Morgunblaðið - 13.06.1975, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 13. JÚNl 1975
25
vel eftir hve miklum tíma hann
varði i þágu þessara aðila. Það
munu lika skólasystkini hans
þekkja ennþá betur en ég.
Ekki verður svo hægt að minn-
ast þessa að Stokkseyringafélagið
verði manni ekki minnisstætt og
vart mun Hróbjartur gleymast
meðan það er við líði. Árnesinga-
félagið átti einnig hug hans all-
an. Formennska þess var um
langt skeið i hans höndum. Svo
myndarlega var þar á málum
haldið, að í nafni þess félags var
reistur minnisvarði að Ashildar-
mýri, til þess að minnast þess
atburðar í sjálfstæðisbaráttu
þjóðarinnar er Arnesingar komu
þar saman árið 1496 og gerðu
kröfu til þess að Hákon Noregs-
konungur stæði við gerða samn-
inga og loforð gagnvart Islending-
um. I kjölfar þess kom siðan skóg-
græðsla bæði þar og víðar.
Uppbygging Skálholtsstaðar
mun þó e.t.v. hafa verið honum
hjartfólgnast mála og að þeirri
hugsjón starfaði hann heils
hugar. Þótt því mikla starfi sé á
engan hátt lokið, er það von mín,
að þeir draumar er hann ól með
sér og það starf er þar hefur verið
lagt fram verði ekki að eimyrju í
höndum manna er handleika
þann hættulega grip, óskastein-
inn. Hann hefur margar
aðskiljanlegar náttúrur. Og ég
leyfi mér til minningar þessa
áhugamáls hans að tilfæra ljóð-
línur úr kvæði skáldsnillingsins
frá Fagraskógi:
IVIig heilla hvorki grafir með gömlum náum
né gæfuleysi þeirra, sem mikið lála,
en hjartað skilur hjúfur f grænum stráum
og heyrði Ragnheiði Brynjólfsdóttur gráta.
Ekki komst Hróbjartur hjá því
að umsvif hans kring um allt
aukastarfið yrði manni að nokkru
kunn, þótt hann reyndi frekar að
dylja þau en halda á lofti. Ég veit
að hann reyndi að láta heimili sitt
sem minnst liða fyrir hinn nauma
tíma er hann hafði til skipta, þótt
á því hlytu að verða einhverjir
annmarkar.
Árið 1938 giftust þau skóla-
systkinin Hróbjartur og Evelyn
Hobbs. Hjónaband þeirra varð
einstaklega farsælt og skópu þau
sér fagurt heimili á Hávallagötu
47, er varð nánast- miðstöð fjöl-
skyldulifs hins stóra hóps er um
þau bæði myndaðist. Þar voru
allir aufúsugestir og hinn fyrsti
dagur hvers nýs árs varð sérstak-
ur dagur húsbóndans, er konan
reyndi af nærfærni að gera sem
mest heillandi og eftirminni-
legan, og henni ávallt tókst.
Auðvitað varð heimilið einnig
vettvangur þeirra er stóðu með
honum að framkvæmd áhugamál-
anna. Allt þótti það sjálfsagt og
var um það eining og samstaða.
Ég fullyrði að þar rikti gagnkvæm
virðing, ást og traust. Hróbjartur
og Evelyn eignuðust tvo mann-
vænlega drengi, Hróbjart, nú
starfandi arkitekt hér í Reykjávík
og Skúla, búfræðing stjórnanda
þungavinnuvéla á Selfossi. Megi
þeim takast að fullkomna það
starf er föðurnum hefur máske
ekki enst ævi til. Megi óskasteinn
sá er þeir hafa höndlað aldrei
vikja frá sönnum óskum — það
gerir hann heldur ekki, ef hjartað
er með í ráðum.
Ef við gætum séð fyrir veður,
Olafur Hákonar-
son-Minningarorð
Fæddur 1. júní 1885
Dáinn 7. júnf 1975.
Ólafur Hákon Hákonarson, sem
í dag er borinn til hinstu hvíldar,
fæddist á Disastöðum í Sandvík-
urhreppi 1. júni 1885, og var þvl
nýlega orðinn niræður er hann
lést.
Foreldrar Ölafs voru hjónin
Hákon Grimsson bóndi á Dísa-
stöðum og Katrín Ögmundsdóttir.
