Morgunblaðið - 05.04.1968, Page 11

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 5. APRÍL 1968
11
er á vorin, þegar hún byltist
fram. Það þarf vel syndan mann
til að synda yfir hana. — Þó
held ég að ég hefði það nú.
Ný brú á Þjórsá þegjandi
og hljóðalaust
Eysteinn Jónsson: — Það er
ákaflega merkilegt að sjá þessar
Pálmi Jónsson, Hannibal Valdimarsson, Vilhjálmur Hjálmarsson og Friðjón Þórðarson koma
frá því að skoða stöðvarhúsið sem sézt í baksýn. (Ljósm. Mbl. stjl).
framkvæmdir, sem eru mjög
stórfelldar, og mikil virkjun á
okkar mælikvarða. Okkur þótti
nú einu sinni mikið þegar Sog-
ið var virkjað í þrígang, en þetta
er miklu stórfelldara. En það er
spursmál, hvort þetta er nokk-
uð meira í sjálfu sér miðaS við
allt annað eins og það er nú orð-
ið, miðað við það sem það var
á sínum tíma þegar Sogið var
virkjað.
— Hvað þótti yður mest um
vert?
— Ja, einna nýstárlegast var
að koma í jarðgöngin. Að vísu
höfum við komð i jarðgöng, en
þessi eru mun stórfelldari. Mér
var sagt, að hæðin væri eins og
fjögurra hæða hús, tíu metrar á
hæð og tíu metra breið. Nú,
svo þótti mér anzi merkilegt að
þarna skyldi vera komin ný brú
á Þjórsá, svona þegjandi og
hljóðalaust. Við fréttum, að það
stæði kannski til að rífa hana
aftur, en það þykir mér hart lög-
mál að fara eftir, og tek undir
það sem samgöngumálaráðherra
sagði, að það kemur auðvitað
ekki til greina að rífa þessa brú,
það kemur þarna hringvegur
mjög merkilegur, og ég held að
stjórnarandstaðan vilji styðja
það, að brúin fái að standa.
Sala rafmagnsins ekki nógu
hagstæð
Karl Guðjónsson: — Mér lýst
vel á þessar framkvæmdir og
tel, að það hafi verið mjög nauð
synlegt að fá nýjar raforkufram-
kvæmdir. Ég er þeirrar skoðun-
ar, að það sé sjálfsagt, eftir því
sem hægt er, að nýta íslenzkar
orkulindir til útflutningsfram-
leiðslunnar og því er ég sammála
því, að orka íslenzkra fallvatna
sé gerð að framleiðsluvöru, sem
getur þénað þjóðinni. Hitt er
annað mál, að ég er hræddur um
það, að salan á rafmagninu til
álbræðslunnar sé ekki nógu hag-
stæð.
— Athyglisverðust þóttu mér
göngin, sem eru mjög óvenjuleg
framkvæmd hjá okkur. En það
sem ég er ánægðastpr með í þess
ari för, er yfiriýs.ing samgöngu-
málaráðherra um það að nýja
brúin á Þjórsá verði ekki rifin.
Eins og í gamalli kirkju
Ingvar Gíslason: — Ég verð að
játa það, að ég gerði mér ekki
grein fyrir því, hvernig fram-
kvæmdum var hér háttað. Og ef
ég á að segja, hvað hreif mig
mest, er hvað jarðgöngin eru
falleg. Það er eins og maður sé
komin í gamla kirkju. Og frá
praktísku sjónarmiði má segja,
að þessi virkjun sýnir okkur yf-
ir hverju land okkar býr.
Ég vildi gjarnan, að við Norð-
lendingar ættum eftir að sjá svip
uð mannvirki og hér eru að rísa.
og ég vona að það líði ekki á
löngu þar til ráðist verður í svip
aðar framkvæmdir við Dettifoss.
Kom í þyrilvængju
— Ég hef komið hingað einu
sinni áður, sagði Hannibal Valdi
marsson, þegar við inntum hann
eftir því hvort hann hefði komið
til Búrfellsvirkjunar. — Ég kom
hér í þyrilvængju í fyrra og
fór þá klukkan hálf tíu úr
Reykjavík, lauk mínum erindum
hér og var kominn aftur í bæ-
inn um hádegið.
— Jú, það hefur vissulega mik
ið verið framkvæmt hér síðan.
Þetta er stórkostleg framkvæmd
og miðar henni vel áfram.
— Mér þótti einna tilkomu-
mest að koma inn í jarðgöngin.
Þau eru mikið mannvirki, enda
búið að ljúka við 700 metra af
um 1100 metrum sem þau verða
fullkláruð.
Þetta er nýtt fyrlr mér
Jón Ármann Héðinsson tók
mikið af kvikmyndum í ferðinni,
og aðspurður sagðist hann hafa
myndagerð sem tómstundaiðju.
