Morgunblaðið - 22.12.1976, Blaðsíða 6

38
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 22. DESEMBER 1976
VIÐSKIPTI
Umsjón: Pétur J. Eiríksson
Innkaupaferdir til Bretlands:
Undir smásjá toll-
yfirvalda í Noregi
Stjórnunar-
félagid:
Fjárfesting
til góðs eða ills
FTARFEST/N &
OG NEYSLA
SEM HLUTFALL ÞJÓÐARP/?/ MLE.iÖSLU
/9VS-/976
II0-
100-
<10,
toA
70
60.
50-
HO
30■
10■
/o■
fTARFESTlNG-
5AMNEYSLA
ElMKANE V3LA
ru
■s
4J
| Af>uR
NORSKIR tollverðir hafa að
undanförnu gert atlögur gegn
þeim vaxandi fjölda Norð-
manna, sem farið hefur í
verzlunarferðir til Bretlands,
og hafa af þeim sökum mynd-
azt miklar biðraðir og örtröð á
flugvöllum og höfnum, sem
ferðir til Bretlands eru um.
Tekið var til við strangari toll-
Brezki ullar-
iðnaðurinn f ær
1580 milljónir
til að bæta
samkeppnis-
aðstöðuna
BREZKA stjórnin hefur nýlega skýrt
frá því. að hún aetli að verja 5
milljónum punda eða 1580 milljón-
um króna til ullariðnaðarins til að
ýta undir endurskipulagningu og
hagræðingu meðal framleiðslufyrir-
tækja. Er tilgangurinn meðal annars
að bæta samkeppnisaðstöðu brezkra
ullariðnfyrirtækja á evrópskum
markaði. en þau eru meðal helztu
keppinauta islenzka ullariðnaðarins í
Evrópu.
Þetta er önnur aðstoðaráætlun
brezku stjómarinnar vegna ullar-
iðnaðarins siðan 1973. Þá voru
veittar 18 milljónir punda eða 5688
milljónir króna sem leiddu af sér 75
milljóna punda eða 23700 milljóna
króna fjárfestingar, aðallega i nýjum
verksmiðjum, vélum og byggingum.
Nýja áætlunin miðar fyrst og fremst
Hér birtist I fyrsta sinn upplýs-
ingatafla um spariskirteini ríkis-
sjóðs, en hún mun verða birt
reglulega framvegis. Verðbréfa-
markaður Fjárfestingafélags Is-
lands hefur gert töfluna fýrir
Morgunblaðið, og sýnir hún
meðal annars útreiknað verð
skoSun á varningi fólks, sem
kemur frá Bretlandi, eftir að
norskir fataframleiðendur og
smásölukaupmenn kvörtuðu
yfir því að verzlunarferðir til
Bretlands kæmu niður á
starfsemi þeirra.
Fystu átta mánuði þessa árs fóru
um 135.000 Norðmenn til Bretlands
og höfðu með sér um 350 milljónir
norskra króna eða um 1272 milijónir
islenzkra króna i reiðufé eða ferða
tékkum. Vitað er að miklum hluta
þessa fjár var varið til fatakaupa. en
fatnaður er að meðaltali helmingi
ódýrari i Bretlandi en i Noregi. Sam-
tök fataframleiðenda i Noregi hald
þvi fram að tíundi hluti þess fatn-
aðar, sem Norðmenn kaupa árlega,
sé keyptur á ferðalögum i Bretlandi.
Hin stranga tollskoðun hefur kom-
ið norskum almenningi mjög á óvart.
Um árabil hefur tollskoðun verið
handahófskennd og hefur hún aðal-
lega miðað að þvi að framfylgja regl-
um um tollfrjálsan innflutning á
tóbaki og áfengi. Nú er, i samræmi
við lög og reglur, krafizt 20% virðis-
aukaskatts á öllum vörum. sem eru
framyfir það magn. sem ferðamenn
mega hafa með sér inn í landið án
opinberra gjalda Má það ekki vera
meira virði en sem samsvarar
12.600 isl. kr.
Þá má leggja 25% toll á innflutn-
ing, sem er fram yfir það eða allt að
40.000 i.kr. virði, það sem hafa má
með sér tollfjálsan inn í landið.
