Morgunblaðið - 12.07.1968, Blaðsíða 31

MORGUNRLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. JÚLÍ 1968
31
Fyrsti áfangi Sundahafn-
ar afhentur á mánudag
— Hafnarhluti þessi einkum ætlaður
fyrir flutningaskip
FYRSTI áfanginn í gerð Sunda-
hafnar verffur formlega afhentur
Reykjavíkurhöfn á mánudag.
Verkið hafa annast í sameiningu
tvö íslenzk fyrirtæki og eitt
sænskt, sem er stærsti verktak-
inn. Mun einn af affalforstjórum
hins sænska fyrirtækis koma
hingaff til lands og afhenda mann
virkiff.
Áætlaður kostnaður við þenn-
an fyrsta áfanga er nú um 100
milljónir króna, að því er hafnar-
stjóri tjáði Mbl. í gær. Felur það
verð í sér gerð hafnarsvæðis o.fl.
Þessi hafnarhluti verður fyrst og
fremst ætlaður flutningaskipum,
en hugmyndin er að byggja
þarna upp síðar vöruskemmur
svo og útisvæði, þar sem kleift
verður að geyma stærri varning
í stað þess að aka vörunum lang-
ar leiðir eins og nú er gert.
Framkvæmdir við þennan
fyrsta áfanga hófust í október
1966, og hefur gengið að mestu
samkvæmt áætlun. Að vísu var
upphaflega gert ráð fyrir að
verkinu yrði skilað hinn 1. júní
sl., en verkfall o.fl. hafa tafið
verkið nokkuð.
AUGLVSIHGAR
SÍMI SS*4<SO
- ÍÞRÓTTIR
Framhald at bls. 30
innar, en varasjóður lands-
liðsins er hinir 24, sem eftir
eru.
En hversvegna þessar vetr
ar æfingar?
Jú, segir Helge og brosir.
Þær eru einn þýðingarmesti
þátturinn í öllum undirbún-
ingnum, því takmarkið er að
unglingalandsliðið sé hvert
ár komið í fullkomna þjálfun
um Páska, því þá hefst vana-
lega Evrópukeppni unglinga,
sem Svíar einir Norðurland-
anna hafa fyrir lokatakmark
unglingaþjálfunarinnar.
Til að fylgjast með æfing-
um drengjanna yfir vetrar-
mánuðina, er þeim áskilið að
fara mánaðarlega í þrekmæl-
ingar og senda þær til ungl-
inganefndarinnar. Auk þessa
hefir Helga Antlind samband
við drengina. Safnar þeim
saman í smá hópa, eftir því
hvar þeir búa í Svíþjóð og
fyigist þannig með hvernig
þeir fara eftir þeim fyrirmæl
um, sem þeim voru gefin í
Helsingborg. í febrúar eða
marz ár hvert (drengirnir þá
18 ára) er efnt til landsleikja
í sunnanverðri Evrópu, því
of snemmt er að keppa heima,
og drengunum þannig sköp-
uð keppnisreynzla áður en
þeir fara í unglingamót Ev-
rópu.
En hvað segir þú um ungl-
ingakeppnir innan Svíþjóð-
ar?
Jú, þær höfum við einnig.
Aðallega eru þær tvær.
Önnur sem er útsláttar-
keppni er héraðakeppni og
senda öll knattspyrnuhéruð-
in úrvalslið til hennar. Hin
keppnin er unglingakeppni 1.
deildarliðanna þ.e.a.s. félaga
innan „All Svenska". í þess-
ari keppni taka hvorki meira
né minna en um 100.000 ungl-
ingar og brosið á góðlátlegu
andliti „einvaldsins,1 erbreitt
þegar hann segir, „en það er
ógerningur að fylgjast með
öllum þeim skara“.
Hvað um mælikvarða Svía
í knattspyrnu unglinga?
Ég vil ekki segja að Svíar
tilheyri toppnum í Evrópu í I
unglingaknattspyrnu, en þeir
eru alveg við hann. Að mínu
áliti eru Englendingar beztir,
síðan austur og vestur Þjóð-
verjar, Frakkar og nú í ár
Tékkar.
