Morgunblaðið - 02.03.1977, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 2. MARZ 1977
Guðmundur Jónsson
á Hvanneyri 75 ára
GUÐMUNDUR JÓNSSON, fyrr-
verandi skólastjóri á Hvanneyri,
er 75 ára í dag. Fimm ár eru nú
síðan hann hætti skóiastjórn á
Hvanneyri, en sfðan hefur hann
unnið mikið að fræðistörfum um
landbúnaðarmál og m.a. ritstýrt
skrá um búfræðikandidata.
Eins og kunnugt er var
Guðmundur skólastjóri á Hvann-
eyri frá 1946 og átti meðal annars
frumkvæði að því að framhalds-
- Utanríkisráð-
herra Hollands
Framhald af bls. 1.
alþjóðasáttmálum, sem stjórnin í
Prag sé aðili að.
Tékknesk blöð hafa ekki getið
ummæla hollenzka utanríkisráð-
herrans um mannréttindi, en full-
trúi tékknesku stjórnarinnar
sagði i dag, að skoðanir hans og
hins tékkneska starfsbróðui hans
færu saman í mörgum veigamikl-
um atriðum, og einu ágreinings-
efni þeirra værú á sviði hug-
myndafræði. Þar væru sjónarmið-
in ósamræmileg.
í gær var handtekinn í Prag
hollenzkur blaðamaður, er hann
kom af fundi Jiri Hajeks, fyrrver-
andi utanríkisráðherra
Tékkóslóvakíu, sem er einn helzti
stuðningsmaður „Mannréttinda
77“. Blaðamaðurinn var færður
til yfirheyrslu, en sleppt fljótlega.
Hann neitaði með öllu að svara
spurningum um viðræður þeirra
Hajeks.
r
— Akvörðun
Framhald af bls. 32.
Ótfmabærar veiðiheimildir nú,
áður en stofninn hefði náð veiði-
þoli, kynnu að hafa mjög neikvæð
áhrif á framtíðarhagsmuni fs-
lenzkra fiskimanna og fiskiðnað-
ar.
Matthías Bjarnason, sjávarút-
vegsráðherra, sagði þessa ákvörð-
un norskra stjórnvalda hafa kom-
ið mjög á óvart, enda gengi hún
þvert á álit og niðurstöður
norskra fiskifræðinga, eftir þvf
sem hann vissi bezt. íslenzka sjáv-
arútvegsráðuneytið myndi taka
þetta mál til vendilegrar könnun-
ar og hefja viðræður við norsk
stjórnvöld þar um.
deildin þar var stofnuð. í dag og
næstu daga verður Guðmundur
Jónsson staddur í Borgarfirði.
— Hikum ekki
Framhald af bls. 1.
til kommúnistarikjanna,
Úganda og Suður-Afrfku,“
sagði ráðherrann.
Þetta var í fyrsta skipti, sem
Owen kom í Neðri málstofuna
eftir að hann tók við embætti
utanríkisráðherra, og hóf hann
umræður til að ræða efndir
Helsinki-sáttmálans í Belgrad í
júní í sumar.
— Jenkins
Framhald af bls. 1.
A fundi með fréttamönnum
sagði Jenkins, að það væri sið-
ferðileg skylda bandalagsins að
styðja lýðræðisþjóðfélag, sem
stæði á veikum fótum. ,,Ef við
skellum hurðinni á Soares,“ sagði
hann „þá er hætt við því að lýð-
ræðið líði undir lok í Portúgal, og
það yrði erfitt að rfsa undir þeirri
ábyrgð."
Mario Soares kemur til Parísar
um næstu helgi til að leita stuðn-
ings við umsókn Portúgala um
inngöngu í EBE. Bretar styðja
aðilda þeirra að bandalaginu, en
Frakkar hafa hingað til verið
tregir til að fallast á hana, einkum
vegna þess að þeir óttast að landið
verði EBE efnahgasleg byrði.
Jenkins benti á það, að búast
mætti við því að Spánverjar
óskuðu eftir aðild að EBE innan
skamms, eða þegar lýðræðislegar
kosningar hafa verið haldnar í
landinu, og sagði í því sambandi
að bandalaginu bæri að gera sér-
stakar ráðstafanir með tilliti til
Pýreneaskagans í heild.
