Morgunblaðið - 15.04.1966, Blaðsíða 14

14
Föstudagur 15. apríl 1966
MORCUNBLAÐIÐ
— Rekstur
Framhald af bls. 12
Síldarverksmiðjur ríkisins:
S.R., Siglufirði.... 109.699
I S.R., Húsavík ......... 41.149
[ S.R., Raufarhöfn .. 309.131
S.R., Seyðisfirði .... 605.668
S.R., Reyðarfirði .... 246.521
i -----------
, 1.315.168
Rauðka, Siglufirði .... 82.242
Hraðfrystihús Ólafsfjarð-
ar h.f., Ólafsfirði .... 29.229
Kveldúlfur h.f., Hjalteyri 70.312
Síldarverksm. Akureyrar-
kaupstaðar, Krossan. 181.700
Sandvík h.f., Bakkafirði 16.640
Síldarverksmiðjan h.f.
Vopnafirði ............ 290.293
Síldarverksmiðjan h.f.
Borgarfirði eystra... . 55.572
Hafsíld h.f., Seyðisfirði 230.346
Síldarvinnslan h.f.,
Neskaupstað ........... 502.037
Hraðfrystihús Eskifj. h.f.,
Eskifirði ............. 311.681
Fiskimjölsverksm. h.f.,
Fáskrúðsfirði ......... 232.311
Síldariðjan h.f., Breið-
dalsvík ................ 75.161
Síldarverksm. Búlands-
tindur h.f., Djúpavogi 76.613
3.469.305
Landað úr flutningaskip-
um í Reykjavík ... 2Ö7.400
Landað í öðrum höfnum
við Faxaflóa ........... 82.482
Landað í Bolungavík og
á ísafirði ............. 61.938
'} -----------------------------
3.821.125
Hér við bætast hausar
og slóg.................... 66.017
Móttaka af sildveiðiskipum
sunnan lands og vestan:
Bræðslusíld, mál 1.110.478
Saltsíld, upps. tunnur 39.904
í frystingu uppm. tunnur 253.921
I niðursuðu uppm. tunnur 6.009
Samtals, mál og tunnur 1.410.312
Þátttaka í veiðunum
Alls tóku þátt í veiðunum 210
skip á móti 243 skipum 1964. —
Auk þessa voru 14 skip á síld-
veiðum, sem eingöngu stunduðu
veiðar við Suðurland.
Suðurlandssild (Hrollaugseyjar)
landað á Austfjörðum:
S.R.,Seyðisfirði 49.152
mál
Síldarvinnslan h.f,
Neskaupstað 40.078
S.R., Reyðarfirði 25.158
Fiskimjölsverksm. h.f.
Fáskrúðsfirði 24.179
Síldarverksm ið j an,
Breiðdalsvík 11.576
Síldarv. Búlandstindur h.f.
Djúpavík 24.880
175.023
Síldarflutningar.
S.l. sumar fóru fram meiri
flutningar á bræðslusíld með
flutningaskipum til síldarverk-
smiðjanna á Norðurlandi, við
ísafjarðardjúp og Faxaflóa en
nokkurn tíma áður.
Alls voru flutt 572.047 mál,
sem skiptast þannig á einstök
flutningaskip og verksmiðjur:
mál
Frá Seyðisfirði til Siglu-
f jarðar með 4 flutninga
skipum á vegum 9R 44.730
M.s. Gulla, flutningaskip
til Rauðku, Siglu'f., um 25.000
M.s. Askita, flutningaskip
Kveldúlfs h.f. Hjalteyri 33.600
M.s. Polana, tankskip til
Krossanesverksm., um 109.000
M.s. Laura Terkol, tank-
akip til verksm. við
Faxaflóa 34.182
M.s. Rubistar, tankskip til
síldarverksm. á Austfj. 7.897
M.s. Rubistar, tankskip til
síldarv við Faxaflóa 48.300
M.s. Síldin, tankskip til
Reykjavíkur, 11 ferðir 207.400
M.s. Dagstjarnan, tanksikip
(Þyrill) til Bolungavíkur
og ísafjarðar 61.938
Samtals 572.047
í ljós kom s.l. sumar, að flutn-
ingaskipin sem leigð voru til
flutninganna, gáfust mjög mis-
jafnlega. Ennfremur að kostnað-
ur við að útbúa skipin til flutn-
inga er mjög mikill.