En hvað um íslenzka ungl-
ingaknattspyrnu?
Fyrsta árið sem íslenzka lið
ið tók þátt í mótinu, var það
mjög gott lið miðað við þann
mælikvarða, sem þá var í mót
inu. En framfarir hafa verið
miklar hjá hinum þátttöku-
löndunum og ísland ekki eins
fylgst með, nema ef það er í
ár.
Hvert er álit Svía á Norð-
urlandamótinu?
Við teljum að Norðurlanda
mótið sé aðeins undirbúnings
æfing fyrir stærra takmark
þ.e. Evrópukeppni unglinga.
Og við teljum einnig að vinna
beri að því að allar Norður-
landaþjóðirnar taki þátt í Ev
rópumótinu. Þar geta þeir
fyrst unnið saman og verið
samstæður hópur, sem styrk-
ir hvern annan af dáð og
dug. — Á. Á.
- PRAVDA
Framhald af bls. 1
fræðilegan grundvöll til að
grípa til hugsanlegrar íhlutunar
í Tékkóslóvakíu, þó að þar komi
ifram að slíkar ráðagerðir séu
ekki fyrirhugaðar að svo stöddu
ef tékkmeski komm ún i s taflokkur
inn missi ekki tökin á ástand-
ireu, enda etr Látin í ljó'S vom um
að verkalýðsstéttin og beilbrigð
öcfl fari með sigur af hólmi.
Girieiniliegt er, að með greiniimni
eiru Rússar að reyna að stöðva
eða takmiarka frelsisþróunima í
Tékkóslóvakíu, segir frét/taritari
Rieuters.
Samkvæmt fréttum frá Prag
hefur yfirhershöfðimigi Varsjár-
bamdalagisins, J. Jakubovsky hers
höfðingi, neitað að flytja á brott
sovézku hermeninina, sem eru
27.000 talsins á þeirri forsemdu,
að fyrrverandi forseti, Antonin
Novotny, hafi mælt svo fyrir,
að aðildarríki Varsjárbandialags-
ins ættu að halda haustæfingar í
Tékkóslóvakíu. Samkvæmt áreið
amlegum heimildum í Prag í gær
var talið að sovézkar hersveitir
væru á leið til Tékkóslóvakíu
frá Ungveirjalandi, og var sagt að
sovétstjómin hefði semt tékk-
mesku stjórninni ákveðið tilboð
vegna yfirvofamdi gagmbyltingar,
em vegma alls þessa var talið að
Martin Dzur, varnarmálaráð-
herra, hefði í hyggju að segja
af sér.
f tilkynniimgumni um að hafizt
verði handa á laugardagimn um
að flytja sovézku hersveitirnar
úr landi, segir að hersveitimar
verði smátt og smátt fluttar á
brott til heimastöðva simma. Tals
imiaður stjómiarinmar sagði, að
etjórnim stæði í stöðugu sam-
barndi við yfirharstjóm Varsjár-
bandalagsiins og mumdi gema allt
sem í bemmar valdi stæði til að
auðvelda brottflutnimginn.
Jafnframt var hafit eftir Frant
isek Kudrna ofunsta, talsmammi
varnarmálaráðumeytisims, að
dráttur hefði orðið á brottflutm-
ingi sovézku hersveitamma sa.m-
tímis því sem dreifit hiefði ver-
ið í Tékkóslóvakíu amdsovézk-
um flugumiðum, sem valdið
hefði Rússum áhyggjum. „Sov-
ézku hermenmimir vildu fiara, en
þróun í imnanlandsmálum okk-
ar — ég á við áhrif flugumið-
anrna — hefur tafið brottfilutm-
inginn, og er þetta miál nú orð-
ið mjög flókið“, sagði Kudrnia í
viðtali við blað í Slóvakíu. Þetta
viðtal var greinilega tekið áður
en ríkisstjómim frétti um ákvörð
un Varsjárbamdalagsinis.
Árásir á „gagnbyltingasinna"
Grein Pravda í daig með árás-
unum á frj álsræðisþróumina og
yfirlýsingumni um stuðning gegn
gagnbyitingiarsinmum er í megin
atriðum gagnrýmá á „Tvö þúsund
orða“ ávarp frjálslyndra komm-
únista er birt var í Prag 27.
júní. Blaðið sagði, að þetta á-
varp væri ekki einangrað fyrir-
bæri heldur vottur um vaxandi
starfsemi gagnbyltingarsinna.
