Morgunblaðið - 01.11.1967, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 1. NÓV. 1967.
5
Kristneshæii
40 ára í dag
Akureyri 31. október.
Á. MORGUN, fyrsta nóvember
eru liðin 40 ár frá vígslu Krlst-
neshælis. Hælisstofnunin var á
sínum tíma mikið afrek sem
hrundið var í framkvæmd með
almennu átaki í erfiðu árferði á
ótrúlega skömmium tima.
Hugmyndin um hælisstofnun
kom fyrst fram á fundi í kaup-
félaginu Hjálpinni í Saurbæjar-
hreppi vorið 1918. Gerð var sam-
þykkt í málinu sem frú Sigur-
lína Sigtryggsdóttir á Æsustöð-
um bar fram á fundi í Sambandi
norðlenzkra kvenna siðar um vor
ið. Þar var kosin nefnd til að
undirbúa framkvæmdir. skipuð
þremur konum: önnu Magnús-
dóttur, Akureyri (form. kvenfél.
Hlífar) Védísi Jónsdóttur frá
Litluströnd í Mývatnssveit og
Sigurlínu Sigtryggsdóttur á Æsu
söðkim.
Slátrun lokið í
Breiðdalsvík
Breiðdalsvík, 28. október.
SAUÐFJÁRSLÁTRUN er ný-
lokið hér á Breiðdalsvík og var
alls slátrað 8984 kindum, þar af
voru dilkar 8249. Sl. ár og í
haust fór engin slátrun fram í
Stöðvarfirði og var því slátrað
hér fé bæði úr Breiðdal og
Stöðvarfirði auk þess, sem einn-
ig var slátrað hér frá nokkrum
bæjum í Fáskrúðsfiarðar- og
Berunesshreppi.
Upplýsingar um fallþunga
dilka liggja ekki fyrir, en allt
bendir til, að hann hafi verið
svipaður og í fyrra.
bá var einnig slátrað hér um
80 nautgripum og fækka bænd-
ur mjólkurkúm nokkuð, miðað
við þá búgrein hér um slóðir.
— Fréttaritari.
Á ótrúlega skömmum tíma
söfnuðust um 100 þúsund krónur
í heilsuhælissjóðinn, stærsta gjöf
in var frá Magnúsi Sigurðssyni
á Grund, 20 þúsund rónur. í>á
var berlaveiki mjög útbreidd í
Eyjafirði sérstaklega í sumum
sveitum svo að það fundust varla
heimili sem höfðu ekki orðið fyr-
ir barðinu á berklunum, jafnvel
höfðu sum verið leyst upp og
þeim tvístrað vegna veikinnar.
22 febrúar 192i5 var svo stofn-
að Heilsuhælisfélag Norðurlands
mest fyrir forgöngu Jónasar Þor-
bergssonar. Stjórn þess skipuðu:
Ragnar Ólafsson (form.) Böðvar
Bjarkan (féhirðir) og Kristbjörg
Jónatansdóttir (ritari). Jafn-
framt var kosin framkvæmda-
nefnd og var Vilhjálmur Þór,
formaður hennar en með honum
voru Anna Magnúsdóttir, Hall-
grímur Davíðsson, Jónas Rafnar,
Jónas Þorbergsson, Kristján
Karlsson og Sveinbjörn Jónsson.
Með mjög almennri þátttbku
einstaklinga og félagsamtaka
norðanlands lánaðist að safna
nægilega miklu fé til að hægt
væri að hefja framkvæmdir, en
einnig veitti alþingi fé til hælis-
ins ekki sízt fyrir tilstilli Jón-
asar Jónssonar frá Hriflu. Hælið
var ekki nema rúmt ár í bygg
ingu og byggingarkostnaður varð
um hálf milljón króna. 1/11 1927,
afhenti Ragnar ólafsson ríkinu
hælið fullbúið og veitti Jónas
Jónsson, frá Hrifllu, ráðherra, því
viðtöku við vígsluathöfnina.
