Morgunblaðið - 22.12.1976, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 22. DESEMBER 1976
63
Meistari
Bergmann
við hroll-
vekjugerð
INGMAR Bergman, sá frægi,
landflótta svíi, hóf fyrir
skömmu gerð nýjustu
myndar sinnar, The
Serpent's Egg, í Bavaria
kvikmyndaverinu i Munchen
i Þýskalandi Kvikmyndin,
sem áætlað er að muni kosta
eitthvað á fjórðu milljón
bandaríkjadala, og er gerð af
þýskum og bandarískum
aðilum, (Dino De Laurentiis
Corp , 45%, Horst
Wendtlandts Rialto Film,
Berlin, 55%), er athyglisverð
fyrir margra hluta sakir. Utan
þess að The Serpents Egg er
i rauninni fyrsta kvikmyndin i
háum gæðaflokki sem er
ávöxtur af samstarfi þessara,
tveggja þjóða (kaldhæðnis-
lega þó að tilstuðlan tveggja
útlendinga), þá er þetta
fyrsta kvikmyndin sem Berg-
man leikstýrir utan sins
heimalands og fyrsta verk
hans þar sem hann fjallar
beinlinis og af raunsæi um
stjórnmál og söguna.
Til þessa hefur Bergman
gjarnan fjallað um stjórnmál
nánast óbeint (reyndar er
það Hitler i dulagervi sem
birtist í myndinni Torment
(1944)), en Bergman ein-
ungis skrifaði handrit þeirrar
myndar sem Alf Sjöberg leik-
stýrði.
Dreifing myndarinnar i
Bandaríkjunum og Kanada,
verður i höndum United Art-
ists, De Laurentiis selur hæst-
bjóðendum sýningaréttinn í
öðrum löndum.
The Serpent's Egg, er
byggt á 111 blaðsíðna,
frumsömdu handriti eftir
Bergman sem gerist í verð-
bólguhrjáðri Berlin ársins
1923, þegar sigarettupakk-
inn kostaði fjórar milljarða
DM, (sem þá voru að verð-
gildi eins bandarikjadals).
Berlín er þá eitt allsherjar
sóða- og fátækrabæli; í
Múnchen skarar Hitelr eldi
að glóðunum, mörgum er
ekki svefnsamt sökum ótta
við hið ókomna. Tilvitnun úr
handritinu felur í sér inntak
nafngiftar myndarinnar:
,,Það (ástandið) er líkast
höggormseggi. I gegnum
þunnan skurninn geturðu
nákvæmlega greint þegar
fullskapaða ókindina".
í skugga þessara umbrota-
tíma Þýskalands eftirstríðsár-
anna fyrri er sögð saga af
tveimur gyðingum, Abel
(David Carradine) og ástkonu
hans, Manuelu, (Liv UII-
mann) Rosenberg, sem er
fæddur i Bandarikjunum,
vjnnur fyrir sér sem loftfim-
leikamaður í fjöllistahúsi, en
Manuela er skemmtikraftur í
afdönkuðum næturklúbbi.
Þeim er boðið frítt húsnæði í
St. Anna sjúkrahúsinu sem
rekið er af dr. Hans Vergerus
og Abel fær tækifæri til þess
að sjá þá undarlegu starfsemi
sem þar fer fram.
Sjúkrahúsið er ekki allt þar
sem það sýnist. Þau Abel og
Manuela kynnast þar áður
óþekktum óhugnaði sem
snýr hamingjusömu lífi þeirra
í harmleik og gefur sögunni
hræðilegan endi. Bergman
hefur látið svo ummælt að
þetta sé hryllingsmyndin sín.
Einkunnarorðin á annarri
síðu handritsins eru eftir
þýska leikritaskáldið Georg
Buchner, (1813 — 1837,
Danton's Death, Woyzeck):
„Maðurinn er botnlaust hyl-
dýpi og mig sundlar er ég lít
niður í það "
Þetta er og í fyrsta skipti
sem Bergman hefur banda-
riskan blaðafulltrúa á sinum
snærum, en það gerir það að
verkum að í fyrst sinn er efni
Bergmanmyndar, eða að
m.k. inntak hennar gert opin-
bert við upphaf kvikmynda-
gerðar.
