Morgunblaðið - 08.02.1968, Page 12

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. FEBRÚAR 1968
--—
Breytum vðrn í nýja stór-
sókn til aukinna framfara
• Hraða verður gerð Norðurlandsdætlunar
• Jómfrúræða Eyjólfs Konróðs Jónssonar
ó Alþingi í gær
í G Æ R var til umræðu í
Sameinuðu þingi fyrirspurn
Eyjólfs Konráðs Jónssonar
og Pálma Jónssonar til fjár-
málaráðherra um Norður-
landsáætlunina. Við þá um-
ræðu flutti Eyjólfur Konráð
Jónsson jómfrúræðu sína á
Alþingi og fer hún hér á
eftir:
Eyjólfur K. Jónsson.
Það er alkunna, að við gerð
Norðurlandsáætlunar eru miklar
vonir bundnar. Hinu er ekki að
leyna, að mönnum finnst drag-
ast um of að lokið sé gerð áætl-
unarinnar.
Mér er a'ð vísu ljóst, að þótt
formlega hafi ekki verið gengið
frá Norðurlandsáætlun, hefur
mikið verið gert til að bæta at-
EMIL Jónsson, utanríkisráð-
herra, skýrði frá því í fyrir-
spurnartíma á Alþingi í
gær, að mælingar sem gerð-
ar hefðu verið á 45 stöðum
á Reykjavíkursvæðinu hefðu
leitt í ljós að á 41 stað væri
sjónvarpsmynd frá Kefla-
víkurflugvelli ónothæf en
hins vegar sæist það á fjór-
um stöðum. Sagði utanríkis-
ráðherra að í janúar hefðu
komið til Iandsins sérstök
tæki sem setja ætti á sjón-
varpsmastrið á Keflavíkur-
flugvelii og væri þess þá
vænzt að Keflavíkursjón-
varpið hefði algjörlega verið
takmarkað við flugvöllinn
og næsta nágrenni. Vegna
veðurs hefði enn ekki verið
hægt að setja þessi tæki upp.
Ráðherrann sagði að frá 15.
vinnuástandið norðanlands á
undangengnum árum, enda hafa
fjárveitingar úr Atvinnujöfnun-
arsjóði og Atvinnuleysistrygg-
ingarsjóði þegar haft verulega
þýðingu, ásamt starfsemi At-
vinnumálanefndar Norðurlands.
Þá má ekki heldur gleyma stór-
verkefnum eins og byggingu
Kísilgúrverksmiðjunnar við Mý-
vatn, kaupum Hafarnarins og
síldarflutningunum til Siglu-
fjarðar og nú síðast ákvör’ðun-
inni um að byggja strandferða-
skipin á Akureyri. Allt eru þetta
dæmi um þá nýju byggðastefnu,
sem hefur verið að ryðja sér til
A FUNDI Sameinaðs Al-
þingis í gær svaraði Magnús
Jónsson, f jármálaráðherra,
tveimur fyrirspurnum varð-
andi gerð Norðurlandsáætl-
sept. sl. hefðu margvíslegar ráð-
stafanir verið gerðar til þess að
takmarka sjónvarpssendingar
varnarli'ðsins. Ófyrirsjáanlegir
tæknilegir erfiðleikar hefðu þó
komið í veg fyrir að þetta tæk-
ist algjörlega. í desembermán-
uði sl. hefðu íslenzkir útvarps-
virkjar verið fengnir til þess að
athuga málið og hefðu þeir
framkvæmt framangreindar
mælingar. — Utanríkisráðherra
sagði að ef þær ráðstafanir sem
að ofan greinir nægðu ekki
væri fyrirheit um a'ð til fleiri
ráðstafana yrði gripið.
Magnús Kjartansson (K)
sagði að þetta væru ekki full-
nægjandi skýringar á vanefnd-
um varnarliðsins. 17 mánuðir
væru liðnir síðan samningar
voru gerðir um takmörkun sjón-
varpsins og 5 mánuðir síðan hún
átti að koma til framkvæmda.
Jóhann Hafstein, dómsmála-
ráðherra, sagði að hér væru
broslegir tilbui'ðir á ferðinni.
Hann kvaðst vilja beina því til
rúms.
Víst er það rétt, að við íslend-
ingar lifum nú erfiðleikatímabil
og ekki er nema eðlilegt að það
taki menn nokkurn tíma að átta
sig á breyttum aðstæðum. En
við ætlum okkur að sjálfsögðu
að sigrast á erfiðleikunum — til
þess eru þeir. Og þess er þá að
gæta, að á atvinnusviðinu hafa
erfiðleikarnir verið mestir norð-
anlands og því eðlilegt, að meg-
ináherzla sé lögð á lausn þeirra,
eins og að er stefnt með Nor’ð-
urlandsáætlun.