Hákon var fimmti ættliður frá
Bergi Sturiaugssyni í Brattsholti,
sem Bergsætt er kennd við, af
ættlegg Jóns Bergssonar, en raun-
ar einnig af ættlegg Ingimundar
Bergssonar, því að Jón Grímsson
afi Hákonar átti fyrir konu Ingi-
björgu Jónsdóttur Ingimundar-
sonar.
Foreldrar Katrínar móður Ólafs
voru Ögmundur Brandsson frá
Raufarfelli undir Eyjafjöllum og
Guðrún Bjarnadóttir frá Syðsta-
Kekki í Stokkseyrarhreppi, en
hún var þriðji ættliður frá Vig-
fúsi Gislasyni á Reykjum á Skeið-
um, sem Reykjaætt er kennd við.
Ólafur ólst upp með foreldrum
sinum á Disastöðum til 17 ára
aldurs. En vorið 1902 brugðu þau
búi og fluttust til Reykjavíkur, og
fluttist hann með þeim suður
ásamt þremur yngri systkinum
sínum, Grími, Guðbrandi og
Ólafíu. Sama ár réðst hann háseti
á kútter Ragnheiði, en skipstjóri á
því skipi var Kolbeinn Þorsteins-
son.
Þar með urðu þáttaskil á ævi-
ferli Ólafs. Sautján ára sveita-
drengurinn varð sjómaður. Og
sjómaður varð hann af lífi og sál.
Fyrst á þilskipum til ársins 1916,
en i byrjun þess árs réðst hann
háseti á togarann Snorra Sturlu-
son með Guðmundi skipstjóra
Guðmundssyni frá Nesi. Hann var
siðan á togurum, háseti, bátsmað-
ur og netamaður til ársins 1931,
er hann hætti sjómennsku.
Sjómennskuferill Ólafs Hákon
arsonar var einstaklega farsæll.
Sjálfur var hann hörkuduglegur
sjómaður og vel verki farinn, og
jafnframt snyrtimenni svo að af
bar. Geta má nærri, að oft hefur
syrt í álinn á hartnær þriggja
áratuga sjósókn á íslenskum fiski-
miðum, en þótt fast væri sótt og
hlifðarlaust oft og einatt, urðu
aldrei slys á skipshöfnum þeim
sem Ólafur var með.
Mikil samheldni ríkti á heimili
foreldra Ólafs, einnig eftir að þau
fluttust til Reykjavíkur. Fyrstu
árin var heimili þeirra í Oddgeirs-
bæ við Framnesveg, en árið 1905
keypti Hákon lóð við Brekkustig,
og reisti þar, með aðstoð þriggja
sona sinna, hús, Brekkustíg 14, og
fluttist fjölskyldan í hið nýja hús
árið eftir.
Arið 1912 urðu á ný þáttaskil á
æviferli Ólafs, en 11. október það
ár gekk hann og unnusta hans,
Snjáfriður Magnúsdóttir, í hjóna-
band og stofnuðu sitt eigið heim-
ili. Snjáfríður var mikilhæf kona,
og eins og algengt er um sjó-
mannskonur, kom uppeldi barn-
anna að verulegu leyti í hennar
hlut. Börn þeirra eru fjögur, Kat-
rín, gift Guðmundi Elíasi
Guðmundssyni á Selfossi, en hin
þrjú búsett í Reykjavik,
Magnússína, gift Sigurjóni
Pálssyni múrarameistara, Hákon
Guðmundur, kvæntur Svövu
Ingimundardóttur, og Astríður,
gift Kristjáni Guðlaugssyni
málarameistara.
Þótt Ólafur Hákonarson væri
löngum heillaður af sjónum, er
skiljanlegt að konu hans og börn-
um, og jafnvel honum sjálfum i
aðra röndina, þætti mál að linnti
fangbrögðum hans við Ægi, er
hann árið 1931 ákvað að hætta
sjómennsku. Börnin voru þá á
aldrinum 7 til 18 ára.
Það var þó öðru nær en að hann
lagði hendur í skaut, því að nú
réðst hann til starfa hjá Reykja-
víkurhöfn, og þar vann hann
hörðum höndum fram yfir átt-
rætt. Verkstjóri var hann þar um
alllangt skeið.
væri hægt að fara í hlé meðan það
dynur yfir. Þannig erum við fæst
úr garði gerð og því fer oft sem
fer. Hreggið lemur niður jafnt
styrkan sem veikan gróður og
veðurblíða vaxandi æsku endist
oft skemur en útlit gefur til
kynna. Svo má máske segja um
hin siðustu ár þessara elskulegu
hjóna. Ekki treysti ég mér að visa
þar til vegar og hljóta flestir að
vera mér sammála um það, að
slíkt er á einskis færi.
