Morgunblaðið - 15.06.1972, Síða 13

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTl’DAGl)R 15. JÚNÍ 1972
13
KÝLEGA var lvaldin ráð-
st«fna að Hótel Loftleiðaim
um máierfni Venraliimarskóla fs
laiKÍs. Tvö erindi vorn ffntt á
ráðstetfnnnní: Dr. Jón Gísla-
son, skólastjóri, fiutti erindi
um stöðu A'orz.111mirskóIain.s í
ísienxka skólaikwfinu og
gerði sania.nburð við verzlun-
arskóla á Norðurlöndum.
Valdirnar Horgeirsson, yfir-
korunari, fiutti rtrindi um breyt
ing-ar þær, s<im geirðair ha.fa
verið á Arerzliinarskölaimnm.
Gj'öribreytitmg hefu.r verið
gerð á siklipulagi ag stairfsháitt
um sikölains. Fyrsti og atmnar
bektouir skólams hafa verið
felldir miiðiur í þeirtri mynd,
sem þeir voru. í. Inmtiölkiuskil-
yrði eru nú tvenns konar. Ný
ir nemendur veróa nú að hafa
staðizt lanidspróf eða lolkið
Myndin er frá ráðsitelfnu um hlutverk Verzlunaiskóta fslands, sem iia.ldin var að Hótei ÍKift-
leiðum n viega.
Ráðstefna um hlut-
verk Verzlunarskólans
Verzlunarnámið endurskipulagt
gagnifræðaprófi. Þeitr nem-
endiur, sem koma imm í skóil-
anin að lokmi gagnfræðaprófi
viei’ða enimfremiur að tatoa sér-
stakit inintökupróif.
Áður l*uku nemendiur verzi-
unars.kói'aprófi, efltir fljögairra
ára nám og sitúdentsprófi, e.ft
ir sex á,ra náim,. Nú Ijúka nem
endiur aiimenniu verzlunar-
prófi, eftir tivieggja áira ném
i skólanuim. Að lokiniu tviegigja
ára námi eiga nemendiur ann
ars vegar kost á eins árs sér-
hsefðy verzfl'Uinamámi og hims
vegar eiga þeir kiosit á tveggja
ára námi í lærdómisdeild, er
lý*kuir með stúdientsprófi.
Með þessu rnöiti er lærdóms-
dieildarnáimið samræmit þeirri
þróiun, eem átt hefur sér stað
i aimennu menmitastoólunium.
Námstiiimiinn til stúdentsprófs
verður fjögur ár, eða jafn
lanigiur og i mienntaskóiliunium,
Liærdötmsdeildim skipt'is't nú í
tvær deiiidár, máladeild og hag
fræð'ideiild. í erindi VaMímars
Hergeirssonar kom m.a.
fraim, að engar verulegar
breytingar hafa orðið á hlut-
faMisiegiri skiptingu niámsefin-
is í skó’.anunn: hiluitdieiid verzl
unargreina er t.a.m. svipuð og
áður var.
Ráðstefnuna á mánudag
sóttu um það bil þrjátíu
manns: auk skóla.nefndarinn-
ar og skólast'jóra sáitiu ráð-
stefnuna fulltrúar frá Verzl-
unarráði Isíamds, Félagi is-
ienzkra S'tórka uipma nna.
K au pm an n a s a mitökum ís-
lands. VerzfuinarmannaféJagi
Reykjavákiur, Félaigi íislenzkra
iðnrekenda, Nemendasam-
bandá Verziunarsikóíla tsiands.
kemnurum skólans og nem-
endiuim.
Hjörtur Hjartarsoan, for-
maður Verzlunarráðs, setti
ráðsitefnuna með stuittu á-
varpi, en meginviðfangsefini
hennar var efnið: Hv&rs kon-
ar meriintun á Verzliutnarskóii
ísianids að ve'ita mememdium
sinum? Við upphaf ráðstefr.-
unnar á mlánudagsmorigun
fliut'tu fuliltrúar hinna ein-
stöku aðila, er hiiutdleild áititu
að ráðsteflnunni, st'utt inn-
gangserindii uim viðtfangsefn-
ið. Að fraim,söguerinidiunu,m
ioknum var ráðis’tefnunni
skipt í fjóra umræðiuhópa, er
ræddu m.a. markmið Verzl-
unarskólans, þátt menntunar
í framiförum í atvimnulifi, skil
in á miilli ajmenimrar men.nt-
unar og sérmemntunar og
skipolag skólans.
