Morgunblaðið - 26.10.1968, Síða 17

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. OKTÓBER 1%8
17
- FJÁRLAG ARÆÐAN
Framhald af bls. 13
Starfsemi skatta-
rannsóknardeiídar
Það hefir verið venja mín und
anfarin ár, að gera Alþingi í
fjárlagaræðu grein fyrir störf-
nm skattrannsóknadeildar ríkis-
skattstjóraembættisins og tal ég
rétt að gera svo einnig nú. Hefir
ötullega verið unníð að skatt-
rannsóknum á árinu undir for-
ustu nýs skattrannsóknastjóra
og upplýstar ýmsar alvarlegar
misfellur í skattframtölum. Þótt
ekki sé venja að minmast á ein-
staka aðila í þessu sambandi get
ég ekki sti'llt mig um að nefna
misferli forstöðumanna Sements-
verksmiðjunnar, af því að þar
er um ríkisfyrirtæki að ræða.
Það er sannast sagna ekki að
undra, þótt erfitt sé um aðlhald í
þessum efnum, þegar ekki er einu
sinni hægt að treysta opinberri
stofnun. Því tel ég nauðsynlegt
að taka mjög har-t á misferli
slíks fyrirtækis. Tvö fyrirtæki
hafa af dómstólum verið dæmd
í þung viðurlög fyrir skattsvik
og nýlega er upplýst stórt skatt-
svikamál er skýrt hefir verið frá
í dagblöðum.
Frá 1. sept. 1967 — 31. ágúst
1968 hefir rannsóknadeildin tek-
ið 171 mál tií rannsóknar og
hafa þegar 134 þessara mála ver
ið fúllrannsökuð, en frá því að
deildin tók til starfa fyrir fjór-
um árum hefir verið lokið rann-
sókn 393 mála. Ríkisskattanefnd
hefir á sl. 12 mánuðum lokið
skattákvörðun í 98 málum. Nema
þær hækkanir alls rúmum 14
millj. kr. auk skattsekta, sem
enn hafa ekki verið ákveðnar i
mörgum þessum málum. Útsvör
hafa á þessu tímabiM verið hækk
uð um 4.2 millj. kr. hjá 66 aðil-
um, sem rannsóknadefldin hefir
haft til meðferðar. f sambandi
við þau 393 mál, sem skattrann-
sóknadeildin hefir lokið * rann-
sókn á fjögurra ára starfstíma
sínum hefir ríkisskattanefnd á-
kveðið 41.6 milllj. kr. skatthækk
anir, skattsektanefnd 9.2 millj.
kr. skattsektir og framtalsnefnd
ir hækkað útsvör um tæpar 12
millj. eða alís nemur heildar-
hækkun gjalda í sambandi við
ránnsóknir deildarinnar 62.8
millj. kr.
Þótt þessar tölur sýni, að
kostnaður við skattrannsókna-
deildina hefir margfaldlega skil
að 9ér, þá er þó mest um vert það
mikla aðhald, sem þetta aukna
eftirlit með skattskilum hefir tví
mælalaust veitt mörgum skatt-
greiðendum. Auðvitað veldur það
gremju hjá ýmsum, sem verða
fyrir barði skattrannsóknanna, er
þeir sjá þá sleppa, sem ef til vil'l
eru sízt minna sekir, en þvi mið
ur verður ekki náð til alllra, að
minnsta kosti í einu, en það er
sanngirniskrafa bæði hinna skil
vísu gjaldenda og einnig þeirra,
sem teknir hafa verið, að skaitt-
rannsóknunum verði ótrauðlega
fram haldið og einskis látið ó-
freistað til áð uppræta mein-
semd skattsvikanna og þeirri
stefnu mun verða fylgt.
Er enda Ijóst, að þótt náðst
hafi mjög mikilsverður árangur
koma enn miklar fjárhæðir ekki
tfl skattlagningar. Er nú á
grundvelli fenginnar reynslu
unnið að því að gera skatteftir-
litið enn virkara og jafnframt
setja reglur um úrtök skattfram
tala, þannig að það verði
ekki háð tilviljanakenndu mati
skattyfirvalda hvaða fram-
töl séu tekin til rannsóknar. Hagg
ar það að sjálfsögðu ekki þeim
nauðsynfegu starfsháttum að
taka að auki til meðferðar öll
tortryggi'leg framtöd.
