Morgunblaðið - 11.01.1974, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. JANUAR 1974
Náttúruyernd
fer vaxandi
Um 80 mál hjá ráðinu
MKÐ NVJUM náttúruverndarlög-
um jókst verksvið Náttúruvernd-
arráðs á margan hátt, og eru iðu-
lega um 80 mál í meðferð hjá
ráðinu, sem nú hefur starfað í 18
mánuði. Koma þau ýmist til að
frumkvæði ráðsins eða annarra.
Þetta kom m.a. fram á blaða-
mannafundi. þar sem Eysteinn
Jónsson, formaður ráðsins, Eyþór
Einarsson, varaformaður og Árni
Keynisson, framkva-mdastjóri,
skýrðu blaðamiinnum frá því
hel/.ta, sem unnið er að. Er þess
ýmist getið í sérstökum fréttum
eða hér að neðan.
Með nýju lögunum varð m.a. sú
breyting að: 1) Náttúruvernd og
útivistarmál eru tengd meir en
áður var í einni löggjöf. 2) Nátt-
úruverndarráð tekur við rekstri
þjóðgarða og stofnun nýrra. 3)
Aðstaða ráðsins breyttist til að
hafa áhrif á tilhögun mannvirkja-
gerðar. Hefur fjárveiting ráðsins
hækkað undanfarin ár og er nú
25.926 þúsund og þá meðtalið
framlag til friðlýsingarsjóðs og
reksturs þjóðgarða.
A þessum tima hefur ráðið m.a.
gengið frá stofnun fimm nýrra
friðlanda, en þau eru: Friðland
Svarfdæla, Hvannalindir, hluti
Húsafellsskógar, Grótta og Ing-
ólfshöfði, en stofnun þess frið-
lands er sérstaklega tengd 1100
ára afmæli Islands byggðar.
Fjórir fólkvangar hafa verið
stofnaðir í tíð ráðsins: I Neskaup-
— Með í rekstri
Framhald af bls. 17
ingu, sem var gefin út einum
degi eftir að Sehlesinger og Barn-
ard ræddu um stöðina í land-
varnaráðuneytinu.
Fram til þessa hafa Bandaríkja-
menn rekið stöðina einir. Þetta
varð hitamál í baráttunni fyrir
síðustu þingkosningar, sem
Gough Whitlam forsætisráðherra
vann.
Samkvæmt samkomulaginu
verða ástralskir starfsmenn skip-
aðtr í „mikilvægar stöður" og þeir
eiga að „leggja fram verulegan
skerf til stjórnar stöðvarinnar".
Ástralíumaður verður til dæmis
skipaður staðgengill bandaríska
yfirmannsins. Ástralíumenn
tnunu hefja störf í stöðinni síðari
hluta þessa árs, aðsögn Barnards.
Schlesinger benti á, að ástralski
flotinn notaði stöðina nú þegar og
að Astralíumenn hygðust auka
þessi afnot sín af henni.
Ráðherrarnir ákváðu, að emb-
ættismenn ríkisstjórna landanna
héldu reglulega fundi um hlut-
verk ogstarf stöðvarinnar.
— Nixon
Framhald af hls. 1
hagsleg átök. Síðari kosturinn
geti leitt til aukinnar samvinnu,
sem verði í þágu alls mannkyns-
ins, bæði framletðslulanda og
neyzlulanda.
Nixon kvaðst vænta þess, að
utanrikisráðherrarnir yrðu sam-
mála á fundi sínum um orsakir og
eðli ástandsins og það starf, sem
þyrfti að vinna. Hann iagði til, að
olíuneyzlulönd skipuðu nefnd,
sem ákvæði aðgerðir í orkumálun-
um, bæði til að auka samvinnu
þeirra og hraða samræmdri nýt-
ingu nýrra orkulinda.
Forsetinn leggur til, að önnur
nefnd móti nýja stefnu gagnvart
framleiðslulöndunum þannig,
að liigmætum hagsmunum þeirra
verði fullnægt og neyzlulöndun-
um tryggðar nægar birgðir við
sanngjörnu verði.
Nixon lagðí einnig til að fulltrú-
ar framleiðslulanda og neyzlu-
landa héldu fund með sér innan
90 daga. I öðru bréfí tii olíufram-
leiðslulanda segír, að hann hygg-
ísl senda til þeirra sérlegan full-
trúa sinn.
stað, í Bláfjöllum, á Hólmanesi
milli Reyðarfjarðar og Eski-
fjarðar og í Rauðhólum við
Reykjavík.
