Morgunblaðið - 18.12.1968, Page 1

32 SIÐUR
283. tbl. 55. árg.
MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 1968
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Jarðhitasvæðið á Reykjanesi
Nýjar efasemdir um stööu Smrkov-
skys forseta þjóöþings T ékka —
Miðstjórn kommúnistaflokksins rœðir
skipun nýs þjóðþings í janúar
Prag, 17. desember. — AP
• MIÐSTJÓRN kommúnista-
flokks Tékkóslóvakíu á að koma
saman tii fundar snemma í janú-
ar n.k. í því skyni að ræða um
skipulag nýs þjóðþings. Skýrði
Petr Colotka, varaforsætisráð-
herra, frá þessu í dag. Hefur
fréttin um þennan fyrirhugaða
fund miðstjórnarinnar vakið
nýjar efasemdir um stöðu Josefs
Smrkovskys, forseta þjóðþings-
ins, en Colotka sagði, að ógerlegt
væri að segja fyrir um, hverjir
yrðu valdir í æðstu stöður nýja
þjóðþingsins, en um skipulag
þess hefði ekki verið rætt á mið-
stjórnarfundi þeim, sem lauk á
föstudag.
• Colotka sagði ennfremur, að
tillögur um nýja sambandsríkis-
stjóm hefðu verið samþykktar
af miðstjóm kommúnistaflokks-
ins, en hann nefndi engin nöfn.
Samkvæmt heimildum innan
flokksins verður Oldrich Cernik
Sjóefnavinnslan rœdd á Fulltrúaráðsfundi Sjálfstœðisfélaganna:
Virkjum alla okkar þekkingu og
göngum til samstarfs —
— við erlenda þekkingu og hagnýtum erlent fjármagn ótrauðir,
sagði Jóhann Hafstein, iðnaðarmálaráðherra — Itarlegt og
fróðlegt erindi dr. Vilhjálms Lúðvíkssonar um sjóefna-
vinnslu og þýðingu hennar
Á AÐALFUNDI fulltrúaráðs
Sjálfstæðisfélaganna í
Reykjavík í fyrrakvöld flutti
dr. Vilhjálmur Lúðvíksson
erindi um sjóefnavinnslu og
þýðingu hennar fyrir íslend-
inga. Vakti erindi þetta mikla
athygli fundarmanna.
Að lokinni ræðu dr. Vil-
hjálms mæli Jóhann Hafsein,
iðnaðarmálaráðherra, nokk-
ur orð og sagði m.a. að þessi
ungi vísindamaður hefði
áminnt fundarmenn um nauð
syn þess að halda vöku sinni
og að f slendingar mættu ekki
verða of seinir að hagnýta
auðlindir landsins meðan
tækifæri gæfist. Við eigum
að slá skjaldborg um slíka
unga menn, sagði Jóhann
Hafstein, meta áræði þeirra
og trú á 4andið.
í erindi sínu gat dr. Vil-
hjálmur Lúðvíksson þess, að
Rannsóknarráð ríkisins hefði
látið fara fram athuganir á
hugsanlegri vinnslu ýmissa
efna úr sjó og söltu hvera-
vatni á Reykjanesi. Jarðhita-
deild Orkustofnunarinnar
hefði framkvæmt rannsóknir
á jarðhitanum og látið fara
fram efnafræðilegar athugan-
ir á eðli saltvatns og gufu,
sem upp kemur úr borhol-
unum á svæðinu- Baldur Lín-
dal, efnaverkfræðingur, hef-
ur að mestu annast þær verk-
fræðilegu athuganir, sem
gerðar hafa verið á sjóefna-
vinnslu og var hann aðal
hvatamaður að þessum at-
hugunum, en frá því á sl.
sumri hefur dr. Vilhjálmur
Lúðvíksson unnið að ýmsum
öðrum þáttum þessara at-
hugana.
Hér fara á eftir ummæli
Jóhanns Hafsteins, iðnaðar-
málaráðherra, á Fulltrúaráðs-
fundinum og síðan erindi dr.
Vilhjálms Lúðvíkssonar.
Jöhann Hafstein þakíkaði dr.
Vilihjálmi fyrir hið ágæta og upp
Framhald á bls. 10.
Barizt í Biafra
Biafrastjórn sökuð um að neyða
unglinga til herþjónustu —
Umuaihia, Biafra, 17. des.
(NTB-AP)
• Barizt er af hörku víða
meðfram víglínunni í Biafra,
og segja talsmenn Biafra-
hers, að hann hafi víða sótt
fram, og meðal annars náð
Stjórnarandstaðan í Portúgal
— fer fram á aukið frelsi, afnám ritskoð-
— unar og náðun pólitískra fanga
Lissabon, 15. des. (NTB)
UM 200 leiðtogar andstæðinga
eins-flokks kerfisins í Portúgal
hétu í dag Marcello Caetano for-
sætisráðherra stuðningi gegn
þvi skilyrði að hann flýti nú
framkvæmd þeirrar frjálslyndis-
stefnu, sem hann hóf er hann
tók við völdum af Salazar ein-
valda.
Segja leiðtogarnir í orðsend-
ingu, sem þeir sendu Caetano í
dag, að ef hann snúi aftur til
einræðisstefnu fyrirrennara síns,
muni það óhjákvæmilega leiða
til mótþróa.
Meðal þeirra, sem undirrita
orðsendinguna er Mario Soares,
leiðtogi sósíalista. Sa.lazair sendi
Soares í útlegð til eyjarinnar
Sao Tome í marz sl., en hann var
látinn laus fyrir mánuði sam-
krvæmt boði Caetano.
