Morgunblaðið - 23.05.1973, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, MiÐVIKUDAGUR 23. MAÍ 1973
Brezku blöðin og þorskastridiö:
„þetta er skrautlegasti
floti sem við höfum séð“
Mynd úr Daily Telegraph sem sýnir freigátima Lincoln (til vinstri) þar sem hún tekur elds-
neyti úr olíuskipinu Wave Chief er freigátan stefndi á Islandsmið ásamt fleiri herskipum.
„FLOTINN í stríðsleikseg-
ir Daily Express um þá
ákvörðun brezku stjórnar-
innar að senda flotann inn
í landhelgina. Herskipa-
verndin er aðalfréttaefnið á
forsíðum brezku blaðanna.
En flest blöðin leggja aðal-
áherzluna á þá ákvörðun ís-
lenzku stjórnarinnar, að
Ieyfa ekki flugvélum brezka
flughersins að lenda í Kefla-
vík.
ÞetJta sést á fyrirsögnumium
einis og „ísland bannar ftug-
hernium að nota NATO stöð-
ina í Keflavik" (The Times),
„fsliamid bannar flugvélar fliug-
hersins“ (Dailly Telegraph) og
„Flugvélar flughemsin® bannað-
ar á islenzkri herstöð" (Guardi-
an).
ÖH birta þesisi blöð sikeyti
frá bliaðamönmum sem þeir
hafa sent til Reykjavik'ur til
þess að fylgjast með þorsfka-
striðinu. Vitnað er i ummiæii
starfsmanna Landhelgisgæzl-
unnair og vinsætasitu ummælin
eru höfð eftir Helga Hallvarðs-
syni skipherra enda eru þau í
anda Churehills: „Aldrei hafa
eins fáir togarar veitt eins Mt-
inn fisk undir eins öfliugri
fk>tavemd.“
„Við kímdum"
f Dailiy Telegraph er haft eft
ir Kristjáni Júlíussyni: „Við
ktmdum. Þetta er sikrautl'eigasti
filoti sem við höfium nokikurn
tima séð.“
ítarlega er fjaMað um máilið
í forystugreinium og bréfadálik
wm. í gær birti þó The Times
eitt stórblaðanna forystu'grein
og segir að þótt „fljótt á lit-
ið“ hafi Rretar rétt til þess að
„neyta afilsmunar til að vemda
fiskimenn sína“ megi spyrja
hvort það sé „raunhæf stefna"
og hvort það svari kostnaði að
veiða við Slíkar aðstæður.
The Tirmes hvetur einnig
brezku stjórnina til að gefa þvi
rækilega gaum hvaða áhrif
vemdin hafi á NATO-herstöð-
ina í Keflavík, sem sé banda-
liaginu „ómissandi", þar sem
árekstrar við íslendinga muni
„efla þrýsting vinstrimamna
gegn stöðinni."
í Dail'y Express birtist löng
grein ásamt skipsmynd eftir
skopteiknarann Oummings,
sem ýmsir muna kannsiki eftir
úr fyrra þorskastríði. Myndin
sýnir ut anrik i s ráðh e r r ann Sir
Aliec Douglas-Home í tolitnu
gervi flotaforingjans Nelsons
eftir klær ísilenzks krabba og
gneinin fjalilar um hetjur ís-
lands, yfirmenn varðskipanna.
Greinin er eftir fréttamanin
blaðsins og send frá Reykja-
vík.
„Rugby-leikur"
1 firétt í Daily Telegraph er
einnig vikið að yíirmönnum
varðsflápamna og minnzt á Guð
rnund Kjærnested, sem er
þeirra kunnastur í Rretlandi.
Þar var haft efltir kunnugum
að hann iðaði í skinninu að
verða fyrstur til að taka brezk
an togara. Minnt er á að hann
hafi oft bjargað brezkum sjó-
mönnum úr sjávarháska eins
og yfirmenn annarra íslenzkra
varðskipa.
Vamarmálasérfræðingur
Daily Express, Chapman
Pincber, Iiikir komandi aðgerð-
urn brezka flotans við „rugby-
leik“ og hann segir að allt
verði gert ttí þess að komast
hjá ásiglingum og að engu
skoti verði hileypt af nema Is-
lendingar Skjóti fyrst. En
hann segir að brezlku sikipherr
amir verði að fá leyfi frá Lond
on til þess að skjóta.
Sjónarmið Isliendiinga koma
einna bezt fram í Guardian
sem hefur meðal annars eftir
Blilert Schram alþingismanni
að fl'otaíhtatunm sé hönmuileg
þar sem hún hafi lokað samn-
ingaiieiðinni í deitanni. Frétta-
maður blaðsins bendir á að
fyrirsjáanleg synjun NATO um
að hlutast ttí um deiluna sam-
kvæmt beiðni sem muni vænt
anilega berast frá ís'andi verði
vatn á myllu andstæðinga
NATO-stöðivarinnar.
Lúðvik Jósepsson sjávarút-
vegsráðherra er j'afnan nefnd-
ur sem aðalandstæðingur her-
stöðvarinnar og fréttaimaður
Guardians bendir á mi'kilvægi
málsins vegna fiunida forset-
anna Nixons og Pompidous i
Rekj aví k í næstu viiku.
Skipaskortur
Daily Telegraph bendir á að
brezki sjóherinn hafi þungar
áhyggjur af því að grípa verði
tU freigáta við IsJ amd vegna
alvarlegs skipaskorts sem
þjaki filotann. Haft er eftir
háttsettum mönmium í fliotan-
um að verði íhiutunin lang-
vinn neyðist Rretar til þess að
fækka um sex þeim freigáitum
sem þeir venjuilega beiita aust-
an SúezSkurðar.