Ég skal ekki fjölyrða um þau
verkefni, sem nefnd hafa verið
í sambandi við gerð Norður-
landsáætlunar. Þau eru fjöl-
mörg, eins og raunar er um við-
fangsefni um land allt, sem bíða
þess að verða leyst. Þar með er
þó vissulega ekki sagt, að lítið
unar og var önnur frá þeim
Eyjólfi Konráði Jónssyni og
Pálma Jónssyni, en hin frá
Gísla Guðmundssyni og Ól-
afi Jóhannessyni. Voru fyrir-
útvarpsráðs að það léti fara
fram skoðanakönnun meðal sjón
varpsnotenda um vilja þeirra í
þessu efni.
Jónas Árnason (K) sagði að
fyrri fullyrðingar um banda-
ríska sjónvarpið hefðu ekki stað
izt og það væri ekki í fyrsta
skipti nú sem blekkingar væru
hafðar í frammi í sambandi við
varnarliðfð.
Ragnar Arnalds (K) sagði að
Bandaríkjamenn hefðu fram-
kvæmt loforð sitt seint og illa.
Emil Jónsson kvaðst ekki vilja
segja að um vanefndir væri að
ræða. Byrjað hefði verið á því
að takmarka sjónvarpssending-
arnar og að því væri unnið.
Eysteinn Jonsson (F) kvaðst
vilja treysta því skv. yfirlýsing-
um utanríkisrá'ðherra að við það
yrði staðið að sjónvarpið yrði
takmarkað.
Loks tóku stuttlega til máls
Magnús Kjartansson og Jóhann
Hafstein.
hafi hérlendis verfð gert á liðn-
um áratugum, þvert á móti hef-
ur í öllum landshlutum verið
staðið þannig að framfaramál-
um, að þótt það kunni að hafa
verið rétt, að Íslendingar byggju
í harðbýlu landi, þá hafa ein eða
tvær kynslóðir breytt því svo,
að nærri stappar að það sé þegar
bezta land veraldar.
Við skulum ekkert vera að
gera lítið úr eigin ágæti, dugn-
aði íslenzku þjóðarinnar; ég
hygg að okkur sé nauðsynlegt að
trúa því, að við séum að minnsta
kosti engir eftirbátar annarra.
Við þurfum sjálfsagt á talsverðu
stolti að halda til að byggja upp
þetta fámenna samfélag. En við
værum meira en lítið drýldnir,
ef vi'ð gleymdum því, að það eru
landgæðin, auðurinn til sjávar-
ins og til landsins, sem vel-
gengni okkar hefur verið
byggð á.
Skoðun mín er sú, að við höf-
um öil skilyrði til að breyta
þeirri vörn, sem við höfum orð-
ið að heyja að undanförnu, í
nýja stórsókn til aukinna fram-
fara, ef við höfum djörfung til
að takast á víð verkefnin um
land allt, nýta landgæðin hvar
sem þau eru að finna, leita nýrra
leiða til atvinnurekstrar og
stofna félög almennings til að
hrinda þeim í framkvæmd. Að
því eiga framkvæmdaáætlanir
eins og Norðurlandsáætlim að
miða.
Okkur ber að hraða sem mest
má verða rannsókn á auðlindum
spurnirnar efnislega sam-
hljóða.
Fjármálaráðherra upplýsti
í svari sínu að nýlega hefði
nýr starfsmaður verið ráð-
inn til Efnahagsstofnunarinn
ar, sem sérstaklega mundi
starfa að gerð Norðurlands-
áætlunar og hafa aðsetur á
Akureyri.
Magnús Jónsson benti á,
að lokið væri víðtækri gagna
söfnun og vonir stæðu til að
gerð Norðurlandsáætlunar
mundi lokið á þessu ári en
því hefði nokkuð seinkað.
Sagði ráðherrann, að í fyrsta
lagi yrði lokið áætlun um
þróun samgöngumála á Norð
urlandi, í öðru lagi áætlun
um þróun skólamála og í
þriðja lagi yrði lögð áherzla
á að hraða svo sem unnt
væri athugun á atvinnumál-
um Norðurlands og yrði í
þeim efnum haft fullt sam-
ráð við Atvinnujöfnunar-
sjóð.
Magnús Jónsson, fjármálaráð-
herra sagði í uipphafi ræðu sinn-
ar að ljúka hefði átt áætlunar-
gerðinni fyrir sl. áramót en Efna
hagsStofnunin hefði hafið starf
sitt í inarzmánuði 1966. Um sum
arið það ár heifðu starfsmenn
stofnunarinnar ferðast um Norð-
urland, heimisótt alla kaupstaði
og kauptún í fjórðungnum og all
marga sveitahreppi, skoðað flest
atvinnufyrirtæki, opiinberar
stofnanir og framkvæmdir og
rætt við sveitarstjómir, sýslu-
nefndir, forystumenn verkalýðs-
félaga og atvinnurekendur á
hverjum stað.