Samtök ferðaskrifstofa hafa kvart-
að við tollyfirvöld yfir þvi að þessi
atlaga gegn ferðafólki til Bretlands
hafi neikvæð áhrif á ferðamanna-
straum, þar sem hún veldur löngum
biðröðum og óþægindum fyrir fólk.
Tollyfirvöld íhuga nú hvort auka beri
12.600 kr. innflutningskvóta ferða-
manna en hann hefur verið óbreyttur
imeir en 200 ár.
spariskírteínanna eftir siðasta út-
reikning byggingavisitölu, en
hann fer fram á þriggja mánaða
fresti. Lesendur geta svo borið
verð spariskírteinanna miðað við
vexti og visitölu, saman við
markaðsverð eins og það er hjá
verðbréfaseljendum.
NÝLEGA efndi
Stjórnunarfélag íslands
til ráðstefnu á Hótel
Loftleiðum um fjárfest-
ingarmál og var spurn-
ingin, sem lá fyrir ráð-
stefnunni: „Fjárfesting
íslendinga, uppbygging
eða sóun? Það þarf ef til
vill ekki að taka það
fram að þeirri spurningu
var aldrei svarað til
hlýtar, en engu að síður
komu fram fróðlegar
upplýsingar sem
kannski gefa einhverjar
vísbendingar.
Það kom strax fram í upp-
hafi I erindi Ólafs
Daviðssonar, hagfræðings hjá
Þjóðhagsstofnun, að íslend-
ingar fjárfesta mikið og tiltölu-
lega miklu meira en flestar
aðildarþjóðir 0ECD eða að
meðaltali 29,1% af vergri
þjóðarframleiðslu 1970—74
(sjá töflu 1). Aðeins Noregur
fjárfestir meira en ísland af
þeim löndum, sem í töflunni
eru, en þróaðri ríki virðast fjár-
festa minnst að undanskildum
Portúgölum, sem eru I þríðja
sæti. Ólafur taldi upp nokkrar
hugsanlegar ástæður fyrir
þessu. Hann benti á að oft væri
litið, réttilega eða ranglega, á
fjárfestingu sem forsendu hag-
vaxtar og því væri það löndum,
sem skemmra væru á veg kom-
in í efnahagsþróun, kappsmál
að leggja sem mest til upp-
byggingar í því skyni að geta
aukið neyzlu siðar. ísland og
Noregur fjárfestu mikið vegna
þess að bæði löndin væru
strjálbýl og aðrar aðstæður
þannig að uppbygging væri
dýrari í þessum löndum. Þá
hafa Norðmenn fjárfest mikið
vegna olíuleitar og vinnslu á
undanförnum árum.
Ef litið er á skiptingu fjárfest-
inga á árabilinu 1970—74
kemur í Ijós að íslendingar fjár-
festu mun meira en saman-
burðarþjóðirnar í íbúðabygg-
ingum, öðrum byggingum og
öðrum mannvirkjum (opinberar
framkvæmdir eins og virkjanir
o.fl.) ef þessir liðir eru teknir
saman. (sjá töflu 2). Eru íslend-
ingar rúmlega fimm hundraðs-
hlutar á undan Svíum, sem
næstir koma, og meir en tíu
hundraðshlutum á undan felst-
um hinna þjóðanna. Taldi Ólaf-
ur að þetta stafaði meðal ann-
ars af stjálbýli og veðurfari,
sem yllu því að meiri kröfur eru
gerðar til mannvirkjagerðar.
Samsetning atvinnuvega gæti
ráðið einhverju, en það sem
líklega mestu munaði væri
stærð opinberrar mannvirkja-
gerðar á undanförnum árum,
meðal annars vegna virkjunar-
framkvæmda. Það er hins veg-
ar umhugsunarvert hvers
vegna íslendingar fjárfesta
næst minnst bæði í flutninga-
tækjum og ýmsum vélum og
tækjum.