Hann sagðist ekki hafa komið til
Búrfellsvirkjunar áður, og væri
því margt nýtt fyrir sig að sjá.
— Það sem mér finnst tilkomu
mest að sjá hér, sagði Jón, — er
í raun og veru það, hvernig mað
urinn getur beizlað þann óhemju
mikla kraft sem í Þjórsá býr,
og nýtt hann fyrir framtíðina.
Það var gaman að koma í jarð-
göngin og sjá hvernig fallhæðin
verður nýtt til þess að fram-
leiða orkuna, sem við höfum svo
mikla þörf fyrir.
Þingmenn ættu að fylgjast meira
með verklegum framkvæmdum
Jón Árnason, formaður fjár-
veitinganefndar Alþingis, sagði,
að þetta væri í fyrsta sinn sem
hann kæmi á staðinn.
— Það er mjög ánægjulegt að
sjá þessar framkyæmdir og það
sem hér er verið að vinna að,
einmitt á þessu stigi.
— Mér þótti skemmtilegast að
koma í jarðgöngin. Það er auð-
sjáanlega ekki lítil vinna sem
Jiggur á bak við slíkar fram-
Jón Skaftason
— álbræðslan hefur mikið gildi
kvæmdir.
— Ég tel tvímæJalaust að þing
menn ættu að gera meira af því
að fara í slíkar ferðir og kynnast
verklegum framkvæmdum af
eigin raun, og reyndar öllu því
spm til kasta Alþingis kemur
með að marka stefnu og veita
fjármunum í. Ég er því viss um,
að þeir þingmenn sem tekið hafa
þátt í þessari ferð, hafa haft af
henni bæði gagn og ánægju, því
vissulega er ánægjulegt að sjá
það sem hér er að gerast.
Stórfenglegar framkvæmdir
Halldór E. Sigurðsson sagðist
hafa komið að Búrfellsvirkjun
sumarið 1966, skömmu eftir að
framkvæmdir hófust.
— Þá voru helztu framkvæmd
ir skýrðar út fyrir mér, sagði
Halldór, — en ég sé það náttúr-
lega miklu betur núna þar sem
kominn er heildarmynd á fram-
kvæmdirnar og af henni hægt að
Björn Pálsson
— það þarf vel syndan mann til
að synda yfir Þjórsá.
sjá, hvernig þær verða endan-
lega. Ég er ánægður með þessa
för hingað, enda er ég alltaf hrif-
inn að nýjum framkvæmdum og
þeim mun hrifnari sem þær eru
stórfenglegri.
— Fjárveitinganefnd Alþingis
hefur gert töluvert af því að
fara í slíkar kynnisferðir, en ég
er þeirrar skoðunar að yfirleitt
geri alþingismenn of lítið af því
að fara í slíkar ferðir, því þær
eru vel til þess fallnar að auka
skilning okkar á því sem unnið
er að á hverjum tíma.
— Ég hef aldrei séð jarðgöng
á borð við þau sem við skoðuð-
um hér í dag, og eins þykist ég
sjá að þegar lónið verður fyllt
af vatni verður þar komin geysi-
lega mikil uppistaða, sem gam-
an verður á að líta. Auðvitað er
þó fyrst og fremst hægt að segja,
að verkið í heild sé stórkostlegt
og tilkomumikið.
Strákagöng falla í skuggann
Pálmi Jónsson sagðist ekki
hafa komið til Búrfells áður og
ekk: heldur að hann hefði getað
gert sér fyililega í hugaxlund
hvað þessair framkvæmdir væru
miklar, íyrr en hann sá þær með
eigin auigum.
— Ég heí oft farið í gegnum
Strákagöng, sagði Pálmi, — þau
eru vitanlega mikið og mikil-
vægt mannvirki, en þessi jíirð-
göng eru þó miklu stænri ag ég
mundi segja þau vera það mann-
virki hér sem verður mér eftir-
minnilegast. Stífiugerðin og
stöðvarhúsið eru einnig eftir-
minnileg.
— Þetta eru mestu fram-
kvæmdir sem unnið hefur ver-
ið að hérlendis, og þvi má telja
það sjálfsagt að Alþingismenn
kynnist þeim af eigin raun. Ég
geri auðvitað ráð fyrir því að
þhgmenn reyni yfirleitt að
kynna sér framkvæmidir um land
ið, eftir því sem þeir geta, en
slík ferð sem þessi ar ákafiega
vel fallin til þess að þingmer.n
komist í snertingu við fram-
kvæmdirnar, allir í einum hóp.
Skoðaði landslagið.
