Morgunblaðið - 04.04.1968, Qupperneq 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. APRÍL 196«
Erlendur Jónsson
skriíar um
BÓKMENNTIR
FJÖLD
KVIÐUR AF GOTUM
OG HÚNUM. 246 bls.
Jón Helgason tók saman.
Heimskrlngla.
Reykjavik, 1967.
EIGUM viS að segja, að Jón
Helgason sé orðinn hálfgerð
þjóðsagnapersóna? Nei. Það er
víst of djúpt í árinni tekið.
Kannski er meira að segja vill-
andi að tala um þjóðsðgur nú
orðið ,þó einn segi öðTum hiti
og þetta, sem heyrist á förnum
vegi.
En allt um það er Jón Helga-
son persóna, sem sögur fara af
— umtalaður maður. Hroliköld
og neyðarleg tilsvör eru eftiir
honum höfð. Menn þylja upp úr
sér heil kvæði, sem hafa aldrei
sézt á prenti, en eru samt eignuð
honum. Mest er það flím og
flimtan. Vitaskuld. Hver leggur
á sig að læra utan bókar, það
sem minni veigur er í?
Ef til vill er allt, sem þannig
er haft eftir Jóni Helgasyni,
ranglega eignað honum. Það
skiptir ekki máli. Þjóðiin hefur
þegar útfært í vitund sinni skýra
mynd acf þessum húsbónda í
Árnasafni ,sem að áliti hennar
lifir og hrærist meðal gamalla
MEIÐMA
skinnbófca innan við þykka og
fornfálega múrveggi, en hefur
þó hlaðið um persónu sína ennþá
rammgerðari múra; kaldrana-
Iegur, en alveg bráðsnjalli, ein-
stæður. Fyllri getur myndin tæp
ast orðið. í tilbót hefur hann
svo dvalizt meiri part ævi sinnar
fjarri þessu landi okkar, þar
sem menn eru sýknt og heilagt
að klína einhverjum sora hver
utan í annan í þeirri von, að
bletturinn loði við. Fjarlægðin
hefur, sem betur fer, forðað Jóni
Helgasyni frá því grómi.
En hvað kemuir þetta málinu
við, þegar rætt er um Jón Helga
son sem rithöfund og fræðimann
og bók, sem hann hefur nú ný-
verið sent fró sér? Verður ekki
bókin eins og hún er og engan
veginn öðru vísi án minnstu
hliðsjónar af því, hvaða hug-
mynd þjóðin gerir sér um höf-
undinn?
Að vísu. Og þó. Það er nefni-
lega, þegar öllu er á botninn
hvolft, ómögulegt að geta sér til
um ,hversu náið er í raun og
veru samband rithöfundar og
lesenda. Milli hans og þeirra
liggja leyniþræðir, sem bvorir
tveggja skynja, finna á sér,
fremur en skilja. Og rithöfundur
er þó aldrei nema mannlegur.
Honum vex kjarkur, hann færist
meira í fang, honum tekst betur
upp, ef hann veit sér vísa að-
dáun lesenda. Orðstírinn veitir
honum visst „átorítet".
Að vísu hefur greindur maður
sagt, að skáld séu „til þess að
skilja þau fremur en að mikla
þau og dá þau.“ En mætti ekki
snúa þessum orðum við og segja,
að þeir séu fleiri, sem dá skáld,
heldur en hinir, sem skilja
skáld?
Jón Helgason er gott skáld. Og
skáldskapurinn hefur aukið
hróður hans sem fræðimanns, að
miinnsta kosti í augum okkar ís-
lendinga. Og ekki fer á milli
mála, sem við lesum skýringaT
hans á fornum skáldskap, að
hann rýnir ekki í hin fornu
fræði með augum gTÚskarans
einum saman. Hann skoðar þau
líka með augum skálldsins.
f bókinni Kviður af Gotum og
Húnum eru prentuð þrjú kvœði
forn: Hamdismál, Guðrúnarhvöt
og Hlöðskviða. Bókin hetfst á al-
mennri inngangsgrein, sem
nefnist Gota þáttur og Húna.
Þar er í stuttu rná'li drepið á sögu
fyrrgreindra þjóða. Þá hefur út-
gefandi ritað inngang á undan
hverri kváðu fyrir sig; einnig
ýtarlegar skýringar, og er hvort
tveggja prentað á sömu síðu,
vísa og skýringar með henni.
Lestur bókarinnar útheimtir því
engar óþarfa flettingar.
Inngangsgreinar kviðanna eru
sagnfræðilegs og bókmenntalegs
efnis: útgetfandi ber efni kvið-
anna saman við sögulegar stað-
16870
Til sölu er um 1000 fer-
metra sjávarlóð undir
einbýlishús á fegursta
stað á sunnanverðu Sel
tjarnarnesi.
Einbýlishús í Mosfells-
sveit, næstum fullgert.
Bílskúr. Hitaveita.