— Ginsburg
Framhald af bls. 1.
á meðal Yelena Sakharova,
Pjotr Grigorenko, fyrrverandi
hershöfðingi, og tölvufræðing-
urinn Valentin Turchin. Á
fundinum voru birtar yfirlýs-
ingar Helsinki-nefndarinnar,
sem hefur það að markmiði að
fylgjast með efndum sáttmál-
ans. Meðal annars er því fagnað
að Carter Bandaríkjaforseti
hafi hitt að máli Vladimir Bu-
kovsky, um leið og því er lýst
yfir, að andófsmenn muni ekki
láta undan síga í baráttu sinni
fyrir mannréttindum, þrátt fyr-
ir kúgun og þrýsting af hálfu
sovézkra stjórnvalda, og hand-
tökur andófsmanna að undan-
förnu. Meðal þeirra, sem undir-
rituðu yfirlýsingarnar, er
Andrei Sakharov.
— Kommúnismi
Framhald af bls. 1.
dulnefndi. Boðskapur greinar-
innar er ftrekun harðlfnustefn-
unnar, sem þeir Carillo,
Berlinguer og Marchais hafa að
undanförnu hvað eftir annað lýst
sig andvfga.,
Allir hafa þessir kommúnista-
leiðtogar lýst því yfir, að flokkar
þeirra séu óháðir kommúnista-
flokknum í Moskvu, og segja að
þeir vilji starfa í samræmi við það
lýðræðislega þjóðskipulag, sem
rfki f löndum þeirra. 1 greininni
segir, að í Evrópu og annars staó-
ar vinni kommúnistaflokkar um
þessar mundir að því að gjör-
breyta þvf efnahagsskipulagi,
sem sé afsprengi lýðræðisins, í
stjórn sem lúta muni órofa fylk-
ingu vinstri afla.
— SVR-gjöld
Framhald af bls. 32.
fyrir einstaklinga fer úr 50 krón-
um f 60 krónur, sem er 20%
hækkun.
Þá var heimiluð verðhækkun á
gasoliu. Olía án söluskatts, þ.e.a.s.
olía, sem notuð er til húshitunar
og i fiskiskip, hækkar um 2 krón-
ur úr 28 krónum í 30 krónur eða
um 7%. Sé olian seld á bíla hækk-
ar hún úr 38 krónum í 40 krónur
eða um rúmlega 5%. Olíuhækk-
unin er eingöngu tilkomin vegna
erlendra verðhækkana, sem raun-
ar eru meiri en nemur þessari
hækkun, sem heimiluð er hér nú
— sagði verðlagsstjóri.
I fréttatilkynningu frá Strætis-
vögnum Reykjavikur, sem
Morgunblaðinu barst í gær, segir
að fargjald fullorðinna kosti nú
60 krónur. Farmiðaspjöld með 19
miðum kosti 1.000 krónur, með 44
miðum 2.000 krónur og farmiða-
spjöld fyrir aldraða og öryrkja
með 44 miðum kosti 1.000 krónur.
Einstök fargjöld barna kosta 20
krónur, en farmiðaspjöld með 40
miðum kosta 600 krónur.
— Harmar
tillögur
Framhald af bls. 3
taka þátt í þríhliða viðræðum við
verkalýsðhreyfinguna og rikis-
valdið um lausn kjaramálanna og
sér sambandið því ekki ástæðu til
að gera niðurstöður kjaramála-
ráðstefnu Alþýðusambandsins
frekar að umræðuefni opinber-
lega að sinni. Vinnuveitendasam-
bandið vill einungis ítreka að við
launaákvarðanir í vor verður að
taka fyllsta mið af efnahagshorf-
um, spám um þjóðarframleiðslu
og þjóðartekjur, eigi að takast að
varðveita og treysta þann efna-
hagsbata sem hafinn er, stuðla að
frekara jafnvægi í þjóðar-
búskapnum og vinna að raun-
verulegri kaupmáttaraukningu.
