Morgunblaðið - 17.09.1968, Blaðsíða 15

MORGUNBLABIÐ, ÞiRIÐJUDAGUR 17. SEPTEMBER 1068
15
Um kennslu heyrnardaufra
í lok ágústmánaðar eða 30. og
31. þess mánaðar var birt í dag-
blöðum Reykjavíkur opið bréf
til stjórnarvalda frá foreldrum
heyrnardaufra barna.
Efni þessa bréfs þarf ekki að
rekja en það fjallar um ófremd
airástand það, sem nú ríkir í mál
efnum heyrnardaufra bama.
Augljósit er að bréfið hefur
vakið mikla athygli.
Er þar áitt við áskorun frú
Aðalbjargar Sigurðardóttur og
stofnframlag ónefndrar konu,
sem gefið hefur kr. 50 þúsund
í sjóð til styrktar heyrnardauf-
um. Þá hefur Guðmundur Magn
ússon skólastjóri tekið undir
áskorun frú Aðalbjargar og gert
ákveðnar ti'llögur í þessu efni.
Þessir aðilar allir hafa ýsnt mál
iniu sérstaka velvild og skilning.
Þá birtist í bréfakassa Alþýðu
blaðsins í dag fyrrspurn frá H.J.
undir fyrirsögninni:
ER HE YRNARLEY SIN G J A-
SKÓLI ÚRLAUSN?
Stjórn Foreldra og styrktarfé-
lags heyrnardaufra þakkar þanin
áhuga sem fram hefur komið og
vill stuðla að því eftir fremsta
megni að þessi má'l hljóti viðun-
andi lausn.
Stjórn félagsins telur nauð-
legt að athuga mánar það sem
H.J. heldur fram í Alþýðublað-
inu.
H.J. skrifar:
„Eftir að hafa séð myndirnar
um Sitsy í sjónvarpinu, vaknar
sú spuming hvort ekki eigi að
stuðla að því að heyrnarlaus
börn fái heyrnartæki eins fljótt
og kostur er á innan 1 árs ald-
urs.‘
Heyrnartæki eru tekin í notk
un hér á landi á fyrsta ári svo
framarlega að grunur um heyrn
arskerðingu sé staðfestur af lækn
um og sérfræðingum.
H.J. he'ldur áfram:
„og koma þeim á barnaheim-
um. Sérmenntað fólk gæti geng-
ið milli dagheimilanna og þjálf-
að börnin þar til kemur að banna
skólanámi."
í Reykjavík hefur því yfirleitt
verið vel tekið að taka við heyrn
arskertum börnum í leikskóla.
Aftur á móti gi'ida aðnar regl
ur um dagheimili og lítið um að
gerðar séu undantekningar
vegna heyrnardeyfu. Það væri
mjög æskilegt ef sérmennrtað
fólk færi á milli leikskóla og
dagheimila en hingað til hefur
skort fleiri starfskrafta með
slíka menntuin.
Utan Reykjavíkursvæðisins er
ekki um sérmenntað fólk á þessu
sviði að ræða og möguleiki þessi
því útilokaður þar.
Greinarhöfundur heldur áfram:
„Þetta er gert í öðrum lönd-
um t.d Englandi, en þar hefur
verið lokað einum heyrnarleys-
ingjaskóla og aðsókn að heyrn-
arleysingjaskólum í Svíþjóð er
svo til engin.“
Hér er gefið í skyn að lokun
Heyrnleysingjaskóla í Englandi
og að aðsókn fari minnkandi í
Heymleysing j askó'la í Svíþjóð
vegna þess að heyrnartækjum sé
úthlutað á 1. ári og talþjálfun
hefjist mjög fljótt.
f Svíþjóð hefur fyrir rúmu óri
verið byggður mjög fullkominn
skóli fyrir heyrnardauf böm
Hörselskolan í Alvik fyrir millj
ónir króna. Þessi skóli tekur við
börnum sem áður hefðu farið í
„Dövelskola" en að jafnaði fara
þau börn sem hafa meira en 90
% heyrnartap í heyrnleysingja-
skóla í Svíþjóð.
Það er staðreynd að því fyrr
sem heyrnarskerðing er upp-
götvuð því meiri von er um ár-
angur svo framarlega að allri nú
tímatækni sé beitt.
