Morgunblaðið - 17.01.1968, Page 15

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. JANÚAR 1968
15
Kveðja frá íslenzkum tarmönnum:
Holger Thuesen Bruun
skipshandlari r Kaupmannahöfn
„HVIS man er ung í sit sind.
blir man aldrig gammel“. Þessar
spaklegu setningar sagði Bruun
skipslhandlari í Kaupmannahöfn
við mig, er ég átti við hann við
tal fyrir mokkrum árum á skrif-
stofu hans hjá fyrirtækinu Osc-
ar Rolffs eftf. A/S í Skt Annæ
Plads 22.
Ég veit ekki hvort allir gera
sér grein fyrir, hve mikil liífs-
sipeki felst í þessum tveim litlu
setningum. Eða hve glöggt þær
lýsa þeim sérstæða og frábæra
manni. sem þær sagði. Raunar
finnst mér þær lýsa manninum
meir og betur en langt mál. í
þeim felst ekki einasta það, að
hann var sjálfur ávallt léttur í
lund og svo gamansamur, að eng
inn mun geta annað en brosað
þá er hann minntist hans, þótt
vissulega fylgi söknuður yfir að
sjá hann nú aldrei framar. Það.
að vera ungur í anda, felur ekki
síður í sér, að vera skilnings-
ríkur á erfiðleika og vandræði
annara, vilja leysa hvers manns
vanda. og gera það á þann ljúfa,
elskulega, og allt að því barns-
lega hátt, sem Bruun var tamt.
og engum mun úr minni líða.
Þannig var Holger Thuesen
Bruun. Þetta þekkja allir íslenzk
ir farmenn. sem til Kaupmanna-
hafnar hafa siglt síðustu hálfa
öld. Þótt sjálfur sé ég ekki far-
maður, tek ég mér það bessaleyfi,
að rita þessar hinstu kveðju til
þessa konsúls allra íslenzkra
bonsúla, í nafni íslenzkra far-
manna. Þar kemur bæði til. að
mér nákominn hefir átt þennan
mann að vini um nokkurt ára-
bil, og einnig hef ég til þess
umlboð frá fleiri en einum gam-
alþekktum farmanni, sem nutu
vináttu Bruuns í fjölda ára m.a.
einum, sem þekkti hann yfir
fjörutíu ár.
Svo 'einstök var greiðasemi og
hjálpsemi Bruuns við íslenzka
sjómenn. og raunar alla íslend-
inga, sem til hans leituðu, að
þeir munu vart nokkurs staðar
á öðrum stað hafa kynnzt lfku.
Vissulega átti Bruun, eða öllu
heldur fyrirtæki það. er hann
þjónaðí í 60 ár, viðskipti í stór-
um stíl við íslendinga. Allt var
það á viðskiptalegum grundvelli
og hefir fyrirtæki hans vonandi
ekki tapað á því. En svo langt
gekk öll fyrirgreiðsla hans, út
yfir alla venjulega viðskipta-
háttu, að svo þekktu íslendiingar
hversi annars staðar.
Það mun ekki hafa verið neitt
einsdæmi. að févana og vega-
laus íslendingur kæmi til
Bruuns að leita hjálpar. Svo
Iengi sem eyrir var í buddu hans
mun hann hafa verið falur, og
víst er um það, að rukkun var
ekki send um hæl, oft aldrei.
Þar með er ekki sagt. að menn
vildu ekki standa í skilum við
hann, því vinargreiða vilja
menn ógjarnan gleyma. Hitt er
jafn vist. að engan greiða gerði
Bruun sjálfum sér til auðgunar,
enda státaði hann aldrei af ver-
aldarauði. þótt fáir hefðu frekar
til hans unnið.
Ég sagði, að fáir gætu hugsað
svo um Bruun, að þeir færu
vina, þótt útfarardagur hans
væri. Og þannig verður hann
ávallt meðal þeirra. sem nutu
þeirrar ánægju að kynnast hon-
um. Að segja vel sögu er frá-
bær list, sem fáum var gefin
og sárafáum af jafn mikilli
hæfni og Holger Thuesen Bruun.
