Morgunblaðið - 23.05.1973, Blaðsíða 15

MORjGUNBLAÐIÐ, MiÐVlKUDAGUB 23. MAl 1973
15
segi; að NATO-stöðin komi
þessu máli ekkert við, hana
sé „ekki heagt að taka með í
reikninginn" og hún sé „hvort
semn er aðallega notuð af
Baaidar"ikjamönnum.“ Síðan seg
iir blaðið:
„Fljótt á litið hafa því Bret-
ar rétt til þess að neyta afls-
mu'iiar til þess að vemda fiski-
meron sína. En málið verður
ekki leyst alveg svona einfald-
lega. Auðvitað hafa íslendimg-
ar brotið lög og auðvitað geta
Bretar vemdað fiskimenn sína
eins lenigi og þeiir vilja ef þeir
eru reiðubúnir að leggja til
nógu möirg Skip til starfsins. I
þessu tilviki er máttur líka lög
lega réttur. En svarar það
kositriaði sem raunhæf stefna?
Svarar það jafnvel kostnaði i
I>eniinigum? Raunverulegur
köstmaður þorskveiða við siiik-
ar aðstæður hlýtur að vera
mjög hár.“
NATO-stöðin
„>á er það NATO,“ heldur
biaðið áfram. „Auðvitað eiga
Jslendimgar ekkeirt með að
mota fisk til hrossakaupa fyrir
NATO-stöðvar og Bretar gætu
með enigu móti tekið þátt í slík
um hrossakaupum. En það er
þáttiur i S'tarfi hverrar ríkis-
stjórnar að meta hugsanleg
áhrif ráðstafana simna á stjórn
rníál annarra landa. Líklegustu
áhrif alvarlegra árekstra við
Isdendinga yrðu þau að efla
þrýsting vimstrisinna gegn
estöðvumum. Núverandi sam-
stéypustjóm er þegar skuld-
bundim til að loka NATO-stöð
inni fyrir 1975. Enn sem kom-
Ið er virðist hún of failvöilt til
þess að standa við loforðið, en
eÆ húm gerir það hefur hún lög
im sín megin, svo framarlega
æm hun fylgir réttri málsmeð
:ferð. NATO stæði þá uppi án
jgéysimikilvægrar og ómissandi
1 herstöðvar."
The Times segir, að málið
sé flóknara em það að vega
þurfti og meta hvort „NATO
sé mikilvægara en fisikur“,
ftvort „standa eigi vöirð um lög
Og þjóðarsóma“ eða „skipta
íiski sem fyrir hendi sé“. Blað-
ið spyr, hvort Bretar „sætti
sig við lögieysu, sýni veglyndi
úr sterkri aðstöðu, láti NATO
sitja í fyrirrúmi og sætti sig
við þá staðreynd að fisk sé
aðeins hægt að veiða með stöð
ugri og umfangsmikilli flota-
vemd", ef þeir gefist upp, og
segir að svarið sé ýmislegt af
öllu þessu.
„Þjóðarsómi"
Þá segir blaðið, að spuming-
in sé hvað „lögbrotsatriðið
skipti rrii'klu máli og að hvað
miklu leyti það og þjóðarsömi
séu lögð að jöfnu. Óvissuástand
ri'ki í lögum um iandheigi og
encn hafi ekki tekizt að sam-
ræma þau vandamálum fisk-
vemdar og hagmýtimgar auð-
æfa á landgrumninu. „íslending
ar hafa aðeins fyrirfram skil-
ið breytinigar sem eru á leið-
inni. Ef svo er verður auðveld-
ara áð vera vægur á sama hátt
og dómstóiar eru venjulega
vægir við eimstakliniga sem erú
dæmdir samkvæmt lögum sem
aimemit er talið að séu að
verða úrelt.“
Að iokum ræðir The Times
um þjóðarsóroá og segir að
„sómi sé að vegiymdi“. ísiend-
inigar eru háðairi fiski en Bret-
DAILf EXPRESS Momiay May 21 1973
But elsewhere they’re set to push us to the limit*

TllRiilglinboat
hcrot-i: of kvíait.i
ionig'lit at tÍHy piav
Huyai Navy.
&vc,tybo$,y Jtuows itV
U&ct oíi u baU>€ -
l$t with á pra-ahooto*
pnshucotí a uoucá
tU-ton-'b'Kh sphit
cötuurv Is ...I.........................,. . ....... ........
'Uí önt'd <>¥• íhe Kr'.
a><0 th* KUKooat TOc> Acvv<> ot Uuí icóiíutiiit • tr<»wier-
ykitnwf? ;5C>. íUríiKi'Kcci m • . ..
»uch ííOrif Wfty ac
* f>? Br'.'. vu ..II. r - I I. - j r I-- . r - .. ...........................
u>y tvfuifdy •