Eftir hádegi fhnttu dir. Jón
Giislasoin, skólastjóri, og Valdi
mar Hergeirsson, yfirkenn-
ari, erindi. 'Að erindtum þeimra
ioknum héidu umræðuhóparn
ir áfram störfum og ræddu
m.a. um Verzll'umarstoólanin í
samanb'urði við verzfJunar-
skóla á Norðiurlönd'um. t>á
var rœtt um það á h vaöa stigi
Verzl'unarskólinn æitltí að
veira í skóia.kerfin>u. Bnnfrem-
ur var rætt um það, hivort
Verzfiiunatrskólinn ætti að vera
einkaskóli eins og verið :hef-
ur eða, hvort gera ætiti hann
að riikissikóla.
Þegar umræðulhóparnir
höfiðu 'lókáð störfum gerðu
fiuilltrúar þeiirra grein fyrir
umræðum þeim, sem fram
hafðiu fárið í hópumum. Þar
tooim xn.a. flraim, að, Versdium-
arskólinn ættí að veita ai-
hliða viðsíkiptamenmtun, án
þess að Itegigja of þunga á-
herz’.'u á sérnámið. Fúilitrrúar
atvinn'uine'kenda lög'ðiu áSierziu
á, að sérstök rækt yrði Jög®
við verzlumangireinarnar. Þá
komiu tfram hiugmyndir um,
að skólimn héldi námskeið,
sem einkanlega yrðu miðiuð
við emdiu.rþjálifun fódks, er þeg
ar hiefði hafið störf í viðskipta
lítfiniui. Skoðanir voru rnokkuð
skiptar um afs'kipti. nílkis-
valdsins af málefnum skól-
ans. Sumdr jKilitrúanna váldu
halda eimikarekstri skólans á-
fram eins og verið hefur, en
aðirir töldiu, að ríkisvaldið
ætti að st anda straU'm af
retosfcri hams.
Setbar voru fram hugm.yind-
ir um breyting'u á naárai skól-
ans i Verzliunar'menintaskóili
eða Viðskáptamienntasikóli Is-
lands. Uindir lok ráðstefn'unm-
ar fóru 'fram iuimræður um
endiuirskipulagningu á stjórm
skólans; í þeim kom'u f.rarn
tiinögiur um autona hlutdeild
bæði kennara og nemierida að
skóliastjórriiinnd:
Geitur og guðfræði
I^augajdaginn 27. maí 1972
fcók Sunnutíagsbiað Timans upp
það,':„ným8éQi" iað birta „skeleigga
stólrgjðiþ um ... páttúruvernd",
haidna ,á_ Seyðisfirði 22. nóv.
1970. Bfni þessarar „skeleggu
sþáLpæðu" .gefur ljtla ástæðu til
athugasemda. að undantekn-
upi... lyeiipur „piáisgreinum þar
sem ræðumaður seilist langt yf-
ir skitmml og lýsir því yfir, að
Jandeyðmg á Spáni og i Gritok-
Jandi sé trúarkenningum og sið-
fræðj • kaþólsku kirkjunnar að
kenna./ Sámkvæmt málvenju er
iheitið kaþóilsik kirkja sömiu
merki'niga.r,. og rómv&rsk-ka'þólsk
kirkja, nema annað sé sérstak-
Jega fram tekið, sem ekki er
‘gert í stó'lræðu þessari, en ákafi
ræðumánns við að áfeiiast
kaþólska tru og siðfræði er svo
mikiIJ, að honum sést ýfir þá
staðreynd, sem ég þó geri ráð
fyrir að hann hafi verið upp-
Jýstur um í menritaskóla, að
Grikkiand er grisk-kaþólskt
Jand og viðurkennt sem slikt sið
am 11. jö'l'í 1054, og ber þvi rorri-
versik-ikiaþól'sk kirkja enga
ábyrgð á þvi er Grikkland varð
ar írá þeim degi að telja. Enn
fremur virðist hæpið að ásaka
kaþófska kirkju um áð
hafa valdið skógarhöggi og
Jandauðn á íslandi á timabilinu
87Á—1000, og má ætla áð hvert
skólabarn geti skilið forsendur
þess.
Orsakir uppblásturs og land-
auðnar í þeim tveim löndurh, sem
ræðoimaður nefnir, þ.e. Grikk-
landi pg Spáni, eiga ekkert skyit
við trúarsetningar eða siðfræði.
Hvað Qrijíkland snertir nægir
áð..benda á, að jarðvegur
hvilir þár aé mestu á kaik-
sfceini svö regnvatn hripar við-
stöðidaust niður um sprungur,
rennur síðan neðanjarðar og
kemur upp sem lindár. 1 austur-
Jiluta landsins rignir nær ein-
göngu á vetrurn og er þvi
þurrkatíminn samtímis mestu
sumarhitunum, svo ár og lækir
þorna víða algerlega og áveitur
eru óframkvæmanlegar.