Allar sögur hans voru þrungnar
kímni, þessari tæru, hríslandi.
dönsku kímni, sem ávallt endaði
með hjartanlegum háltri. þess
er á hlýddi.
Svo töm var Bruun gamansem
in, að jafnvel þegar hann var
að gera mönnum greiða, og það
þýðingarmikinn greiða, notaði
hann kímnina sér til aðstoðar.
var að hætta þessari stöku fyrir
höfn fyrir áhöfn hans, una sér
að minnsta kosti hvíldar á sunnu
dögum og endast svo lengi. sem
þessi gamalreyndi farmaður ætti
eftir að sigla á Kaupmannahöfn.
Farmaðurinn siglir enn, en
Bruun er allur.
Læknar létu svo um mælt, við
lát hans, að hann væri útslit-
inn. í þess orðs fyllstu merk-
ingu. Samkvæmt öllum eðlileg-
um lögmálum voru starfskraft-
ar þessa manns búnir fyrir tíu
árum. Ég leyfi mér að vitna
til forstjóra Oscar Rolff’s, þar
sem hann segir mér, að það hafi
verið Bruun mjög mikil ánægja
að eiga þess kost að heimsækja
fsland og vini sína þar. Þetta
,. . , ._r ekki löngu fyrir andlát
Svo samgroin voru greiðasemin Bruuns Sífellt talaði Bruun um
og kimnin i eðlisfari hans. þessa ferð minntist jafnan
Ég ætla að . færa þessu stað , vina sinna á Islandi.
með einni sögu af honum. fa-1 Holm forstjóri segir, að ef
lendingur kom ti lKaupmanna- j Bruun og hann, en Holm var
hafnar og var vegalaus. Hann j f.ergafélagi hans hingað til ís-
leitaði a naðir Bruuns. Þetta var j lan(jSj hefðu átt að þiggja öll
þegar ferðamannastraumur.mn | boð þau er Bruun átti hér á
var mestur til Kaupmannahafn-; fslandii hefðu þeir 0rðið að vera
ar og hvergi hægt að fa inni a; hér að minnsta kosti mánuði
hoteli. En Bruun átti ráð undir j lengur, en aaetlag va,r. Hann seg
rifi hverju þegar hjalpa þurftijir ennfremur að það hafi glatt
Islendingi. Hann hringdi í eitt; Bruun innilega hve fslendingar
af foetri hótelum borgarinnar og í vildu allt fyrir hann gera
sagði við móttökustjórann: .,Ef
svo stæði á, að Birgitte Bardot
væri að koma til Kaupmanna-
hafnar í kvöld, mynduð þér þá
hafa handa henni bergergi"?
,.Já, vissulega", sagði móttöku
stjórinn, hrifinn af því að fá
slíkan gest á hótel sitt.
Það má vera okkur íslending-
um nokkur ánægja, að hafa get
að glatt þennan góða íslandsvin
áður en lauk.
Þegar Bruun átti sér frístund
fór hann til sumarbústaðar síns
í Kobæk, við fæðingarbæ sinn
j Skelskör. Um þennan sumarbú-
,.Jæja, sagði Bruun, — en þar; _ , . ...
sem hin fræga, franska leikkona í ®tað SlUl hlð sanaa 5* belmlh
kemur ekki til Kaupmannahafn-! hans‘ Þar voru ^lendmgar jafn
- f kvöld, vona ég að þér ger- I velkomnlr-
Jafnan heimsóttu
Bruun íselndingar og ekki voru
þeir einasta velkomnir á heim-
ili hans og hans elskulegu konu
Elvu, heldur lét hann þeim í té
. sumarlbústað sinn, ef svo bar
Að sjalfsogðu var Bruun hlið undir
hollur okkur íslendingum í hand
ið mér þann greiða að láta vini J
mínum herbergið í té“. ;
íslendingurinn fékk herberg- j
ið.
ritamálinu. En hann gat ekki
stillt sig um að nota það í við-
skiptalegu gamni. Fyrirtæki hans
hafði útvegað íslendingum naf- . . , ... ..... . .,
tóbak, eins og allar aðrar þarf- fmna Jafn, samheldna fjölskyldu.
