Morgunblaðið - 30.07.1968, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. JÚLÍ 1968
11
Vildu hafa gert
að kynna landið
Boðið til íslands í þakklœtisskyni
fyrir menningarstarf í Kanada
Frú Hólmfríður og Ujálmur Daníelsson.
BLAÐAMANNI Morgunblaðsins
gafst fyrir skemmstu kostur á
að hitta og ræða við hjónin
Hólmfriði Ólafsdóttur Daníels-
son og Hjálm Frímann Daniels-
son. Þau hjónin eru búsett í
Vesturheimi en komu hingað til
lands í boði Þjóðræknisfélags-
ins í Reykjavík og fleiri aðila
í viðurkenningarskyni fyrir mik
ið menningarstarf, sem þau hafa
unnið undanfarin ár, hæði meðal
fslendinga vestanhafs og einnig
meðal annarra, sem þau hafa
frætt um ísland og íslenzk mál-
efni bæði í ræðu og ritL Hjálm-
ur hefur verið einn af útgef-
endum ritsins The Icelandic Can
adian, en það rit er gefið út
til þess að kynna fsland og is-
lenzkar bókmenntir öðrum þjóð-
um og þjóðarbrotum í Ameríku.
Hólmfríður kona hans hefur
skrifað fjölmargar greinar í tima
ritið auk fjöida annarra greina,
en að auki hefur hún gengizt
fyrir ýmiss konar menningar-
starfsemL
Leikstarfsemi
Frú Hólmfríður hefur m. a.
gengizt fyrir leiklistarstarfi og
er nú forseti leiklistarsambands
Manitoba. „Því miður er öll
leiklistarstarfsemi dottin niður
meðal íslendinga þarna fyrir
vestan“ sagði hún. „Þetta er mjög
leiðínlegt, vegna þess að mikill
áhugi er yfirleitt á áhugamanna
leikhúsi á þessum slóðum. Þar
sem við bjuggum áður en við
fluttumst til Winnipeg settum
við á svið á hverjum vetri tvö
leikrit og var þá annað íslenzkt
en hitt á ensku. Það er gaman
að minnast þess, að þessi flokk-
ur, sem þarna myndaðist, vann
samkeppni, sem leiklistarsam-
band Manitoba gekkst fyrir.“
Kvöldskóli
Frúin var um skeið formaður
félags Vestur-fslendinga, Ice-
landic Canadian Club og undir
stjórn hennar var sofnaðuT
kvöldskóli, þar sem kennt var
ýmislegt um íslenzk málefni.
Voru haldnir fyrirlestrar hálfs-
mánaðarlega í fjögur ár. „Fyrsta
árið tókum við fyrir sögu ís-
lands fram til 1944 og fólk hafði
svo mikla ámægju af þessu, að
það var farið fram á það við
mig, að ég léti koma fyrirlestr-
unum í prentað form. Þetta kom
svo út í bókinni „Iceland's thous
and Years“, sem var gefin út í
2500 eintökum og er nú löngu
uppseld. Bókin hefur verið seld
til fjölmargra landa, þ.á.m. Sov-
étríkjanna, Suður-Ameríku, Ast-
ralíu og víðar. Annað ár skól-
ans var meira rætt um íslend-
ingabyggðir í Vesturheimi, en
með fyrirlestrunum var alltaf
kennd íslenzka. Þenna skóla
sóttu um 70 manns og það voru
ekki allt fslendingar."
„Við höfðum engar kennslu-
bækur til að kenna byrjendum
íslenzku, svo ég varð að semja
lexíurnar sjálf. Þegar tímar liðu
fór ég að fá beiðnir héðan og
þaðan um þessi blöð. Ég varð
því að fjölrita þau svo þúsund-
um skipti og senda til fólks, sem
hafði áhuga á að kynna sér ís-
lenzku.“
meira til
Tímaritaú tgáfa
Hjálmur Frímann Daníelsson
sofnaði tímaritið The Icelandic
Canadian og hefur starfað við
það í 26 ár. Þetta t'ímarit var
m.a. stofnað í þeim tilgangi að
ná til ungs fólks af íslenzkum
ættum, sem kaus að lesa og tala
ensku og í ritinu hafa birst á
þessum tuttugu og sex árum, 165
greinar um ísland og íslenzkar
bókmenntir og hafa þar margir
merkir rithöfurudar lagt hönd á
plóginn. Um útbreiðslu Icelandic
Canadian sagði Hjálmur:
„Auk þeirra, sem kaupa ritið
að staðaldri hafa ýmsir aðilar
keypt mikið magn af því til þess
að kynna ísland. Til dæmis
keypti ræðismaður fslands í Was
hington eitt sinn hundrað ein-
tök og sendi til Bandaríkjamanna
sem óskuðu upplýsinga um forn
bókmenntir íslands. Utanríkis-
ráðuneyti fslands keypti tvö
hundruð eintök og sendi til ræð
ismanna sinna í ýmsum löndum.