Af náttúruvættum hefur verið
lokið friðlýsingu Skútustaðagíga
við Mývatn og Steðja í Hvalfirði,
en á lokastigi er frtðlýsing Eld-
borgar í Hnappadal og klettaborg-
arinnar Dímu í Lóní, sem ráðinu
var gefin fyrir ári.
Náttúruminjaskrá er listi yfir
þá staði, sem stefnt er að, að verði
verndaðir. Hefur náttúruverndar-
ráð haft þann háttinn á, að styðja
náttúruverndarsamtök áhuga-
manna, sem starfandi eru í öllum
landshlutum nema á Vesturlandi,
til að gera tillögur um þau svæði,
sem til greina koma, hvert á sínu
svæði. Mikið efni hefur borizt og
verður unnið úr því á vegum ráðs-
ins.
Votlendi, svo sem mýrlendi,
tjarnir, grunn vötn, fjörur, leirur
og grunnsævi eru víða mikilvæg
undirstaða fjölbreytts lífs og eru
t.d. flest fuglafriðlönd á votlendi.
Alþjóðlegir sáttmálar hafa verið
gerðir um votlendi, m.a. Ramsar-
sáttmálinn. Náttúruverndarráð
hefur tekið þátt I samstarfi um
norræna náttúruminjaskrá vot-
lenda. Ráðið styrkti í sumar Stein-
dór Steindórsson grasafræðing til
að fara um landið og gera könnun
á mýrlendum. 1 vetur mun hann
Ijúka ritverkum um þetta efni,
sem hann hefur haft í smíðum um
nokkurt skeið. Miklar upplýsing-
ar um votlendi eru þegar til hjá
ráðinu og verður mikið verk að
gera sér grein fyrir nauðsynleg-
um ráðstöfunum til friðunar á
votlendi, að því er ráðsmenn í
Náttúruverndarráði segja.
Að frumkvæði náttúruverndar-
ráðs hafa Skólarannsóknir
menntamálaráðuneytisins sett
saman starfshóp til að gera tillög-
ur um vistfræðslu eða umhverfis-
fræðslu I skólum. Vinnur hópur-
inn nú að stefnumótun um dreif-
ingu slíks námsefnis á viðeigandi
námsgreinar á skyldunámsstigi,
einkum innan líffræði og sam-
félagsfræði. Einnig ætla Skóla-
rannsóknir að gefa út handbók
um þessi efni fyrir skóla og al-
menning og ætti hún að geta legið
fyrir I byrjun næsta árs. Þá er
fyrirhuguð samvinna við
Fræðslumyndasafn ríkisins um
útgáfu og útvegun myndaefnis
varðandi náttúruvernd og tillögur
þar að lútandi.
Rússi biðst
hælis í USA
Tókýó 10. janúar—AP.
RÚSSNESKUR sjómaður, sem
leitað hefureftirhælisíBanda-
ríkjunum sem pólitískur flótta-
maður og fannst í gúmbáti undan
norðurströnd Japans, hélt frá
Tókýó flugleiðis til Bandaríkj-
anna í dag, að því er áreiðanlegar
heimildirhermdu. Hvorki japönsk
stjórnvöld né bandaríska sendi-
ráðið vildu tjá sig um málið, en
sendiráðið hafði tilkynnt ígær að
því hefði borizt þessi beiðni frá
Rússanum, og væri hún nú í at-
hugun í Washington.
Rússinn er sagður heita Petr
Nikolayvich Khoroshky. Er
honúm var bjargað af japanskri
ferju 3. janúar s.l., sagði hann, að
hann væri 26 ára siglingafræð-
ingur sovézks hafrannsóknaskips
og hefði hann yfirgefið skípið, er
það var á leíð til Sakhalin.
— Bretland
Framhald af bls. 1
Svo getur farið, að vinnu-
deilurnar breiðist út. 19 helztu
félög rafvirkja hafa boðað fund
og þar er gert ráð fyrir kröfum
um harðar aðgerðir til að knýja
fram launahækkanir.
Togarinn Maf hefur ávallt verið eitt aflahæsta skip togaraflotans.
