Morgunblaðið - 18.09.1977, Blaðsíða 6

38
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 18. SEPTEMBER 1977
Jón H. Þorbergsson, Laxamýri:
Andinn er yfir efninu. Þess
vegna byggist mannjíildi og
menning fölksins á því að þaö
sé sem mest mettað af andlegú
verðmæti, sem nothæft er til
réttra hugsana og verka.
Hvort fólk gerir sér grein fyr-
ir því eða ekki, þá er lífstak-
mai k vors allra — fyrirbúið af
skaparanum — að vinna sér hér
í tíma daganna þegnrétti í ríki
Guðs.
I umdæmi andlegra verð-
mæta er lesmálið mikill þáttur
og er þá vissulega ekki sama
hvað lesið er. Á æskuheimili
minu, skömmu fyrir aldamótin,
þegar ég fór að fylgjast með,
var Guðsorð mikið stundað. Þá
Pílatus sagði Kristur: „Til þess
er ég kominn að ég beri sann-
leikanum vitni.“ Hann sagði
líka að sannleikurinn gerði
okkur frjáls. Enn fremur sagði
Kristur: „Hver sem er sannleik-
ans megin, heyrir mína rödd".
(Jóh. 18.30) og Hann sagði: En
sá sem iðkar sannleikann kem-
ur til ljóssins, til þess að verk
hans verði augljós, því að þau
eru í Guði gjörð". (Jóh 3.21).
Allt sem Jesús talaði, er sann-
leíkur, lifandi orð, sem gilda í
dag og fylgja mannheimi með-
an hann stendur. Min orð munu
ekkí undir lok liða,“ segir Hann
sjálfur. Það, sem Hann sagði.
gleði, friður, langlyndi, gæska,
göðvild, trúmennska, hógværð,
sjálfstjórn og annað sem göfugt
er. Þetta skiljum við öll og höf-
um frjálsræði til að velja og
hafna. Valið á að vera krikja
Krists, kenníng hennar og fyr-
irheit, þá er allt fengið.
Þrátt fyrir allt sem gert er í
landinu og með þjóðinni, sam-
kvæmt Guðs vilja, vantar þjóð-
ina miklu meiri kristni i athöfn-
um sinum, svo að allt megi vel
fara. Það vantar meira kristni-
líf i söfnuði krikjunnar, i skóla-
báknið, í stjórnmálin, margs
konar félagsstörf og fl.
Þó að krikja Krists hér á
landi í sókn. Hún hefur starfs-
háttanefnd til að koma á breyt-
ingum sér til styrktar. Hún eyk-
Andleg
verdmæti
var lesið úr þvi á hverju kvöldi
allan veturinn og oftar, að við-
stöddu öllu heimilisfólki og á
föstunni sungnír Passíusálm-
arnir, að kvöldinu af öllum.
Eldra fólkið kunni þá utanbók-
ar. Þá voru börn látin læra og
hafa yfir bænir til drottins,
kvölds og morgna, lesa bæn og
signa sig þegar fyrst var komið
út á mórgnana, og biðja fyrir
bágstöddum. Sjálfsagt þótti að
sækja vel messur, þá var lesið,
einn fyrir alla. er fólk var að
vinnu á kvöldvökunni, Islend-
ingasögur, úrvalssögur og Ijóð.
Þannig var þetta víða á bæjum
þá. Þá var lítið um skóla í sveit-
inni. Heimilin önnuðust um
uppfræðslu barnanna, sem oft
fór vel, einkum í guðsötta og
góðu siðferði, sem ávallt er þýð-
ingarmest fyrir góða afkomu í
lífinu og eignast andleg verð-
mæti.
Prestarnir höfðu gott eftirlit
með fræðslu barnanna. Þá hús-
vitjuðu þeir rækilega.
Nú er öldin önnur, nú er mik-
ið um skóla, sem jafnvel þjaka
sál æskunnar á köflum og
vantar það sem mestu varðar,
guðsótta og góða siði. Nú er
miklu lesmáli hrúgað inn á
fólkið í landinu, eldri og yngri.
