Morgunblaðið - 21.09.1975, Síða 10

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. SEPTEMBER 1975
10
(Ljósm. asg. halld.s.)
Hrafn frá Kröggólfsstöðum var dæmdur besti stóðhestur mótsins en knapi hans var Aðalsteinn Aðalsteinsson.
Noregi og svo fá hross í
Frakklandi.
Einnig er eitthvað um ís-
lenzk hross í Svíþjóð og
Belgíu og eru þessi lönd að
koma til samstarfs við
Evrópusambandið, þótt ekki
tækju þau þátt í þessu móti.
Flest eru þessi hross flutt
inn frá íslandi, en jafnframt
er hafin nokkur hrossarækt í
þessum löndum, en ekki er
hægt að segja að árangurs sé
farið að gæta af þeirri starf-
semi, sem meðal annars sést
á því að örfá hrossanna, sem
í mótinu tóku þátt, voru
fædd utan íslands, og engin
af þeim sem komust í topp-
sætin.
Miklar deilur hafa orðið
um það hér á landi, hvort
eðlilegt væri að leyfa útflutn-
ing kynbótahrossa. Hefur
löggjafinn lagt það lóð á
vogarskálina, að leggja út-
flutningsgjald á hrossaút-
flutninginn, 10% á verð
hryssanna og 20% á kyn-
ÍSLENZKIR HESTAR
Á ERLENDRIGRUND
Eins og kunnugt er af
fyrri fréttum lögðu um 50
íslendingar leið sína til
Austurríkis um og fyrir
síðastliðna helgi til að fylgj-
ast með Evrópumeistara-
móti eigenda íslenzkra
hesta í fjallaþorpinu
Semriach. Jafnframt voru
fluttir þangað 9 íslenzkir
gæðingar til keppni við
landa sína í eign Íslands-
hestavina, eins og þeir
nefna sig, frá sjö öðrum
Evrópuþjóðum, þ.e. Aust-
urríki, Danmörku, Frakk-
landi, Hollandi, Noregi,
Sviss og V-Þýzkalandi.
íslandshestavinirnir
stofnuðu með sér Evrópu-
samband árið 1 969 og hafa
haldið áður tvö Evrópumót í
V-Þýzkalandi árið 1970 og í
Sviss árið 1 973.
íslendingar hafa tekið þátt
í öllum mótunum, þrátt fyrir
mun óhægari aðstöðu en hin-
ir, má þar nefna hinar löngu
vegalengdir, dýran flutning
hestanna í flugvélum og svo
þá staðreynd að algjorlega
er bannað að flytja gæðing-
ana aftur heim til íslands að
móti loknu, sem að sjálf-
sögðu útilokar það, að
nokkur sem eignazt hefur og
þjálfað gæðing, sem hann
hefur tekið ástfóstri við, geti
hugsað sér að taka þátt i
slíkri keppni,
íslendingunum gekk
sæmilega í fyrsta mótinu í
V-Þýzkalandi en miklu miður
í Sviss. En á þessu móti í
Austurríki stóðu þeir sig mjög
vel, sem úrslitin sanna, og
áttu fyrstu hestana í tveim
keppnisgreinum og voru í
nokkrum af efstu sætunum í
öðrum.
10 ÞÚSUND ÍSLENZK
HROSS
Eftir þeim upplýsingum
sem fengust í Semriach eru í
þeim löndum, sem þátt tóku
i mótinu (að íslandi frá-
dregnu) um 9000 til 10.000
hross af íslenzkum uppruna,
flest í V-Þýzkalandi, um 5 til
6 þúsund í Danmörku um 2
þúsund í Hollandi, Sviss og
Austurríki milli 500 og 600 í
hverju landi, um 300 í
bótahesta, jafnframt því að
skylda seljendur til að bjóða
h rossa rækta rsa m bönd u m
forkaupsrétt að hestunum.
Útflutningsgjaldið er síðan
notað til þess að fjármagna
kaup hrossaræktarsamband-
anna á kynbótahestum.
Telja má að flestum ís-
lenzkum hestaeigendum og
Hind frá DalsskarBi og Pernille Langvad frá Danmörku stóBu sig vel þótt hryssan hefði átt folald I vor, sem
fylgdi henni til Austurríkis.
hestaunnendum líki þessi til-
högun vel og vilji láta reyna á
hvort hún sé ekki æskileg
málamiðlunarleið, en hins
vegar eru nokkrir stóðbænd-
ur og útflytjendur óánægð-
ir og telja þessar hömlur
spilla fyrir sölunni til útlanda.
Tilgangslaust má telja að
fara héðan af að auka þessar
hömlur, og geta íslenzkir
hestaeigendur í borgum og
bæjum litið í eigin barm hvað
viðvíkur hestamennsku og
hrossaræktun. Það er stað-
reynd, að fjöldinn allur af
hestamönnum hefur meirs
og minna reynt við hrossa-
rækt, en að sjálfsögðu með
misjöfnum árangri. Afstaða
manna til frjálsrar hrossa-
ræktar hlýtur að vera svipuð
meðal íslenzkra manna og
erlendra. Lítt grundaðar til-
lögur til þvingana ætti að
leggja I skrínuna I bili. í öll-
um nágrannalöndum okkar
er hestaverzlun frjáls og
óþvinguð og þykir það alveg
sjálfsagt. í sjónvarpinu var
nýlega sýnd mynd frá Sovét-
ríkjunum um hrossaræktun.
Öllum útlendingum var
frjálst að taka þátt í úppboði
á þeim hestum sem falir voru
frá búinu og flytja þá til
hvaða lands eða álfu sem
þeir vildu.
Útflutningur íslenzkra
gæðinga hófst ekki að ráði
til þeirra landa sem hér voru
nefnd að framan, fyrr en fyrir
um 20 árum. Var það braut-
ryðjandastarfi Gunnars
Bjarnasonar, fyrrverandi
hrossaræktarráðunauts mest
að þakka. Hann lagði sig í
framkróka um að ná sam-
bandi við menn á meginlandi
V-Evrópu, sem kunnu að
meta hina sérstæðu eigin-
leika íslenzka hestsins. Þessir
frumherjar smituðu út frá
sér, og fleiri og fleiri sem
kynntust hestinum okkar
lærðu að meta hann og njóta
hans, þegar þeir þurftu á
hvíld og endurnæringu að
halda frá ysi og þysi stór-
borgarlífsins.
Vellauðugir menn, sem
kynnzt hafa öllum frægustu
hrossakynjum heimsins og
hlegið að hinum smávaxna
íslenzka hesti þegar þeirfyrst
sáu hann, hafa við nánari
kynni og eftir að hafa reynt
tilþrif íslenzka gæðingsins,
selt öll hross sín aí öðrum
kynjum og keypt eingöngu
íslenzka hesta og notað þá
einvörðungu I hestamennsku
sinni.
Flestir eigenda íslenzkra
hesta erlendis njóta hesta
sinna í tómstundum sínum,
líkt og við gerum hér heima,
fara I útreiðartúr eða stutt
ferðalag. En hestamönnum
þykir gaman að því að leggja
sinn hest á móti öðrum og
njóta gleðinnar af keppninni
og vita hvar hesturinn sinn
stendur í samanburði við
aðra. Við hér heima höfum
okkar gæðingakeppni og
kappreiðar. í hinum Evrópu-
löndunum hefur smám
saman þróazt annað form
fyrir gæðingakeppni Sem