(Gagnbyltingarsinni var heitið
sem frelsishetjunum í Ung-
verjalandi var gefið þegar upp-
reisn þeirra var bæld niður með
sovézkum skriðdrekum 1956.
Samkvæmt hugmyndakerfi komm
únista eru allar aðgerðir réttlæt
anlegar til að verja völd komm-
únista gegn „gagnbyltingarsinn-
um“).
Pravda sagði, að gagnbylting-
ingaröfl reyndu að dulbúa rauni-
veruleg markmið sín með hjali
um aukið lýðræði, yfirlýsingum
um hollustu við málstað sósíal-
ismans, en í raun og veru
reyndu þau að grafa undan sjálf
um undirstöðum hins sósíalist-
íska ríkisskipulags. Pravda hélt
því fram, að „gagnbyltingarsinn
ar“ stæðu einnig í tengslum við
heimsvalda- og afturhaldssinna.
Svipuð ásökun um afskipti
heimsvaldasinna var notuð til að
réttlæta aðgerðirnar til að bæla
niður byltinguna í Ungverja-
landi 1956 og uppreisnina í Aust
ur-Þýzkalandi 1953.
— Slíkar aðferðir eru ekki
nýjar, en þeim var beitt ekki
alls fyrir löngu af gagnbylting-
aröflum í Ungverjalandi, sem
reyndu að grafa undan sósíal-
istískum sigrum ungversku þjóð-
arinnar 1956. Nú, 12 árum síð-
ar, eru aðferðir þeirra, sem vilja
grafa undan undirstöðum sósíal-
isma í Tékkóslóvakíu orðnar enn
lævíslegri og slóttugri. Vinnandi
fólk í Tékkóslóvakíu, sem telur
undirstöður sósíalismans mikils
virði hlýtur að sjá hvaða
hætta felst í þessari ögrunar-
starfsemi, segir blaðið.
Pravda segir, að öfl fjandsam-
leg kommúnisma í Tékkóslóvak-
íu stefni að endurreisn kapítal-
isma. Greininni lýkur með því,
að tékkneskir kommúnistar eru
fullvissaðir um að þeir geti reitt
sig á „skilning og fullan stuðn-
ing“ frá Sovétríkjunum.
Ekki minnzt á herliff
Pravda minntist ekki á dvöl
sovézku hersveitanna í Tékkó-
slóvakíu, en þær áttu upphaf-
lega að fara úr landinu 30. júní
að heræfingunum loknum.
Hvergi í greininni er minnst
einu orði á Alexander Dubcek,
leiðtoga tékkneska kommúnista-
flokksins og foringja þeirra
manna, sem hafa komið til leiðar
auknu frjálsræði.
Blaðið kallar ástand það sem
nú ríkir í Tékkóslóvakíu „ó-
tryggt“ og réðst einkum á „aft-
urhaldsviðhorf blaðamanna og
rithöfunda“.
Sovézka vikuritið Literaturn-
aya Gazeta, hélt því fram í gær,
að „gagnbyltingaröfl, hefðu
fengið að þróast í Tékkóslóvak-
íu, og þykir það minna óhugn-
anlega mikið á uppreisnirnar í
Reagan í framboð?
Scacramento, Kaliforníu
11. júlí — AP-rNTB —
BANDARÍSKA dagblaffiff Boston
Herald Traveler sagffi í dag, aff
Ronald Reagan, rikisstjóri Kali-
fomíu myndi tilkynna framboff
sitt til forsetakjörs í sjónvarps-
ávarpi til bandarísku þjóffarinn-
ar 21. þessa mánaðar. Sagffi blaff
iff, aff stjórnmálamenn teldu fram
boð Reagans einu leiffina til þess
aff koma í veg fyrir aff Richard
Nixon, fyrram varaforseti hlyti
útnefninguna. Sagði blaffiff aff
Reagan hefði keypt sjónvarps-
tíma fyrir sem svarar 17.1 millj-
ón ísl. kr.
