Morgunblaðið - 24.05.1975, Blaðsíða 1

36 SIÐUR OG LESBOK
114. tbl. 62. árg.
LAUGARDAGUR 24. MAÍ 1975
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Forsætisráðherra Thailands:
Þurfum kaiudd
að berjast tíl að
halda frelsinu
. Bangkok, 23. maí. Reuter.
THAILAND mun ef til vill þurfa
að berjast fyrir því að halda frelsi
sínu, sagði Kukrit Pramoj, for-
sætisráðherra, í kvöld f fyrstu
meiriháttar ræðunni, sem hann
flytur þjóðinni sfðan hann varð
forsætisráðherra fyrir tveimur
mánuðum.
Forsætisráðherrann lagði
áherzlu á, að Thailand yrði að losa
sig að verulegu leyti undan
áhrifum Bandaríkjanna og hann
ítrekaði að stjórn Thailands æskti
þess eindregið að þeir 27 þúsund
bandarísku hermenn, sem eru í
landinu, væru allir á braut innan
árs.
Forsætisráðherrann, sagði, að
Thailendingar hefðu úr því sem
komið væri, ekki á aðra að treysta
en sjálfa sig, þar sem nú væru
kommúnistastjórnir komnar til
valda í Kambódiu og Suður-
Víetnam og áhrif kommúnista í
stjörn Laos væru mjög að eflast.
Hann sagði að Thaiiendingar
hefðu í hyggju að taka upp stjórn-
málasamband við þessi riki til að
varna að til vopnaskaks kæmi,
„en við verðum að verjast ef það
verður óhjákvæmilegt, og ég tel,
að við séum reiðubúin til þess svo
að við varðveitum frelsi okkar“.
Viðræður standa nú yfir milli
Thailendinga og Norður-
Víetnama, og áreiðanlegar heim-
ildir hafa fyrir satt að
Víetnamarnir leggi mikla áherziu
á þörfina á „gagnkvæmu trausti"
og er talið að þeir hvetji
Thailendinga óspart til að Banda-
ríkjamenn verði látnir flýta brott-
för sinni úr landinu.
Kukrit Pramoj sagði að ástand-
ið í Laos væri hreint ekki gott en
Thailendingar styddu enn sam-
steypustjórnina í Laos og þar sem
Laos væri næsti nágranni
Thailands, væri nauðsynlegt að
vera gætinn og forðast að nokkur
gæti sakað Thailendinga um af-
skipti eða íhlutun um málefni
þeirra.
Kissinger nú bjart
sýnn á Kýpurlausn
Ankara 23. maí. Reuter.
HENRY Kissinger utanríkisráð-
herra Bandarfkjanna lét f Ijós
vcrulega bjartsýni eftir viðræður
sem hann hefur átt við tyrkneska
ráðamenn, um að takast muni að
finna farsæla lausn á Kýpurdeil-
unni.
Kissinger ræddi i dag við utan-
ríkisráðherra Tyrklands, Ihsan
Sabri Caglayangil, og Demirel,
forsætisráðherra. Auk þess hitti
hann árla i morgun að máli
Bulent Ecevit, fyrrverandi for-
sætisráðherra, en hann fyrirskip-
aði innrás tyrkneska herliðsins á
Kýpur í fyrrasumar og er nú leið-
togi stjórnarandstöðunnar. Tók
Kissinger svo til orða að hann
væri viss um að Tyrkir myndu
gera alvarlegar tilraunir til að
semja um lausn deilunnar.
Kissinger er talinn hafa lagt
nokkurt kapp á að reyna að sætta
og setja niður jnnbyrðis deilur
stjórnmálaflokka í Tyrklandi, svo
að allir flokkarnir stæðu heilir að
baki væntanlegum Kýpurviðræð-
um. Aðspurður um hvort hann
héldi að samningur milli Grikkja
Eramhald á bls. 20
Símamynd AP
MARIO SOARES, — foringi sósíaldemókrata í
Portúgal, veifar til stuðningsmanna sinna eftir fjölda-
gönguna sem farin var í Lissabon í fyrrakvöld. Tóku
þátt í henni um fimmtíu þúsund manns.
Miðflokkur-
inní Finn-
landi vill að
stjðrnin víki
Helsinki 23. mai Ntb.
FINNSKI Miðflokkurinn, sem er
næststærsti flokkurinn í sam-
steypustjórn landsins, hvatti í
dag ríkisstjórnina til aó segja af
sér. Miðstjór.i flokksins lýsti því
yfir sem skoðun sinni að fimm
ráðherrar Miðflokksins ættu að
draga sig í hlé út úr stjórnarsam-
starfinu ef þeir gætu ekki talið
ríkisstjórnina á að segja af sér.
Miðstjórnin sagði að kosningar
yrðu að fara fram sem allra fyrst
til að hægt væri að móta nýja
efnahagsstefnu. Það var fjármála-
ráðherra landsins og formaður
Miðflokksins, Johannes Virolain-
en, sem stýrði miðstjórnarfundin
um og greindi frá niðurstöðum
hans. Sagði þar að efnahag Iands-
ins yrði að færa til skynsamlegs
jafnvægis til að tryggja launþeg-
um boðlegan hag og til að hægt
væri aó gera nauðsynlegar samfé-
lagsbreytingar. Kaievi Sorsa, for-
sætisráðherra, sagði aðspurður
um yfirlýsingu miðstjórnar mið-
flokksins að hún fæli i sér ekkert
nýtt. Forystumenn stjórnarflokk-
anna fjögurra munu ræða við
Kekkonen forseta i næstu viku og
kemur þá væntanlega i ljós,
hvenær efnt verður til þingkosn-
inga.
