Morgunblaðið - 18.09.1977, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 18. SEPTEMBER 1977
49
Allir læknar
drepnir og eng-
in nútímalyf til
Viðta/ vid
kambódíska /ækninn
Men Bun
F.vrir utan sjúkraskýlið í flóttainannabúðunum, Erna Grant or að þýða
skeyti. Til hægri er kambódlski læknirinn IVten Bun Hueht Medeunk. 1
dyrunum standa fönsku læknarnir frá stofnuninni „Medecin sans
frontiere" eða Læknar án landamæra, sem senda lækna sem sjálfboða
liða á svona staði.
Jucht Medeunk
Men Bun Hucht Medeunk nefnist
læknir frá Kambódíu, sem komst úr
landi 16. júní 1976 eða fyrir rúmu
ári, og er í flöttamannabúðunum í
Aran.vaprathet IThailandi, þar sem
undirritaður hlaðamaður hitti
hann. Hann hafði starfað sem lækn-
ir í Vináttusjúkrahúsi Sovétmanna
f Pnom Penh á árunum 1960—1969,
en fluttist þá að aðalsjúkrahúsinu 1
borginni Battambang. Eftir að
kmerarnir tóku völdin 17. apríl
1975 og höfðu hrakið alla sjúklinga
jafnt sem lækna út úr sjúkrahúsinu
var hann rekinn meðstraumnum 1
austurátt um 20 mílna vegalengd í
lítið þorp. Þar var hann neyddur til
að vinna á hrísgrjónaökrunum og
síðar fluttur í annað þorp. — Ég
vann sem dráttardýr, dró plóg sagði
hann.
— Eg skipti um nafn í upphafi og
reyndi að dyljast, útskýrði hann.
Um börnin mfn þrjú, sem eru 12 ára
telpa, 10 ára drengur og 4ra ára
drengur, veit ég ekkert. Ég og
konan mín vorum skilin að, hún
látin vinna við fisk í 70 km fjarlægð
frá þeim stað sem ég var. Af hverju
ég fór? Ég vildi í rauninni ekki
flýja. En þö maður vinni svona. eins
og ég var látinn gera, þá fá menn
ekki nóg að borða. Og sé maður ekki
nógu fljótur að hlíða hverri skipun,
þá er maður umsvifalaust drepinn.
Ég horfði á litla drengi drepna af
þeim sökum. Ég vildi ekki fara
þannig frá konu minni móður og
börnum, en það var ekki um neitt að
velja — ef ég ætlaði að halda lífi.
— Vinur minn Ky Seiro, sem var
bæði tannla'knir og læknir í sjúkra-
húsinu í Battambang var höggvinn
niður 5 km frá borginni. Þeir vissu
hver hann var, að hann var læknir
og tannlæknir, og létu hann vinna f
einn mánuð við að gera við tennur.
Svo tóku þeir hann og drápu. Hann
átti konu og sex börn. Ég veit ekkert
hvað um þau varð, sagði Men Bun
Hucht Medunk og hélt áfram: —
I)r. med Uon Cmhout, aðstoðaryfir-
la'knirinn á sjúkrahúsinu í Battam-
hang, var líka drepinn. Þeir höfðu
upp á honum og drápu hann í apríl-
mánuði sl. Þangað til vann hann á
ökrunum og tökst að d.vljast eins og
ég.
— Sjúkrahúsin sem enn eru eftir,
eru bara fyrir hermenn Rauðu
kmeranna. En það eru svo til engin
nútímalvf til í landinu. Kambodíu-
Maeta, hjúkrunarkonan frá flóttamannastofnuninni bólusetur flóttakonu.
Aðgerðarleysið er mesta böl fólksins í flóttamannabúðunum. Nokkrir ungir menn
hafa af vanefnum komið sér upp smiðju.
Hermann Rauðu kmeranna skiptu borg-
inni í 4 svæði og ráku þá íbúa, sem
staddir voru á viðkomandi fjórðungi í
áttina út úr borginni þeim megin, eins
og þegar skipt er á dansgólfi. Síðan hefi
ég ekki heyrt eða séð neitt af minni
fjölskyldu.
— Ég var þarna i Pray Lapan í 3
mánuði, þrælaði á hrísgrjónaökrunum
og fékk sem svaraði einni Nestle mjólk-
urdós af hrfsgrjónum að lifa á daglega.
Allir voru orðnir veikir i kring um mig.