Talsmaður ríkisstjóranis kall-
aði fréttamemin á sinm fund eftir
að frétt dagblaðsiras hafði bor-
izt út og raeitaði algerlega að
ríkiastjórnin hefði í hyggju að til
kynna framboð sitt og sagði að
fréttin væri algerlega úr
lausu lofti gripim og æitti sér
isragar ræbur. Hann sagði það
rétt vera, að ríkisstjórinm mymdi
halda sjénvarpsræðu, em að það
væri ræða sem hiamm hefði fyrir
nokkru haldið við háskólanm í
- SPJÖLL UNNIN
Framhald af bls. 32
hafffi veriff svo rausnarlegt aff
gefa kirkjunni.
Spjöll þessi hafia greimilega
ekki verið uranim af böonnium, því
að meina en hnefa stórir hmull-
ungar lágu á jörðinmi neðam
gluggans, og er óhugsamdi, að
bönn hefðu dregið upp í haran.
Eru það nú virasamleg tilmæli
séna Garðars, að þeir sem kynmu
að hiafa orðið varir einhvers ó-
venjulegra mararaafierða að kvöld
eða næturlagi, geri svo vel að
iáta sig, eða lögnegluma í Hafn-
^rfirði vita, því að þarna ex umi
■miikið tjón að ræða, og þótt glugg
iiran sé ekki gerónýtur, kostar
bæði mikið fé að lagfæna hann
og mikinn tímia og viranu.
Ungverjalandi og Austur-Þýzka-
landi að sífellt er nú talað um
gagnbyltingarsinna.
Árás Pravda var ennþá alvar-
legri vegna þess, að blaðið tal-
ar fyrir hönd kommúnistaflokks
ins og er hálfopinbert. Höfund-
ur greinarinnar er I. Alexandr-
ov, og er talið að tilgangur henn
ar sé að stöðva eða takmarka
frjálsræðisþróunina í Tékkósló-
vakíu. Fréttaritari Reuiters í
Moskvu segir hins vegar, að ekk
ert bendi til þess að svo stöddu,
að Rússar hyggi á íhlutun í
Tékkóslóvakíu vegna þess að
lýst er yfir trausti á tékknesk-
um kommúnistum og getu þeirra
til að hrinda sókn afturhalds-
afla. Jafnfrarrat er játað að tékk-
neska kommúnistaflokknum hafi
orðið á mistök undir forystu No-
votnys, þótt núverandi leiðtogar
séu gagnrýndir fyrir hik gagn-
vart kröfum gagnbyltingarsinna.
Aukafundur
í fyrradag hélt miðstjórn tékk
neska kommúnistaflokksins auka
fund til að fjalla um bréf, sem
borizt hafa frá kommúnisrtaflokk
um Sovétríkjanna, Póllands og
Austur-Þýzkalands. í þessum
bréfum var hvatt til sameigin-
legra viðræðna um vandamál,
sem snertu hagsmuni tékkneska
kommúnistaflokksins. Eftir fund
inn var sagt, að þótt tékkneski
flokkurinn viðurkenndi nauðsyn
umræðna um þessi mál og að
samvinna allra kommúnista-
flokka væri nauðsynleg, mundu
tékkneskir ráðamenn halda fast
við stefnu sína og viðurkenna
yrði rétt hvers rikis til að móta
eigin stefnu. Blaðið Mlada
Fronta hermdi að ritari flokks-
ins, Cisar, hefði sagt á fundin-
um að Tékkar mundu standa við
allar skuldbindingar sem með-
limir Varsjárbandalagsins, en
Tékkar muni ekki hvika frá
þeirri stefnu sem mörkuð hefði
verið í landinu upp á síðkastið.
Indiamapolis. Ekki skýrði tals-
maðurinin frá efni ræðuranar.
- VERÐFALL
Framhald af hls. 32
búið að framleiða upp í gerða
samninga, hvað snertir helztu af-
urðategundir, en að sjálfsögðu
er stöðugt unnið að því að reyna
áð selja allt árið um kring.
