Morgunblaðið - 18.01.1977, Blaðsíða 17

. MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. JANUAR 1977
25
EINS OG MÉR SÝNIST
Uppií
turni,
undir
trekt
eftir GÍSLA J. ÁSTÞÓRSSON
Nú sýnist allt benda til
þess að félagi Teng Hsiao-
ping, sem er litli lifseigi
kallinn með pókerandlitið í
kinverskri pólitik, hrökkvi
rétt einu sinni eins og kork-
tappi upp á yfirborðið þar
austurfrá, það er að segja
þar upp á yfirborðið í þessu
makalausa landi þar sem
mandarínar hins nýja tima
útdeila hrísgrjónunum.
Teng kaliinn hefur þá unníð
það ótrúlega afrek að standa
af sér tvenn pólitísk fár-
viðri: að hafa verið úthróp-
aður sem afglapi og ihalds-
kurfur ekkí einu sinni held-
nrf.tvi'gsng rr.eð tíiheyrandi
fjöldafundum og ókvæöis-
orðum.
Líklega hafa sömu her-
skaranir tekið þátt í
ófrægingarherferðinni gegn
honum i bæði skiptin — og
þá oltið út á strætin lika í
það sinnið sem hann var
endurreistur með viðeigandi
lúðrablæstri eftir fyrri hol-
skefluna; og liklega birtist
nú sama þvagan enn á ný
einhvern daginn að fagna
enn einni upprisu hans. Ég
neita að trúa þvi að þeir eigi
þessar kröfugöngu-
leikbrúður i ótal útgáfum,
það er að segja að uppi i
öngstræti A séu tugþúsundir
alþýðusálna ávallt tíl reiðu
sem vilji flá Tenga hinnar
líðandi stundar lifandi og að
samtimis standi jafnstór
hópur öreigalýðs grár fyrir
spjöldum uppi í öngstræti B
og vilji þvert á móti hefja
hinn ásakaða til skýjanna.
Ég held því fram að það sé
að minnsta kosti fræðilegur
möguleiki að valdhafarnir
noti nákvæmlega sama fólk-
ið í báðum tilvikum. Þetta
eru leiksýningar. sem eru
vandiega og fagmannlega
settar á svið, og háværu
nankinsklæddu mann-
eskjurnar sem æpa ýmist
skjallið eða háðsglósurnar
eru einfaldlega látnar skipta
um slagorð. I dag streyma
þær eins og beljandi fljót út
á Torg hins himneska friðar
og heimta Ping-Pong i dýrð-
linga tölu; og á morgun eru
þær á ný mættar á vettvang
að krefjast höfuðsins af
sömu manneskjunni.
Það þarf harðneskjulegt
baksvið og harkalegar leik-
reglur til þess að geta efnt
til svona sýninga æ oní æ og
þó látið hinar fjarstýrðu
brúður sveifla spjöldunum
af jafnmikilli áfergju hverju
sinni. Það þarf líka undar-
lega innréttaða en um leið
harðsnúna menn til þess að
geta staðið fyrir svona
skripalátum án þess að
roðna einu sinni. Hér er
gengið út fra því að það sem
skal heita ágætt í dag það
geti með einföldu valdboði
heitið ótækt á morgun. Hér
eru hinar sígildu samvisku-
spurningar sögunnar af-
greiddar með tilskipunum.
Það stendur í Lögbirtingar-
blaði hins himneska friðar
og er þá allur sannleikur-
inn; og það breytir alls engu
að best verður séð þó að i
Lögbirtingarblaði hins
himneska friðar á morgun
birtist öndverður „sannleik-
ur". Hvitt er svart, svart er
hvitt; það fer eftir hentug-
leikum.