En ég var fflhraustur fyrir. Að þremur
mánuðum liðnum var ég fluttur til
Pursat. Þá voru um það bil ein milljón
manna reknir aftur af stað og látnir
flytja sig í nýjar vinnubúðir. Karlarnir
voru aðskildir frá konunum. Ég er ein-
hleypur og einn á báti. Þar sem við
vorum látin stanza, voru engir vegir eða
nokkuð annað, sem tilheyrir menningar-
lífi. Fólkið var neytt til að byrja á því að
leggja slóðir og ryðja akra með berum
höndunum. Allt gekk út á það að vinna
mikið og borða lítið-Gamia fólkið, sem
ekki gat unnið erfiðisvinnu, var látið
flétta mottur. Börnin voru aðskilin frá
öðrum. Þau fengu enga kennslu, enda
búið að útrýma kennurunum, sem eru í
hópi óæskilegra menntamanna í hinu
nýja þjóðfélagi. Hve mikla menntun
þarf til þess? Sá sem hefur 7 ára skóla-
göngu er menntaður og því fellur hver
kennari í þann hóp. Matarskamturinn
var naumur. Fyrir kom að heilli fjöl-
skyldu voru skömmtuð 300 gr. af hríf-
grjónum, sama hve margir voru f heim-
ili. Allir voru orðnir bólgnir af vannær-
ingu og sjúkir. Malaría og aðrir sjúkdóm-
ar herjuðu. Eftir að uppskerutíma lauk
var hrisgrjónunum safnað saman. Kaup-
félagsstjórinn, eða hvað sem hann nú
var, lét hlaða þeim á trukk og flytja á
Framhald á bls. 54
Vary á í miklu sálarstríði. Faðir hans
vill ekki fara með fjölskylduna, en hann
langar að eiga framtíð og sækja um að
komast til Frakklands.
fylgdist með fólksstraumnum, sem rek-
inn var í vesturátt frá borginni. Um 30
km fyrir vestan Pnom Penh var hópur-
inn látinn stanza og fara að rækta hrís-
grjón á staðnum, sagði hann. — Rauðu
kmerarnir vissu ekki hver ég'var og að
ég hafði verið í hernum. Allir mínir
félagar, sem þeir vissu um, voru líka
drepnir eftir uppgjöfina. Á þessum stað
voru margar fjölskyldur saman, en mér
var ekki leyft að fara neitt og gat þvi
ekki leitað að foreldrum minum. Fjöl-
skyldunni hafðj verið tvístrað og rekin
sitt i hverja áttina út úr Pnom Penh.
Nokkrir flóttamannanna vinna styttur af guðum og gyðjuni úr tálgusteini með þjöl
og re.vna að koma þeim í verð til að cignast einhverja aura. Myndir E. Pá.
Men Bun Hucht Medeunk var
la-knir við Vináttusjúkrahús Sovét-
manna í Pnom Penh og síðar í
Battambang. Nú er hann flótta-
maöur, flestir starfsbræður hans
voru drepnir.
menn hafa ekki þegið neina aðstoð
erlendra hjálparstofnana eða keypt
inn lyf. Því eru engin meðul til og
um leiö veit umheimurinn ekkert
um hvað er að gerast f landinu. I
sjúkrahúsunum eru engir læknar
lengur, aðeins einhverjir sem
ekkert kunna. Þeir gefa sprautur af
handahófi, eða jurtalyf. Yfirla'knir-
inn af sjúkrahúsinu í Battambang
vinnur núna á ökrunum, eins og ég
gerði. Þeir vita hver hann er og
þegar þarf að framkvæma einhvern
stóran uppskurö, sem þeim finnst
þess virði, þá sa'kja þeir hann og
senda svo aftur út á akurinn. Allir
aðrir í sjúkrahúsinu eru hermenn
eða fyrrverandi hermenn Rauðu
kmeranna. A minni stöðuni er
engin la'knamiðstöð eða heilsu-
verndarslöð. 1 hæsta lagi skottu-
la'knar með jurtaseiði.
— Che-Chen, starfsbröðir minn
og sérfra'ðingur í geislala'kningum,
sem rekinn var út úr sjúkrahúsinu
með sjúklingunum þegar borgin
féll, og út á akrana. þra'laði þar.
Þeir komust svo að því hver hann
var og a'tluöu að drepa hann. En
hann komst undan á flótta og skildi
eftir fimm hörn. Ilann kom hingað
12. júní 1977. Hann lýsti því fyrir
mér hvernig ástandió væri á
spftölunum. Sjúklingunum væri
bara gefið eitfhvað. Dropar væru
I- ramhald á hls 55