Stigmögnun verðbólgu og við-
skiptahalla, atvinnuleysi og aukn-
ing erlendra skulda getur ekki
verið markmið neins þjóðfélasg-
hóps.“
— Lágmarks-
verð
Framhald af bls. 2
Það kann að vera að nýr spá-
maður sé risinn meðal okkar grá-
sleppuhrognaútflytjenda, sem sér
betur fyrir markaðshorfur marga
mánuði fram í tímann en við hin-
ir. Það væri ekki ónýtt fyrir ís-
lenzka framleiðendur, ekki aðeins
I grásleppuhrognum, ef slíku
mætti treysta. Um langan tíma
hefur verðákvörðun á grásleppu-
hrognum verið tekin af viðskipta-
ráðuneytinu í samráði við helztu
útflytjendur. Ég tel, að þessi hátt-
ur hafi gefizt vel, utan einu sinni,
en það var árið 1966, er spámenn
þess tfma fengu því ráðið, að verð-
ið var ákveðið 135 dollarar fyrir
hverja tunnu. Ekkert seldist á
þessu verði og um áramótin
1966/1967 lágu um 5—6.000 tunn-
ur óseldar. Það, sem ekki var orð-
ið ónýtt, seldist á 30 dollara tunn-
an á árinu 1967 og kom jafnvel til
orða að banna framleiðslu 1967 til
að greiða fyrir sölu gömlu hrogn-
anna. Það tók svo markaðinn
nokkur ár að jafna sig eftir þetta
ævintýr.“
„Það er aðeins einn vettvangur,
þar sem forráðamönnum íslenzku
útflutningsmiðstöðvarinnar gefst
kostur á að sannprófa þessar full-
yrðingar," sagði Sigurður Mark-
ússon framkvæmdastjóri sjávar-
afurðadeildar SÍS. „Sá vettvang-
ur er ekki á fréttasíðum dagblað-
anna, ennþá sfður í auglýsinga-
dálkum þeirra, heldur á markað-
inum sjálfum, þar sem kaupin
gerast.“ Sigurður taldi af og frá,
að hægt væri að fá 275 til 300
dollara cif. fyrir hverja tunnu
grásleppuhrogna. Lágmarksverð
til útflutnings var fyrir nokkru
eins og áður er getið ákveðið 250
dollarar, en var 230 dollarar árið
1976.
„Næstu dagar munu væntan-
lega leiða f ljós, hvað býr að baki
þessum fullyrðingum," hélt Sig-
urður áfram. „Allir útflytjendur
eru vafalaust sammála um, að i
þágu íslenzkra framleiðenda beri
að spenna bogann sem hæst. Hins
vegar ber að varast að spenna
bogann það hátt, að hann bresti.
Um leið og menn reikna ímyndað
tap út úr ímynduðu verði, mættu
menn einnig minnast þess raun-
verulega taps, sem íslenzkir fram-
leiðendur urðu fyrir, þegar brest-
ur kom í markaðinn árið 1966. Þá
varð verðið ákveðið 135 dollarar á
tunnu — það hélt ekki og nokkurt
magn mun hafa verið selt á 120
dollara . Sfðan hrapaði verðið allt
niður í 30 dollara og hluti fram-
leiðslunnar seldist ekki fyrr en
árið eftir. Það tók markaðinn
mörg ár að jafna sig eftir þetta
áfall, eins og sést af því að á
næstu árum var útflutningsverðið
sem hér segir: 1967 — 50 dollarar,
1968 — 65 dollarar, 1969 — 70
dollarar, 1970 og 1971 — 110 doll-
arar, 1972 — 125 dollarar. Von-
andi sjá menn af þessari talnaröð,
hvað í húfi er.“
Þá sagði Sigurður Markússon:
„Sérstök ástæða er til að benda á,
að það verð, sem nú hefur verið
ákveðið af ráðuneytinu, er lág-
marksverð og því hverjum sem er
heimilt að selja á hærra verði.
Árið 1973 tókst sjávarafurðadeild
að selja verulegt magn á 160
dollara, þegar gildandi lágmarks-
verð var 145 dollarar. Það var
einkum tvennt, sem réð þvf að
þessar sölur urðu til þess að hafa
áhrif á lágmarksverðið þannig að
það var fært upp f 160 dollara. I
fyrsta lagi sú staðreynd, að hér
var um verulegt magn aó ræða,
líklega 30% af heildarframleiðslu
ársins. í öðru lagi það, að hér var
um að ræða raunverulegar, frá-
gengnar sölur, en ekki lauslegt
umtal í blöðum."
