Morgunblaðið - 24.04.1977, Blaðsíða 2

34
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAÚUR 24 APRlL 1977
Á þessum umkringda lands-
krika, hefur þreytt þjóð loks feng-
ið hvíld. Þó er hvíld óhugsandi og
aðeins að orði. Oft leitar sú spurn-
ing á Gyðinga hvað ráði þvl að
andúðin á Gyðingum er svo þrálát
í heiminum. Meira að segja Kfn-
verjar sem lftt þekkja til Israels
eru yfirlýstir fjendur þeirra.
Vissulega hafa Gyðingar ótal
galla, en þeir fiafa ekki varpað
fyrir róða ýmsum af fornum
dyggðum sínum. En á þessum óró-
leika- og umbyltingartfmum er
heimurinn að mörgu leyti þreytt-
ur á siðmenningunni og öllu því
sem henni fylgir og þessi heimur
er líka þreyttur á Gyðingum og
tali þeirra um að fá leyfi til að lifa
af.
En Gyðingar krefjast þess að
vita hvað samvizka heimsins seg-
ir. Mér er sagt að Golda Meir hafi
lagt þá spurningu fyrir sósíalista-
leiðtoga Vesturlanda eftir októ-
berstrfðió: „Er ykkur alvara með
sósíalisma. Ef svo er, hvernig gát-
uð þið þá snúið ykkur frá þegar
hið eina slíkt riki í Miðaustur-
löndum þurfti á ykkur á halda?“
Yitzak Rabin forsætisráð-
herra býður mér og Alexöndru til
hádegisverðar. Hann kemur mér
fyrir sjónir sem hvunndagsmaður
f opinberri stöðu. Sterklega
byggður, meðalmaður, hálsdigur
með há kollvik. Hann virðist gáf-
aður og hugrakkur og reynir að
láta allt koma heim og saman.
Hann talar ensku með dálitlu kok-
hljóði, en fjarska rétta ensku.
Ungur blaðamaður fékk viðtal
við forsetann. Á blaðamanni var
hið mesta fát og fum. Þá er forset-
inn sagður hafa hreytt út úr sér:
„Hvers konar vitlleysis- og bjálfa-
spurningar eru þér að leggja fyrir
stjórnanda voldugasta rfkis
heims?“
En Rabin lét mig ekki finna að
ég væri að eyða af dýrmætum
tíma hans. Hann sagði það sem
hann gat sagt. En ég var ekki
hingað kominn að ná í æsifrétt.
Ég var hér til að sjá, skynja,
sökkva mér niður f málin og ég
hygg að Rabin hafi skilið það.
Kona hans gerði það tvímælalaust
og hún reyndi að hafa áhrif á
gang samræðnanna, eftir að
henni varð það ljóst. Framkoma
Rabins sjálfs var bæði yfirveguð
og tamin. Maður í hans stöðu
verður að koma normalt fyrir
sjónir. En það er hins vegar ekk-
ert normalt við þá stöðu sem hann
er í. Stjórn hans riðar til fails,
hann verður að fást við efiðan og
djúpstæðan ágreining innanlands
og síðan kemur til þrýstingur ut-
an frá svo og sú eilífa ógnun, sem
hvílir yfir ísraelsríki frá ná-
grannalöndunum.
Rabin segir að Arabar muni
aldrei gera sig ánægða með tak-
markaðar tilslakanir. Þeir lfti á
sig sem rétta eigendur landsins. í
samfélögum Múhammeðstrúar-
manna eiga Gyðingar og kristnir
menn erfitt uppdráttar. Sú er þó
vonin að eftir því sem Arabaríkin
verði auðugri þurfí þeir minna á
Rabin og kona hans.
Það eru forljótar nýjar bygg-
ingar i Jerúsalem, satt er það.
Kollek finnst það auðmýkjandi og
hann hefur leitað eftir ráðum er-
lendra arkitekta og sérfræðinga.
En þótt honum hafi-tekist að
halda ýmsu af því sem hann hefur
viljað gera, til streitu, hefur hann
stundum orðið að sveigja und-
an.
Það er ekki allt í sómanum í
ísrael. Þar eru skattar háir og æ
erfiðara verður að láta enda ná
saman fyrir venjulega launþega.
Stjórnin hefur gert ráðstafanir I
efnahagsmálum, sem koma harka-
lega við marga. Við hittum fólk
sem vinnur tvöfaldan vinnudag
og berst þó f bökkum. Og hvað
sem öðru líður finnst mér meiri
draslarabragur á landinu og fólk-
inu en þegar ég kom hingað árið
1970. Og líka meiri streita.
í nær þvf hverju íbúðarhúsi er
stríðsekkja, sem er að basla við að
ala upp börnin sfn ein. Eða for-
eldrar sem hafa misst syni. Návist
óvinanna er næstum óþreifanleg
og stundum er freistandi að biðja
þeim bölbæna. Flestir eru skyn-
samir og þolinmóðir og hefndar-
ráðstafanir gegn Aröbum heyra
til undantekninga. Við heyrum
raddir sem segja: „Ef við bara
mættum lifa, gætum við gert það
— og það sæmilega vel. En okkur
er ekki leyfður slfkur munaður."