Það er líklegt að bætt aðstaða
yngri barnanna myndi leiða til
þess að fleiri og fleiri börn með
heyrnarskerðingu gærtu að loknu
sérstöku undirbúningsnámi sótt
skóla með heyrandi jafnöldrum.
Það er erunfremur háð stöðugri
þróun í smíði heyrnartækja.
Heyrn sem fyrir nokkrum ár-
um reyndist gagns'lítil getur nú
í fleiri tilfellum en áður orðið
til verulegra nota vegna betri
og fullkomnari heyrnartækja.
„Og H.J. segir:
„f Danmörku, en þaðan er
myndin, sem getið er um hér að
framan, hafa miklar breytingar
verið gerðar á skólakerfinu —
fötluð börn eru nú innan um heil
brigð og þykir sannað eftir nokk
urra ára reynslu, að heyrnarlaus
um bömum fari mun meira fram
innan um heflbrigð börn en ef
þeim er haldið sér, og þau séu
betur búin undir lífsbaráttuna".
Ekki eru okkur ljósar þær
breytingar sem orðið hafa á skól
kerfinu í Danmörku. Hér telja
margir þörf á breytingum á
skólakerfinu eins og ljóst er af
miklum skrifum að undanförnu.
Það er alls ekki útilokað að
hér muni með tímanum verða þró
un í þá átt að börn með heyrn-
arskerðingu sæki nám í venju-
legum skólum. Að því hlýtur
að verða stefnt eins og áður, að
sem állra fæst börn þurfi að
sækja menntun sína í skóla fyr-
ir heyrnardaufa.
En ljóst er að landshærttir og
aðstæður hér á laradi gera iniauð-
synlegt að hafa áfram sérskóla
í því formi sem verið hefur, nema
hvað allur aðbúnaður þarf end-
urskoðunar við sbr. bréf for-
eldranna. Einnig er það ljóst að
heyrnarskert börn frá 4—7 ára
aldri geta hvergi fengið betri
undirbúning en í Heyrnleysingja
skólanum, því þar eru þeir sér-
menntaðir kenraarar sem við eig
um í landinu.
H.J. heldur áfram:
„Að sjálfsögðu kemur svo ann
ar þáttur til sögunnar, en það er
hið daglega líf heynnarleysingj-
ans sem er einangrað í heima-
vistarskóla frá 4ra 4ra ára til 16
ára aldurs — miðað við það
barn sem á þess kost að vera í
almennum skóla, enda þótt um
sérbekki sé að ræða. Slíkt barn
þróasrt og þroskast á allan hátt
mun eðli'legar."
Hér kemur að einu grundvall-
aratriði í grein H.J. en það er
sá skilningur greinarhöfundar að
heyrnleysingjaskóli sé sama og
heimavistarskóli.
Nú orðið á þetta aðeins við
tim börn sem eiga heima í sveit-
um landsins, kauptúnum og kaup
stöðum, þau þurfa að vera í
heimavist.
Þau börn sem eiga heima á
Reykjavíkursvæðinu murau ekki
búa í skólanum í vetur svo að
einangrun ef svo má að orði
komast í Heyrhleysingjaskólan-
um er eingöngu vegna hérlendr
ar sérstöðu.
Annars verður að telja nokk-
up hæpið að miða við aðstæður
hjá mil'ljónaþjóð, sem að öllu
leyti hefur miklu betri aðstöðu
m.a. vegna meira þétitbýlis, lengri
þróunartíma að þessu leyti og
fleiri barna sem gera meiri
flokkun nauðsynlega og miklu
auðveldari en hægt er að koma
við hér á laradi.
Að sjálfsögðu ber okkur
skylda rtil að inotfæra okkur
reynslu annarra þjóða í þessum
efnum en jafnframit er nauðsyn
á að hafa sífellt í huga sérstöðu
okkar íslendinga' sakir fámennis
ins, sem gerir samanburð við aðr
ar þjóðir næsta óraunhæfan.
Og þá segir í raiðurlagi grein-
ar H.J.
„Það er ekki víst að allir hafi
fylgzt nógu vel með myndun-
um um Sitsy, væri því æskilegt
að þær yrðu sýndar aftur allar
þrjár. Nú, þegar svo mikið er
rætt um Hey rnarleysingj askól-
ann, myndu margir gefa þessum
Framhald á bls. 24