Morgunblaðið - 24.05.1966, Qupperneq 17

ÞriðjucTagur 24. maí 1966
MORCU N BLAÐIÐ
17
Á Snæfellsnesi
ÓVÍÐA á íslandi er jafn-
margt, sem heillar ferðamann
inn og á Snæfellsnesi. Fjall-
garðurinn, sem liggur eftir
endilöngu nesinu, er hrikaleg
ur og tilkomumikill með
miklum klettaveggjum og
rindum, sumstaðar svo hár að
snjóa leysir þar aldrei. Víða
eru smærri tindar og fjöll
laus frá aðalfjal.lgarðinum
einkum norðan á nesinu. Yzt
gnæfir svo sjálfur Snæfells-
jökull eins og konungur í ríki
sínu.
Ökuleiðin kringum Snæ-
fellsnes er því mjög fögur,
og þarf helzt að fara hana á
nokkrum dögum, því að
margt þarf að skoða á leið-
inni. Samt er hægt að gera
margt á 214 degi um hvíta-
sunnuna, og enda þótt ekki
gæfi á jökulinn, eins og stund
um vill verða, er um margt
annað girnilegt að ræða.
Ferðafélagið hefir um árafoil
haft aðal hvítasunnuferð sína
á Snæfellsnes, og slík ferð
gæti verið eitthvað á þessa
leið:
A laugardeginum er ekið
sem leið liggur fyrir Hval-
fjörð, vestur Mýrar, út Snæ-
fellsnes að sunnanverðu og
tjaldað á fögrum stað við
hvítfyssandi uppsprettulæki
norðaustanundir Stapafelli.
A leiðinni er að sjálfsögðu
stanzað nokkrum sinnum
þar sem ástæða þykir til. Af
þeim fjöllum, sem mest eru
áberandi á sunnanverðu nes-
inu, má nefna Hafursfell með
Hest, Skyrtunnu og Ljósu-
fjöll að baki. Nokkru utar
eru svo Elliðatindar með
þverhníptan felliðahamar,
Þorgeirsfell og Axlarhyrna
upp af Búðum. Skammt aust-
an við Axlarhyrnu fellur
Bjarnarfoss fram af fjalls-
brúninni hár og fallegur. í
góðu veðri er fallegt útsýni
frá Axlarhólum, bæði inn
yfir nesið og yfir Breiðuvik
til Stapafells og Snæfellsjök-
uls.
Frá tjaldstaðnum sést ekki
til jökulsins, en ef gengið er
norðan á Stapafellið blasir
hann við í allri sinni dýrð.
Einnig sést þaðan vel yfir
Arnarstapa og út með jöklin-
um til Lóndranga og Malar-
rifs. Það er ekki á allra færi
að klífa á hæsta tind Stapa-
fells. Efsti tindurinn er því-
nær þverhníptur á alla vegu.
Samt má hafa fullt gagn af
fjallgöngunni án þess að
glíma við þann síðasta og erf-
iðasta hjalla. 1 háskarðinu
norðan við Stapafell eru
nokkrir móbergsstallar og í
þeim Sönghellir, skemmtileg-
ur þótt ekki sé hann stór um
sig.
Ef veður leyfir er jökul-
gangan hápunktur hvíta-
sunnuferðar á Snæfellsnes.
Þetta er alllöng ganga en
ekki erfið. Fyrst er haldið
um tveggja stunda gang upp
í sæluhús F.í. við austurrönd
jökulsins. Þar gjarna áð um
stund og hitað kaffi. Þaðan
er svo haldið nokkurn veginn
beina leið norðan við Þrí-
hyrninga og stefnt á hæstu
Þúfuna. Þessi seinni áfangi
tekur um tvær stundir og er
jafn og aflíðandi halli alla
leið. Þótt hér sé talað um tvo
aðaláfanga á göngunni á Snæ
fellsjökul, er ekki að öðru
leyti haldið viðstöðulaust
áfram, heldur er um margar
stuttar hvíldir að ræða á
leiðinni til þess að njóta út-
sýnisins jafnóðum og það
víkkar við aukna hæð. Það
fá venjulega allir tækifæri
til að ljúka jökulgöngunni,
ef þeir á annað borð hafa
hug á því.