Leikstjórinn, sem talar
bæði þýsku og ensku sem
innfæddur, fylgir að öðru
leyti sinni velþekktu sér-
visku. Vinnusvæðið er bann-
svæði öllum óviðkomandi,
(þ.á m. blaðamönnum), til
síðasta dags. Framkvæmda-
stjóri kvikmyndagerðarinnar,
Harold Nebenzal, segist
aldrei áður hafa orðið vitni að
jafn mikilli leynd yfir því sem
gerist innan kvikmyndavers.
Leikmyndasmiðurinn, Rolf
Zehetbauer (Oscarsverðlaun-
in fyrir Cabaret) fyllti fimm
stór svið í Bavariastúdíóinu
með stórkostlegum munum
sínum, en öllum óviðkom-
andi er forboðið svo mikið
sem að gægjast innfyrir. Ein-
ungis þrjátíu og átta útvaldir
fá að fylgjast með því sem
Bergman festir daglega á
filmu.
Liv Ullmann er hin eina af
leikurunum sem hefur unnið
áður með Bergman, en þetta
er áttunda verk þeirra
saman, er allir hinir leikararn-
ir 30, hvort sem er um þekkt
nöfn að ræða eins og
Carradine og Gert Frobe
(sem fer með hlutverk lög-
reglustjóra) eða einhvern
hinna misjafnlega þekktu
þýsku leikara, voru valdir af
leikstjóranum eftir getu
þeirra á hvíta tjaldinu. Hinn
kunni meistari fór yfir einar
tuttugu sjóvarps- og kvik-
myndir auk hinnar nýju
myndar Carradines, BOUND
FOR GLORY (þar sem hann
fer með hlutverk Woody
Guthrie sr. og fer á kostum.
Talinn sigurstranglegur við
næstu afhendingu Oscars-
verðlaunanna. Áð líkindum
hefur Bergman ekki talið
neinn akk i því að berja
Deathrace 2000 augum!)
Það varð til þess að
Carradine fékk hlutverkið,
eftir að Richard Harris varð
frá að hverfa sökum alvar-
legra veikinda.
Samvinna þeirra Berg-
mans og De Laurentiis á
rætur sínar að rekja til fundar
sem þeir áttu fyrir einum tíu
árum í Rómu. Þeir ræddu þá
ýmis verkefni, en ekkert varð
úr framkvæmdum. Fyrir
þrem árum áttu þeir siðan
annan fund í Stokkhólmi og
eftir að báðir fluttust til
Bandaríkjanna, þá kom Paul
Kohner, vinur og ráðgjafi
þeirra beggja, fundum á að
nýju. Fyrir atbeina þessa vel
þekkta og dugandi umboðs-
manrís, keypti De Laurentiis
sýningarréttinn á ANSIKT
MOT ANSIKTE (sýnd hér í
sjónvarpinu fyrir skömmu og
við landshylli) þar vestra.
Siðan er ætlunin að þeir
hleypi að stað hinu margum-
talaða „næsta verkefni"
Bergmans, kvikmyndagerð
KÁTU EKKJUNNAR.
Til að sjá Bergman fyrir
hinu hlýja og afslappaða
andrúmslofti á vinnustað,
sem hann er vanur og telur
nauðsynlegt, þá varð að
byggja upp nýja „fjölskyldu ",
einsog leikstjórinn kallar
gjarnan samstarfsmenn sina
Þar skiptir ekki máli hvort
það eru leikarar, tæknimenn
eða skrifstofufólk. Nebebzal
hjálpaði persónulega við að
velja úrvalsmannskap fyrir
hina sænsku föðurímynd, og
jafnvel tókst að finnu
Múnchen-útgáfu af hinni vel-
þekktu „kaffimömmu" Berg-
mans frá Svíþjóðarárunum.
