Morgunblaðið - 15.04.1966, Blaðsíða 1
32 síður
B3. árgangur.
84. tbl. — Föstudagur 15. aprfl 1966
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
S-Vietnamstjórn heitir
kosningum innan 3-5 mán.
Búddatrúarmenai áuægðír - Kyrrt í öa \ang og Hué
Nguyen Cao Ky, forsætisráðherra S-Vietnam og fyrsti vara-
mattur hans, Nguyen Huu Co, við setningu ráðstefnu þeirrar
wm stjórnmálaástandið í landi nu er lauk í Saigon í dag. Þung-
húin andiit peirra speglast í gl jáfægðum borðfletinum fyrir
framan þá.
Saigon, 14. apríl, NTB, AP.
FOKSETI S-Vietnam, Nguyen
Van Thieu, hershöfðingi, undir-
ritaði í dag tilskipun um að efnt
skyldi til almennra þingkosninga
í landínu innan þriggja til fimm
mánaða. Flestir leiðtogar Búdda-
trúarmanna í Saigon fögnuðu
þessum tiðindum og mótmæla-
göngu þeirri sem fara átti í
Saigon á þeirra vegum var snúið
upp í sigurgöngu í staðinn.
Óvíst var þó talið, hversu þess
um tilslökunum stjórnarinnar
gagnvai't kröfum Búddatrúar-
manna yrði tekið í Da Nang og
Hue þar sem mótmælaaðgerðir
gegn stjórninni hafa verið ákaf-
astar. Þar hafa Búddatrúarmenn
krafizt þess að stjórnin í Saigon
dragi sig í hlé eins fljótt og þess
sé kostur, en engin ákvæði eru
um það í tilskipan stjórnarinnar
í dag.
Thieu undirritaði skjal þetta
á iokafundi ráðstefnu þeirrar
sem setið hefur í Saigon undan-
farið og sagt hefur verið frá í
fréttum og kemur fram í tilskip-
aninni að núverandi stjórn mun
sitja að völdum unz þing kemur
saman. Ekki var tiigreint hvenær
stjórnin skyldi fara frá, en því
lýst yfir að hún færi aðeins með
völd til bráðabirgða. Lagt var
til að skipuð yrði nefnd innan
10 daga til þess að leggja drög að
kosningalöggjöf og einnig var
þess ffarið á leit við alía stjórn-
mála- og trúarflokka í landinu
að þeir létu af mótmælaaðgerð-
um og áróðri.
Leiðtogar Búddatrúarmanna í
Saigon ákváðu við þessi tíðindi
að breyta mótmælagöngu þeirri
sem fara átti í dag í sigurgöngu
að fagna yfirlýsingu stjórnarinn-
ÍRAKSFORSETI FERST I FLUGSLYSI
Kúrdar segjast hafa ráðið hann af dögusn
Þjóðarsorg wiða í löndum Araba
! Bagdad, 14. afpríl. AP, NTB.
ABJHJL Salem Aref, forseti
íraks, lét lifið í flugslysi í gær-
kvöldi skammt frá hafnarborg-
inni Basra og með honuin 10
inenin aðrir. Slysið varð skömmu
eftir að forsetinn lagði upp frá
Basra, þar sem hann hafði talað
á fjölmennum útifundi. Lenti
þyrla hanis í sandbyl er skail á
skömmm eftir flugtak og í miðju
iians að því er talið er. Tvær
þyrlur aðrar voru með þyrlu for-
setans og björgnðust báöar úr
bylnum.
Þjóðarsorg hefur verið fyrir-
skipuð í írak vegna fráfalls for-
setans og á að standa í einn mán-
uð ög einnig hefur verið fyrir-
skipuð þjóðarsorg i mörgum
öðrum Arabalöndum. Útför Arefs
verðwr gerð á laugardag og eru
»ú á leið til Iraks sendinefndir
frá Arabaríkjunum að vera við
útföriDia. Fyrst á vettvang varð
sendinefnd frá Egyptalandi og
var fyrir henni einn nánasti sam
starfsmaður Nassers, Abdul
Hakim Amer, varaforseti. Var
hann á flugvellinum í Bagdad
ásamt forsætisráðherra, íraks
Bazzaz, sáðar í dag, að taka á
móti kistum þeirra er fórust og
báru þeir tveir kistu Arcfs úr
flugvélinni, að því er Bagdad-
útvarpið sagði í dag.