Bústaður hans er fábrotinn.
Ef mennirnir með vélbyssurnar
stæðu ekki á verði fyrir utan gæt-
um við haldið að við værum á
ósköp venjulegu heimili nánast
hvar í heiminum sem er. Við
drekkum sjérrí með Rabinshjón-
unum og síðan kemur Rabin
yngri, sem er hermaður og er í
stuttu leyfi, ásamt stúlkunni
sinni. Unga fólkið leggur ekki orð
i belg meðan á máltíðinni stend-
ur. Kona forsætisráðherrans er
dökkhærð og grönn kona og
skemmtileg f tali. En hún veit líka
að við erum hingað komin til að
heyra hvað maður hennar hefur
að segja. /
Og hvað segir þessi forystu-
maður ókyrrasta rfkis heims við
bandaríska gesti sína? Við getum
gengið út frá þvf fyrirfram að
hann gerir ekki annað en endur-
taka það sem hann hefur sagt ótal
sinnum á opinberum vettvangi.
Hverra annarra kosta á hann völ?
Ég er ekki blaðamaður. Ég er
bara draumlyndur rithöfundur.
En engu að sfður verður Rabin að
sýna fylllstu aðgát þegar ég á i
hlut.
Hvað sjálfan mig snertir hef
ég löngum verið hrjáður af því að
íinnast ég vera að eyða tíma fólks
sem er störfum hlaðið. Ég minnist
þess sem ég heyrði einu sinni um
Lyndon Johnson:
ísraelsríki að halda. Þeir muni þá
beina orkunni að aukinni fram-
leiðslu og velmegun f sínum lönd-
um og gefa frá sér bardaga. Ég
segi ekkert. Ég vona að þetta sé
rétt. En ég efa það stórlega.
Rabin segir að styrkur Áraba
muni dragast saman, eftir því sem
náttúruauðlindir Evrópu og
Bandaríkjanna þróist. Hversu
langan tíma mun slíkt taka? Ég
spyr sjálfan mig? Sex ár? Átta ár?
Tfu ár? Og allan þann tfma verður
ísrael að halda áfram að taka við
milljörðum dollara frá Bandarfkj-
unum, sem eiga þó einnig hags-
muna að gæta f Arabaheiminum.
En ég segi ekkert við Rabin. Ég er
hingað kominn til þess að hlusta,
ekki til að þvarga.
Undir lok máltíðarinnar berst
talið að mikilvægu efni, en bæði
vanræktu og viðkvæmu: almenn-
ingsálitinu. Rabin segir að það sé
rétt að Israelum hafi ekki tekizt
nægilega vel að rækta þann þátt.
Ég segi að áróður Araba sé orðinn
mjög áhrifamikill og máttugur og
þeim hafi tekizt að vinna sér
stuðning ýmissa sem áður voru á
bandi ísraels. Rabin viðurkennir
þetta, en gefur f skyn að þetta sé
ekki mesta vandamál ísraels. Ég
held ég sé honum ekki sammála,
þvf að þar hefur ísrael áreiðan-
lega gert afdrifaríka skyssu, sem
getur komið rfkinu í koll.
LIMPET
plast-þakrennur
Eigum ávallt fyrirliggjandi hinar þekktu Limpet
Plast — þakrennur
+ Ekkert viðhatd
+ Auðveld uppsetning
+ Tvöföld gúmmíþétting á samskeytum
+ Hægt að mála
+ Heildsala — smásala + Sendum um allt land.
+ Einkaumboð á íslandi:
SESAM H.F.
Trönuhraun 6 — Hafnarfirði sími 521 28
Bestu kaupin eru heimilistæki frá
Úrvals norsk heimilistæki frá KPS einum
stærsta heimilistækjaframleiðanda á Norður-
löndum.
3 litir: Hvítt, — Avocado, grænt og tízkulitur-
inn Karry gulur.
Einstaklega lágt verð.
3 hellna eldavélar i
3 hellna eldavélar í
4 hellna eldavélar i
4 hellna eldavélar i
hvitu 87.730 -
lit 93.480.-
hvitu 102.420.-
lit 108.520-
Eigum einnig á lager kæliskápa, gufugleypa og
uppþvottavélar í sömu litum. Greiðsluskilmálar.
Skrigið eftir myndalista.
EINAR FARESTVEIT & CO. HF.
BERGSTAÐASTRÆTI 10A
Simi 1-69-95 Reykjavik