í tveimur síðustu fjárlagaræð
um vék ég nokkuð að stóreigna-
skatti þeim, sem á var lagður
1958, en sem frestað hefði verið
að mestu innheimtu á sökum
stórfelldra málaferla, er leitt
höfðu til meir en helmings lækk
umar á hinum upphaflega skatti.
Þótt skattheimta þessi væri að
mörgu leyti vanhugsuð, taldi ég
mér skylt að framfylgja iögum
um innheimtu skattsins og lét
undirbúa iinnheimtuaðgerðir á ár
inu 1966. Þó voru ýmsir dómar
enn ófallnir og frestuðust in-n-
heimtuaðgerðir enn nokkuð þar
eð umreikna varð vegna nýrra
dóma skatt um 150 gjaldenda.
Sl. vetur voru gefin fyrirmæli
um aðför að eignum á grundvell'i
lögtaka, sem gerð voru á árun-
um 1959 og 1960, ef greiðslur
fengjust ekki með öðru móti.
Var þá uppboði mótmælt af
hálfu gjaldenda á þeirri for-
sendu að tögtaksgerðin væri
fyrnd. Varð samkomulag um að
velja prófmál ti'l að fá skorið úr
gildi lögtakanna bæði í lausafé
og fasteignum. Undirréttur hefir
nú fellt þann dóm, að lögtakið í
lausafé verði að teljast fymt
en dómur er ekki enn genginn
um gildi lögtaks í fasteign. Eft-
ir að dómar eru fallnir í próf-
máfunum verður að skoða að
nýju réttarstöðuna varðandi
skattheimtu þessa.
ToNamál
Snemma á þessu ári var gerð
breyting á tol'lskránni, sem áætl
að var að myndi leiða til tolla-
lækkunar, er næmi um 160 millj.
kr. á ári. Nýtt frumvarp, til
breytinga á tollskránni, hefir
verið lagt fyrir þetta þing. Er
það frumvarp stórt í sniðum, en
felur þó ekki í sér verulegar
efnisbreytingar, heídur er fyrst
og fremst um að ræða ýmiss
konar leiðréttingar og lagfær-
ingar á ýmsu ósamræmi, sem
reynslan hefur leitt í ljós
og leitt hafa til frávika frá
Brussel-tollskránni, sem er
grundvöllur tollfJokkunar í ís-
lenzku tollskránni. Ekki er á
þessari Stundu a.m.k. gert ráð
fyrir því að leggja fyrir þetta
þing frekari breytingar á toll-
skránni, en ný heildarlöggjöf um
tollheimtu og tolleftirlit, sem
íagt var fyrir síðasta þing og
varð þá ekki útrætt, verður aftur
lagt fyrir þetta þing. Er í því
frumvarpi um ýms veigamikil ný
mæli að ræða, sem mjög æski-
legt er að lögfesta og vildi ég
mega vænta þess, að frumvarp-
ið gæti orðið afgreitt nú án
verúlegrar tafar.
Verði ákveðin aðild að EFTA,
mun það hafa mikil áhrif á toll-
kerfi okkar í framtíðinni. Yrði
þá smám saman að afnema al'la
verndartolla, en þeir nema mjög
háum fjárhæðum og yrði þá að
sjálfsögðu um leið að sjá ríkis-
sjóði fyrir nýjum tekjustofnum,
sem mér sýnist eðlilegt að gerð-
ist þá með þeim hætti að hækka
söluskattinn, en hann er nú hér
mun lægri en í nálægum lönd-
um. Einmitt vegna þess að gera
mátti á næstu árum ráð fyrir
lækkun innflutningsgjalda, sem
eru hér óeðiilega há, þá hef ég
verið andvígur því, að söluskatt-
urimn væri hækkaður til annarra
þarfa, enda hefur síðustu þrjú
árin engin hækkun verið gerð á
söluskattinum. Tolíabreytingar
þessar myndu að sjálfsögðu
verða í áföngum og á alllöngu
árabili, þótt við vitum ekki enn,
hversu langan aðlögunartíma
við kynnum að fá, ef kæmi til
EFTA-aðildar, og yrði við to'lla-
breytingarnar að hafa nána hiið-
sjón af samkeppnisaðstöðu ís-
lenzs iðnaðar. Þetta vandamál er
margþætt, en ég sé ekki á-
stæðu tií að gera það frekar hér
að umtalsefni, því að þetta svið
tollamálanna mim væntanlega
koma til umræðu hér á Alþingi
í sambandi við umræður um að-
ild fslands að EFTA. Samstarfs
mefnd þingflokkanna um athug-
un á aðild að EFTA, hefir ný-
'lega skilað áiliti, sem nú er til
athugunar hjá þingflokkunum.