Síldar- og fiskimjölsverksmiðj
an h.f. í Reykjavík, sem er eig-
andi að verksmiðjunni að Kletti
og Faxaverksmiðjunni, keypti
3.500 smálesta tankskip, sern
lestar um 20.000 mál í ferð. Mun
kaupverð skipsins hafa verið um
15 milljónir króna og kostnaður
við breytingar og útbúnað um
14 milljónir króna. Þetta skip
reyndist bezt í flutningunum og
flutti alls um 207 þúsund mál
síldar til verksmiðjanna í
Reykjavík á tímabilinu frá júlí-
lokum til áramóta.
Þá festu síldarverksmiðjan í
Bolungavík og fiskimjölsverk-
smiðjan á ísafirði kaup á m.s.
Þyrli til bræðslusíldarflutninga.
Horfur eru á að ráðin verði
mörg leiguskip til síldarflutn-
inga næsta sumar, þrátt fyrir
mikinn kostnað við flutningana.
Kaup á tankskipi sem lestar
15—-20 þúsund mál er í athugun
hjá stjórn S.R.
Afköst og þróarrými síldarverk-
smiðjanna á Norður- og Austur-
landi árið 1965:
Afköst á
Norðurland: sólarhring Þróarr.
í málum í málum
S.R., Skagastr. 4.000 30.000
— Siglufirði 20.000 80.000
— Húsavík 1.000 5.500
— Myndir
Framhald af bls. 5
1786. Og hér í fimmtu deild
er svo Reykjavík í augum
málara, en því miður verður
að segja það, að safnið er
ákaflega fátækt ennþá af
myndum íslenzkra lista-
manna. Þó eru í þessari deild
mjög eftirtektarverðar mynd-
ir eftir Þórarin B. Þorláks-
son, Ásgrím Jónsson og Em-
il Thoroddsen. Nú og loksins
er það sjötta deildin, en hún
sýnir ljósmyndir af glugga-
skrauti, skrautlegum burst-
um og ýmislegan tréskurð á
þessum gömlu húsum, sem
nú eru óðum að hverfa.
Myndirnar hefur Skarphéð-
inn Haraldsson tekið. Hér
sérðu t.d. mynd af Fríkirkju-
vegi 11, sem Thor Jensen
byggði 1908, en það má nefna
það til gamans, að þegar
Thor byggði húsið fékk hann
orð í eyra hjá kaupmönnum
og bönkum úti í Danmörku
fyrir að vera að byggja svona
stórt og veglegt hús hér á
fslandi, — það fannst þeim
óhæfa. Þá var heildarupphæð
útsvara hér í Reykjavík 77
þús. krónur, en sú saga gekk
úti í Danmörku að húsið
hefði kostað 140 þúsund kr.
En það var nú orðum aukið.
Lárus segir að endingu: —
Það verður að segja að það
hvili viss skylda á herðum
eigenda þessara gömlú húsa
— ekki aðeins vegna fortíðar
innar, heldur líka vegna fram
tíðarinnar — nefnilega að
halda þeim þokkalega við, en
ekki láta þau fúna og grotna
niður. Og treysti þeir sér
ekki til þess, þá er það ein-
læg ósk mín að þeir leiti til
okkar, því að við munum af
fremsta megni reyna að
hlaupa undir bagga með
þeim.
— Raufarhöfn Fiskiðja Sauðár- 5.000 62.000
króks h.f. 400 2.000
Rauðka, Sigluf. 6.000 18.000
Verksm. Hraðfrysti-
húss Ölafsfj. 600
Kveldúlfur h.f., Hjalteyri Krossanesverk- 5.000 28.000
smiðjan 2.400 20.000
44.400 245.500
Austfirðir: S.R., Seyðisf. 7.000 43.000
— Reyðarfirði Sandvík h.f. 2.400 19.000
Bakkafirði Síldarverksm. h.f. 600 6.000
Vopnafirði Síldarverksm. h.f. 4.500 35.000
Borgarf. eystra Hafsíld h.f.. 600 5.000
Seyðisfirði 2.500 22.000
Síldarvinnslan h.f.
Neskaupstað 4.000 33.000
Hraðfrystihús Eskifj. h.f. Fiskimjöls- 2.400 10.500
verksmiðjan, Fáskrúðsfirði 1.700 10.000
Síldarverksm., Breiðdalsvíik Síldarverksm. 1.000 5.500
Búlandstindur h.f.
Djúpavogi 1.000 7.000
27.700 196.000
Norðanlands og á
Austfj. alls: 72.100 441.500
Sunnanlands og
vestan alls: 37.500 250.000
Afurðir.