— íþróttasvæði
— Maí sló metið
„Brezkir togarar," sagði Jón,
„hafa fiskað mjög vel í Hvíta-
hafinu að undanförnu og hafa
þeir sett hvert sölumetið á fætur
öðru í þessari viku. C.S. Forrester
seldi á þriðjudag 188 lestir fyrir
tæpar 12 mílljónir kr., Boston
Commanche seldi sama dag 174
lestir fyrir 11,3 milljónir kr„ og í
dag, fimmtudag, seldi skuttogar-
inn Hammond Innes 158 lestir í
Hull fyrir 64 þúsund pund eða
12,3 millj. ísl kr. Hingað vantar
okkur tilfinnanlega islenzka
togara með 200 tonna farm. Sá
togari sem kæmi með það magn
myndi örugglega setja gott
Láta Bandaríkja-
menn af stjórn
Panamaskurðar?
Panama City, 9. jan. NTB.
HAFT er eftir áreiðanlegum
heimildum í Panama City, að
stjórnir Bandarákjanna og Pan-
ama hafi komizt að samkomulagi í
grundvallaratriðum um nýjan
samning, sem leiða kann til þess,
að Bandaríkjamenn láti af hendi
stjórn skipaskurðarins. Haft er
fyrir satt, að fulltrúar stjórnanna
hafi komið sér saman um átta
meginatriði, sem leggja skuli til
grundvallar frekari samningavið-
ræðum. Er gert ráð fyrir, að
stjórn Panama taki smám saman
við rekstri og stjórn skurðarins,
en hún hefur verið í höndum
Bandaríkjamanna frá 1903.
— Súez
Framhald af bls. 1
um sínum austanmegin og að
skurðurínn verði opnaður.
Israel kveðst nú ekki munu
leggja fram áþreifanlega tíllögu
um aðskilnað herjanna fyrr en
Kissinger kemur til Jerúsalem á
laugardag. Á meðan hefur við-
ræðum hermálafulltrúanna i
Genf verið frestað til 15. janúar.
Yfirmaður friðargæzluliðs Sam-
einuðu þjóðanna, finnski hers-
höfðinginn Ensio Siilasvuo, kom í
kvöld til Kairó frá viðræðunum í
kvöld, en ekki er vitað hvort hann
tekur þátt í viðræðum dr. Kissing-
ers og Sadats. Tiltölulega kyrrt er
á Súez-vígstöðvunum.
Æðstu menn Egyptalands, Sýr-
lands og Jórdaniu munu senni-
lega koma saman í Damaskus inn-
an skamms til að samræma stefnu
sína í næsta áfanga Genfarvið-
ræðnanna samkvæmt góðum
heimildum. Líklegt er að Hussein
Jórdaníukonungur og Al-Assad,
forseti Sýrlands taki þátt I við-
ræðunum.
sölumet hér, en íslendingar hafa
yfirleitt átt sölumetið hér, og að
sjálfsögðu vil ég að þeir eigi það
áfram." „Skipting á afla Maí var
þannig, að 74 lestir voru þorskur,
13,3 lestir ýsa, 21 lest koli og 22
lestir milliufsi," sagði Jón.
Harðbakur frá Akureyri seidi
einnig í Grimsby í gær, alls 74,4
lestir fyrir 28.099 pund eða 5,4
milljónir. Meðalverðið fyrir
aflann var kr. 73.55. Þá seldi vél-
báturinn Árni í Görðum í Þýzka
landi 64,1 lest fyrir 100.438 mörk
eða 3 millj. kr. Meðalverðið er kr.
48.50.
Einar Sveinsson, framkvæmda-
stjóri Bæjarútgerðar Hafnar-
fjarðar, tjáði Morgunblaðinu I
gær, að meðan Maí var að veiða
fyrir þessa söluferð, hefði skipið
fengið upp nýtt troll með sínum
veiðarfærum. Var það með hler
um og bobbingum. Þetta átti
sér stað úti fyrir Vestfjörðum, og
kom í ljós, að trollið var af öðrum
islenzkum togara. Fékk sá togari
trollið sitt aftur, en verðmæti
þess hefur að likindum verið
500—600 þúsund.
