Morgunblaðið - 24.05.1966, Side 2

2
MORGUNBLADIÐ
f>riðjudaerur 24. maí 1966
um aukið sjálfstæði
í færeyska lögþinginu
Frumvörp
samþykkt
NÝLEGA voru samþykkt í fær-
eyska lögþinginu nokkur frum-
vörp, varðandi aukið sjálfstæði
Færeyingum til handa. Voru
fimm af frumvörpum þeim, sem
landstjórnin hafði lagt fram,
samþykkt. En þrjú voru felid.
t þeim frumvörpuna, sem kom-
ust í gegn, krefjast Færeyingar
aukinni réttinda til að annast
sjálfir utanrikismál sín, fullrar
viðurkenningar fyrir færeyska
þjóðfánann, sem fram að þessu
hefur aðeins verið siglingafáni,
að færeyska verði aðalmál og
imeiri réttinda til handa lög-
þingi og landsstjórn í innan-
landsmálum.
Mbl. átti í gær símtal við
fráttaritara sinn í Þórshöfn, sem
sagði að nokkur aðdragandi
væri að þessu máli. Þegar sam-
vinna varð um skipan lands-
stjórnar í janúar 1962, þá voru
menn í öllum hinum svokölluðu
sjálfstæðu flokkum sammála um
að leggja frumvörp varðandi
átta atriði fyrir lögþingið:
1) að landsstjórnin fái rétt-
indi til sjálfstæðra samskipta
við erlendar stjórnir varðandi
færeysk viðskipti.
2) að færeyska verði viður-
kennd sem aðalmál í Færeyjum.
3) að færeyski fáninn hljóti
fulla viðurkenningu.
4) að landsstjórinn sé ekki
skuldbundinn til að skýra
danska ríkisumboðsmanninum
strax frá samþykktum, sem
gerðar eru á lögþinginu og í
landsstjórninni.
5) að engin lög öðlist gildi í
Færeyjum án þess að lögþingið
og landsstjórnin hafi staðfest
þau.
6) að landsstjórn og lögþing
fái til meðferðar öil samfélags-
mál milli annarra ríkja og Fær-
eyja, ef þessir aðilar óska þess.
7) að Færeyingar fái færeysk
vegabréf.
Það er fulltrúi Fólkaflokksins
í Vogum, Vilhelm Nielsen, sem
hér á hlut að máli. Sagði frétta-
ritarinn til skýringar, að hann
væri umboðsmaður fyrir dönsk
fyrirtæki í Færeyjum, auk þess
sem hann tilheyrði heimatrú-
boðinu. Þessvegna hefði hann
ekki viljað greiða öllum þess-
um frumvörpum atkvæði. Hefði
hann sjálfur gefið þá skýringu
í viðtali við dönsk blöð, að sam
band hans við danska heimatrú-
boðið kæmi í veg fyrir að hann
vildi veita fylgi róttækum stjórn
málalegum sjónarmiðum, sem
ekki væri hægt að sjá hverjar
afleiðingar kynnu að hafa.
Mundi hann óttast, að færeyska
stjórnin yfirtæki þjóðkirkjuna.
Kirkjan í Færeyjum er mjög
áhrifamikil og hún er enn undir
danskri stjórn. Blandast kirkju-
málin því þarna inn í stjórn-
málin.
Hér skst atfur eftir stjórnhorða togarans Admiral Burnett, þar
sem borðstokkurinn hefur lagzt inn og rifnað undan högginu.
18. skóhin
jaintefli
Moskvu, 23. maí (AP)
ÁTJÁNDU skákinni í heims-
meistarakeppni þeirra Petro-l
sjans og Spasskys lauk í dag |
með jafntefli eftir 33 leiki. j
Standa leikar þá þannig að
Petrosjan hefur 9’4 vinning,
en Spassky 8!4. Eftir eru sjö(
skákir.
Aðeins þrjár skákir hafa (
unnizt, hinar allar verið jafn-
tefli. Vann Petrosjan tvær,
en Spassky eina.
8) að Færeyingar hætti að
eiga fulltrúa á danska þinginu.
Voru 5 þau fyrstnefndu sam-
þykkt, en þrjú þau síðastnefndu
felld.