Einbýlishús í Smáíbúða
hverfi, 7—8 herb. Bílsk.
7 herb. íbúð á tveim
hæðum við Skipasund,
5 svefnherb.
Parhús í sunnanverðum
Kópavogi. Frágengin
lóð. Ágæt eign.
4ra herb. íbúð á 2. hæð
í timburhúsi í Miðborg-
inni. Sérinng., sérhiti.
3ja herb. ný íbúð á 1.
hæð í Kópavogi. Bíl_
skúr. Allt sér.
3ja herb. íbúð á jarðh.
í Kópavogi, sunnanverð
um.
2ja herb. íbúð á jarðh.
í Kópavogi. Útb. 250—
300 þús.
2ja herb. jarðhæð í tví-
býlishúsi í Hafnarfirði.
2ja herb. íbúð á 1. hæð
við Hraunbæ. Vönduð
innrétting.
reyndir og sögusagnir (stundum
reynist ertfitt, að greina það
tvennt að).
Jón Helgason er öruggur leið-
sögumaður á þessum fornu slóð-
um; ekkert tvíl; ekkert hukl og
hik; engir óþarfa varnaglar
slegnir af hræðslu við aðra
fræðimenn.
Útgefandinn er einhvern veg-
inn svo handgenginn þessum
fornu fræðum, að einnig lesand-
inn finnur sig þar heima ósjálf-
rátt.
Þó fróðlegt sé að lesa inn-
gangsgreinarnar, er þó enn
skemmtilegra að lesa sjálfar
kviðurnar ásamt með skýringum
Jóns. Sé þekking óhjákvæmi'leg
til að skýra þennan forna kveð-
skap, skemmir ekki, að skýrand-
inn sé líka gæddur skáldlegu
ímyndunajrafli og hafi á tiltfinn-
ingunni hin óskráðu, en sígildu
lögmál skáldskaparins.
Og ritskýrdng fornra bók-
mennta og nýrra er að sjálf-
sögðu tvennt, sem ekki er hægt
að jafna saman. Uppruni hinna
fornu bókmennta er í flestum
tiltfellum myrkri húlinn. Við vit-
um ekki hvernig eða hvenær
þær urðu tal, né hvernig þær
voru í fyrstu gerð sinni. Ritskýr-
ingin verður því að háltfu hand-
ritaspjall og samanburður texta.
Af því spretta álitamálin: Hvað
kann að hatfa glatazt atf frum-
gerð verksins? Hvað er uppruna-
legt, og hverju hefur verið bætt
við síðar? Hvað harfa skritfarar
mislesið eða jafnvel miisskilið.
Það eru spurningar atf þessu
tagi, sem útgefandi fomra texta
verður pýknt og heila'gt að svara,
og því er ekki að neita, að sumir
útgefendur fomra skiáldverka
hafa ekki hætt sér fetinu fram-
ar. Þeir hatfa skoðað verkin eins
Tíl sölu
Útb. 300 þús.
2ja herb. jarðhæð í Kópavogi,
sérþvottah.
3ja herb. 1. hæð í steinhúsi
við Reykjavíkurveg.
Einstaklingsíb. rúml. tilb. und
ir trév. við Hraunbæ.
Útb. 400-500 þús.
3ja herb. 97 ferm. 3ja ára kjall
araíb. við Rauðagerði. Vand
aðar innr. úr harðvið og
plasti. Góð teppi, sérinng.
og hiti. Mjög bagstæð lán
áhvíl.
2ja herb. stór jarðhæð ásamt
vinnuherb. við Hraunbæ.
Sérstakl. hagst. lán áhvíl.
2ja herb. góð 3. hæð við
Rauðarárstíg.
Útb. 500-550 þús.
3ja herb. góð jarðh. við Sól-
heima. Sérinng. og hiti.
3ja herb. jarðhæð við Gnoða-
vog. Sérinng. og hiti.
í smíðum
2ja, 3ja og 4ra herb. íb. í
Breiðh., 4ra herb. íb. eru
flestar m. sérþvottah. sum-
um 4ra herb. íb. fylgir her-
bergi í kj. sem kostar kr. 25
þús. 1. útb. á þessum íb. er
kr. 65 þús. Síðasta greiðsla
kr. 100 þús. á að greiðast
vorið 1970. Lóð er að fullu
frágengin.
í Hraunbæ
5 herb. -25 ferm. endaíb. með
tvennum svölum, kr. 200
þús. eru lánaðar.
Fasteignasala
Sigurðar Pálssonar
byggingameistara og
Gunnars Jánssonar
lögmanns.
Kambsveg 32.
Símar 34472 og 38414.
4.
Saumakonur
Vantar vanar saumakonur. Get útvegað húsnæði.
Uppýsingar í símum 99-4187 eða 99-4196.
Verksmiðjan Magni h.f.
Hveragerði.