45 ára
sigurvegari
DANINN Torben Ulrich sigraði í
hinni árlegu Grand Masterstenn-
iskeppni, sem fram fer f Rich-
mond I Virginiu í Bandaríkjun-
um. Mætti hann Frank Sedgeman
frá Ástralíu í úrslitaleik og sigr-
aði 5/7, 6/2 og 6/2. Var þetta
fyrsti ósigur Sedgeman í tennis-
keppni í langan tíma, en hann
hafði unnið Grand Masterskeppn-
ina f fjögur ár í röð.
Flestir beztu tennisleikarar
heims mættust í þessari keppni,
og kom sigur Ulirch mjög á óvart,
ekki sízt sökum þess, að hann er
nú orðinn 45 ára og ætti því að
vera farinn að missa snerpu þá,
sem svo nauðsynleg er í tennis-
iþróttinni.
— Nígería
Framhald af bls. 36
Nígeríumenn hygðust matreiða
loðnuna, en taldi þó víst, að hún
væri steikt á einhvern hátt. Hann
sagði, að Nígeríumenn vildu fá
loðnuna í neytendaumbúðum, en
með því yrði verðið töluvert
hærra en Nígeríumenn hefðu lýst
sig reiðubúna að greiða fyrir loðn-
una. Hins vegar var Árni bjart-
sýnn á að finna mætti málamiðlun
í þessu efni, og kvað það alvana-
legt, að eitthvað bæri á milli við
upphaf slíkra samninga. Sagði
hann þennan þátt nú í athugun.
Framhald af bls. 14
ar og heilsusamlegar íþróttir.
Gróska í íþróttalífinu hefur farið
vaxandi á undanförnum árum og
til þess að mæta þörfinni er lagt
til í þeirri fjárhagsáætlun er hér
liggur fyrir, að stórauka fjárfram-
lög til íþróttamála. Almenningur
og íþróttafólk mun meta það að
verðleikum, enda er verið að
tryggja að allur þorri borgarbúa
geti notað síaukinn frítima á heil-
brigðan hátt, á íþrottavöllum og i
íþróttahúsum borgarinnar.
— íþróttir
Framhald af bls. 34
Mörk Þórs: Sigtryggur Guð-
laugsson 4, Ólafur Sverrisson 3,
Árni Gunnarsson 2, Aðalsteinn
Sigurgeirsson 1, Jón Símon Karls-
son 1.
Brottvfsanir af velli: Ágúst
Ögmundsson, Val, í 2 min., Þor-
björn Jensson og Aðalsteinn
Sigurgeirsson, Þór, í 2 min.
Misheppnuð vítakiist: Ólafur
Bénediktsson varði vítakast Sig-
tryggs Guðlaugssonar á 14. mín.,
Gísli Blöndal skaut framhjá úr
vítakasti á 29. min og Þorbjörn
Guðmundsson skaut í þverslá og
úr vítakasti á 47. min.
Dómarar: Jón Friðsteinsson og -
Haukur Þorvaldsson og dæmdu
þeir að mati undirritaðs nokkuð
erfiðan leik framúrskarandi vel.
— stj I.
— Skaftafell
Framhald af bls. 2
og fossum. Hugmyndin er að láta
fjárgötur halda sér og lagfæra
þær sem gönguleiðir að eftirsótt-
um stöðum, svo sem í Morsárdal,
að Kristínartindi, í Bæjarstaða-
skóg og víðar.
Bændur í Skaftafelli verða
starfsmenn þjóðgarðsins, en reka
jafnframt takmörkuð bú. Ragnar
Stefánsson er þjóðgarðsvörður og
Jakob Guðlaugsson starfar við
þjóðgarðinn auk búa sinna. Bú-
skapur er leyfður, en takmarkað-
ur mjög. Fjárbeit er takmörkuð"
og engin vetrarbeit.
Árni skýrði frá því, að Land-
mælingar rikisins ætluðu að taka
út sérstakt landabréf með þjóð-
garðinum í Skaftafelli, og næði
kortið alveg niður að sjó. En land-
ið upp af Skaftafelli með göngu-
leiðum yrði á sérstöku korti og
einnig fremsti hlutinn, þ.e. brekk-
an. Er þetta gert til að hægt sé að
koma við fleiri nöfnum.
Þjónustubyggingunum þremur
á að verða lokið í vor, og byrjað
verður að vinna að gönguleiðum.
En ekki er ljóst hvort nýræktin
undir tjaldstæði verður orðin
nægilega stælt til að þola tjald-
stæði.