Það er nokkur krókur að
fara fyrst upp að sæluhús-
inu, og væri hægt að taka
stefnuna strax á hæstu Þúf-
una og fara sunnan Þríhym-
inga. Sú leið er miklu bratt-
ari og érfiðari þótt styttri sé.
Á þessum árstíma er yfir-
leitt lítið eða ekkert um
sprungur á þessari leið, en
þégar kemur fram á sumar
verður jökullinn glær og háll,
og þá opnast víða sprungur,
óvarkárum jökulförum. Nú
er óvenjumikill snjór til
fjalla, og er þá tilvalið að
fara með skíði á jökulinn.
Þeir, sem ekki hafa hug á
jökulgöngu, geta fundið nóg
sem gætu orðið hættulegar
að skoða niðri við ströndina.
Strandlengjan frá Hellnum
og innfyrir Arnarstapa er
mjög skemmtileg, þar eru
ótal drangar básar og bogar
og Stapagjárnar eru furðuleg
náttúrusmið. Þegar vindur er
og brim skellur inn í hellana
standa vatnsstrókarnir langt
upp í loftið upp úr gjánum.
Það er samt öllu líklegra, að
þan-nig viðri á haustin og vet
urna en á vorin, svo að ekki
eru miklar líkur til að sjá
slík „gos“ um hvítasunnuna.
Þegar ekki viðrar til jökul-
göngu er tímanum eytt við
ströndina. Tjöldin eru tekin
upp og haldið út fyrir jökul
og inn nesið að norðanverðu.
Fyrst komum við að Arnar-
stapa og lítum á gjárnar og
fleira. Þá er haldið út að
Svalþúfu og Lóndröngum.
Þar er gott að dvelja um
stund og virða fyrir sér rituna
og svartfuglinn í berginu.
Þar er nóg að starfa og arg
og garg, sem í öllum fugla-
björgum, og er tilhuglífið í
algleymingi.
Næsti áfangastaðdr er
skammt fyrir utan Purkhóla.
Þar skulum við yfirgefa bít-
inn um stund og ganga nið-
ur að ströndinni hjá Einars-
lóni, sem er einn af mörgum
eyðibæjum á utanverðu nes-
inu. Húsin eru að miklu leyti
fallin, en þó má gera sér í
hugarlund hvernig allt var
umhorfs. Við göngum svo með
bergbrúninni út á Djúpa-
lónssand og í Dritví'k. Þarna
Lóndrangar
var áður mikil útræði og
sóttu menn þangað víðsvegar
áð af landinu. Þá var mikið
líf í tuskunum á þessum slóð-
um, en á okkar mælikvarða
hefir þetta sjálfsagt verið
hálfgert hundalíf. Aflrauna-
steinarnir Hálfdrættingur,
Hálfsterkur og Fullsterkur
bíða enn á sínum stað eftir
því, að þeim sé lyft á stall.
Amlóði liggur brotinn hjá,
enda alilir amlóðar búnir að
vera. Oft eru selir þarna á
klöppunum svo tugum skipt-
ir.
Síðan höldum við nokkurn
veginn beina leið upp að
bílnum aftur og höldum
áfram um Hellissand að Rifi,
en þar er áð um stund og
gengið um nýja hafnarsvæð-
ið. Mér finnst einna fallegast
að horfa til Jökulsins frá Rifi.
Jökulþúfurnar eru mjög
áberandi og nær eru myndar-
legir klettatindar, Bárðar-
kista, Hreggnasi, Skál og svo
Búrfell næst okkur með
Snöðufoss skammt vinstra
megin.
Næsti áfangi er stuttur eða
til Ólafsvíkur eftir hinum
hrikalega nýja Ennisvegi.
Ólafsvík er fallega staðsett
austanundir Enni, með háa
brekku að baki og Breiða-
fjörðinn framundan.