Geir Gunnarsson sagðist hafa
komið áður á staðinn, en þá eKki
til að skoða virkjunina heldur
landslagið. Sér íinnist þó að
landslagið og virkjunín færu vel
saman. Aðspurður um hvaða
framkvæmd sér finnist tilkomu
mest sagði Geir telja það vera
jarðgöngin. Hefði hann ekki séð
slík mannvirki áður.
— Afstaða mín til álihræðsl-
unnar er óbreytt, sagði Geir. Ég
er þeirrar skoðunar að hægt
hefði verið að koma þessari
virkjun á fót, án þess að hafa
þar álbræðsluna að bakihjarli.
Við höifum getað séð fyrir okk-
ar raforkumálum, án þess að
leita til erlendra auðhringa, og
það hefðum við líka getað gert
nú.
Lyftistöng íslenzks iðnaðar
Sveinn Guðmundsson sagðist
oft hafa komið á staðinn áður
eftir að framkvæmdir hófust,
enda hefði hann allt frá byrjun
haft mikinn áhuga á virkjunar-
framkvæmdunum.
— Ég er viss um að þessi virkj
un á eftir að lyfta íslenzkum iðn
aði, sagði Sveinn. Héðan fáum
við nægilega raforku til iðnað-
ar og ekki er heldur ólíklegt að
áliðnaður rísi upp í landinu við
tilkomu álbræðslunnar í
Straumsvík. Það liggur í aug-
um uppi að við ættum að geta
orðið ve: samkeppn sfærir í úrw
vinnslu áls og stuðlar BúrfeUs-i
virkjunin ekki sízt að því.
— Mér fannst stöðvarhúsið
éinna tilkomumest. Það verðu®
80 metra löng bygging og 18
metra breið, og lofthæðin þar er
mikil. Nú er verið að setja þair
niður þrjár túrbínuir, hverja 39
þús. kw og rúm mun verða fyr-
ir þrjár í viðbót, sem ég tel
að muni koma fljótlega.
I
Tvöfölduð raforka.
Sigurður Ingimundarson sagð
ist hafa komið að virkjuninni
í sumar og þá far ð upp á Sám-
staðarmúla. Hins vegar hefði
hann ekki komið inn í göngin
fyrr, og því fengið betri yfir-
sýn en áður yfir framkvæmd-
irnar.
— Það segir s;g sjálft að þess-
ar framkvæmidir eru stórkost-
legar, því að með þeim tvöföld
um við raforkuframleiðslu okk-
ar í einu.
— Ég hef fylgst nokkuð vel
með málinu frá byrjim, enda
var ég í nefnd sem að undirbjó
það að nokkru leyti.
— Það sem tilkomumest er
hér, er að sjá gamla drauma ræli
ast, — draum sem við þekkjum
allt frá 1917. Með þessari fram-
kværod færum v’ð einnig aukna
verkmenningu inn í landið. Hér
starfa verkfræðingar frá ýms-
um þjóðum og íslendingar sena
starfa með þeim munu læra, oig
við stöndum því nær því síðair
að geta unnið slík verkefni sjálf
ir, og vonandi verður ekki langf
að bíða unz við ráðumst í aðra
slíka virkjun.
*
Meira jarðrask en ég hef áður
séð.
Lúðvík Jósefsson sagði:
— Ég hef ekki komið hingað
áður. Ég flaug hérna einu sinnl
lágt yfir og þótti þá sem hér
væri meira jarðrask heldur en
ég hefi áður séð. Það var mjö!g
athyglisvert að sjá þetta úr
lofti, en nú hef ég komið hing-
að á staðinn og séð framkvæm«l
irnar einnig þannig og þótti méc
mikið til koma.
— Þetta eru ábyggilega stærsta
verk sem unnið hefur verið að
hér á landi. Það er fróðlegt að
koma í þessi stóru jairðgöng og
sjá hvernig þar hefur til tekizt.
Eftir það verður manni ósjálf-
rátt hugsað til þess að við hljóf
um að e ga eftir að gera jarð-
göng víðair hér á landi — ekki
aðeins i sambandi við svona
mannvirki, heldur og í sambandl
við okkar almennu samgöngix
mál.
— Það er alveg tvímælalaust
rétt stetna að alþingismenn fari
í slíkar ferð r og að þeir kynn-
ist því sem er að gerast á fram-
kvæmdastaðnum. Með því að sjá
framkvæmdirnar með eigin aug
um gera þeir sér gleggri grein
fyrir því sem um er að ræða I
hverju tilfelli.
i
I
Hugsa um Dettifossvirkjun.
Stefán Valge:rsson sagðisl
ekki hafa komið að Búrfelli áð-
ur. Sér finndist stórkostlegt
hvemig hægt væri að beizla
Þjórsá og fara með hana út úr
fairveginum og gegnum hin
Framhald á bls. 31
Jón Ármann Héðinsson, Lúðvík Jósefsson og Bragi Sigurjóns-
son.