Ættingjar og vinir. Þessum
kveðjuorðum fylgir mín innileg-
asta samúð og þakkir fyrir liðnar
stundir.
Hafsteinn Guðmundsson.
Vinakveðja frá
bekkj arsystkinum.
Enn er einn horfinn úr hópi
okkar bekkjarsystkina, sem í
æsku og glaðværð kvöddu við
brottfararpróf Verzlunarskóla
Islands, 30. apríl 1933, fyrir 42
árum.
Höggvið hefir oft verið i þann
knérunn og góðir vinir fallið í
valinn fyrir aldur fram.
Siðastliðinn fimmtudagsmorg-
un 5. júni andaðist i Borgar-
s'pítalanum Hróbjartur Bjarnason
fyrrum stórkaupmaður.
Um áraraðir hafði hann eigi
gengið heill til skógar,
lífsþreyttur á stundum og loks
yfirbugaður af ólæknandi
sjúkdómi, er að lokum varð til
þess að veita honum nábjargir.
A þessu tímabili voru þrír hafn-
arstjórar, hver eftir annan, verk-
fræðingarnir Þórarinn Kristjáns-
son, Valgeir Björnsson og síðustu
árin Gunnar Guðmundsson. Ég
hef orð Valgeirs Björnssonar fyr-
ir þvi, að Ólafur Hákonarson hafi
verið óvenjulega traustur maður
á alla lund. Og mér er vel kunn-
ugt um, að Ólafur mat Valgeir
Björnsson mjög mikils og bar til
hans hlýjan hug. Einhvern tíma
sagði hann við mig um Valgeir
hafnarstjóra, að „hann hefði ver
ið góður skipstjóri“, og lagði
áherzlu á orðin, og í þvi fólst
mikil aðdáun á manninum. I hafn-
arvinnunni eignaðist Ólafur
marga góða vini, og sérstaklega er
mér kunnugt um, að mjög kært
var með þeim Þorláki Ottesen,
sem lengi var yfirverkstjóri við
höfnina, og Ólafi.
Einnig frá sjómannsárunum
átti Ólafur marga góða vini, og
margar sögur kunni hann að segja
frá þeim árum. Hann hafði góða
kímnigáfu og var gæddur ágætum
frásagnarhæfileika.
Atvikin höguðu þvi þannig, að
haustið 1936 eignaðist Ólafur Há-
konarson litla snotra húsið
Brekkustig 14, og fluttist fjöl-
skyldan þangað. Allmörgum árum
seinna var gerð mikil breyting á
húsaskipan við þessa götu. Há-
konarhús og fleiri hús voru flutt
burt í heilu lagi, og fjögurra hæða
fjölbýlishús reist á staðnum, og
fékk Ólafur og yngsta dóttirin
Ástríður, og hennar maður ásamt
tveimur ungum dætrum þeirra
stóra og vistlega íbúð á fyrstu
hæð i hinu nýja húsi, Brekkustíg
14, og þar átti Ólafur heimili til
æviloka, við mikið ástríki barna
sinna og barnabarna.
Snjáfríður kona Ólafs lést 5.
apríl 1961, og höfðu þau hjónin
búið saman í farsælu hjónabandi i
49 ár.
Sá er þetta ritar var i nánum
fjölskyldutengslum við Ólaf Há-
kónarson, kvæntur Ólafiu systur
hans, en hún lést fyrir rúmlega
einu ári, og hef ég og min fjöl-
skylda á langri ævi notið einlægr-
ar vináttu hjónanna Ólafs og
Snjáfríðar og þeirra barna og
nánustu ættingja.
Ólafur Hákonarson var hraust-
menni og heilsugóður fram á elli-
ár. En um páskaleytið í fyrra var
hann skorinn upp við innvortis
meinsemd. Fékk hann eftir þá
aðgerð undraverðan bata, en á
þessu ári sótti aftur i sama horfið.
Hann andaðist á Landakotsspitala
7. júni.
Um leið og honum er með þess-
um linum send hinsta kveðja, er
börnum hans og öðrum vanda-
mönnum færð einlæg samúðar-
kveðja. Guðmundur Marteinsson.