Eftir að hafa litazt um 1
Ólafsvík höldum við áfram
fyrir Búlandshöfða og inn í
Grundarfjörð. Einu sinni
þótti Búlandshöfði ægileg
leið, en nú er þar ágætur og
öruggur vegur. Fjallahringur
inn í Grundarfirði er ákaf-
lega hrikalegur og fallegur.
Helgrindur eru mest áber-
andi og gaman væri að gefa
sér tíma til að ganga þar upp.
Út úr þeim skagar Myrar-
hyrna til norðurs, brött og
hrikaleg. Eitt sér og mið-
punktur Grundarfjarðar er
Kirkjufell, sem telja verður
til fallegustu fjal'la landsins.
Þar er ekki árennilegt upp-
göngu en er þó mögulegt.
Hvert hamrabeltið er upp af
öðru og allbrattir, misjafn-
lega breiðir grasgeirar á
milli. Ekki verður gengið
beint upp af hjalla á hjalla,
heldur þarf að færa sig fram
og aftur eftir stöllunum. En
aidrei skyldi þar vera maður
Myndir Páll Jónsson.
fyrir ofan mann, því að nóg
er af lausum smásteinum til
að velta af stað og gæti auð-
veldlega hlotizt slys af. Einu
sinni áttum við tjöld á bökk-
um Kirkjufellsár og lögðum
20 saman til uppgöngu á
Kirkjufell, en urðum frá að
hverfa við efsta stallinn.
Þoku dreif yfir en þetta varð
samt ágæt fjallganga, svo
langt sem hún náði.
Það væri æskilegt að eiga
langa dvöl. í Grundarfirði,
því að margt er þar að sjá, en
- við skulum samt halda áfram
sem leið liggur fyrir Kol-
grafarfjörð og hafa næstu
viðstöðu við brúna yfir
Mjósund í Hraunsfirði, þar
sem Berserkjahraun hefir á
sínum tíma þvínær lokað firð
inum. Oftast er fossandi
straumur undir brúnni, út
eða inn eftir sjávarfölilum.
Héðan er orðið stutt í tjald
stað, en hann veljum við
gjarna við gamla veginn með
suðurrönd Berserkjahrauns.
Þar eru skjólsælir gras-
hvammar undir hárri hraun-
brúninni, og verður varla á
betra tjaldstað kosið. Þetta
hefir verið alllöng dagleið og
er ekki vist, að við höfum
getað sinnt öllum stöðum á
leiðinni sem skyldi, og
kannski orðið að sleppa ein-
hverju eða fara fljótt yfir
sögu.
Á mánudagsmorgun er
um nokkrar stuttar göngu-
leiðir að velja frá tjaidstað.
Við gætum til dæmis gengið
á einhverjar kúlurnar í Ber-
serkjahrauni. Einnig gætum
við gengið inn að Selválla-
vatni og skoðað fossinn innan
við vatnið. Bezt er þó að
leggja í göngu á Horn, sem
er þarna skammt suður-
undan. Norðan i Horni er hár
drangur og sérkennilegir
sandsteinsklettar, sem gaman
er að skoða. Sjá’lft Hornið er
bratt en ekki erfitt þrátt fyrir
það. Útsýni þaðan er ágætt
út yfir Breiðafjörð og eyjarn
ar. Einnig yfir Hraunsfjörð,
Berserkjahraun og Selvalla-
vatn. Suðurundan höfum við
svo Hraunsfjarðarvatn og
Baulárvallavatn með Trölla-
tinda og Elliðatinda að baki.
Þá sér einnig suður yfir Faxa
flóa til Skarðsheiðar og víð-
ar. Þótt Horn sé ekki nema
406 metra yfir sjó er útsýn'
þaðan ótrúlega gott.
Upp úr hádegi höldum
við svo af stað heim á leið,
en fyrst lítum við þó á marg-
lita grjótið í Drápuhlíðar-
Framhald á bls. 16
Á Snæfellsjökli
Frá Stapa
Á slóðum Ferðafélagsins