Portúgal
Byltingarráðið boðar fund sós-
íaldemökrata og kommúnista
Lissabon, 23. maí. — Reuter
BYLTINGARRAÐIÐ í Portúgal
bauð í dag forystumönnum
sóslaldemókrata og kommúnista
að koma á fund saman í dag til að
freista þess að fá einhverja niður-
stöðu á hinni erfiðu pólitísku
stöðu sem upp er komin í
landinu. Var það Vasco Lourenco,
talsmaður byltingarráðsins, sem
greindi frá þessu, en segja má að
byltingarráðið hafi verið á
stöðugum fundum síðustu
dagana.
Þegar fundinum lauk i kvöld
var allt á huldu um, hvaða árang-
ur yrði af honum og sagði Mario
Soares að framtíðin ein gæti
skorið úr um það hvort hann
leiddi til einhvers sem jákvætt
Herforingj astj órn
skipuð í Líbanon
Enn bardagar í Beirut í gær
Beirut 23. maí Reuter.
FORSETI Líbanons, Suleiman
Franjieh, skipaði í dag Nureddin
Rifai fyrrv. hershöfðingja for-
sætisráðherra nýrrar stjórnar I
landinu sem verður að mestu
skipuð herforingjum. Verður að-
eins einn af átta ráðherrum
óbreyttur borgari. Kom þessi
skipan nokkuð á óvart og her-
stjórn hefur ekki setið við stjórn-
völinn í Líbanon sfðustu 32 árin.
Er talið víst að forsetinn hafi
gripið til þessa ráðs vegna þess
erfiða ástands sem hefur ríkt í
landinu eftir að ljóst var að ekki
tekst enn að koma á vopnahléi
milli falangista og Palestínu-
skæruliða.
Rifai,
herra,
hinn
nyi
áður
forsætisráð-
yfirmaður
öryggissveita landsins, en lét af
störfum fyrir tólf árum.
Skæruliðar Palestínumanna
börðust í dag við hægrisinnaða
falangista af mestu hörku og var
beitt vélbyssum og eldvörpum,
Virðist því ljóst, að vopnahlé það,
sem reynt var að fá aðiia til að
fallast á að gera í gærkvöldi, er að
engu orðið. Nú er talið að fallið
hafi 25 manns og 150 séu særðir
eftir þriggja daga nær linnulaus
átök milli þessara afla.
Framhald á bls. 20
mætti teljast að mati-
sósialdemókrata. Aðspurður um
hvort hann myndi sækja ríkis-
stjórnarfundi á ný sagðist hann
kjósa að bíða með að svara þeirri
spurningu.
Strax og lokið var fundi Soares
og fleiri forystumanna Sósial-
demókrata með byltingarráðinu
hófst fundur með fulltrúum
kommúnista.
I orðsendingu sem ráðið gaf
einnig út í dag var tekið fram að
ekki hefði nokkurn tíma komið til
álita að neins konar einræði yrði
aftur komið á í landinu. Var þessu
augsýnilega beint sérstaklega til
Mario Soares, forystumanns
sósialdemókrata, en hann hefur
hótað að flokkur hans hætti þátt-
töku í ríkisstjórn nema dregið
yrði stórlega ú>- áhrifum
kommúnista. Hafa Soares og
dómsmálaráðherra, Salgado
Zenha, hætt að sækja rikis-
stjórnarfundi síðan bækistöðvum
málgagns flokksins, Republica
var lokað.
I orðsendingu byltingarráðsins
var hvatt mjög eindregið til þjóð-
areiningar i Portúgal og sagt að
mikilvægt væri að öll öfl samein-
uðust til að hægt væri að takast á
við þann mikla efnahagsvanda
sem að steðjaði og fleiri aðkall-
andi mál.
Áður hafði Kommúnistaflokk-
urinn sent frá.sér álitsgerð þar
sem Sósíaldemókrataflokknum er
borið á brýn að hann ógni öllu
stjörnkerfi landsins með fram-
komu sinni og líti út fyrir að
flokkurinn telji sig nær þvi að
vera í stjórnarandstöðu, þó svo
hann eigi aðild að ríkisstjórninni.
Soares sagði í gærkvöldi að
hann skoraði á byltingarráðið að
sýna hvort það hugsaði sér
að stjórna með meirihluta að baki
sér eða gegn þessum meiríhluta
þjóðarinnar. Hann sagði að án að-
Framhald á bls. 20
Sato hrakar
Tókíó 23. maí AP
IIEILSU Eisaku Sato, fyrr-
verandi forsætisráðherra
Japans, hrakaði mjög í dag og
er hann nú rænulaus. Hann
var fluttur á sjúkrahús í dag,
en hafði verið undir læknis-
hendi eftir að hann fékk að-
kenningu að slagi fyrir fáein-
um dögum. Líðan hans var svo
slæm, að læknar óttuðust að
það kynni að ríða honum að
fullu að flytja hann á sjúkra-
hús.