Gengið hefði verið frá bráða-
birgðaskýrsinm um hvern stað
og þær afhentar stjórn Atvinnu
jöfnunarsjóðs og einniig ríkis-
landsins og sjávarins, og það
ætti að vera barnaleikur þeirr-
ar kynslóðar, sem nú er á bezta
starfsaldri, áð halda áfram starfi
þeirra, sem eldri eru og bæta
svo lífsafkomu þjóðarinnar, að
hvergi væri betri lífskjör að
finna en einmitt hér.
Og ljóst er það, að batnandi
lífskjör þjóðarheildarinnar ber
að nota til að efla menningu
hennar, listir og vísindi, svo að
til Islands verði litið sem fyrir-
myndarlands, þar sem jafnræði,
menning og lýðræði skipa önd-
vegi.
Gerð Norðurlandsáætlunarinn-
ar er einn þáttur í þessu starfi
— og ekki sá ómerkilegasti, því
áð við verðum að gera okkur
grein fyrir því, að fólkið í land-
inu á að búa við sem jöfnust
lífskjör og njóta sem jafnastrar
aðstöðu til menntunar og menn-
ingarlegs þroska, hvort sem það
býr sunnanlands eða norðan,
austanlande eða vestan, því að
landið allt verðum við að
byggja og nýta alla þess auð-
leg'ð.
Fyrirspurn sú, sem hér er
rædd, er flutt í trausti þess, að
umræður um hana megi verða
til þess, að landsmenn geri sér
gleggri grein fyrir nauðsyn at-
vinnuuppbyggingarinnar úti um
land en ella, og einnig að þær
yrðu til þess að hraðað yrði
framkvæmdum við Norðurlands-
áætlun, sem vissulega er lífs-
hagsmunamál byggðanna á
Norðurlandi.
stjórninni. Ennfremur fóru fram
viðræður milli samtaka sveitar-
stjórnanna á Norðurlandi og við
fulltrúa Alþýðusambands Norð-
urlands en það hefði einnig sent
EfnaJhagsstofnuninni ítarlega
álitsgeð og tillögur varðandi at-
vinnumál þessa landshlutar. í
árslok 1966 hefði þessari gagna
söfnun verið lokið að mestu.
í framihaldi af þessu starfi var
ætlunin sú að ljúka sumarið
1966 heildarskýrslu um Norður-
land allt og á grunidvelli henn-
ar að á'kveðnum tillögum og áætl
anagerð um það, hvernig vinna
ætti að framgangi einstakra
mála. Á fyrri hluta sl. árs hætti
sá starfsmaður Efnáhagsstofnun
arinnar sem að þessum málum
vann störfum hjá henni og gerð-
ist bæjarstjóri á Akureyri og
það vaT ekki fyrr en í byrjun
þessa árs, sem tókst að fá mann
í hans stað. Þetta varð þess
valdandi að starfið að Norður-
landsáætlun truflaðist að
nokkru, enda hefur Efna-
hagsstofnunin að öðru leyti haft
knýjandi og óvenjulegum verk-
efnum að sinna, sérstaklega síð
ari hluta ársins.
Magnús Jónsson gerði síðan
grein fyrir ráðningu hins nýja
starfsmanns og helztu verkefn-
um hans, sem skýrt var frá í
upphafi. í lok ræðu sinnar vék
fjármálaráðhe rra sérstaklega að
áætlunargerð um atvinnumálin
og sagði að varðandi einstaka
framkvæmdir mundi fyrst og
fremst koma til kasta Atvinnu-
jöfnunarsjóðs og í því samibandi
væri ekki aðeins mi'kilvægt að
áætlunargerðinni yrði lokið
heldur og einnig að fjármagn
væri fyrir hendi. Að fjármagns-
öflun hefði verið unnið skipu-
lega í samtoandi við þann þátt
Vestfjarðaráætlunar, sem væri
tilbúinn, þ.e. samgönguáætlun-
ina. Á sama hátt yrði að ganga
frá fjáröflun í sambandi við ein
staka þætti Norðurlandsáætlun-
ar. Þess vegna hefur það verið
athugað af hálfu ríkisstjórnar-
innar hvort unnt væri að afla
fjár ti'l Norðurlandsáaetlunar
með svipuðum hætti og til Vest
fjarðaáætl'unar og hefði þá ver-
ið rætt um 100 milljónir króna.
Niðurstaða liggur enn ekki fyrir
en ég er næsta bjartsýnn um
Framhald á bls. 21
Utararíkisráðherra á Alþingi í gær:
Sjónvarpsmy nd f rá Kef lavík
ónothæf á 41 stað af 45
— við mælingu á Reykjavíkursvæðinu
— áfram unnið að takmörkun sjónvarpssendinga
Magnús Jónsson, f jármálaráðhe rra:
Gerð IMorðurlandsáætlun-
ar lokið á þessu ári
Nýr starfsmaður ráðinn með aðsetur á Akureyri
100 milljón kr. lántaka í athugun