í öllum þjóðfélögum þar
sem stjórnmálamennirnir
(eóá hvað- rnaður á ,nú að
kalla þá) , aka sér élllfðár-
umboð til þess að ráðskast
með landsfólkið er samband-
ið við raunveruleikann —
staðreyndir — eitt það fyrsta
sem þeir glata. Þá fer skop-
skynið ef eitthvert var og þá
dómgreindin. Þeir horfa of-
an úr filabeinsturnum sin-
um eins og I gegnum trekt,
Þvi lengra sem þeir þurfa að
skyggnast því þrengri verð-
ur sjóndeildarhringurinn,
og loks sjá þeir alls ekkert
nema tærnar á sér, þvi að þá
er hrokinn og sjálfbirgings-
hátturinn orðinn svo yfir-
gengilegur að þeir eru
komnir með trektina á haus-
inn. Það er þegar þannig er
komið fyrir þeim sem þeir
gera þá hluti i römmustu
alvöru sem jafnvel draug-
fullur maður með bilaðan
heiladingul mundi kalla
fávitalegt. Þegar sessunaut-
ar félaga Bería ósællar
minningar voru búnir að
skjóta hann (og sumir telja
á stjórnarfundi þarna austur
í Moskvu) þá var það eitt
þeírra fyrsta verk að gefa út
eina af þessum dæmigerðu
geðveikistilskipunum sem
er sýkillinn sem leggst á alla
einræðisseggi.
og föðurlandssvikara? Jú,
maður „upprætir" bara
væna sneið af fortiðinni og
gefur út tilskipun um að
hún hafi aldrei verið til! Og
því var það að nokkru eftir
að Bería þáði hnakkasketið
frá fyrrverandi elskulegum
flokksbræðrum sínum þá
fengu landar hans lika
dálitla sendingu frá sömu
þessum mikilvæga sannleika
með vangaveltum og vífi-
lengjum vill hvorki láta
manninn né kerfið hans
njóta sannmælis: sá sem
hagar sér þannig gengur
með öðrum orðum sjálfur
með einskonar trekt yfir
hausnum eins og þeir þokka-
piltar sem hér hefur lítillega
verið vikið að. Það „efna-
Beria fangabúðakóngur
var búinn að heita hvers
manns hugljúfi undir Stal-
in: alvitur og strangheiðar-
legur embættismaður út-
biaður i leninorðum frá
nafla og aftur á herðablöð.
Það var hinn opinberi
„sannleikur" eins og hann
birtist almúganum ár eftir
ár i lögbirtingarblaðinu
þeirra i Kreml. Hvernig af-
klæðir maður nú nýskotið
fórnardýr sitt svona glæsi-
legum orðstýr á einni nóttu
og gerir það sem sömu hand-
sveiflunni að allsherjarfanti
aðilum. Henni var beint til
eigenda sovéskra alfræði-
bóka. Og viidu menn nú vera
svo vænir að nema lofroll-
una um Bería heitinn útúr
fyrrnefndum bókum og
klistra inn i staðinn hjálögð-
um fróðleik um Berings-
sund!
1 öllum umræðum um
þjóðfélagið sem Maó bjó til
hlýtur sú staðreynd að
gnæfa hæst hvernig honum
auðnaðist að bægja hungr-
inu frá þessari risaþjóð þar
sem hailærið var landlægt.
Sá sem reynir að sneiða hjá
hagsundur" sem félagi Maó
var kveikjan að verður seint
ofprísað. En það hnekkir
ekki annarri staðreynd sem
blasir nú við okkur dag eftir
dag, nefnilega að það sem
þeir þykjast kalla pólitik
þarna austurfrá er eitt bull-
andi endemis fen. Þetta sýn-
ist úr fjarska að minnsta-
kosti svo hrikalegur skripa-
leikur að jafnvel fjölfræði-
bókamennírnir sem drekktu
Beria i Beringssundi hefðu
ekki gert betur. Þetta er
næstum eins fáránleg vit-
leysa og „réttarkerfið" okk-
ar er að verða hér heima.
'IVxti: Ágúst .lónsson
Mvndir: Friðþjófur Holgason

i laugardag.