Fjöldinn les allt ætt og óætt,
nema guðsorð, sem helst þarf
þó að lesa til þess að eignast
andleg verðmæti. Þjóðinni er
mikil þörf ritdómara, sem
dæma alþýðu lesmálið með
menningu þjóðarinnar fyrir
augum, eins og þeir gerðu á
sinní tíð séra Jónas Jönasson á
Hrafnagili og Þorsteinn Gísla-
son ritstjóri, blaðaútgefandi og
skáld í Reykjavík.
Öll þurfum vér að leita sann-
leikans. Hann er grunnurinn
sem allar hugsjónir og fram-
kvæmdir verða að byggja á
stefnu mannlífsins. Hver sem
getur með sanni sagt, að hann
beri kærleik til sannleikans, á
þar dýrmæt andleg verðmæti.
Utan þeirra þjáist fólk af margs
konar lífsflækjum. Sannleikur-
inn er frá Guði kominn eins og
allt annað, sem gott er og nauð-
synlegt fólkinu til lífs. Við
ber oss öllum að veita fulla
athygli og breyta samkvæmt
því. Þar höfum við öll vor and-
legu verðmæti, sem líf vort
byggist á.
Kristur sagði: „Komið til mín
allir þér sem erfiði og þunga
eruð hlaðnir og ég mun veita
yður hvild. Takið á yður mitt ok
og lærið af mér, þvi ég er hóg-
vær og af hjarta lítillátur og þá
skulið þér finna sálum yðar
hvild, þvi mitt ok er indælt og
byrði mín létt“ (Matt II.
28—30). Þetta er trúboð! Trúin
á almáttugan Guð og þann, sem
Hann sendi, Jesúm Krist, er
undirstaða allrar menningar.
Enda menningin sjálf. Kenning
kristninnar inniheldur allan
sannleikann um tilgang og
verðmæti mannlegs lífs. Þá vit-
um við líka hvar við eigum að
halda til. Kristur sagði: „Safnið
yður fjársjóðum á hímni". Til
þess verðum við að lifa kristin-
dóm í hugsun, orðum og gjörð-
um: Þá munum vér ná tak-
markinu: Þegnrétti í ríki Guðs.
Við höfum Heilaga ritningu.
Ættum öll að lesa í henni dag-
lega, t.d. að kvöldinu. Það veitir
góða hvíld, svefn og margs kon-
ar blessun og andleg verðmæti.
Þeir sem eru óvanir að líta í
þessa bók bókanna, ættu að
byrja á guðspjöllunum rituð í
fyllingu timans, þegar Kristur
kom til jarðarinnar af samtiðar-
mönnum Hans og lærisveinum.
Þar er greint frá verkum Hans
og kenningu og stofnun krikju
hans, Kirkju Krists. Hún er
hjálpræði og leiðarljós fólks á
jörðunni. Það getur ekki
breyst. Enginn trúarleiðtogi
hefir getað frelsað fólkið, nema
Kristur. Enginn hefur heldur
gengið á vatninu nema Hann.
Biblían er innblásin bók af
anda Guðs. Hún talar til hvers
einasta manns, undir sólinni,
um svo margt eins og um einka-
mái þeirra, hvernig þeim skuli
mæta í viðburðum daganna
o.s.frv. Löngun til að lesa i
biblíunni er einfaldlega sú að
trúa orði Guðs og finna og
skilja alla þá blessun, sem trúin
veitir. Kristur sagði: „Biðjið og
yður mun gefast“. Bænin er
viðáttumikið svið til að eignast
andleg verðmæti. Með ástund-
un hennar hefur Drottinn opn-
að okkur leið til sín og leið til
trúar. — Án hennar er bænin
dauð. — í einlægri trúarbæn
finnum við oss sjálf, vaxandi í
náð og kærleik Guðs. Likami
mannsins deyr, ef hann getur
ekki andað að sér súrefni og út
kolsýru. Bænin er andardráttur
sálarinnar. Hún deyr nema hún
andi að sér anda Drottins, en út
öllu því, sem hann hefir van-
þóknun á.