. >>í

By James Murray » s^y
Dflshinar

i^líji;j!Í!Í!M|^iii[»i!i|i!

v > ;í;>
:• > ■
•- > C-* ó:<vk;:>« ÍZ\
>:t: <;>!»>•* <sU<j véjsKirf
-> O < >'•
:>:<• .:..>■'••• K> #S?k
K '" v -;■■■'>>
f' ■ v 9 - h«í< <
K ■ ■ -<";'■-•■ c. - ';.■>•
C->k- ;k >f >h;>v *)«$»
«. >• ;> • "
>iæ-. Bk>' Bf<>
hnl th<?
- o.úX'í !*:;;< vp !!;<>*'<? «<)< f>e á
Aávö) teiík'.
OrrC i>f hK<ff Kf&cfc-k
) ■<• íkUknl < K; >*»
scai- • £*><•; <>
5, if’.mhv ilttt . S.KT-
abifife'ic e;> Cv<->; mf-r. StÖU
t-VivT cf?' v.nn «n5'v aC'nrwBv iO
K> <>•<' . i;«n -hc Hwfö:
twhá'K^ .1 C«nc Knnk ■** ;víí?-
Vw Kí •>««>>*; On>h cnaojr OiK fsf-
Uk- ‘ n
)->rw gkimwk HCK: ííaSv&f^s-,
n»n, t»)ö Kkn U >
<■'>):- ',U»íítf..)íW :>:KÍ Unit bí-ÍkfSí^.
í«t«WS $•: Wf.tti : n >XTtn: > ft"—
<m»n h« Ííí ?&&%&&&
sivffi
• n-ttk «:.c
Grein í Daily Express.
ar. Þau rök, að áMka margir
fiskimenn af beggja hálfu eigi
hlut að máli eru yfirborðsleg,
þar sem Bretar eru í betri að-
stöðu til þess að vernda sína
menn getgn tapi. Ef til viffl. er
það ekki afleitt fyrir Breta úr
því sem komið er að sýna að
þeir geta og eru reiðubúnir að
vernda fiskknenn sína ef þeir
vilja. En þegar þeir hafa gert
það, verður aðeins lítill tími
atlögu til þess að leita annarra
leiða út úr ógöngu.num,“ segir
The Times að lokum.
Bergmál
I bréfadáiki The Times í
fyrradag birtist enn eitt bréf
frá kumnum sagnfræðinigi sem
er andsnúiinm Islendingum, D.
C. Watt, sem hefur einn.ig skrif
að í Daily Telegraph. Þar kvart
ar hann yfir viðbrögðum is-
lenzkra blaða við flotavemd-
inni sem hann segir blöð amnars
staðar í heimkium bergmála.
Þetta telur hann stafa af grund
vaMiarmisskiImingi á stefnu
brezku stjórmarimmar. Aðahatrið
ið sé að verja þá megimregiu að
ekkert ríki geti eimhliða og með
vopnavaldi helgað sér auðlind-
iir sem heimurinn eiigi.
Vinsamlegt bréf birtist frá
þingmanninum Laurance Reed,
sem leggur áherzlu á flotaveldi
Rússa og ummæli Churchills
þess efnis að „sá sem ráði ís-
landi haldi á slcammbyssu sem
sé beint að Englandi, Banda-
ríkjunum og Kanada.“ Bréfinu
lýkur með þeim orðum að Bret
ar kumni að vinna málið fyrir
Alþjóðadómstólnum, en ekki
fyrir alimenningsálitinu í heim-
inum.
Fyrsta bréfið í bréfadálknum
er frá Guðmundi B. Eíiríkssyni
við lagadeild King’s Coilege í
London, sem tekur fyrir fyrri
leiðara í blaðinu og bendir með
al annars á erfiðleiika þess að
ná samkoimilagí um alþjóða-
samninga um fiskvemdun.
(sland einmana
Yorkshire Post, sem fylgir
íhaldsflokknum að máium, er
eiina meiriháttar blaðíð utan
Lundúna sem fjallar í gær um
deiluna. Blaðið segir að nú
vænti íslendingar samúðar, en
spyr hvort sú samúð nruni ekki
koma frá óforbetraniegum ó
vinum Breta, og grunnhyggn-
um stjómmálaimönnum 1 þriðja
heiminum. Blaðið dregur í efa
mikiívægi stuðnings Rússa þar
sem þeir vilja ekki veikja póli-
tíska afstöðu sína með því að
hræða vestræn ríki á eins litl-
um stað og íslandi.
Blaðið telur að yfir Isliandi
vofi hætta á einangruin og segir
að í svipinn hafi Rússar ekki
áhuga á öðru Finniandi. Að
sögn blaðsins vilja „viissir
m.enn“ í Reykjavík knýja fram
full vinslit við NATO með því
að kynda undir þoriikasf ríðimu.
En eftir lendingabamn'ið eigi
Islendingar fárra kosta völ og
efmahagslíf íslendiniga sé í
