofn-
un Sameinuðu þjóðanna, FAO,
sem hefur gert ýtarlega rann-
sókn á útbreiðslu hungurs og
vannæringar í heiminum. Niður-
stöður þessarar rannsóknar birt-
ust árið 1963 í „Third World
Food Survey". Niðurstöðumar
eru í stuttu máli þessar:
1. 150—20% af íbúum jarðar,
eða 300—500 milljónir manna,
þjást af hungri. Þetta er algjör
lágmarkstala. íbúar vanþróaðra
ríkja fá aðeins 2.150 kaloríur á
dag, en í þróuðu ríkjunum fá
íbúarnir 3.050 kaloríur á dag.
sóknir á íslenzkri sögu. í Heið-
inni eftir Björn Bjarman og er
bókin frumsmíði höfimdar. Lim
rur eftir Þorstein Valdimarsson,
en það eru 99 stutt Ijóð með sér
kennilegu formi, sem Englend-
ingar kalla ,,limericks“. Þá
kemur út leikrit eftir Bjarna
★ Kerlingin spurði
Ég verð alltaf dálítið upp
með mér, þegar ég les í öðrum
blöðum heila kafla úr dálkum
Velvakanda — og síðan athuga
semdir andstæðinga okkar í
líkingu við: „Þarna sjáið þið
hvernig Sjálfstæðisflokkurinn
hugsar," eða „Þetta segir
Sj álfstæðisf lokkurinn" — já,
jafnvel að vert sé að hafa til-
tekin ummæli Velvakanda í
huga, þegar næst verður geng-
ið að kjörborðinu.
Þá rennur það upp fyrir mér,
að Velvakandi hlýtur að vera
ákaflega gáfulegur — úr því að
þeir menn eru til, sem halda,
að Velvakandi leggi meginlín-
urnar í pólitíkinni. — En þeir,
sem ekki sjá muninn á rabb-
dálki dagblaðs — (dálki, sem
flytur m.a. skoðanir lesenda á
öllu milli himins og jarðar) og
heilum stjórnmálaflokki, sem
viðkomandi blað fylgir að mál-
um — þeir eru ekki betri en
kerlingin, sem spurði af hverju
Morgunlblaðið birti slysafrétt-
irnar aldrei fyrr en daginn eftir
að slysin ættu sér stað.
Tilefni þess að ég minnist á
þetta í dág, er að Alþýðublaðið
birti á laugardaghm grein eftir
mann nokkurn í Ytri-Njarðvík,
Kristján Pétursson að nafxú.
Það er öllu heldur Velvakandi
frá 23. okt., sem maðurinn hef-
ur beðið blaðið að birta —
ásamt athugasemdum.
Hungrið verður sigrað.
Benediktsson frá Hofteigi, er
nefnist Stormur í Grasinu og
loks barnabók eftir Vilborgu
Dagbjartsdóttur, sem hún kallar
Sögur af Alla Nalla.
Félagsbók Máls og Menningar
að þessu sinni er sjálfsævisaga
Benedikts Gröndals, Dægradvöl.
-jAr Tollskýlið, sem
brann
Þarna ræddi ég um vega-
tollinn og brunann á tollskýl-
inu við Keflavíkurveginn — og
sagði, að hefði einhverjir and-
mælendur vegatollsins kveikt í
tollskýlinu til þess að mótmæla
í verki vegatollinum, notuðu
þeir sams konar aðferðir og
K1 Klux Klan.
Ég tel mig efcki þurfa að
sfcýra þetta frekar. Það ætti
öllum að vera ljóst að hér er
átt við brenmuvargana sjálfa,
ef um íkveikju hefur verið að
ræða. Þess vegna virðist mér
það hálf kjánalegt hjá fyrr-
greindum manni að ætla Suð-
umesjamömnum að taka þetta
til sín yfirleitt. Ég mundi segja
að það væri misskiiningur að
yfirlögðu ráði. Ekfci sízt vegna
þess, að hann sér ástæðu til að
líta á þennan pistil minn sem
framlag í stjómmálabarátt-
unni.
Velvakandi á marga lesemdur
á Suðurnesjum sem annars
staðar á landinu. Ég hef ekki
heyrt neinn þeirra tafca Ku
Klux Klan samlífcinguna til sín
utan þess að einm bréfritari
hefur minnzt á þetta — og hans
bréfi voru gerð skil hér í blað-
inu á laugardaginn.
Kristján Pétursson segist
ekki hafa samúð með bremnu-
vörgunum og ég sé ekki hvem-
FAO-rannsóknir sýna að sérhver
venjulegur maður þarf um 2.700
kaloríur á dag til þess að seðja
hungur sitt. Er því talið, að
a.m.k. 20% íbúa vanþróaðra ríkja
þjáist af hungri.
2. 60% af íbúum vanþróaðra
ríkja eru vannærðir — þ. e. fá
ekki þau efni sem nauðsynleg
eru fyrir mannslíkamann. Séu
allir íbúar jarðar, sem eru um
3.5 milljarðar, teknir í heild, er
lágmark að áætla að helmingur
þeirra þjáist af hundri eða van-
næringu eða hvorutveggja.
Búðardal, 1. nóvember.
LAUGARDAGINN 31. október
opnaði Búnaðarbankinn útibú í
Félagsheimilinu, Búðardal. Úti-
bússtjóri var ráðinn, Skjöldur
Stefánsson, sem áður var sýslu-
skrifari og sparisjóðshaldari hér.
Hætti þar með Sparisjóður
Dalasýslu inn- og útlánastarf-
semi og kemur Búnaðarbanka-
útibúið í hans stað.