Páll postuli segir í bréfinu til
Galatamanna, að þeir, sem ekki
leiðast af anda Drottins séu
syndinni háðir á margan hátt,
sem lýsi sér i óhreinleika,
fryllulífi, saurlífi, fjandskap,
deilum, metingi, reiði, eigin-
girni, tvidrægni, flokkadrætti,
öfund, ofdrykkju og margs kon-
ar svalli. En að ávöxtur Guðs
anda í manninum sé kærleikur,
ur starf sitt í liknarmálum. Hún
er að reka „Nýju guðfræðina" á
dyr. Hún hefur stofnsett kristi-
Ipgan lýðskóla í Skálholti. Nú
eru Hólamenn að safna fé í sjóð
til stofnunar kristilegs heima-
vistarskóla á Hólum í Hjaltadal.
Þetta er vitað í fréttum. Þeir
Pétur Sigurgeirsson vígslubisk-
up á Akureyri og séra Arni
Sigurðsson á Blönduósi, for-
maður Hólafélagsins, hafa tjáð
mér þetta. Þetta er fögur hug-
sjón og nauðsynlegt mál. Ættu
sem allra flestir í gamla Hóla-
stifti og Hólamenn hvar sem
eru að styrkja þetta mál með
framlögum í skólasjóðinn. Þótt
ekki væru háar upphæðir frá
hverjum, þá safnast þegar sam-
an kemur. Allir eru sjálfráðir
um það, hve mikið þeir gefa í
skólasjóðinn. En hann þarf
mikið fé. Nýlega var biskupinn,
herra Sigurbjörn Einarsson, að
vigja skólaprest, og veitir síst
af. Fleira mætti telja sem miðar
í góða átt i krikjunni eins og
æskulýðsfélög kirkjunnar og
frjáls samtök ungs fólks sem
nefnir sig „Ungt gólk með hlut-
verk“ og er mikilsvert að fá
unga fólkið með í kirkjustarfið.
I þessu stærsta máli þjóðar-
innar verður stefnan og tak-
markið að vera það að koma á
með þjóðinni almennri trúar-
vakningu i kirkju Krists. Að
því þurfa allir hennar menn og
konur í landinu að vinna rögg-
samlega. Næðist það áform,
næði þjóðin öllu þvi sem hún
þarf til andlegra verðmæta.
Þjóðkrikjan, kristilega sinn-
aðir og starfandi söfnuðir og
hópar innan þjóðkirkjunnar og
utan hennar ættu að halda sam-
eiginlega fundi til að ræða og
taka ákvarðanir, um það, hvað
helst beri að gera og hvernig sú
framkvæmdastarfsemi á að
vera sem miði að því að koma á
í landinu, með þjóðinni, al-
mennri og lifandi kristilegri
trúarvakningu. Þetta er fram-
kvæmanlegt ef samtök hinna
trúuðu eru sterk í ástundun og
bænir til Drottins fylgja trúar-
vakningu. Umræðuefnin á
svona sameiginlegum fundum
yrðu mörg og þyrftu góðan und-
irbúning. Kirkja Krists er fólk.
Heimilin í landinu eru þjóðin.
Kirkjan þarf að gera rannsókn
á heimilum þjóðkirkjunnar um
ástand fólks í trúarlegum mál-
um, á stærri og minni svæðum.
Það mundi skapa starfsgrund-
völl fyrir störf almennrar trú-
arvakningar í landinu. Prestar
og fulltrúar krikjunnar yrðu að
framkvæma þessa rannsókn.
