Morgunblaðið - 23.05.1973, Síða 21

MORGUNBLAÐIÐ, MiÐVIKUDAGUR 23. MAt 1973

21
Mismunun í skattlagningu:
Forstjórinn og
forsendurnar
— Svar við útúrsnúningum
Erlends Einarssonar,
forstjóra SÍS
taps frá fyrri árum, sem félög
um er heimilt að færa á milli ára
til frádráttar:
fé, áður en hreinu tekjurnar eru
fundinar og tekjuskattur á þær
lagður-. Umrætt áhættufé er fram
Sumir menn eru svo öruggir
með sig, að þeir telja sjálfsagt,
að alliir séti þeim sammála, og
þeir, sem séu svo ölánsamir að
vera á öndverðum meiði, hljóti
að vaða reyk.
Það er á Erlendi Einarssyni,
forstjóra SlS, að skiija, í varn-
airviðtaii hanis í Timanium þriðju-
daginn 15. maií s.L, að hann sé
mjög hissa á þvi, að til séu fleiri
skoðanir á skattaívilnjunum sam-
viin»ufélaga en þær, sem sam-
vinnumenn hafa sjálfir tileinkað
sér. Ráða má af svörum Erlend-
ar, er hann gagnrýnir skýrslu
ökíkar viðskiptafræðinema um
samvinnuhreyfinguna, að honum
þyki stappa nærri guðlasti, er
við höldum þvi faram, að sam-
vinwurekstur á islandi njóti
skattfriðinda í samanburði við
önnur rekstrarf orm.
Menn skyldiu muna, að sam-
vinnuhreyfing er félagsleg
stefna, sem m.a. rekur fyrirtækja
samsteypur á félagslegum
grundvelli — en ekki trúar-
brögð!
I fyrmefndu varnarviðtali
beinir Erlendur spjótum sinum
að okkur Kristjáni Aðalsteins-
syni, höfundum þess hluta
Skýrslu viðskiptafræðinema, sem
fjallar um skattlagningu sam-
vinnufélaga i samanburði við
hlutafélög og Morgunblaðið
biiti 5. apríl s.l. •
Við töldum okkur sýna fram á
mismumun í skattlagndnigu þess-
ara tveggja rekstrarforma með
einiföldum skýringardEemum,
byggðum á tölum úr rekstrar-
reikningi SÍS árið 1971. Til
glöggvunar þykir mór rétt að út
færa á fyllri hátt dæmi, er sýni
ótvíræðan, tölulegan samanburð
á skattlagningu hreinna tekna
samvinnufélags annars vegar og
hlutafélags hins vegar. Við út-
reikning er ekki tekið tillit til
SKÝRINGARDÆMI: S.Í.S.: Hlutafélög:
Vextir af stofnsjóði 14,6
Hagnaður af rekstrarr. 24,2 38,8 miiUj. 38,8 milij.
Skattafrádráttur:
1. Vextir af stofnsj. 14,6 0
24,2 38,8
2. 2/3 í stofnsjóð 16,1 0
8,1 38,8
3. 1/4 í varasjóð 2,0- 9,7
Skattskyldar tekjur 6,1 millj. 29,1 millj.
Tekjuskattur 53% 3,2 mlllj. 15,4 millj.
í % af hagmaði (38,8 millj.) 8,1% 39,7%
Hugheilar þakkir til allra
glöddu mig á 80 ára afmæli
heimsóknum, heillaskeytum
Guð blessi ykkur öll.
1 varnarviðtaUnu segir for-
stjórinn orðrétt: „Sömu reglur
gilda um skattlagnimgu hlutafé-
laga og samvinnufélaga.“ Þar á
hann við, að báðir aðilar greiði
53% af hreinum tekjum í tekju-
skatt. Vissu fleiri. En mergurinn
málsins er, hvernig þessar
lireinu tekjur eru fundnar.
Leyfi ég mér að fullyirða, að
Erlendur hafi lagt áherzlu á
hundraðshlutann í viðtalinu til
að draga athyglina frá aðalatrið
inu; forréttindum samvinnufé-
laga til að leggja til hliðar stór-
an hluta hagnaðar (shr.
dæmið) sem skattftrjálst áhættu-
þeirra vina og ættingja, sem
mínu, þann 16. maí s.l. með
biómum og gjöfum.
Ingibjörg Guðmundsdóttir
frá Miðhrauni.
lag í istofnsjóð, eða það sem for-
stjórinm nefnir endurgreiddan
tekjuafgang, afslátt eða uppbæt
ur til félagsmanna. En staðreymd
in er sú, að þessi „afsláttur"
(eða hvað þeir nefna það) er
nær aldcnei greiddur út fyrir sam
vinnuféiögin, heldur færður
milli þeirra. Þannig halda sam-
vinnufélögin eftir háu hlutfalli
hagnaðar; skattfrjálsu áhættu
fé til uppbyggingar.
En það er eniginn vandi að
reikna. Aðalatriðið er, út frá
hvaða forsendum er reiknað. Og
þar stendur einmitt hnífurinn í
kúnni. Ágreiningur forsfjórams
og okkar viðskiptafiræðmema
stafar eimmitt af því, að gengið
er út firá mismunandi forsend-
um og þvi verðum við senmiiega
seint sammáia. Þess vegna sé ég
ekki ástæðu til að svara eimstök
um atriðum í umræddu viðtali,
því þar gæti aðeins orðið um
frekari hártogum að ræða við
Erlend um það, hvort eimhverju
máli skipti, hverjum nöfnum þeir
liðir áhættufjár nefnast, sem sam '
vinnufélögin fá að kyrrsetja og J
nota í félögum sinum. Við tölum i
um skattfrjálst stofnfjárframlag,
en isamvinnumenn vilja heldur
nefna það endurgreiddan tekju-
afgang, afslátt eða uppbæt-
ux (sem nær aldrei þarf að taka
út út rekstrinum). Það er hægt
að leifca sér að orðum.
Við munum sennilega ekki
leysa þetta ei'Iífa deiluefni um
forréttindi samvinmufélaga. Þau
eru við lýði i þjóðfélaginu og
hafa lemgi verið. Ýmsir lita á þau
sem sjálfsögð og þar á meðal ör
ugglega forstjórinn í SÍS. Það
er e.t.v. ekkert undarlegt. Hann
hefuir lifsviðurværi sitt af sam-
vtoinuhreyftoigunni; er þár í
forsvari og honum ber því að
hialda uppi vörnum. Erlemdur er
bara að vinna fyrir kaup-
inu sinu. Því er sjálfsagt að taka
skoðumum hans af umburðar-
lyndi.
Reykjavik, 21. mai 1973,
Magnús Hreggviðsson,
stud. oecon.
Amalrik áfram
í fangelsi
Moskvu, 22. maí AP
Sovézki rithöfundurinn
Andrei Amalrik, sem hefur
setið í þrjú ár í nauðumgar-
vinnubúðum í Síberíu, er ekki
væntanlegur til Moskvu að
svo stöddu, enda þótt talið
hafi verið að hann hafi af-
plámað dóm simrn. Skýrði eig-
inkona hans frá því í dag að
honum yrði haldið áfram í
fangelsi vegna annars máls,
en ekki var vitað, hvers eðlis
það var.
Hátt endursöluverð á Sunbeam er engin tilviliun. ítalska línaníteikningu þeirra
gerir þá stílhreina og glæsilega. Þeir eru rúmgóðir 5-manna bílar.
Traust bygging eftir reyndum formúlum tryggir endinguna. Tvær vélastærðirbjóðast,
1250 ogl500cc.