Þá ræddi Morgunblaðið loks við
Margeir Sigurjónsson í Steinavör
h.f. Margeir sagði að Óttar Ingva-
son hefði auglýst með sama hætti
í fyrra og hann sagði að fyrir sér
væru auglýsingar sem þessar
algjör nýjung. Hann kvað ráðu-
neytið setja lágmarksverð, en
mönnum væri frjálst að selja á
hærra verði. Útflytjendur eru
ráðgefandi viðskiptaráðuneytinu
við ákvörðun lágmarksverðsins og
hann kvað um 90% þeirra hafa
setið fundinn, sem ákvörðunin
var tekin á. Hann kvað margs að
gæta við ákvörðun lágmarks-
verðsins, því að fyrri reynsla, er
það var ákveðið of hátt, hefði
verið dýrkeypt.
— Stefna okkar
Framhald af bls. 1.
Blaðafulltrúi varaforsetans
sagði að heimsókninni lokinni, að
samræðurnar hefðu að mestu snú-
izt um mannréttindi, en andófs-
maðurinn hefði beint því til vara-
forsetans, að nauðsynlegt væri að
skilja sálarástand sovezkra leið-
toga og sovézku þjóðarinnar.
Blaðafulltrúinn skýrði þetta ekki
frekar, en sagði að Carter hefði
óskað eftir því við Mondale að
hann skilaði skriflegri skýrslu um
viðræður slnar við Bukovsky, og
mundi skýrslan koma að góðu
gagni við undirbúning forsetans
fyrir Belgradfundinn um efndir
Helsinki-sáttmálans í sumar.
Um lfkt leyti og Carter ræddi
við Bukovsky samþykkti utan-
ríkismálanefnd öldungadeildar-
innar samhljóða ályktun þar sem
skorað er á Moskvu-stjórnina að
veita Gyðingum, sem þess óska,
leyfi til að flytjast frá Sovét-
ríkjunum hið allra fyrsta.
Þessi samþykkt utanríkis-
nefndarinnar er upphafið af um-
ræðu Bandaríkjaþings um áksak-
anir á hendur Sovétrikjunum fyr-
ir brot á mannréttindum, sem
sennilega hefst síðar i þessari
viku.
— 93 rithöfundar
Framhald af bls. 5
ir, Ólöf Jónsdóttir, Sigurður A.
Magnússon, Tryggvi Emilsson,
Vilborg Dagbjartsdóttir, Þór
Whitehead, Þórarinn Helgason,
Þórir S. Guðbergsson, Þórunn
Elfa Magnúsdóttir, Örn Bjarna-
son, örnólfur Árnason.
2ja mánaða starfslaun
hlutu:
Agnar Þórðarson, Ari Gislason,
Armann Dalmannsson, Birgir
Svan Simonarson, Sr. Björn
Magnússon, Dr. Björn Þorsteins-
son, Erlingur E. Halldórsson, Geir
V. Vilhjálmsson, Gestur Guð-
finnsson, Guðmundur Halldórs-
son frá Bergsstöðum, Gunnar
Benediktsson, Gunnar Dal, Guð-
rún Helgadóttir, Guðrún
Jacobsen, Hilmar Jónsson,
Indriði Úlfsson, Dr. Ingimar Jóns-
son, Ingólfur Jónsson, Dr. Jakob
Jónsson, Jóhann Hjálmarsson,
Jónas Guðmundsson, Kári
Tryggvason, Matthias Johannes-
sen, Njörður P. Njarðvik, Óskar
Aðalsteinn, Ragnar Þorsteinsson,
Sigurður Gunnarsson, Sigurður
Ragnarsson, Sigvaldi Hjálmars-
son, Snjólaug Bragadóttir, Stefán
Júlíusson, Steindór Steindórsson
frá Hlöðum, Þórleifur Bjarnason,
Þorsteinn Marelsson, Þorsteinn
Matthíasson, Þorvaldur Sæ-
mundsson.