Bróðir Arefs forseta, Abdul
Rahman Aref, yfirmaður herráðs
iandsinis, var staddur í Moskvu
er siysið varð, til viðræðna við
sovézka ráðamenn um hernaðar-
lega aðstoð frá Sovétríkjunum,
og vopnakaup o.fl. Hann er sagð-
ur á heimleið og þykir ekki ó-
senniiegt að hann verði kjörinn
til forseta eftir bróður sinn, en
samkvæmt landslögum í írak ber
að kjósa forseta innan viku. For-
sætisráðherra íraks, Rahman al-
Bazzaz, fer með æðstu völd í
írak þessa stundina og þangað
til nýr forseti tekur við.
Ostaðfestar fregnir, hafðar eft-
ir útvarpi kúrdanskra uppreisnar
manna í írak, er sikýrt var frá
í dagblaði í Teheran, herma, að
ekki hafi sanitlbylur sá er áður
greindi orðið' að bana Aref og
mönnum hans heldur hafi þar
verið að verki Kúrdar sjálfir og
tilnefndur náfrændi Barzanis
leiðtoga Kúrda, sem sagður er
hafa skotið niður vél íraks-
forseta.
Er slysið yarð var forsetinn á
ferð um Basra-hérað ásamt ýms-
um ráðherrum sínum og yfir-
völdum þar um slóðir. Hafði
hann m.a. talað á útifundi í
Basra og kom síðast við í þorp-
inu aLQuranah. Skömmu eftir
flugtak þaðan skall á sandbyiur
mikill og heyrðu fylgdarvélar
forsetavélarinnar það siðast til
flugmanins hennar, að hann sagð-
ist ekki sjá handa sinna skil.
Framhald á bls. 31.
ar. Var stytt leið göngumanna og
ekki farið um miðborgina. Fór
gangan hið friðsamlegasta fram
og tóku þátt í henni um 30.000
manns.
í Hué var farin ganga í dag
til að lýsa yfir fylgi við Banda-
ríkjamenn. Voru það um 1.000
félagar úr Kuomitang, flokki
þjóðernissinna, sem gengu til
bandarísku ræðismannsskrifstof-
unnar í borginni og höfðu uppb
spjöld sem á stóð „Við þökkum
þeim sem berjast fyrir frelsi
vietnömsku þjóðarinnar". í Da
Nang var allt með kyrrum kjör-
um í dag.
í Saigon var frá því skýrt, að
95 bandarískir hermenn hafi
beðið bana í viðureign við her-
menn Viet Cong í fyrri viku en
af herliði S-Vietnamstjórnar hafi
fallið 67. Er það í fyrsta sinni
sem fleiri falla af Bandaríkja-
mönnum en Vietnömum. Á sama
tíma töldust 501 bandarískur
hermaður hafa særzt en fjögurra
var saknað. Af skæruliðum Viet
Cong voru felldir 785 í fyrri viku
og 140 teknir til fanga.
Fréttastofan Nýja Kína til-
kynnti í dag að bandarísku
kommandóskipi hefði verið sökkt
innan iandhelgi N-Vietnam í
morgun og í gær hefði verið
skotin niður yfir Nghe An héraði
í N-Vietnam bandarísk flugvél.
VETRARRÍKI í VORBYRJUN
Fannkoma og kuldar í Evrópu
London, 14. april. — (NTB) —
MIKIL fannkoma og kuldi gekk
yfir Norður-Evrópu í dag og
etöðvaðist umferð víða af þeim
sökum, flugvöllum var lokað,
lestum seinkaði og þílar sátu
fastir á vegum úti. Brezkir veð-
urfræðingar segja að hér sé um
oð kenna sjaldgæfum loftstraum
um norðan frá heimskautinu,
Síberíu og Norður-Rússlandi. —
Víða úr Evrópu berast þær fregn
ir að þar ríki nú meiri kuldi en
komið hafi í manna minnum á
þessum árstíma.