— Nú stendur yfir aðalvertíð
Kanadamanna, en þeir hafa afl-
að vel, og er því framboð af
þeirra hálfu mikið inn á banda-
ríska markaðinn, annan aðal-
markað okkar Islendinga. Sam-
tímis hefur átt sér stað aukið
framboð á bandaríska markaðn-
um af fiskiblokk frá Vestur-Ev-
rópu, einkum Noregi, Danmörku
auk fleiri landa. Þetta hefur
haft í för með sér aukna sölu-
tregðu og hið skráða vei*ð á fisk
blokk (þorski) hefur nú þegar
fallið úr 24—25 centum í 22 og
1/2 cent per pund.
— Framundan eru samninga-
viðræður við Sovétríkin um
kaup á viðbótarmagni á þessu
ári. Óvissa ríkir um niðurstöðu
þeirra viðræðna.
— Þessi mál eru þeim mun
alvarlegri, sagði Guðmundur H.
Garðarsson að lokum, þegar
haft er í huga, a'ð stóraukinn
fjöldi báta ætlar fyrirsjáanlega
að stunda þorskveiðar á þessu
ári og þess vegna er mikilvægt
fyrir útgerðina, að úr þessum
málum rætist, þannig að hrað-
frystihúsin geti haldið áfram að
framleiða, svo að bátaflotinn
stöðvist ekki.
Þá sneri blaðið sér til Braga
Eiríkssonar, framkvæmdastjóra
Samlags skreiðarframleiðenda.
Hann sagði, að skreiðarbingðir í
landinu næmu nú 9—10.000 tonn
um, en hefðu numið 6500 tonn-
um við gengisbreytinguna í nóv-
ember sl„ en vinnslan i vetur
hefði verið sáralitil.
Bragi sagði, að stjórnvöld i
Nígeríu hefðu ekki veitt inn-
flutningsleyfi fyrir skreið, en
smávægilegt magn íslenzkrar
skreiðar hafi verið selt m.a.
hemum í Nígeríu. Mætti telja
ljóst, að ekki rættist úr söluerfið
leikunum, fyrr en borgarastyrj-
öldinni í Nígeríu lyki.
í framhaldi af þessum fréttum
er fróðlegt að kynna sér grein,
sem dr. Jóhannes Nordal, seðla-
bankastjóri ritar í ný útkomið
hefti Fjármálatíðinda, en þar
segir hann m.a.:
„Sá þáttur þróunarinnar (efna
hagsmála) undanfarna mánuði,
sem mestum áhyggjum hlýtur að
valda, eru áframhaldandi erfið-
leikar á sölu sjávarafurða og
lágt eða fallandi verðlag á mörg-
um mikilvægum sjávarafurðum.
Segja má, að fiskveiðar og fisk-
iðnaður flestra landa eigi nú við
margvíslega fjárhagslega örðug-
leika að etja og hvergi sjáist
merki, er bendi til þess, að skjóts
bata megi vænta. Sú spuming
hlýtur að verða áleitin við þess-
ar aðstæður, hvort þau umskipti,
sem átt hafa sér stað undanfarið
hálft aninað ár, marki varanlega
breytingu, að því er varðar þró-
un útflutningstekna íslendinga á
sjávarafurðum. Hin mikla aukn-
ing verðmætis útflutnings á ár-
unum 1961—1965 byggðist bæði
á hækkandi verðlagi og mikilli
aukningu aflamagns vegna
sterkra síldarárganga og
nýrrar veiðitækni, þar
sem Islendingar voru
í fararbroddi. Þessi tækni brefð-
ist nú óðfluga til annarra þjóða,
sem leggja kapp á að auka fisk-
framleiðslu sína, og hefur þann-
ig áhrif í þá átt að þrýsta niður
afurðaverði. Hin mikla vernd,
sem fiskiðnaður og fiskveiðar
njóta í mörgum löndum, svo og
mikill beinn stuðningur við
þessa atvinnugrein, veldur því,
að framleiðslu er haldið uppi,
jafnvel þótt hún hætti að borga
sig. Hlýtur þetta að þrengja mjög
hag þeirra þjóða, sem háðar eru
útflutningi sjávarafurða, en þar
hafa íslendingar algera sér-
stöðu.“