í stjórn Launasjóðs rithöfunda
eru: Bjarni Vilhjálmsson, Guðrún
P. Helgadóttir og Vésteinn Ólafs-
son.
— Yfir 7 þús.
Framhald af bls. 13.
hefur verið rekin. Mörg barnanna
hafa dvalið oftar en einu sinni, en
þó mun ekki fjarri lagi að áætla
að fjöldi einstaklinga sem notið
hafa sumardvalar og æfingameð-
ferða þessi ár sé liðlega 400.
Fyrstu 20 árin var Svavar Páls-
son formaður og framkvæmda-
stjóri S.L.F. Síðastliðin 5 ár hefur
Friðfinnur Ólafsson verið for-
maður, en áður hafði hann frá
upphafi verið varaformaður. Aðr-
ir í núverandi stjórn eru: Guðný
Danfelsdóttir, Óli Pálsson, Óttar
Kjartansson og Björg Stefáns-
dóttir. Forstöðukona er Jónfna
Guðmundsdóttir og skrifstofu-
stjóri Matthildur Þórðardóttir.
Núverandi framkvæmdastjóri er
Eggert G. Þorsteinsson.
í annarri grein laga S.L.F. segir
svo um markmið þess: „Markmið
félagsins er að greiða fyrir
lömuðu og fötluðu fólki, einkum
börnum, á hvern þann hátt sem
félagið hefur tök á og stuðlað
getur að aukinni orku, starfs-
hæfni og velferð þess.“
Starfsemi Styrktarfélagsins
hefur á liðnum árum einkum
beinzt að endurhæfingu í þrengri
merkingu, þ.e. að gera hinn fatl-
aða eins líkamlega og andlega
hæfan og hægt er. Hjá flestu
fötluðu fólki eru því þó alltaf
takmörk sett hve langt má ná á
þeirri braut og hefur starfsemi
félagsins þvf mikið verið miðuð
við börn.
— Sjóprófin
Framhald af bls. 32.
ins. Hélt skipherrann þvf fram að
hann hefði aldrei heyrt neina til-
kynningu um breytta legu kapals-
ins. Þá kom einnig fram að breytt
lega kapalsins hafði ekki verið
tilkynnt sjómælingunum.
Hins vegar hefur verið gefin út
hafnarreglugerð fyrir Vest-
mannaeyjahöfn. Hún er birt f
Stjórnartíðindum, B-deiId nr. 119
frá 1975. Þar kemur fram að ekki
sé ætlazt til að skip varpi akker-
um nánar tiltekið innan svæðis
sem afmarkast af línu frá norðan-
verðum jaðri nýja hraunsins f
Bjarnarey, þaðan í Elliðaey, það-
an í Faxasker og frá Faxaskeri
með línu suður í Yzta-Klett. Orða-
lag f reglugerðinni segir að ekki
sé ætlazt til, en þar er ekki talað
um blátt bann. Skipherrann bar
að hann hefði ekki séð þessa
reglugerð.
— Minning
Jóhann
Framhald af bls. 22
ill alvörumaður ekki hvað sfst
þegar eitthvað blés á móti.
I dag kveðjum við Jóhann
hinstu kveðju með innilegri þökk
og sárum söknuði. Ég flyt honum
kveðjur frá sonum mínum og eig-
inkonu fyrir allt hið góða sem
hann gerði fyrir okkur og vottum
við eiginkonu hans, börnum hans
11, systkinum, barnabörnum 15,
frændliði og vinum innilega sam-
úð okkar og biðjum við Drottin
Guð að blessa hann og leiða hann
á þeirri braut sem hann nú er
kominn á en okkur er hulin.
Pétur Pétursson.
t
Eiginkona min, móðir, tengdamóðir og amma,
INGIBJÖRG E EYFELLS
verður jarðsungín frá Fossvogskirkju fimmtudaginn 3 mars kl 10 30
Blóm eru vinsamlega afþökkuð, en þeim. sem vilja minnast hennar, er
bent á minningarsjóð um foreldra hennar Minningarspjöld eru af-
greidd i bókabúð Lárusar Blöndal
Eyjólfur J. Eyfells
börn, tengdabörn og barnabörn.