Hvassviðri og fannkoma gekk
yfir Vestur-Þýzkaland og snjór
féll á útsprungin tré í görðum
Brússel. í Finnlandi mældist 10
etiga frost og á norðvesturströnd
Frakklands 5 stig en hafði verið
vorblíða undanfarna daga. í
Bretiandi suövestanverðu féll svo
mikill snjór að ekki hefur komið
þar annað eins í þrjátíu ár og
krapahríð var á baðströndunum
þar um slóðir.
í Dannmörku sunnanverðri
var umferð erfið og nær ókleift
að komast leiðar sinnar víða. —
Kastrup-flugvöllur var lokaður
til klukkan þrjú síðdegis og lest
um seinkaði um allt Sjáland og
Fjón en krakkar fengu frí í skól
um.
Sviar segjast sjaldan eða aldrei
hafa séð slíkt vetrarríki um þetta
leyti árs og verst hafa orðið úti
suðurhéruð landsins, þar sem
vorið hefði að réttu lagi átt að
hafa haldið innreið sína fyrir
löngu. Lít.ur helzt út fyrir að
þetta verði kaldasti aprílmánuð-
ur þar í landi siðan byrjað var
að skrá veðurskrý’Blur.
í París var sex stiga hiti og
þótti lítið og á Spáni var víða
rigning og kuldi, en blíðviðri á
Italíu og í Júgóslavíu.
Abdul Salem Aref, forseti Iraks.
Finnska
þingíð kem-
ur saman
Helsinki, 14. apríl, AP, NTB.
JOHANNES Virolainen, forsæt-
isráðherra Finnlands, baðst í dag
lausnar fyrir sig og ráðuneyti
sitt er hið nýkjörna finnska
þing kom saman í fýrsta sinn.
Kekkonen forseti tók lausnar-
beiðnina til greina, en bað Viro-
lainen og stjórn hans starfa enn
um sinn, unz mynduð hefíSb
verið ný stjórn. * ,
í þinginu var Rafel Paasio,
formaður sósíaldemókrata, kjör-
inn þingforseti, en hann er af
mörgum talinn líklegur til að
verða forsætisráðherra í hinni
nýju stjórn og mun þá annar
verða kjörinn þingforseti i hans
stað, því það er hefð í Finnlandi
að þingforseti og forsætisráð-
herra séu ekki úr sama stjórn-
miálafiokki.
loanna V44 í vörzlu Portúgala
Beira, Mozaimibique,
14. apríl. — NTB.
HAFNARSTJÓRINN í Beira,
tók í dag í sína vörzlu hið
ríkisfangslausa olíuskip
„Ioanna V“ á vegum portó-
göisku stjórnarinnar. Skipið
var, eins og kumnugt er af
fréttuim, upprunalega grískt,
en var sett á skipaskná Pan-
ama-ríkis fyrir nokik.ruan dög-
um. Það stóð 'þó ekki lengi,
þvi á þriðjudag tilkynnti
Panama að skipið hefði verið
tekið aí skrá þar, söikuim þess
að það hefði í hyggju að
brjóta olíubann S.þ. á Róde-
síu.
Haft er eftir heimildarmönn
um í Pretóriu í S-Afríku að
systurskip „Ioanna V“, sem
einnig m.un hafa átt að flytja
Ródesíumönnum oiíu, „Manu-
ela“, muni að ölluxn lákind-
u.m halda frá Durban á laugar
dag til Rotterdam og losa
oliuna þar, því S-Afríkustjórn
muni neita að taka við henni
í Durban.
Ræðismaður Grikkja í Beira
sagði í dag að níu grískir
skipsmenn á „Ioanna V“
hefðu gengið af skipinu og
væru nú á heimleið til Aiþenu.
Hefðu sjómennirnir gert þetta
af ótta við að missa annars
farmannaréttindi sín.
-