1 þessu sambandi er minnzt
á það að í fyrra þorsikas'tríði
hafi orðið að grípa til nær
alira skipa brezka heima'flot-
ans einhvem tíma i detíiunnii.
Þá voru venjuilega þrjú og
stundum sex hersikip við eftir-
Ift við ísl'and í eiinu.
The Times segir að ef aðgerð-
irnar dragist á lamgimm neyðist
Rretar til þess að emdurslkoða
efitinliits'fliug Nimrodflliugvéla
sinna á Norður-Atiamtsiha'fi. I
öðrum frétt'U.m er sagt að
N imrod köniniunarfIiugvélaimar
rnuni halida uppi daglegum eft-
i'rSdtsifierðuim frá filiugstöð flug-
hersins í Kinloss ! Marayshire
ti'l þess að fylgjasl með ferð-
um íslienzlku varðs'kipanna þar
sem Vasp-þyrlur herskipanna
nái ekki til þeirra.
Vamarmálafréttari'tari Datíy
Express segir að Nimrodvél-
armar eigi að staðsetja „vin-
inm“ og síðan eigi freigátum-
ar að fliærna hann loinigt í
burtu frá togaraflotanum. —
Þannig segir hann að voma'ð sé
að hjá þvi verði koimizt að
togara'rnir neyðist till þess að
veiða í „boxurn", sem auðveldi
eftirlit brezku herskfpianina
með þeim.
Þeitta segir hann að veiki
meiri reiði hjá ísilendingum en
noikkuð aniniað til'tæki Rreta.
Hetjur íslands
Mesta at'hygli fyrir íslend-
inga vekur llíiklega grednin í
Daily Express um hetjuir ís-
lands, sikipherra varðskipanna,
sem fréttamað'ur bliaðsins,
James Murray segir Ísliendinga
dýrka eins og Bretar dýhkiuðu
fliU'gmenn síma í orustunni um
Bretland,
Guðmuindiur Kjæmiested er
sagður minna á kvikmyndahetj
una Erröl Plynn. Minnt er á
að Sigurður Ámason á Óðni
var sæmdur orðu brez'ka heims
veldisins (OBE) fyrir hina
frækilegu bjöngun sína á brezik
um sjómönin'um fyrdr sex ár-
um. Eiininig er minnzt á Ás-
grím Ásgeirsson á Þór.
Öánægju sikipher'ranna
vegna ónógs búnaðar er getið
og sagt frá þvi að þeir hafi
gengið á fund Óliafs Jóhannes-
somar fiarsiætisráðhierra og kraf
izt þess að fiá að taka togara,
en hainm hafi etoki veitt ieyfi
til þess fyrr en i síðustu viku.
Haft er eftir landhelgisgæzl-
unni að hún telji ekki að koma
muni til sjóorrustu. Haft er
eftir Kriistjáni Júliussyni:
„Reiðin er geysimikil en skip-
herrar okkar eru rólegir menn
og þeir eru beztu sjómenn Is-
lamds. Þeir mumu aðeins biða
átekta og fylgjast með fram-
ferði brezka flötans. Ég held
ekki að við munum skjótast
á úti á hafinu."
1 firásögn sem er höfð eftir
Helga Hallvarðssyni um viður-
eign hans á Þór við landhelg-
iisbrjóta, segir, að heppni hafi
ráðið því að enigan sakaði.
Eiríkur Kri'stófersson erekki
gleymdur síðan úr siðasta
þorskastríði. 1 viðtali við Múrr
ay sagði hann: „Stundum vairð
„stríðið hættulegt og brezkir
togarar reyndu margoft að
sigla á varðskip okfcar. En við
misstum aldrei stjórn á okk-
ur. Satt að segja urðum við
yfirmaður brezku flotadeildar-
innar góðir vinir.“
Hitnar í kolunum
Varnarmálafréttaritari The
Times segir að lendinigarbanin-
ið á flugvélar brezka flughers-
inis staðfesti gamlar grunisemd
ir í London að íslendingair
kunni að gripa til einhverra
ámóta hefndarráðstafana
vegna fiskveiðideilunnar. The
Times fjallar síðan um deilu
Breta og fslendinga í forystu-
grein í gær og segir i upp-
hafi að þorskaistríðið sé „kom-
ið á nýtt og erfiðara stig“ og
mú muni „hitna i kolunum“ á
báða bóga.
Blaðið segir að Islendingar
hafi enigan rétt ti'l að færa út
landheigina í 50 mílur enda
hafi Alþjóðadómstóllinn lagzt
gegn því í bráðabirgðaúrskurði
sínum. Auk þess hafi Bretar
sýnt „veglyndi og góðan vilja"
í samningaviðræðum og þeir
séu reiðubúnir að takmarka
veiðar sínar til þess að tryggja
„jafnvægi og vemdun fisk-
stofna svo framarlega sem fs-
lendingar geri slíkt hið sama.“
Ágreiningurinn sé „tiltölulega
lítilvægur,“ og bilið hafi mjókik
að. íslendingar tali um 117.000
lestir en Bretar hafi lækkað
sig í 145.000 lestir úr 170.000
lestum sem Alþjóðadómstóll-
iran hafi lagt til.
Times bendir á að Bretar
Kort úr Daiiy Express sem s ýnir athafnasvæði brezku her-
skipanna.