Herra forseti.
Ég hefi þá, í stórum dráttum,
gert grein fyrir afkomu ríkis-
sjóðs á árinu 1967, horfum á
þessu ári og fjárlagafrumvarp-
inu fyrir árið 1969, horfum varð
andi ríkisframkvæmdir og hugs-
anlega fjáröflun til þeirra og
loks rætt ýmis önnur atriði, er
máli skipta, varðandi ríkisbú-
skapinn, Hefði vitanlega verið
freistandi að gera margt fleira
Jóhannes Jóhannes-
son opnar
málverkasýningu
JÓHANNES Jóhannesson,
listmálari, opnaði málverka-
sýningu í sýningarsal Hús-
gagnaverzlunar Reykjavíkur
í Brautarholti í gær kl. 3.
kl. 3.
Jóhannes mun sýna þarna
um 30 myndir, mestmegnis
olíumálverk, og eru þær mál-
aðar á tímabilinu frá síðustu
sýningu Jóhannesar, sem
hann hélt 1964 ásamt Valtý
Péturssyni, og fram á þennan
dag.
Jóhannes hefur haldið
fjölda sýninga á undanförn-
um árum. Ein'kasýningar
voru í Reykjavík 1947, 1949,
19513, 1961, 1963 og 1964. Þá
hefur hann einnig átt mynd-
ir á mörgum samsýningum
hér iheima og á Norðurlönd-
um, og ennfremur tekið þátt
í sýningum á Ítalíu, Belgíu,
Rússlandi, Póllandi, Þýzka-
landi, Ástralíu, Bandaríkjun-
um og Englandi.
Sýning Jóhannesar verður
opin frá kl. 2—10 daglega til
3. nóvember nk. og er hér
um sölusýningu að ræða.
að umtalsefni, en ræða mín er
þegar orðin ærið löng og því er
þess ekki kostur.
Hið háa Alþingi og þjóðin öll
hlýtur nú að verða að horfast í
augu við þá staðreynd að við
eigum nú við stórfel'ldari efna-
hagsörðugleika að stríða en um
áratugabií, örðugleika, sem eru
hlutfallslega stærri en nokkur
önnur þjóð, á sambærilegu þró-
unarstigi, á nú við að stríða.
Þrátt fyrir hið harðbýla land,
sem við byggjum, hafa fslending
ar á síðustu árum verið meðal
þeirra þjóða, sem hafa haft hæst
ar þjóðartekjur á manin og þótt
margt hafi vitanlega farið for-
görðum í peningaflóðinu, þá er
þó siður en svo hægt að segja,
að þessum miblu fjármunum
hafi verið flla varið, því að fjár-
munamyndun hefur hér á landi
einnig verið hlutfaílslega meiri
en í flestum öðrum löndum. Af
þessarri ástæðu og einnig vegna
skynsamlegrar stefnu í efnahags-
og peningamálum, þá hefur allt
til þessa, án stóráfalla, fyrir at-
vinnulíf þjóðarinnar og fyrir lífs
kjör álmennings, tekizt að
fleyta þjóðarskútunni yfir erfið
leika aflabrests og verðfalls út-
flutningsafurða, sem hefur verið
sívaxandi nú um nær tveggja ára
skeið og er komin á það stig,
að áætlað er, að útflutningstekj-
ur þjóðarinnar verði 40%
1966. Þar eð megináherzlan hef-
ur verið á það lögð að skerða
ekki kjör almennings umfram
brýnustu nauðsyn, hefur at-
vinnuvegunum verið skorinn svo
þröngur stakkur, að þeir eru í
vaxandi mæli reknár með halla,
sem hefur leitt til stöðugt vax-
andi vanskila og þar af leiðandi
Stórvaxandi erfiðíeika stofn-
sjóða atvinnuveganna, sem
munu fara enn vaxanidi á næsta
ári og verða lítt viðráðanlegir, ef
ekki tekst nú að koma atvinnu-