Sjúkrarúm vO'ru þá fyrir sex-
tíu sjúlinga. Jónas Rafnar var
ráðinn yfirlæknir og gegndi því
starfi til 1955 en þá tók Snorri
Ólafsson við og hefur verið yfir-
læknir síðan.
Hælið fylltist stra'x af sjúkling
um því að þörfin var mikil.
Fyrstu sjö til átta árin var að-
sókn gífurlega mikil. Yfirleitt
Kristneshæli
komu þá eingöngu fárveikir
berklasjúklingar og dánartalan
var geysihá. 1935 fer að rofa til
og eftir það fer dánartala jafnt
og þétt lækkandi. Hinsv.egar
hélst mikil aðsókn berklasjúkl-
inga fram yfir 1950. Úr því fer
þeim mjög að fækka og 1956 til
1957 er legudagafjöldi kominn
ofan í 20 þúsund á ári. Næstu
ár þar á eftir var hælið alls
ekki fullskipað.
1960 gerðist sú breyting til að
nýta sjúkrarými að fullu að hæl-
inu er skipt í tvær deildir,
berkladeild og hjúkrunardeild,
einkurn fyrir langlegusjúklinga.
Síðan hefur það verið rekið í því
formi. Aðsókn að hælinu hefur
aldrei verið eins mikil og síðustu
árin og sjúklingafjöldi hefur al-
drei verið meiri. Nú eru þar t.d.
85 sjúklingar og mjög langur bið
listi — 1933 var byggt sérstakt
hús fyrir yfirlækni og starfsfólk
og þá jókst sjúkrarýmið þannig
að síðan eru skráð sjúkrarúm 72
þó að sjúklingafjöldi sé raunveru
lega meiri. Síðan hafa verið reist
ar ýmsar aðrar byggingar, sam-
komusalur, leguskálar, verkstæði
og starfsmannabústaðir.
Yfirlæknir hælisins er sem
fyrr segir Snorri Ólafsson, og
deildarlæknir Brynjar Valdimars
son. Yfirhjúkrunarkona er Gyða
Thoroddsen en alls vinna fimm
hjúkrunarkonur við hælið.
Mikið kapp hefuT verið lagt á
að hafa umhverfi hælisins sem
vistlegast, og mikið starf unnið
við skógrækt og fegrun úti við.
Fjarri er að berklum hafi ver-
ið úrýmt Norðanlands og árlega
koma fleiri eða færri sjúklingar
á hælið. Lækning tekst nærri
undantekningarlaust á nýsmituð-
Blönduósi, 31. október.
SAUÐFJÁRSLÁTRUN hófst á
Blönduósi 11. september og stóð
til 26. október. Alls var slátrað
44.906 kindum en í fyrra 44.-
350, eða 556 kindum færra en í
fyrra. Meðalþungi dilka var 14,42
kg. og er það 0,72 kg meira en
í fyrra.
Þyngsti dilkurinn vóg 34 kg.
og eigandi hans var Skafti
um sjúklingum og yfirleitt braut
skrást þeir eftir sex mánuði, þótt
þeir þurfi lyfjameðferð lengur.
etta er fyrst og fremst að þakka
nýjum lyfjum en notkun þeirra
í núverandi formi hófst 1952.
Segja má að sjúkdómum sé nú
haldið í eins fullkomnum skefj-
um og hugsanlegt er með al-
mennri heilsugæzlu og læknis-
meðferð sjúklinga. — Sverrir
Pálsson.
Kristófersson í Hnjúkahlíð. —
Undan sömu á fékk hann 32 kg.
dilk í fyrra. Ærin er heimagang-
ur og gengur í túni allt sumarið.
Kjötið flokkaðist mjög vel. —
Nautgripaslátrun stendur nú yf-
ir og verður slátrað um 300 naut
gripum. Að því loknu hefst
hrossaslátrun, og er búizt við að
henni verði lokið um 15. nóvem-
ber. Alls mun verða slátrað um
þúsund.
Souðfjdrslótrun lokið
ú Blönduósi
— Þyngsti dilkurinn 34 kíló
* 4 GERÐIR
*ALLIR
m LITIR
ITALSKA
PEYSAN
WAuvns
Laugavegi 48 Simi 10660