Bent er á að orðsending lei'ð-
toganna 200 sé einsdæmi í nú-
tímasögu Portúgais, því undan-
farin fjörutíu ár hefur aðeins
einn flokkur fengið að starfa í
landinu, þ.e. flokkur Salazars.
í orðsendingu sinni fara leiðtog-
arnir þess á leit við Caetano, að
hann láti afnema ritskoðun dag-
blaða, og að orðsending þeirra
verði birt í blöðunum. Þeir fara
þess einnig á leit a*ð pólitískir
fangar verði látnir lausiæ, og að
stjórnarandstaðan fái að bjóða
fram við kosningamar, sem fram
eiga að fara í landinu í nóvem-
ber næsta ár.
Leiðtogamir segja, að frjáls-
lyndisstefna Caetanos hafi vakið
verðskuldaða hrifningu allra
Portúgala, en ræða ein, sem for-
setinn hélt nýlega, hafi vakið
áhyggjur. Þar komst ráðherrann
meiðal annars svo að orði, að
kommúnistar og stjórnleysingjar
ættu ekkert erindi inn á stjóæn-
málasviðið í Portúgal.
hluta borgarinnar Owerri úr
höndum Nígeríuhers, sem
lagði borgina undir sig fyrir
nokkru.
0 Talsmenn Nígeríuhers
bera þessar fregnir til baka,
og segía) að her Biafra hafi
hvergi tekizt að sækja fram.
í tilkynningu Nígeríustjórnar
í dag segir, að her hennar hafi
tekizt að hrinda öltam áhlaup-
u.m Biaframanna, og að hann
ráði enn öl.lum þeim land'ssrvæð-
um, sem tdkin hafa verið frá því
styrjöldin hófst. í tilkynningu
Biafra-stjórnar segir hinsvegar
að sveitir úr her hennar hafi tek-
ið sér stöðu við ýmsar helztu
byggingar í Owerri. Frá borg-
inni reyni svo sveitirnar að
stöðva aðflutninga til hers
Nígeríu frtá birgðastöðvum sunn-
an hennar. Þá segir Biafrastjórn,
að sveitir úr her hennar hafi
einnig náð á sitt vald stöðvum
Nígeríubers fyrir sunnan borg-
ina Aba.
í Onitsha í Nígeríu, sem áður
var stærsta borgin í Biafra, var
alþjóða eftirlitsnefndinni boðið
að ræða við 14 ára pilt, sem full-
trúar Nígeríustjórnar segja hafa
Framhald á ols. 31
áfram forsætisráðherra og ekki
verða gerðar neinar breytingar á
ríkisstjórninni, sem teljast megi
óvæntar.
Colotka skýrði frá því, að eft-
irfarandi breytingax væru fyriir-
hugaðar:
1. Þjóðþingið á að koma sam-
an á miðvikudag og ræða
breytingar á ríkisstjóminni
og um þær breytingar í
efnahagslifi landsins, sem
miðstjórnin ræddi á fundi
sínum.
2. Núverandi ríkisstj órn mun
leggja fram lausnarbeiðni
sína við forseta landsins,
Ludvik Svoboda, fyrir árs-
lok og skipar hann sdðan
nýja ríkisstjórn, sem tekur
við völdum 1. janúar.
3. Þá á miðstjóm kommúnista-
flokksins a'ð koma saman í
janúar til þess að ræða
myndun nýs þjóðþings.
Svo virðist sem fréttin um
fyrirhugaðan fund miðstjórnar
kommúnistaflokksins í janúar
hafiwakið nýjar efasemdir um
stöðu Josefs Smrkovskys, forseta
þjóðþingsins og djarfmæltasta
stuðningsmann frjálsræðisstefn-
unnar innan forystu flokksins.
Colotka skírskotaði til
Smrovskys og sagði, að „enginm
hefði rétt til þess a'ð erfa neitt
Framhald á bls. 31
DREPINN
OG ÉTINN
TÓKÍó 17. desember (AP)..
| Franski kvikmyndastjórnand-
) inn Pierre D. Gaisseau, sagði
. í dag að villimenn á hollenzku
'Nýju-Guineu hefðu drepið og
etið Michael Rockefeller, son
) Nelsons Rockefellers ríkis-
! stjóra í New York, árið 1961.
Michael Rockefeller var að
I vinna að rannsóknarstörfum á
eynni þegar hann hvarf þar
. fyrir rúmum gjö árum, og hef-
ur ekkert spurzt til hans síð-
1 an. Segir Gaisseau að sér hafi
) verið kunnugt um örlÖg
) Michaels í fimm ár, en ekkert
viljað um málið ræða, þarl
I sem hann hefði álitið að hol
).lenzk yfirvöld hefðu skýrt
i Rockefeller ríkis'stjóra frá\
endalokum sonarins. Ástæðan
’ fyrir því að Gaisseau lætur
•nú til sín heyra er sú, að mál-
. gagn hersins á Indónesíu hef-
ur nýlega skýrt frá því, að
I nýjar sannanir hafi fengizt
fyrir því að mannætur hefðu
| drepið Michael.
Upplýsingar sínar hefur
I Gaisseau eftir hollenzkum
. presti og trúboða, van Kassel
að nafni sem starfaði á hol-
llenzku Nýju-Guineu. Að sögn
von Kassels tókst Michael að
I synda til lands eftir að bát
hans hvolfdi við strönd eyj-
arinnar. Var hann örmagna
| þegar honum skolaði á land,
og lá þar í fjörunni meðvit-
undarlaus. Þar fundu íbúar
Iþorpsins Otjanep hann, og
Framhald á bls. 2