þeir félagar. — Það er þó teílt,
tekið í spil og svo eru kvikmynda-
sýningar, en heldur er það fábrot-
ið, sem boðið er upp á. Þetta v ir
mun betfa í sumar, sagði Sigurð-
ur, þvi þá var fært um allar sveit-
ir, menn skoðuðu sig um og íóru
gjarnan i veiði ef þeir áttu fri.
Undanfarið hefuf hins vegar ver-
ið hálfleiðinlegt veður eg lítið
hægt aó komast. Nokkrir hafa þó
notað sér snjóinn til að fara á
skiði, en þeir eru ekki margir.
— Um gos og slika hluti er það
að segja að fólk hér lætur hugsun
um það ekki hafa nein áhrif á sig,
sögðu Sigurður og Olafur. — Það
er frekar að þegár maður kemur
heim í frí að fólk fer aó tala um
þessa hluti.
— Þó held ég að menn séu
Ur stöðvarhúsinu, þar sent keppzt er við að Ijúka framkvæmdum.
Sigurður Magnússon, rafvirki ásamt Olafi Arasyni, tæknifræðingi, þar
sem þeir virða fyrir sér teikningar.
sem hefur verið á öllu hér, er
undraverður.
Starfsmenn Rafafls við að verki
verói lokið um mánaðamótin
febrúar—marz, en samt sem áður
verða sennilega rafvirkjar frá
fyrirtækinu við frágang á raflögn-
um í allan vetur. Rafmagniveitur
rikisins munu 15. febrúar Verða
búnar að lcggja Hnu að tengi-
virkinu. Það er ekki Htið af köpl
um sem verður í stöðvarhósínu
þegar vinnu þar verður lakið.
Sagði Sigurður að hann gizkaðí á
að kaplarnir væru samtals 30—40
kilómetrar aó lengd. Teikningar,
sem rafvirkjarnir vinna eftir, eru
heldur ekki smáar i sniðum. Hver
einasti hlutur er teiknaður æins
og vera ber, margar breytingar
hafa verið gerðar á sumum atrið-
um og á öllum teikningastaflan-
um verða tæknifræðingar og raf-
virkjar að vera klárir.
Verktakar Við Kröfluvirkjun
eru fjölmargir, með stór venk og
smá. Héðinn, Stálsmiðjan og
Hamar sjá um Iriðsetníngu véla.
Slippstöðin á Akureyri er tneð
röralagnir, Miðfell er með býgg-
ingarframkvæmdir og þannig
mætti halda áfram að telja. Allt
er að falla i réttar skorður og eftir
einn mánuð eða svo verður aðeins
beðið eftir gufunni til rafmagns-
framleiðslunnar.
ósjálfrátt ; Utaf á verði og við öllu
búnir, þó ekkl sé verið að flíka
slíkum hugsunum, segir Sigurð-
ur, sem v .*rið hefur við Kröflu
síðan i fyrrasumar, en Ólafur er
hins vegar nýbyrjaður. — Eina
nóttina vaknaði ég við einhver
læti og þaó sem fyrst kom upp i
hugann var að einhver hefði
keyrt utan i skálann, sem ég svaf
í. Það kom þó fljótlega i ijós að
um jarðskjálfta var að ræða, eitt-
hvað rúmlega 3 stig á Richter, en
það segir, held ég, dálítið um
hugsanagang manna hér, að mér
skyldi ekki strax detta jarð-
skjálfti í hug, segir Sigurður.
AFREK VTÐ
FKAMKVÆMDIRNAR
A leið okkar um stöðvarhúsió
var rætt vitt og breitt um fram-
kvæmdirnar við Kröflu. Sögðu
þeir Sigurður og Ólafur sitt álit að
burtséð frá öllum öðrum þáttum
Kröfluvirkjunar þá væri það mik-
ið afrek, sem hefði verió unnið
við framkvæmdir á staðnum.
— Verktakar eru allir islenzkir
og hér er að miklu leyti um
byrjunarstarf að ræða, þannig að
menn verða að fikra sig áfram.
Samt sem áður hefur starfið geng-
ið samkvæmt áætlun og hraðinn.