Þá hafa ýmis bókasöfn keypt
heftið. Eftir að ritið hafði verið
gefið út í tólf ár kom fram á
sjónarsviðið bandarískur millj-
ónamæringur, Charles Coethe, af
þýzkum ættum. Hann hafði ferð
azt um allan heiminn og þar á
meðal til fslands, sem hann varð
stórhrifinn af. Hann tók tímarit
ið undir sinn verndarvæng um
leið og hann kynntist því. Keypti
hann áskriftir að ritinu fyrir
fjölmarga háskóla í Kanda og
víðar um heiminn. Áður en þessi
fslandsvinur dó borgaði hann
fyrirfram áskriftir til nítján há-
skóla víða um heim og ná þessar
áskriftir til ársins 1972.
Það dylst engum, að þarna er
vegur til að kynna fsland og ís-
lenzkar bókmenntir. Því finnst
mér íslendingar ættu að taka
höndum saman og senda ritinu
góðar greinar, sem gæti orðið
bezta landkynning."
Nota jákvæðu hliðina.
Með starfi sínu hafa hjónin
unnið að því að kynna ungum
Vestu'i-íslendingum það land,
sem forfeður þeirra byggðu.
Hvernig er bezt að vekja áhuga
þessa unga fólks á íslandi?
„Það vildi oft brenna við, þeg
ar eldri íslendingar voru að
tala við yngri kynslóðina, þá
vildu þeir ávíta hana fyrir að
skipta sér ekki af íslenzkum
menningarmálum, “ sagði Hólm-
fríður. „Mér hefur reynzt betur
að nota jákvæðu hliðina og segja
sem svo, að unga fólkið væri
ekki að gera það fyrir fsland
að kynna sér íslenzk málefni,
heldur fyrir sjálft sig. Með því
geti það auðgað anda sinn, lært
að skilja manndóm, vizku og fram
girni forfeðrarma og víkkaðsjón
deildarhring sinn. Ég hef sagt,
að íslenzk menning sé eins og
blóm, sem ekki má slíta frá rót-
um, heldur megi vefa hana inn
í menningu Kanada.“
Dásamleg heimsókn.
„Hvað viljið þér svo segja um
heimsóknina til fslands?“
„Þetta er í annað skipti, sem
ég kem hingað til lands“, segir
Hólmfríður, „en maðurinn minn
hefur ekki komið hér áður. Þetta
er dásamlegasta heimsókn, aem
við höfum átt á ævinni nokkurs
staðar. Landið hefur verið svo
fagurt og sólríkt og fólkið hef-
ur verið svo ástúðlegt og gott.
Jafnvel fólk, sem maður þekkir
ekki neitt, tekur okkur eins og
við værum týndir bræður og
systur og ekur með okkur út um
allar jarðir til að sýna okkur
dýrð náttúrunnar.
„Ykkux finnst þá ef til vill,
að þið hafið ekki unnið allt ykk-
ar starf til einskis?"
„Það hefur okkur aldrei fund
izt, enda aldrei ætlazt til neina
þakklætis. Okkur hefur fundizt
of mikið, að okkur sé boðið hing
að heim af þessu tilefni, en við
þáðum það með gleði. Þegar við
komum hingað heim og sjáum,
hvað fólk hér er duglegt, og
hve mikið er búið að gera hér,
þá finnst okkur við hafa gert
of lítið og vildum hafa gert
meira."
GARDHUSGOGN - TJALDHUSGÖGN
Húsgögn í garðinn - sumarbústaðinn - og tjaldið
Þessar myndir sýna aðeins hluta af því f jölbreytta úrvali sem við
eigum í verzluninni.
S portvör u verzlu n
Kristins Benediktssonar
Óðinsgötu 1.