lamasessi.
Yorkshire Post segir Breta
vel hafa efni á því að hafa her-
skip inni í íslenzku landhelginni
fram að hafréttarráðstefnunni
á næsta ári. Blaðið segir að
Islendingar muni ei gnast
marga vini á ráðstefinuinni en
teiur íslendinga hafa spi'll't fyr-
i:r sér með eyjaþrjózku sem
vandræðamenn hafi kynt undir
og hagsmunum þeirra hafi ver
ið betur borgið með samning-
um við Breta. Bretar gangi út
frá því að öidur þjóðemis-
hyggju muni lægja í Reykja-
vik og Islendingar geri sér
grekn fyrir göllum hemnar.
Raunalegast sé að reiði og
gremja muni í mörg ár móta
afstöðu íslendinga til Breta en
það sé ekld Bi’etum að kenna.
Bretar í 50?
Guardian sagði í forystu-
grein á mánudag að Bretar
hefðu ekki átt an.nam kost en
þann að senda herskipin á vett
vang og að báðiir aðalstjóm-
málaflokkamir styddu þá ráð-
stöfun. Hins vegar væri ráð-
stöfunin sigur fyrir Island, sá
síðasti af óþægilega mörgum
sMkum sigrum. Að lokum verði
að setjast að samningaborði og
þá komi í Ijós að Islendiingar
hafi ýmis góð spil á hendi og
kunni að spila heim.
Blaðið teiur að hafréttarráð- '
stefnan sé bezti vettvangurinn
til að leysa deiluna, en segir Is-
lendinga engan áhuga hafa á
ráðstefminmi nema hún sam-
þykki 50 miiomar. Guardian
telur jafnframt öll tormerki á
því að hægt verði að veiða und
ir herskipavemd. Þess vegna
eigi Bretar að tryggja að þetta
verði síðasta þorskastriðið. Þoir
eigi að tryggja sér öruggan
kvóta þótt han.n verði lítill mið
áð við upphaflegar kröfur og
Bretar ei,g.i sjálfir að fara út i
50 mílur. Fiskur sé allitaf að
verða mikilvægari og mikilvæg
ari fæðutegund og það sé að-
eins skynsamlegt að viður-
kenna að stramdríki vi'ljd vemda
mið sin.
The Guardian ségir að ef
ekki ei'gi að koma til illskeyttra
árekstra við Isiendimga á nokk-
urra ára fresti virðist bezta
leiðin fyrir Breta að semja um
minnkun brezka aflans við Is-
óamd og auk’n hlutdei'ld brezkra
Glat.að tækifæri
Financial Times telur einniig
í forystugrein á mánudag að
V>rezka stjórn'in hafi ekki haft
um anmað að velja en að senda
herskir 'n. Blaðið lætur í ljós
samúð með togaramönnum
vegna ,,áreitaii“ \;:ð þá, en gagn
rýnir þá fyrir að hafa hótað
að sigla heim þar sem flota-
verndin geti spillt aðistöðu
Breta áróðurslega séð.
Biaðið telur ým:s tormerki
á iausn og telur að deilan geti
dregizt á langinn þar til eftir
hafréttarráðstefmuna. Blaðið
miininis't á áhrif deiiummair á NA
TO og segir hlutieysisþróunar
gæta á íslandi sem deilan muni
auka.
Financial Times segir að
skortur á heilbrigðri skynsemi
í Reykjavik valdi því að deilan
dragist á langiinn þótt það sé
öll'Um i óhag. Brezka stjómin
verði senmilega að vera við því
búin að hafa flotamm í landhelg-
inni um óákveðinn tima. Eng-
inn fari í grafgötur um tjómið
sem togararnir verði fyriir, það
muni menn úr síðasta þorska-
stríði. Em Islendimgár verði að
muna að rausnariegum tilslök-
unum brezku stjómarinmar
hafi verið slegið á frest og ef
ti'l viil séu þær alveg glataðar.
Skopm.vnd Cummings i DaíJy Express. Island í krabbagervi
og Sir Alec Douglas-Home í gervi Nelsons: „Þetta er hræði-
legt, Nelson flotaforingi! I marga mánuði ertu búinn að biýna
á mér klærmir með táiiuni og mi hótarðu mér með ógnar-
vopni’.“