Silfurhærða, góðlega eldri
konu, sem hefur ekkert ann-
að fyrir stafni en að gera
vinnustaðinn hlýlegan og
heimilislegan með hjarta-
hlýju sinni, kaffí og góðu
meðlæti.
Bugsy Malone
HÁSKÓLABfÓ:
BUGSY MALONE * * *
Það er að bera í bakkafullan
lækinn að hlaða meira lofi á þessa
mynd hér á sfðunni, og hef ég þar
því litlu við að bæta. En þar sem
að desember er enginn metað-
sóknarmánuður í kvikmyndahús-
unum, og gestir reikna með hinu
versta, þá vil ég nota tækifærið og
ítreka það að BUGSY MALONE
er ein af betri myndum þessa árs;
tvfmælalaust sú frumlegasta, ein
af þeim skemmtilegri; einstak-
lega vel leikin af hinum ungu
leikurum, (sérstaklega feiti
Sam), og tónlist Pauls Williams
(PHANTOM OF THE PARA-
DISE), er sannkallað eyrnayndi.
LÁTIÐ EKKI BUGSY MALONE
FRAM HJA YKKUR FARA.
Hortittur
NÝJA BIO:
SLAGSMÁL í ISTANBUL 0
Gjörsamlega útþynnt af-
brigði af „vinarþemanu", sem
tröllriðið hefur hvita tjaldinu
einkanlega eftir myndina
BUTCH CASSIDY AND THE
SUNDANCE KID, sem tvimæla-
laust var hin albesta þeirra. En
þeir jólasveinar sem standa að
þessari hörmung eru víðs fjarri
góðu gamni. Helst er það tón-
listin sem er þokkalega gerð.
Aðalleikararnir virðast aldrei
hafa staðið fyrir framan kvik-
myndavél áður, (annar þeirra
reynir á brjóstumkennanlegan
hátt að vera eins konar eftir-
öpun á Hoffman/Pacino, og er
það framtak hans til
dramatískra tilþrifa best gleymt
og grafið Handritið er i ætt við
skýrirjgartexta þá sem varpað
var upp á milli atriða i þöglu
myndunum. Og allt annað eftir
þvi
Samband
Véladeild
ÁRMÚLA 3 - SÍMI 38900
Seljum
í dag:
19 76 Volvo 244 de luxe
19 74 Volvo 144 de luxe
19 74 Chevrolet Nova sjálfskiptur vökvastýn
1 9 74 Scout II 6 cyl bemskiptur með vökvastýri
1 9 74 Scout II V8 sjálfskiptur vökvastýri.
19 74 Chevrolet Blazer V8 sjálfskiptur vökvastýn.
1 9 74 Chevrolet Nova bemskiptur vökvastýn
1 9 74 Vauxhall viva de luxe.
19 74 Datsun Cerry 100 A
19 74 Saab 99 L 4ra dyra.
1 9 73 Volvo 1 44 de luxe sjálfskiptur
1 9 73 Chevrolet Nova beinskipt vökvastýri.
19 73 Chevrolet Suburban V8 sjálfkiptur vökvastýri
1 9 73 Peugeot 404
1 9 73 Scout II 6 cyl. beinskiptur vökvastýn.
19 73 Chevrolet Blazer 6 cyl. beinskiptur,
vökvastýn (með stálhúsi).
1 9 73 Buich Century (skipti á nýlegum jeppa)
19 73 Volkswagen 1 300
1 972 Vauxhall viva de luxe -»
1 9 7 2 Volvo 1 64 Tiger sjálfskiptur með vokvastýri
19 72 Peugeot 504 diesel
19 72 Vauxhall Victor sjálfskiptur.
1972 Opel Rekord 4ra dyra.
19 72 Chevrolet Suburban V8 sjálfskiptur
19 71 Opel Rekord 4ra dyra.
1 970 Vauxhall viva de luxe