Ef horfið er frá alþjóðlegum
samanburði og litið á hvernig
þjóðarframleiðslunni hefur ver-
ið ráðstafað til innlendra þátta,
einkaneyzlu, samneyzlu og
fjármunamyndunar siðustu 25
árin kemur í Ijós að einkaneyzla
hefur verið mjög stöðug síðan
1955 (sjá töflu 3). Eftir 1955
verður einkaneyzla mest 1956,
68,9%, en lægst 1965,
62,2%. Hlutur samneyslunnar
er enn stöðugri.
Mestar sveiflur 'é?u í fjár-
munamyndunum, sem ef til vill
er ekki óeðlilegt þar sem þessi
hluti þjóðarútgjaldanna er háð-
ari efnahagsástandi en aðrir
þættir, eins og Ólafur benti á.
Sé litið á meðaltöl fimm ára,
-þá hefur hlutur fjárfestingar í
VERÐTBYGGÐ SPARISKÍRTEINI RfKISSJ(S)S
Flokkur Hámarks- lánstimi til* Innleysanl. f Seðlabanka frá og með. Raun- vextir fyrstu 4—5 árin %** Meðaltals- raunvextir % Vfsitala 1.10.76 1.1.77: 119 (2359) stig. Hækkun f % Verð pr. kr. 100 miðað við vexti og vfsitölu 1.10.1976.*** Meðaltals , vextir f. tsk. frá útgáfudegi.**** i
1965 10.09.77 10.09.68 5 6 895.36 1872.27 30.3%
1965-2 20.01.78 20.01.69 5 6 783.52 1621.97 29.8%
1966-1 20.09.78 20.09.69 5 6 739.50 1471.20 30.8%
1966-2 15.01.79 15.01.70 5 6 705. 12 1381.59 31.1%
1967-1 15.09.79 15.09.70 5 6 691.61 1298.80 32.8%
1967-2 20.10.79 20.10.70 5 6 691.61 1290.63 33.1%
1968-1 25.01.81 25.01.72 5 6 651.27 1131.12 37.1%
1968-2 25.02.81 25.o2.72 5 6 610.54 1064.35 38.0%
1969-1 20.02.82 20.02'. 73 5 6 464.35 795.92 36.9%
1970-1 15.09.82 15.09.73 5 6 437.36 732.15 39.0%
1970-2 05.02.84 05.02.76 3 5.5 350.19 540.58 34.8%
15.09.85 15.09.76 3 5 340.93 512.54
1972-1 25.01.86 25.01.77 3 5 291.21 449.49 37.8%
1972-2 15.09.66 15.09.77 3 5 245.39 389.24 40.0%
1973-1.A 15.09.87 15.09.78 3 5 176.55 302.57 43.9%
1973-2 25.01.88 25.01.79 3 5 158.38 279.71 * 46.8%
1974-1 15.09.88 15.09.79 3 5 82.87 194.25 38.4%
1975-1 10.01.93 10.01.80 3 4 50.93 158.83 30.8%
1975-2 25.01.94 25.01.81 3 4 18.78 121.21 32.7%
1976-1 10.03.94 10.03.81 3 4 13.33 115.22 29.0%
* Eftir hámarkslánstfma njóta spariskfrteinin ekki lengur vaxta né verðtryggingar.
** Raunvextir tákna vexti umfram verðhækkanir eins og þær eru mældar samkvæmt byggingarvfsitölunni.
*** Verð spariskfrteina miðað við vexti og vfsitölu 1.10. 1976 reiknast þannig: Spariskfrteini flokkur 1972-2 að nafnverði kr. 50.000 hefur
verð pr. kr. 100 ss kr. 389.24. Heildarverð spariskfrteinisins er þvf 50.000 x 389.24/100 = 194.620.- miðað við vexti og vfsitölu 1.10. 1976.
**** Meðaltals vextir fyrir tekjuskatt frá útgáfudegi, sýna upphæð þeirra brúttð vaxta sem Rfkissjóður hefur skuldbundið sig að greiða
fram að þessu. Meðaltals vextir segja hins vegar ekkert um vexti þá, sem bréfin koma til með að bera frá 1.10. 1976. Þeir segja heldur
ekkert um ágæti einstakra flokka, þannig að flokkur 1965 er t.d. alls ekki lakari en flokkur 1973-2.
Framhald á bls.62
U pplýsingatafla
um spariskírteini