vegunum á næstu mánuðum á
æmilega traustan rekstursgrund
völl. Það getur verið réttlætan-
legt og gerlegt að láta atvinnu-
fyrirtæki um stundarsakir, búa
við hallarekstur, en til lang-
frama getur það ekki gengið og
nú er mælirinn fullur. Verði
undirstöðuatvinnuvegum þjóð-
arinnar, og þá fyrst og fremst
útfíutningsframleiðslunni, ekki
komið á eðlilegan rekstursgrund
völl, þá blasir það við, sem er
voðalegra en al'lt annað, atvinnu
leysið. Gegn þeim vágesti verð-
ur að snúast með öllum tiltekn-
um ráðum, og er þá umfram ailt
nauðsynlegt að marka efnahags
stefnu, sem verkar örvandi en
ekki lamandi á framtak og at-
vinnuuppbyggingu. Það er eng-
um efa bundið, að sú efnahags-
9tefna, sem fylgt hefur verið
undanfarin ár, er í meginefnum
rétt, enda í samræmi við þau
meginsjónarmið, sem allar þær
þjóðir fylgja, sem tryggja vilja
sér svipuð lífsski'lyrði og við bú
um við og í samræmi við grund-
vallarsjónarmið allra alþjóðlegra
fjármálastofnana. Náist . víðtækt
samkomulag um lausn efnahags-
vandamálanna, sem vissulega
verður að vona, má auðvitað
gera ráð fyrir ýmiss konar frá-
vikum til að samræma skoðanir
manna, en aldrei má þó falilast
á þau frávik, sem geti leitt til
þeirrar stöðnunar í hagvexti,
sem var á haftaárunum, heldur
verður að virkja og örva allt já
kvætt framtak og athafnaþrá og
framfaraviðleitni, til þeas að efla
núverandi atvinnuvegi þjóðar
innar og leggja inn’ á nýj-
ar brautir í atvinnuuppbyggingu
til þess í senn að auka fram-
SPINDILKÚLUR
OG
STÝRISENDAR
fyrirliggjandi í
Vauxhall Viva
— Cresta
—• Victor
Varahlutaverzlun
*
Jóh. Olafsson & Co.
Brautarholti l
Brautarholti 2 - Sími 11984.
leiðsluverðmæti, tryggja atvinnu
öryggi og geta sem fyrst endur
nýjað sóknina fram á við til
betri lífskjara og betra þjóðfé-
lags. Á þessum miklu erfiðleika
tímum, krefst þjóðarheil'l þess,
að pólitískar ýfingar verði lagð-
ar til hliðar og löngunin eftir
pólitískum ábata af andstöðu við
óhjákvæmilegar, óvinsælar og
harðneskjuíegar ráðstafanir og
allir sameini kraftana um að
ryðja torfærunum úr vegi. Takist
að vinna að úrlausn vandamál-
anna í þessum anda, þá munu
erfiðleikarnir aðeins verða til
þess að stæ'la þjóðina og bæta
hana og auðvelda henni lausn
vandamála sinna á komandi ár-
um.
Hlllllllllllllllll
BÍLAR
Bifreiiakaupendur:
Enn getum við boðið not-
aða Rambler Classic bíla —
án útborgunar — gegn fast
eignaveði — ef saimið er
strax.
Glæsilegir bílar nýkomnir
á söluskrá:
Rambler American árg.
1966, gulur.
Willy’s jeppi árg. 1968.
Chevy II. árg. 1965, rauður.
Dodge Dart árg. ’66, rauður
Rambler Classic árg. 1965,
blár.
Rambler Classic árg. 1965,
hvitur.
Lítið inn í sýningarsali ■
okkar, Hringbraut 121.
Verzlið þar sem úrvalið er
mest og kjörin bezt.
Irill Rambler-
llUli umboðið
LOFTSSON HF.
Hringbraut 121 — 10600
lllllllllllllllllll