Bera þarf saman fjölda kristins
fólks, trúleysingja, vantrúaðra
og hálfkristinna. Ef hinir van-
trúuðu yrðu i meirihluta, sem
óttast má um, vex þörfin fyrir
vakningarstarfið. Eitt er þó vist
að meirihluti fölksins í landinu
vill ekki missa krikjuna úr
þjóðfélaginu, þótt skortur sé
mikill á ástundun Guðs orðs. —
Það sýna átök fólks, ef sóknar-
kirkja er að hruni komin. Svo
sem kunnugt er gera kvenfélög-
in margt fyrir safnaðarhúsið,
krikjuna. Þrátt fyrir þetta get-
ur þetta fólk vantað sanna trú
og ástundun Guðs orðs, innan
heimilis síns og utan þess. Það
sem allir þurfa að vita sem
veruleika, er það að hvorki er
mögulegt að lifa eða deyja án
blessunar, hjálpar og náðar
Guðs. Þessa alls má afla sér í
trú og iðkun Guðs orðs.
Hve margt þjóðkirkjufólks er
utan þessara sjónarmiða? Guð
hefur gefið inná mannlífið frið,
sannleik og kærleik. Án þess-
ara eiginda er ómögulegt að lifa
lífinu eins og á að lifa þvi.
Kristur sagði: „Hver sem lifir
og trúir á mig, skal aldrei að
eilífu deyja.“ í trúnni á Jesú er
gott að lifa. Auðvelt að leysa öll
timanleg vandamál og eignast
um leið þegnréttinn í riki
Drottins og líka öll andleg verð-
mæti, sem lifið útheimtir.
Kristin trú gerir mannlifið
skiljanlegt. En án hennar er
það óskiljanlegt. Kristur segir:
„Leitið fyrst rikis Guðs og rétt-
lætis og þá mun allt þetta (ann-
að) veitast ýrður að auki.“
(Fjallræðan). Ef við gerðum
það öll er vakning í trúnni kom-
in. „Sá sem hefur Soninn hefur
lifið. Sá sem ekki hefur Guðs
son hefur ekki lifið." (I. Jóh.
5.12.).
Að síðustu bið ég öllum bless-
unar sem lesió hafa greinar
mínar og sýnt mér vinsemd.
sjóvarfréttir
Meðal efnis
Á döfinni:
Markaðsmál:
Lifrarvinnsla:
Útgerðin:
Nýjungar:
Á miðunum:
Fiskverð —
aflabrögð:
Farskip:
Og fleira og fleira
Kolmuni til manneldis. Rætt við dr. Björn Dagbjartsson.
íslenzka útflutningsmiðstöðin. Flytur út 40% rækjuframleiðslunnar.
Sjávarfréttir halda áfram að fjalla um bætta nýtingu lifrarinnar
Reynsla Fisiðjusamlagsins á Húsavík af rekstri skuttogara.
Loftlínan. Ný tegund fiskilinu, sem hefur gefið góða raun.
Með Berki NK 1 22 á kolmunaveiðum
Verð á ýmsum mörkuðum og afli fyrstu sex mánuðina.
Skipakaup Einmsipafélagsins
Sjávarfréttir — sérrit sjávarútvegsins.
Eina alhliða íslenska sjávarútvegsblaðið
í nýjasta tölublaði Sjávarfrétta er farið í linuróður með Akranesbátnum Haraldi
AK. — Sagt er frá sölu og auglýsingamarkaðsmálum, og kynningarstarfi fyrir
fisk í Bandaríkjunum, en blaðamaður Sjávarfrétta var þar á ferð. — Viðtal við
siglingamálastjóra og rætt við forsvarsmenn Fiskaness hf. í Grmdavík. —
Fjallað er um úttekt á bræðslustöðvunum og sagt frá fiskverði og aflabrögð-
um, ásamt margvíslegu öðru efni.
| Til Sjávarfrétta Ármúla 18, pósthólf 1193
. Rvik. Oska eftir áskrift.
Nafn
Heimilisfang
XAskriftarsími 823001
Simi
siávarfréttír