Síðari hluta dags buðu for-
ráðamenn bankans til samsætis
í félagsheimilinu og vom þar
um 80 manns. Formaður banka-
ráðs, Jón Pálmason frá Akri,
bauð gesti velkomna og veizlu-
stjóri var Friðjón Þórðarson,
sýslumaður. Undir borðum lýsti
hann að nokkm starfi sparisjóðs
ins á liðnum árum. Þá tók til
máls Þórhallur Tryggvas., banka
stjóri, og gat um tildrög þess að
útibúið var stofnsett og lýsti
til sín.
ýý Varla heppilegasta
leiðin
Vegatollur er málefni, sem
sjálfsagt mætti deila um enda-
laust. — Ég man efcki betur en
allir stjómmálaflokkamir hafi
stutt vegatollana, þegar þeir
vom ræddir á þingi, svo að ég
held að Kristján kæmist aldrei
hjá því að styðja einhverja
„vegatollsmenn“ við næstu
kosningax, ef hann ætlar sér að
kjósa. Það er hins vegar ekkert
við það að athuga þótt hann
geti ekki failizt á gerðir Al-
þingis, sem gefcur sjálfsagt
aldrei gert öllum til hæfis.
En í slikum umræðum verða
menn að taka fullt tillit til
staðreynda og forðast sjálfs-
blekkingar. Verið getur að toll-
urinn sé of hár, ég skal ekki
dæma um það. Velvakanda
finnst hann í hæsta lagi, en
honum finnst hinsvegax ékki
óeðlilegt þótt ökumönnum á
veginum sé gert að greiða eitt-
hvað fyrir afnotin. En Velvak-
andi hefux frétt, að einn fund-
armanna á Keflavíkurfundin-
um hafi lagt til, að tollskýlið
yrðd fjaxlægt. Varia er það
heppilegasta leiðin til þess að
leggja nýtízku þjóðvegi um ís-
land þvert og endilangt.
Þannig er ástandíð í dag. ^
Ljósmyndásýningin á Mokka-
kaffi mun að öllum líkindum
standa yfir tvær næstu vikur.
Samskonar sýningar eru einnig
í glugga Æskunnar og í Símstöð-
inni í Hafnarff.ði. Fólk er ein-
dregið hvatt til að skoða sýning-
ar þessar, sem em fróðlegar og
fyllstu athygli verðar. Einnig
skal fólk minnt á, að nú stendur
yfir fjársöfnun Herferðar gegn
Hungri, og er það beðið að taka
vel sjálfboðaliðum þeim, er
safna fé fyrir Herferðina.
þeim samningum, sem gerðir
vom milli sparisjóðsins og Bún-
aðarbankans.
Til máls tóku að auki Guð-
mundur Ólafsson, bóndi að
Ytra-Felli, Kristinn Indriðason,
bóndi að Skarði, Ásgeir Bjarna-
son, alþm., Skarði, Eggert Ólafs-
son, prófastur Kvennabrekku, og
Jón Pálmason, Akri, flutti frum-
orta stöku, Steingrímur Samú-
elsson, fyrrv, bóndi Heinabergi,
Gísli Brynjólfsson, bóndi Hval-
gröfum, las upp árnaðarósk frá
föSur sínum Brynjólfi Haralds-
syni, og hélt síðan ræðu. Síðast-
ur tók til máls Brynjólfur Sand-
holt, dýralæknir.
Aðalinnihald í þessum ræðuni
voru þakkir og árnaðaróskir til
þeirra, sem að þessum stofnun-
um hafa staðið fyrr og nú. Hóf-
inu var slitið með söng og
kveðjum. — K. A.
'A' Hvergi óhultir
Loks er hér eitt bréf:
„Kæri Velvakandi.
Allir borgarbúar éxu slegnir
yfir slysinu á Hverfisgötu.
Bréfið, sem þú bixtir frá lög-
manni um helgina var vissu-
lega þarft. Vonandi er enginn
lengur í vafa um rétt sinn í um-
ferðinni.
En hvernig í ósköpunum
stendux á því að slökkviliðið
ekur inn Hverfisgötu á leið að
Hátúni? Á Hverfisgötunni em
tveix umferðarvitar — og um-
ferðin yfirleitt það mikH, að
bílaraðir eru á báðum akrein-
um, ekki aðeins við vitana,
heldur inn alla götuna.
Sbúlagatan ex ekki aðeina
greiðfæxari vegna bxeiddax
sinnar, heldur eru þar engir
umferðaxvitar til hindrunar.
Ég er ekki í vafa um að þeir,
sem þurfa að flýta sér, eru tölu-
vert fljótari inn Skúlagötu en
Hverfisgötu, þrátt fyrix smá-
krók, eða spottann frá Hreyfli
niður að Sænska frystihúsinu.
Það er liðlega hálfrar mínútu
akstur fyrir slökkviliðið eða
jafnvel enn skemmri.
Ástandið í umferðinni er nú
orðið það alvaxlegt, að jafnt
ökumenn sem fótgangandi em
hvergi óhultir. Eftir þetta síð-
asta — og rniér liggur við að
segja alvaxlegasta — slys veigra
ég mér við að faxa með bömin
mín í bílnum niður í bæ. Á
hverju getum við ekki átt von?
Ökumaður".
Kaupmenn - Kaupfélög
Nú er rétti tíminn til aS panta
Kafhlöður fyrir veturinn.
Bræðurnir Ormsson hf.
Vesturgötu 3, Lágmúla 9.
Sírni 38820.
Fimm bœkur trá Heims-
kringlu vœntanlegar
Búnaðarbankinn tekur
við af Sparisjóði
Dalasýslu