Spánn er mjög hálent land,
eins og Grikk'land, en auk fjall-
anna einkennist spánskt iands-,
lag af hásJéttum, dölum og djúp
um árgljúfrum (canyons). Mjög
Jítið rignir á hásléttum Spánar,
í Kasti'líu er t.d. árlegt meðaltal-
regnmagns 10—12 þuml. Ámar
eru vatnslitlar og þverra viða al
gerlega á sumrum, ennfrem-
ur eru vatnsveitur og áveitur
mjög erfiðar viðfangs sök-
um þess hve djúp árgljúfrin
eru. Þar sem áveitúr eru
framkvæmánlegar eru „vatnsrétt
indi" álika mikilvæg og grasnyt
var á íslandi fyrir hálfri öld sið
an, og Jiggja þUflfig viðurJög við
misnotkun vatns og „vatnsráni".
Hitamismunur er geysilegur frá
sumri til veturs á þessum s'lóð-
um, allt frá 40CC á sumrin og
niður fyrir frostmark á vetrum.
Það er þvi ekki undarlegt þótt
gróður eigi erfitt uppdráttar í
sliku landi, enda segja Spánverj
ar, að „lævirkinn, sem flýgur
yfir Kastilíu, verður að hafa með
sér nesti“. Búskapur Spánverja
einkennist því víða af svokall-
aðri „þurr ræktun" (dry fanm-
ing — eultivo secano). Á suður-
strönd Spánar er gróðurinn
miklu •híeiri en þó eru þar til
'istór landsvæði með saitbornu
mýrtendi þar sem erfitt er um
rækt un.
Það gefur auga leið að gróð-
ur á erfitt uppdráttar i iöndum
með stíku Jandslagi og Joftsiagi,
hvað sem öllum trúarbrögðum
líður En auk þessa eiga bæði
þessi lönd við sama vandamál að
etja og þar ér að finna eina meg
inorisök þeirrar Jandauðnar, sem
ekki á rætur sínar að rekja til
veð'urfars og hnattlegu. en það
er geifciri tCabna h ireus).
Tamning geitarinnar sem hús-
dýrs er eldri en sögur ná, en
áhrif hennar á iand og gróður-
far um ajdaraðir hefur verið
geigvænlegt. Til Spánar hefur
hún að öllum Jíkindum flutzt
með grísikum innflytjendum til
nýJendanna þar u.im.,600'f. Kr. en
þó má vera að hún- hafi komið
með Máru-m frá .Afríku. Þeir. sem
farið haifa um N oirður- Afíríiku
munu hafa séð þá viðurstyggð
eyðileggingarinnar sem geit-
in hefuir áorkað í Jönduim Mú-
hameðstrúarmanna — og er þar
vart hægt að kenna kaþólskri
trú um Jandauðnina.
Auk geitarinnar er mikið um
sauðié bæði í Grikklandi og á
Spáni. Náttúruverndarmenn vita
bezt, hver áhrif ofbeit hefur
háft bg hefur enn hér á Islandi.
Nægir þar að benda á ummæli
dr. Sigurðar Þórarinssonar um
þau efmi (Sjá: The Thoúsand
Years Struggle Against Ice and
Fire, Menningarsjóður 1956, bls.
24, Iceland in the Saga Period,
Árbók Hins ísl. fornieifafélags
1958, bls. 18—19, Island þjóð-
veJdistimans og menning í ljósi
Jandfræðilegra sfcaðreynda,
Skírnir 1956, bls. 245—246).
Sá aðili, sem ræðumaður hefði
átt að hella úr skálum reiði sinn
ar yfir í sambandi við landeyð-
ingu Grikklands ag Spánar, er
þvi geitin og þar næst sauðkind
in, og hefði hann getað sparað
sér vangaveltur um kaþólska
trú og siðfræði í þvl saimfoamdi.
Guðrún Jónsdóttir,
frú Prestsbakka.
Rýmingarsafa
að Nýlendugötu 10
Selt verður með miklum afslætti prjónafatn-
aður á börn og unglinga.
Barnadress, stærðir 1—14, margar gerðir.
Buxur, peysur, kjólar, röndótt og einlit vesti,
stærðir 34—42 og margt fleira.
Opið klukkan 9—6.
flkureyri — flkureyri
Hofum Sunbeam, árgerö 1972, og Volkswag-
en 1302 til leigu. Pantanir teknar.
Bílaleigan FERÐIR HF.,
Skarðshlíð 16 E, Akureyri.
Sími 21642 — 11909.
8 tonna
V0LV0
vörubifreið, árgerð 1963. til sölu.
Upplýsingar í símum 8035 og 8144, Grindavík.