FRÁ BVGGIIUGARSAMVIAIMIFÉLAGI
ATVIIUBIFREIÐASTJÓRA
Áformað er að stofna 5. byggingarflokk félagsins
um byggingu fjölbýlishúss í Breiðholtshverfi.
Þeir félagsmenn sem óska að komast í þennan bygg-
ingarflokk, leggi umsóknir sínar inn á skrifstofu
byggingarsamvinnufélagsins, Fellsmúla 22, fyrir
kl. 18.00 laugardaginn 20. apríl n.k.
Sérhæð í Miiborginni til sölu
Falleg og sólrík efsta hæð í nýlegu tvíbýlishúsi við
rólega götu.
íbúðin er 6 herb. þrjár stofur og þrjú svefnherb.,
þvottaherb. á hæðinni.
AÐAL FASTEIGNASALAN, Laugavegi 96,
sími 20780.
Verzlunarhúsnæði við Laugaveg
af sérstökum ástæðum er til sölu verzlunarhúsnæði
(þ.e. nýinnréttuð og glæsileg verzlun í fullum
gangi) ásamt lagergeymslu við Laugaveg. Verzl-
unin verzlar með útgengilegar vörur, og getur lag-
er fylgt ef óskað er.
3ja herb. íbúð á hæð fyrir ofan verzlunina, fæst
einnig keypt með ef óskað er.
Til greina kemur að taka upp í 4ra—5 herb. ný-
tízku íbúð í borginni.
Nánari upplýsingar gefur:
NÝJA FASTEIGNASALAN,
Laugavegi 12. — Sími 24300.
og krumsprang á pappír eða bók-
feLli og ekkert fram yfir það.
Jón Helgason er ednn af fáum,
sem blása lífi í þurran fróðleik
um handrit og texta. En það
er Mka gott að hlíta leiðsögn
hans fyrir þá sök, að hann kæf-
ir ekki í fióðdeiknum anda
þeirra skáldverka, sem um er
vélt.
En gleymum ekki aðalatrið-
inu í þessari bók, Kviðum af
Gotum og Húnum, það er að
segja kviðunum sjálfum. Útgetf-
andi hefur látið prenta þær með
snöggtum stærra letri en annað
efni bókarinnar, sivo þær hveríi
ekkd innan um greinar og skýr-
ingar, sem eru langtum fyrú-
ferðarmeiri í bókinni. Sumt er í
kviðum þessum hverjum manni
auðskilið, enda þó engar skýr-
ingar fyigdu. En með skýrimguim
Jóns Helgasonar á engum að
verða skotasku'ld að lesa þær
sér að gagni.
Og höfundar Hamdismála,
Guðrúnarhvatar og Hlöðskviðu
— þeir væru maklegir nokkurra
verð'launa, eí til þeirra næðist.
Og þá er það að lokum bókin
sjálf, gerð hennar og útlit. Hún
er svo látlaus og vönduð, að
unun er að velta henni í hendi
sér.
Erlendur Jónsson.
2ja herb. ódýr risíbúð við
Hrísateig, útb. 150 þús.
2ja herb. góð íbúð með sér-
þvottahúsi við Kleppsveg
2ja herb. ný íbúð við Lyng-
brekku.
2ja herb. ódýr íbúð ásamt
einu herb. í kjallara við
Rauðarárstíg.
3ja herb. íbúð við Skipa-
sund ásamt óinnréttuðu
risi, bílskúrsréttur.
3ja herb. góð jarðhæð við
Goðheima. Sérinngangur,
sérhiti.
3ja herb. góð íbúð á 2. hæð
við Kleppsveg.
3ja herb. ódýr íbúð í Lamba
staðahverfi á Seltjarnar-
nesi.
3ja herb. stór íbúð á jarð-
hæð við Tómasarhaga.
4ra herb. góðaríbúðir í fjöl-
býlishúsum við Álfheima.
4ra herb. ódýr íbúð í fjöl-
býlishúsi við Laugarnes-
veg.
4ra herb. góð íbúð á 2. hæð
í fjölbýlishúsi við Stóra-
gerði.
5 herb. góð risíbúð í Vest-
urbænum.
5 herb. góð íbúð, öll stand-
sett á 1. hæð ásamt einu
herb. í kjallara við
Barmahlíð. Stór bílskúr.
5 herb. ódýr íbúð við Berg-
staðastræti.
5 herb. góð íbúð ásamt einu
herb. í kjallara við Boga-
hlíð.
5 herb. ný íbúð á 3. hæð í
fjölbýlishúsi við Hraun-
bæ.
4ra herb. einbýlisliús við
Haðarstíg.
5 herb. parhús ásamt tveim
ur herb. í kjallara við
Hlíðargerði.
5 herb. fallegt einbýlishús,
byggt úr timbri við Kárs-
nesbraut.
Máltlutnings og
fasteignasfofa
, Agnar Gústafsson, hrl. j
Björn Pétursson
fasteignaviðsídpti
Austurstræti 14.
Símar 22870 — 21750. J
Utan skrifstofutíma: t
35455 —