I huga mínum frá fyrstu
kynnum okkar Hróbjarts í
Verzlunarskóla Islands, haustið
1933, geymi- ég I hjarta mínu
fagrar myndir og bjartar um
góðan skólafélaga, vin og tryggan
samferðamann allt til síðustu
samverustunda, er við hittumst
skólafélagarnir á 40 ára afmæli
brautskráningar árgangs okkar
fyrir tveimur árum.
Hróbjartur Bjarnason fæddist
þann 1. janúar 1913 á Stokkseyri.
Foreldrar hans voru alþekkt
dugnaðarfólk þar í sveit, Jóhanna
Hróbjartsdóttir og Bjarni
Grimsson, aflasæll formaður,
kominn af hinni merku Bergsætt,
er dr. Guðni Jónsson, prófessor
gerði merk skil i Niðjatali um
Berg hreppstjóra Sturlaugsson i
Brattsholti í fræðiriti, er út kom
1932.
Hróbjartur fluttist úr I
fæðingarsveit sinni ungur að
aldri með foreldrum sínum, þegar
þau brugðu búi á Stokkseyri og
faðir hans gerðist fiskimatsmaður
í Reykjavík.
Siðan hefir Hróbjartur verið
Reykvíkingur, en rætur hans hafa
aldrei slitnað úr jarðvegi þeirrar
sveitar, er ól hann, Árnessýslu.
Hann var einn af
forgöngumönnum stofnunar
Árnesingafélagsins í Reykjavík
og formaður þeirra samtaka um
langt árabil og meðal
brautryðjenda þess, að félagið lét
afgirða svæði i Ashildarmýri, á
sögufróðum stað, og reisa þar
vörðu um merkan atburð
Islandssögunnar á 15. öld.
Þar komu saman oft í
formannstið Hróbjarts, á
vormótum, félagsmenn úr
Arnesingafélaginu í Reykjavík,
til mannfagnaðar með sveitung-
um sínum í heimabyggð.
I Verzlunarsköla Islands var
Hróbjartur Bjarnason góður og
áhugasamur nemandi, geðprúður,
skyldurækinn og lærdómsfús.
Við vorum ekki í sömu
bekkjardeild, en að störfum
félagsmála i skólanum var náið
samstarf milli okkar. Ég var
formaður málfundafélagsins en
hann formaður skemmtinefndar.
Þótt starfssvið okkar væri þannig
á sitt hvoru sviði, kepptumst við
báðir að því marki að styðja hvor
annan. Var það mér óblandin
ánægja að starfa með Hróbjarti,
fylgjast með áhuga hans, að bæði
málfundir og dansæfingar væru í
hávegum hafðar í skólalifi okkar.
Hróbjartur naut virðingar,
trausts og vináttu skólastjóra,
kennara og skólasystkina sinna í
Verzlunarskóla Islands.
Hann hafði bjart og brosmilt
yfirlit, hlýlegt viðmót, ól í hjarta
góðan og falslausan hug til allra
samferðamanna sinna.
Hróbjartur var um margra ára
skeið formaður Nemendasam-
bands Verzlunarskóla Islands og
um hríð átti hann sæti i skóla-
nefnd Verzlunarskólans.
Hann kvæntist 26. febrúar 1938
Evelyn Þóru Hobbs. Þau eignuð-
ust tvo syni, en voru skilin sam-
vistum.
Að leiðarlokum mæli ég fyrir
hönd okkar bekkjarsystkina
Hróbjarts Bjarnasonar hugheilar
þakkir fyrir fagrar og bjartar
samverustundir i Verzlunarskóla
Islands og ætíð síðan, þegar
endurfundir hafa kallað fram
ljúfar minningar.
Megi auðna fylgja þér um
ævibraut eilifðarinnar.
Adolf Björnsson.
Afmælis-
og minning-
argreinar
ATHYGLI skal vakin á því, að
afmadis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með
góðum fyrirvara. Þannig
verður grein, sem birtast á í
miðvikudagsblaði, að berast í
síðasta lagi fyrir hádegi á
mánudag og hliðstætt með
greinar aðra daga. Greinar
mega ekki vera í sendibréfs-
formi eða bundnu máli. Þær
þurfa að vera vélritaðar og
með góðu línubili.
1
litmyndir
yöar á 3 dögum
Umboösmenn um land allt
— ávallt feti framar.
Hans Petersent
Bankastræti — Glæsibæ
S 20313 S 82590