Ástæðan fyrir því að frum-
vörp þessi komu ekki fyrir lög-
þingið fyrr, er þessi. Á þjóðþing-
inu sitja 15 stuðningsmenn
landsstjórnarinnar, þ. e. 6'Þjóð-
veldismenn, 2 Sjálfstýrismenn, 1
maður frá Framfaraflokknum og
6 Fólkaflokksmenn. En í stjórn-
arandstöðu eru 8 Jafnaðarmenn
og 6 Sambandsmenn eða 14, sem
allir halda fast við að landið til-
heyri Danmörku. Einn af Fólka-
flokksmönnunum vildi ekki
styðja þessi frumvörp og greiða
þeim atkvæði og því hafa þau
verið látin bíða, þar til þau voru
loks lögð fyrir þingið 14. maí
s.l.
Réðist á matsveir
ísafirði, 23. maí.
TALSVERÐ ölvun var un>
borð í brezku togurunum, sem
hér liggja. I dag og sl. nótt var
íögreglan kvödd um borð í tog-
arann Ross Howe, en þar hafði
háseti einn ráðist að sofandi
matsveini með hníf og veitt hon
um nokkurn áverka á hálsi. Var
farið með matsveininn á sjúkra-
húsið og skurðurinn saumaóur
þar saman.
Tekin var skýrsla af skipverj-
um fyrir Sakadómi ísafjarðar
í dag verður hún send Saksókn-
ara ríkisins. Sá, sem fyrir til-
ræðinu varð, vill ekki að frekar
sé gert í málinú. Mun hásetinn
fara al skipinu og veröa sendur
út.
/
Þá bar það til í nótt að tveir
ísfirzkir piltar fóru hér inn í
kirkjuna og hirtu m.essuiún,
bikara og kirkjugripi og tók
lögreglan þá höndum.
Sjálstæðismenn unnu sýslunefnd-
uikosningunu í Borgurnesi
Harður árekstur brezkra
togara á Halamiðum
ísafirði, 22. maí.
HARÐUR árekstur varð milli
tveggja brezkra togara á Hala-
miðum hér í gærmorgun. Urðu
talsvert miklar skemmdir á báð-
um skipunum, en manntjón varð
ekki.
Togarinn Ross Howe frá Gríms
by sigldi á mikillí ferð á tog-
arann Admiral Burnett frá
Aberdeen og skall af miklu afli
á skipinu aftanvert við brúna,
stjórnborðsmegin. Gekk stefnið
á Ross Howe um 2—3 metra inn
í síðuna á Admiral Burnett og
kom þar stór rifa á skipið undir
þilfari og niður fyrir sjólínu, en
það vildi til happs að stefnið fór
SSökkvllið ísa-
ffarðar tvsvegis
kvatt út
ísafirði, 23. maí.
Slökkviliðið hér var tvívegis
kvatt út í nótt er leið, fyrst um
kl. 1.00 að vélbátnum Hafdísi
frá Siglufirði, er hér lá við hafn
arbryggjuna. Hafði kviknað þar
í út frá gastæki og varð eldur-
inn fljótlega slökktur.
Síðar um nóttina var slökkvi-
liðið tvívegis kvatt um borð í
brezkan togara. Var þar um lít-
inn eld að ræða H. T.
Við sveitarstjórnarkosningarn
ar í Borgarnesi urðu Sjálfstæð-
ismenn fyrir lítils háttar at-
kvæðatapi; töpuðu 8 atkv. frá því
1962. Vegna óhagstæðs hlutfalls
töpuðu þeir einum manni í
hreppsnefnd. Jafnframt hrepps-
nefndarkosningum fór fram kosn
ing sýslunefndarmanns í Borg-
arnesi, og unnu Sjálfstæðismenn
þar glæsilegan sigur. Frambjóð-
andi D-listans, Þorkell Magnús-
son sýsluskrifari, var kosinn með
yfirgnæfandi atkvæðamagni.
Hlaut hann 276 atkvæði, en fram
bjóðandi B-listans, lista Fram-
sóknarmanna, fékk 183 atkvæði.