Þrátt fyrir allt sitt annríki,
var heimili Bruuns honum hjart
fólgnast. Holm forstjóri segir
mér, að í dag sé sjaldgæft að
ir. Þar kom. að árið 1966 hættu
Danir að framleiða neftóbak,
þótt heimsfrægir séu fyrir tó-
baksvinnslu sína. Bruun hafði
sérstaka ánægju að segja þetta
með svofelldri skýringu: „Nu
har Island faaet haandskrift-
erne. saa kan i ikke ogsaa faa
snus“.
Einn af vinum Bruuns, sem
átt hefir vináttu hans yfir fjöru
tíu ár, hefir sagt, að jatfnan hafi
sem fjölskyldu hans. Þó þurfti
'hann að vera á sífelldu ferða-
lagi norður og suður um Evrópu.
eftir því sem skipin komu.
Það þótti einstakt i fari Bruuns,
þá er hann var heima og vann
á skrifstofu sinni, að hvern
morgun kom hann og heilsaði
öllum samstarfsmönnum sínum
með handabandi og bauð þeim
,.godmorgen“, Annað var það í
fari hans, er einstakt þótti, en
heimili hans staðið fslendingum! Það v°ru hin miklu bréfavið-
opið. Þar var tekið á móti þeirn! skipti. Ávallt sendi hann vinum
með þeirri einmuna hlýju. sem sínum bréfkorn og þá ofurlitla
aðeins vinir geta í té látið. Ávallt s^Su til bragðbætis.
Bruun átti sér starfssögu allt
austan frá Síberíu og vestur um
þvera Evrópu eins og segir hér á
var Bruun fyrstur um borð í
íslenzku skipin, og hann fór það
an seinastur, og erindi hans
voru óteljandi fyrir utan þau eftir í stuttu ágripi ævisögu hans.
viðskiptalegu. Væri íslenzkt | Hann mælti á rússneska tungu.
skip í Höfn á sunnudegi kom
‘hann um borð og færði mönnum
Morgunblaðið og nýjustu dönsku
blöðin. Aðra daga sáu umboðs-
menn skipanna um blöðin. Þenn
an greiða fannst Bruun hann
verða að inna af hendi. Jafn-
vel sunnudaginn gat hann ekki
unað sér hvíldar.
Holger Thuesen Bruun lézt
ekki að brosa. Til þess bar hin j hinn 20. nóvember sl. Daginn áð
Gullfoss í Höfn. Að vanda kom
Bruun um borð með blöðin. Það
var hinsta kveðja hans til
íslenzkra vina sinna, að færa
þeim lesefni að heiman.
Svo hefir tjáð meér forstjóri
einstæða gamansemi hans. Hann
var til moldar borinn við fá-
brotna og tilhaldslausa útför.
Var það hans eigin ósk, en hann
vissi nokkru fyrir lát sitt hvert
stefndi. Er vinir hans og ætt-
ingjar komu heim frá útförinni.
voru þeir að sjálfsögðu fámálg- Oscar Rollf’s. J. Holm, að Bruun
ir og með hugann fullan af i hafi ávallt sýnt konum einstaka
trega. Er þeir höfðu setið nokkra ! riddaramennsku, skipti þar engu
stund hver með sínar hugsanir, j 'hvort þær voru átján ára eða
rauf einn sona hans þögnina og j áttræðar. Það var sérstök gleði
sagði: . Ef pabbi hefði verið hér. J hans að gera þeim til hæfis.
þá Ihefðu verið sagðar sögur“. Hann átti sífellt
Og bað var eins og við manninn handa hverri konu
en Ias Morgunblaðið hvern dag,
þótt ekki talaði hann íslenzku.
Gerði hann sér gagn af blaðinu.
