Morgunblaðið - 22.12.1976, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ. MIÐVIKL'DAC.UR 22. DESEMBER 1976
41
Henwoocf
ufug»eyp*r
Sérstaklega auðveldir '
Tvær gerou
uppsetningu
21240
Laugavegi
jólamarkaðnum
^AIIt til jólannaj
Jólakúlur
| Jólaskreyt-
ingar
allskonar
Jólatré o.fl.
Næg 1 m +
bílastæði ’ 1 ♦
■
Opið kl. •
10—22 i
daglega A r 0

|blómouol
Gróöurhúsiö v/Sigtun sirni 36770
Minnt á „Sögu frá
Skagfirðingum”
UM og eftir síðustu heimsstyrjöld
voru stofnuð I Reykjavík allmörg
héraðafélög. Markmið þeirra var
einkum fólgið í því, að menn úr
sama héraði gætu komið saman og
haldið við gömlum kynnum. Slðan
byrjuðu sum þessara félaga að
gefa út rit og hafa nokkur þeirra
orðið langllf. Alls munu nú árlega
koma út 11 sllk rit, sem efnislega
tengjast ákveðnum landshlutum.
Að mörgum þeirra standa heima-
menn ýmist i félagi eða sem
einstaklingar. — Þá hafa verið
stofnuð sögufélög einstakra
sýslna og landshluta. Eins og sum
héraðafélögin gefa þau út ársrit,
en önnur hafa látið meira að sér
kveða með útgáfu á ritum um
sögu slns héraðs. Af þeim sögu-
félögum, sem orðið hafa til I ein-
stöku landshlutum, hefur lang-
samlega mest kveðið að Sögu-
félagi Skagfirðinga. Það hefur
gefið út 10 bindi eða hefti, sem
kallast „skagfirsk fræði“, Jarða-
og ábúendatal I Skagafjarðar-
sýslu 1781—1958, Skagfirskar
æviskrár 1890—1910 og ennfrem-
ur Skagfirðingabók, en af henni
eru þegar komnir 6 árgangar.
Auk þess hafa birst önnur rit
varðandi sftgu Skagfirðinga. og
má þar t.d. minna á bækur
Hannesar Péturssonar og Stefáns
Vagnssonar. Fyrirferðamest er þó
saga Sauðárkróks eftir Krist-
mund Bjarnason, sem Sauðár-
krókskaupstaður lét semja og
gefa út.
En að ritstörfum og útgáfu
Skagfirðinga er hér vikið sökum
þess, að nýlega er út komið 1.
bindi af Sögu frá Skagfirðingum,
þeirri, sem Jón Espólin og Einar
Bjarnason á Mælifelli sömdu og
nær yfir timabilið 1685—1847.
Sögufélag Skagfirðinga stendur
reyndar ekki að þvl riti, heldur
Bókaútgáfan Iðunn. — Hér verð-
ur ekki birtur ritdómur um þessa
bók, er lýkur með árinu 1786, og
er hún því öll verk Jóns Espólíns
auk nokkurra innskota Einars.
Sumarið 1937 fékk ég ásamt
Pétri Zóphaníassyni og Jóni á
Reynistað leyfi þáverandi þjóð-
skjalavarðar til að starfa I safninu
á kvöldin. Pétur var þá, að ég
ætla, að draga að föng I
Vikingslækjarætt, en Jón I
búendatal og æviskrár Skag-
firðinga. Ég var hins vegar eink-
um að huga að efni um Asgrlm
Hellnaprest og Jakob, afa Jóns
Espólíns. Þessir heimildar-
aðdrættir minir hafa allir lent i
moðhrúgu minni og verða þar
sennilega úr þessu.
Margt bar á góma milli þeirra
Skagfirðinganna, og þá einkum
um skagfirska atburði og ætt-
fræði. M.a. sem þeir spjölluðu um
var Saga frá Skagfirðingum, sem
nú er byrjuð að koma út. Minnir
mig fastlega, að þeir væru báðir á
þeirri skoðun, að fleira benti til
þess, að Einar á Mælifelli hefði
samið lokaþátt hennar, en ekki
Gísli Konráðsson, sem ætlað hafði
verið og beinlínis sagt I tveim
handritum hennar. Ekki fór á
milli mála, að báðir voru þeir
samdóma um, að fengur va»ri að
þessu riti fyrar skagfirzka sögu.
ekki slzt vegna mannfra'ði
hennar, og þörf væri á að gefa það
út.
Saga frá Skagfirðingum er
mjög áþekk Arbókum Espólíns,
enda rituð sem árbók. En Espólín
var sú list lagin að koma fyrir í
knöppu máli langri sögu. og
mannlýsingar hans. hvort heldur
eru til lofs eða lasts, eru oft hnit-
miðaðar og hitta I mark. Annað
mál er, hvort þær eru allar al-
mennt trúverðugar. Þær geyma
þó að minnsta kosti persónulega
skoðun hans á þeim mönnuni, sem
hann fjallar um hverju sinni. —
Þótt greint sé frá mörgunt atburð-
um I Sögu frá Skagfirðingunt,
Framhald á bls.62.
Höfum fengið
nýjar gerðir af
Kodak Instamatíc
vasa myndavélum
Þar á meðal er svokölluð
Tele-lnstamatic sem hefir 2 linsur,
normal og aödráttarlinsu og er samt mjög ódýr.
Lítið inn og skoðið þessar skemmtilegu
og ódýru myndavélar
HANS PETERSEN HF
Kodak — Mamiya — Yashica — Braun
BANKASTRÆTI S 20313 GLÆSIBÆ S 82590