G-listi, listi kommúnista, hlaut
42 atkvæði. í kosningunum árið
1962 hlaut B-listinn 212 atkvæði
en D-listinn 218 atkvæði. Er því
hér um mjög athyglisverða at-
kvæðaaukningu að ræða.
inn í olíugeymi og kom því ekki
leki að . skipinu. Einnig urðu
miklar skemmdir á yfirbyggingu
Admiral Burnett. Gat kom á
stefnið á Ross Howe og það
dældaðist mikið.
Skipverjar a Admiral Burnett
yfirgáfu skipið að undantekn-
um 2 rétt eftir að áreksturinn
varð, en togarinn Kingston And-
VIBRÆÐUR
Jakarta, Indónesíu, 23. maí
(AP—NTB).
SUKARNO, íorseti Indónesíu,
féllst í dag á að hefja viðræð-
ur við fulltrúa Malaysíu um
friðarsamninga. Samþykkti
forsetinn að utanríkisráðherr-
ar ríkjanna skylðu ræðast við
um málið, og er búizt við að
umræournar fari fram í Thai-
landi.
alusite frá Hull dró Admiral
Burnett inn til ísafjarðar og
höfðu þessir þrír togarar sam-
flot hingað og í fylgd með þeim
Varð sá fjórði Ross Anson rfá
Grims'by.
Komu togaramir hingað kl. 1
í nótt.
— H.T.
ísafirði, 23. maí.
í FRAMHALDI af þeirri frétt
sem birt var er hér á undan
og blaðinu barst á sunnudag-
inn er það að segja að báðir
togararnir, sem í árekstrinum
lentu eru hér í viðgerð og sjó-
próf hafa ekki farið fram út af
málinu, og verða trúlega ekki
hér á landi. Litlar skemmdir
urðu á Ross Howe of mun hann
fara fljótiega á veiðar, en gert
verður við Admiral Burnet til
bráðabirgða hér.
SAS viðrœður
# Stokkhólmi
í GÆR var hæglætisveður skúrir og hlýrra eða 6—8 stig.
hér um alit land. Skýjað en Lægðin við Noregsstrendur
þurrt var á norðanverðu land- var kröpp og víða stormur á
in, en kalt, víðast 2—3 stig á Norðursjó og milli Færeyja
annesjum. Sunnan lands og og Noregs.
vestan voru víða taisverðar
Stokkhólmi, 23. maí — (NTB)
JOHN Lyng, utanríkisráðherra
Noregs er í tveggja daga ,>pin-
berri heimsókn til Sviþjóðar.
Ræðir hánn þar við fulltrúa
sænsku stjómarinnar, m.a. um
deilu SAS og norska flugfélag-
ið Braathens Liniefly.
Sagði Lyng að loicnum við-
herra, og Torsten Nilsson, ut-
ræðum við Erlander, forsætisráð
anríkisráðherra, að hann tryði
á framtíðar samvinnu norrænna
flugfélaga. Þótt Norðmenn kysu
að halda uppi flugleiðum á inn-
anlandsflugleiðum.
Deilur SAS og norsku flug-
félaganna standa af því að ut-
gerðarmaðurinn Braatlien hefur
hafið flugferðir á leiðinni norð-
ur eftir frá Bergen, en á leið
þessari hefur SAS haft einka-
leyfi. Segja talmenn SAS að
með þessari leyfisveitingu til
Braathen sé norska stjórnin að
brjóta niður allt samstarf SAS'
en norska stjórnin heldur fast
við sinn keip um að innanlands-
flug 1 Npregi sé hennar einka-
mál.
iSeynt verður að
ryðja Oddskarð
á nótt
Eskifjörður, 23. maí
REYNT verður að opna ieið-
ina yfir til Norðfjarðar í nótt.
Lokið er við að ryðja um 12-15
km vegalengd eða frá Skíðaskál
anum í Norðfirði o^g niður undir
Eskifjarðarkauptún. Síðan ýt-
urnar byrjuðu hefur þó miki
hlánað, þannig að vegalengdii
sem eftir er að ryðja hefu
stytzt töluvert.
Að sögn vegaver.kstjóran
Hjörleif Magnússonar, eru hæst
skaflar allt að 7 m háir.
— Gunnar,