ísland og íslendingar urðu hon-
um mjög hjartfólgið. Hann átti
mikið frímerkjasafn, en safn
hans af íslenzkum frímerkjum
var þó mest.
Þetta er haft eftir forstjóra
hans.
Sem fyrr segir, vissi Bruun
ur var sunnudagur. Þann dag lá i hvert stefndi fyrir dauða sinn.
Þar var honum jaifnt farið cg
íslenzkum þjóðsagnapersónum
og sumum fornmönnum. að hann
sagði fyrir skapadægur sitt.
Ekki vildi Bruun hafa neina
viðhöifn við fráfall sitt. Bað
hann þess að ekki væru blóm
borin á gröf sína. Hann hafði
á því grun, að íslendingar vildu
minnast hans í nokkru, og þá
einkum íslenzkir sjómenn.
í stað blóma bað Bruun að fs-
gullihamra lendingar minntust sín með
| Slysavarnarfélagi íslands. Að til
mæ't. Menn tóku að segja sög- j Einn greiða báð íslenzkur far, hlutan Skipstjórafélags íslands
úr. Þ?r með var Holger Thuesen maður Bruun að gera sér, sem j er verið að undirbúa stofnun
Bri’"" enn á meðal ættingja og hann hefir ekki staðið við. Það minningarsjóðs um Bruun, sem
bera mun nafn hans. Mun sjóð-
urinn annast ákveðið verkefni
og þá sennilega kaup og rekstur
talstöðva fyrir björgunarsveitir.
Þannig var hinsta ósk þessa
fslandsvinar; styrkur til bjarg-
ar og hjálpar íslenzkum sjó-
mönnum.
íslenzkir farmenn flytja frú
Bruun og börnum þeirra hjóna
hugh.eilar samúðarkveðjur og
biðja góðum vini Guðsblessunar
yfir landamæri lífs og dauða.
Holger Thuesen Bruun var
fæddur 21. felbrúar 1893 í Skel-
skör. sonur G. Thuesen Bruun
bakarameistara þar. Bruun kom
til Kaupmannahafnar í marz
1997 og hóf þar nám hjá frænda
sínuim. Oscar Rolff, í verzlunar-
fræðum. Árið 1918 ferðaðist
- LÁRA
Framhald af bls. 14.
líka og get ég aldrei þakkað
henni það að fulllu þótt ætti ég
allt heiimsinis svokallað gull.
Páir vissu að hún var ein-
hver mesti mi'ðill sem ísland
hefur átt, já þó að lengra væri
leitað. En hún var ekki ein af
þeiim sem selja sína hjálp og
leiðsögu.
Hún var búin að hjálpa mörg-
um og það eiga margir henni að
þakka góða heiilsu í dag.
En einn þáttur í hennar lífi
í þetta sinn, var að reyna að fá
ísland upp úr svaðinu sem það
er í dag.
En sem fyrr er getið, þýðir
ekki að segja við fólk, að þetta
eða hi'tt er rétt. Maðlurinn þarf
fyrst að komast á visst hugsun-
aristig og þar með þroskastig til
þess að breyting verði á, fyrr
kemur ekki rétt hugsun fram.
Það sagði Lára aft og það sagði
einn af stjórnenduim hennar
líka — Jón Sigurðsson forseti
— þarf nokkur að efast um að
hann hafi ekki á réttu að
standa?
Guð blessi þig og styrki þig
Lára í þínu starfi hjá Guði, sem
ég veit að þú hefur byrjað á
strax stundina er þú steigst
mjúklega yfir þröskuldiinn.
Pétur Hólm Pétursson.
Bruun allt austur til Síberíu og
fór þar lengst af á hestbaki.
Keypti hann í þeirri för vörur
fyrir Dani. 1920 kom Bruun aft
ur heim til Danmerkur og hóf
á ný störf hjá fyrirtæki frænd'a
síns heima, en var skömmu síð
ar sendur til Hamborgar til að
stofnsetja þar útibú frá fyrirtæk
inu. Sama ár gekk hann að eiga
konu sína Elvu, sem lifi mann
sinn, en þau eignuðust 6 börn,
4 syni og 2 dætu.