Afurðir úr bræðslusíldinni,
sem landað var á Norðurlandi,
Austfjörðum eða í flutningaskip,
námu um 80.000 tonnum af lýsi
og um 110.000 tonnuan af síldar-
mjöli. Framleiðslan sunnanlands
og vestan nam 18.000 tonnum
síldarlýsis og 32.000 tonnum síld-
armjöls. Alls voru framleidd í
landinu um 98 þús. tonn af síldar
lýsi og 2 þús. tonn af öðru lýsi.
Um 142 þús. tonn af síldarmjöli,
4000 tonn af karfamjöli, 7000
tonn loðnumjöl og 20 þús. tonn
þorskmjöl eða alls af fiskimjöli
um 173 þús. tonn.
Verð á síldarlýsi og síldarmjöli.
1 byrjun síldarvertíðarinnar
var verð á síldarlýsi nokkru
hærra en það hafði verið um
sama leyti á árinu áður eða
£ 72-0-0 til 74-0-0 per 1000 kg.
cif á móti £ 70-0-0 til 71-0-0
vorið 1964, en eftirspurn var þó
ekki mikil og sala dræm. Þegar
kom fram í byrjun septemþer
hríðféll lýsisverðið. Var ein aðal-
ástæðan fyrir verðfallinu talin
vera mikið framboð af hálfu
Norðmanna á brezka markaðn-
um, en þangað höfðu þeir ekki
selt síldarlýsi um margra ára
skeið. Vegna þess að þeir eru í
fríverzlunarbandalaginu EFTA
losna þeir við að greiða 10% inn-
flutningstoll í aðalmarkaðsland-
inu, Bretlandi, sem við Islend-
ingar verðum að greiða. Féll lýsis
verðið niður í £ 68. í okt.—des.
var mestur hluti síldarlýsisfram
leiðslu íslenzku síldarverksmiðj-
anna seldur á £ 70-0-0 cif. Þegar
komið var fram í janúar 1966 fór
lýsisverðið ört hækkandi og var
20. janúar £ 76*til 77-0-0 per
tonn cif.
Verð á síldarmjöli var í byrj-
un síldarvertíðar mjög hátt, eða
18/6 til 20/- sh. per próteinein-
ingu í tonni cif á móti 16/- sh.
árinu áður. Fór það hækkandi
þegar leið á sumarið og komst
hæst upp í um 22/- sh. protein-
einingin í tonni, en lækkaði aftur
niður í 21/- sh. í árslok. Mikið
síldarmjöl hafði verið selt fyrir-
fram áður en vertíð hófst fyrir
18/- sh. til 19/- sh. protein-
einingin.
Verð á síldarmjöli á innan-
landsmarkaði var ákveðið kr.
682,- per 100 kg. fob. en hafði
verið kr. 570,- árið 1964.
Heildarfob-verðmæti bræðslu-
síldarafurðanna norðan -og aust
anlands, að viðbættri síld í flutn
ingaskip er talið hafa numið að
útflutningsverðmæti um 1.505
milljónum króna, eða um 425
millj. krónum hærri upphæð
en árið 1964, er var metár um
afla og verðmæti fram til þess
tíma.
Afkoma verksmiðjanna.
Afkoma verksmiðjanna, þar á
meðal S.R., var miklu lakari á
árinu 1965 en 1964. Hagnaöur
S.R. 1964 hafði numið kr. 74,-
210.804,16, en skv. rbáðabirgða-
uppgjöri virðist reksturinn 1965
standa í járnum, þegar fyrningar
hafa verið reiknaðar.
Nýjar verksmiðjur
og endurbætur.
Á árinu voru reistar tvær nýj
ar síldarverksmiðjur. Verksmiðja
Hafsíldar h.f. á Seyðisfirði með
2.500 mála afköstum og verk-
smiðja Búlandstinds h.f. á Djúpa
vogi með 1.000 mála afköstum á
sólarhring. Auk þess juku Síldar-
verksmiðjur ríkisins afköst síld
arverksmiðjunnar á Seyðisfirði
um 2.500 mál og lögðu í kostnað
við ýmsar endurbætur á verk-
smiðjum sínum, sem nam að
meðtöldum kostnaði við stækik-
unina samtals um kr. 74.000.000,-
Fyrir komandi síldarvertíð er
nú verið að reisa nýjar verk-
smiðjur á Eskifirði 2.500—3.000
mál, Þórshöfn 1700—2,500 mál,
og Stöðvarfirði 1.000 mál. Auik
Iþess verða aukin afköst hjá etfir
töldum verksmiðjum:
Hjá S.R. á Seyðisfirði og Rauf
arhöfn um samtals 1.000—1500
mál.
Borgarfirði eystra um 600 mál.
Hafsíld h.f., Seyðisfirði um
600 mál.
Síldarverksmiðjunni h.f. Nes-
kaupstað um 2.500—3.000 mál.
Á næstu síldarvertíð er þvi
þegar ákveðin og verið að vinna
að aukningu á afköstum síldar-
verksmiðjanna á Norðaustur-
landi og Austfjörðum, sem nem-
ur samtals um 10.000 til 12.000
málum á sólarhring. Er það um
33% aukning á sólarhringsaflköst
um verksmiðjanna frá Raufar-
höfn til Djúpavogs. Auk þessa
verða þrær og afurðageymslur
margra síldarverksmiðjanna
stækkaðar verulega.
Ekki mun" veita af þessari aukn
ingu á afköstum og geymslum
vei’ksmiðjanna, ef síldveiði verð-
ur svipuð og síðastliðin tvö ár.
Vandkvæði eru á því að fá
járniðnaðarmenn og aðra fag-
menn til meiri byggingafram-
kvæmda í síldariðnaðinum, sem
að gagni eiga að koma á næstu
síldarvertíð, en þeirra sem þegar
hafa verið ákveðnar ,enda eru
byggingaframkvæmdir hjá síldar
verksmiðjunum á Austfjörðum
nú meiri en nokkurntíma áður.
Margir aðrir aðilar, en sem að
framan eru greindir, hafa leitað
fyrir sér um lán og aðra fyrir-
greiðslu til þess að reisa 7—8
nýjar síldurverksmiðjur á Aust-
fjörðum fyrir næstu síldarver-
tíð.
Munu vera litlar líkur til að úr
þeim framkvæmdum verði í
sumar.
Af framanrituðu er Ijóst, að
mikill viðbúnaður er til þess að
bæta afgreiðsluskilyrði síldveiði-
flotans á komandi síldarvertíð.
Ef flutningasikipin verða með
meira burðarmagni en áður, eins
og búizt er við, mun það gera
sí'ldveiðiflotanum fært að sækja
afla á enn víðáttumeiri svæði en
s.l. sumar, en það er mjög æski-
legt og getur verið nauðsynlegt,
'því ekki er á vísan að róa, þar
sem síldin er.
En því minni hætta er á að
veiðin bregðist sem víðar er hægt
að leita fanga.
Innstæðuaukn-
ing á 6. millj. kr.
Bíldudal, 14. apríl. — AÐAL-
FUNDUR Sparisjóðs Arnfirðinga
var haldinn 13. apríl sl. Sam-
kvæmt upplýsingum sparisjóðs-
stjórans, Eyjólfs Þorkelssonar,
var starfsemi sparisjóðsins með
miklum blóma á s.l. ári. Inn-
stæðuaukningin nam á sjöttu
milljón króna á árinu.
Rekstrarhagnaður var 160
þúsund krónur. — Hannes.
3.887.142
Til sölu
Mótatimbur 1x6 og 1x4 — ódýrt,
Byggingasamvinnufélag Reykjavíkur.
Símar 18795 og 60170.
Stúlka
óskast til skrifstofustarfa nú þegkr, helzt vön vél-
ritun. — Umsóknir sendist afgr. Mbl., merkt: „Vél-
ritun — 9532“,
Endurskoðandi
Fyrirtæki með f jölþætta starfsemi óskar. eftir sam-
bandi við endurskoðanda. Þeir, sem vilja sinna þessu.
leggi nöfn sín inn á afgr. Mbl. merkt: „Ábyrgt eftir-
lit — 9098“.
Laust starf
Viljum ráða samvizkusaman og lagtækan mann til
bílaviðgerða á verkstæði okkar að Sætúni 8.
O. Johnson & Kaaber hf
Sími 24000.
Útför móður okkar
MARGRÉTAR HELG ADÓTTUR
frá Sæborg á Stokkseyri,
verður gerð frá Stokkseyrarkirkju laugardaginn 16.
apríl kl. 2 e.h.
Fyrir þá, sem þess óska verður bílferð austur kl. 12
á hádegi frá gamla Iðnskólanum við Lækjargötu.
Anna Einarsdóttir,
Ingunn Einarsdóttir,
Sigþrúður Einarsdóttir Thordersen.