Vegna þrenginga Þjóðverja var
útibú Oscar Rolffs í Þýzkalandi
niður lagt árið 1926. Snéri
Bruun þá heim til Kaupmanna-
hafnar og starfaði hjá fyrirtæk-
inu allt til dauðadags. Það var
því á síðasta ári. eða í marz
1967, að Bruun gat haldið ein-
satkt starfsafmæli. Hann hafði
þá unnið 60 ár hjá fyrirtæki
fænda sinna.
í heimsstyrjöldinni síðari tók
Bruun virkan þátt í frels'sbar-
áttu Dana með starfsemi sinni í
þeirri deild andspyrnuihreyfing-
arinnar. er bar nafnið „A.Age-
sen“.
Lengi var oss Islendingum
þungt til Dana. Einn er sá, er
þar bar klæði á vopnin, og
ekki vann verk sitt meðal
mennta- eða fræðimanna, heldur
meðal farmanna í hálfa öld.
Hann sýndi glöggt að ,-til góðs
vinar liggja gagnvegir, þótt hann
sé firr farinn“.
— vig.
Tafliélug í
Kópavogi
Kópavogi 8. janúar.
TAFLFÉLAG Kópavogs hélt
uppi öflugri félagsstarfsemi á
síðastliðnu ári. Skákþing Kópa-
vogs var haldið á þess vegum
í marz sl., og voru 22 þátttak-
endur í því. Teflt var í tveimur
flokkum, bæði í unglingaflokki,
sem einkum var skipaður gagn-
fræðaskólanemendum, en annars
vegar tefldu eldri og reyndari
menn sér í flokki. Þátttakend-
ur í unglingaflokki voru 12, en
í hinum flokknum 10. Sigur-
vegari í síðartalda flokknum
varð Guðmundur Þórðarson, og
hreppti hann þar með titilinn:
Skákmeistari Kópavogs 1967. í
unglingaflokki urðu jafnir og
efstir Róbert Eyjólfsson og
Helgi Sigurðsson.
3. desember tefldi Friðrik
Ólafsson,, stórmeistari, fjöltefli
á 17 borðum við félagsmenn.
Vann hann allar skákirnar, en
þess ber þá að gæta að nokkra
vantaði í keppnina.
30. desember efndi svo félag
ið til hraðskákmóts og voru
þátttakendur í því 21. Voru
tefldar 9 umferðir eftir Mon-
radkerfi, þó svo, að tefldar
voru 2 skákir í hverri umferð
(„tvær á tíu“), og voru mögu-
legir vinningar þannig. 18. Úr
slit urðu þau, að efstur varð
Lárus Johnsen, hlaut 16 vinn-
inga, annar varð Gísli Pét-
ursson með 14 og þriðji Björn
Sigurjónsson með 13.
Um miðjan janúar næstkom-
andi verður haldið æfingarskák
mót, en í marz verður næsta
Skákþing Kópavogs haldið.
Rotaryklúbbur Kópavogs
veitti Taflfélaginu mikinn og
góðan styrk á árinu, er hann
færði því að gjöf tíu vönduð
töfl. Ýmsir fleiri aðiljar hafa
sýnt félaginu velvild og stuðn-
ing, svo sem skólastjóri Gagn-
fræðaskóla Kópavogs, sem hef-
ur léð því húsnæði fyrir starf-
semi sína. — Æfingar eru nú
haldnar á hverju fimmtudags-
kvöldi í Gagnfræðaskólanum,
og virðist áhugi fyrir skáklist-
inni fara mjög vaxandi í Kópa-
vogi, einkum meðal yngri
manna.
í stjórn Taflfélags Kópavogs
eru nú:
Fjölnir Stefánsson, formaður
Þorkell Guðmundsson, ritari
Bjarni Ólafsson, gjaldkeri.
Meðstjórenendur:
EUert Kristinsson
Gestur Ólafsson.
S. K.