Morgunblaðið - 01.03.1978, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 1. MARZ 1978
11
Þeir, sem með völdin fara sæta
oft ámæli, slikt er eðlilegt. Skipt-
ar skoðanir eru um úrlausn
vandamála. Það sem þó ætti að
vera helst vert ámælis, er að ráð-
ast ekki gegn vandanum. Þeir
sem hopa á hæli, hafa ekki kjark
til aðgerða eða skortir þrek til að
axla óþægindi, eru ekki eftirsókn-
arverðir foringjar.
Einhvern tíma var sagt, að það
þyrfti sterk bein til að þola góða
daga. Eru þau orð nú að sannast á
okkur Islendingum? Réttmætri
gagnrýni hefur verið á loft haldið
um skuldasöfnun landsmanna
erlendis, svo halda mætti uppi
margvislegum framkvæmdum
hérlendis og um leið mikilli at-
vinnu. Það mun samdóma álit að
lengra verði ekki haldið á þeirri
braut.
Þeir, sem ætla sér að auka við
metnað sinn með því að storka
siðferðisvitund þjóðhoilra íslend-
inga, munu reka sig óþyrmilega á.
Það gildir um alla jafnt. Eg er
þess fullviss, að svo litils er ekki
um vert að vera þegn þessa fagra
Iands, að þjóðfélag okkar leysist
upp i fánýta illindaiðju.
Tvennar kosningar eru fram-
undan, til bæjar- og sveitar-
stjórna og til Alþingis. Þeirra er
skammt að bíða. Því verður ekki
trúað að óreyndu, að liklegt sé til
lýðhylli að hvetja til aðgerða, sem
höggva að rótum þess lýðveldis,
sem.stofnsett var í júníregni fyrir
þriðjungi aldar.
Sveinn B jörnsson.
Sveinn Björnsson
verkfræðingur:
Uppreisn
á þjóðar-
skútunni?
Islenzka þjóðarbúið er ekki
stærra en svo, að þvi má Ifkja við
sæmilega stórt erlent fyrirtseki,
þegar alit er meðtalið.
Séu efnahagsmái iiðandi stund-
ar skoðuð i þessu ijósi má Ifta á
rekstursreikning þjóðarbúsins og
spyrja. hvers vegna endar nii
ekki saman. Þar kemur tvennt til
greina. Annað hvort gefa fram-
leiðsluverðmætin ekki nóg i aðra
hönd eða að einhverjir útgjaida-
liðir ganga ðr hófi fram.
Þvi fyrra er varla til aö dreifa.
Verðlag útflutningsfram-
ieiðslunnar er hagstætt og að
magni tii er ekki um samdrátt að
ræða. Skýringarinnar hlýtur þvi
að vera að leita gjaldamegin.
Við eðlilegar aðstæður ætti ný
fjárfesting í landinu að vissu
marki að vera einn aðalaflgjafi
hagvaxtar. Ef grannt er skoðað,
hygg ég að þessu hafi tiðum verið
öfugt farið í þjóðarbúskap okkar
á seinni árum. Milljörðum hefur
verið varið í fjárfestingar án til-
lits til arðsemi. Þetta hefur átt sér
stað fyrir forgöngu opinberra
aðila á mestu verðbólgutimum,
sem gengið hafa yfir þjóðina og
stór hluti hinnar óarðbæru fjár-
festingar hefur í þokkabót verið
fjármagnaður með erlendum lán-
tökum, en ekki inniendum sparn-
aði.
1 venjulegu fyrirtæki væri
svona háttalag kaiiað yfirfjárfest-
ing. Afleiðingin er óheyrilegur
fjármagnskostnaður og
verðbólguvöxtur. Þetta er án efa
ein af meginorsökum verðbólgu-
sjúkdómsins.
En það eru fleiri rekstrarliðir
sem skoða þarf. I flestri atvinnu-
starfsemi, a.m.k. framleiðslu,
vegur launakostnaður þungt í
hundraðshlutum, oft á tfðum
þyngst. Eflaust mundi það hljóma
eins og lygasaga í eyrum fólks frá
flestum löndum öðrum en Islandi,
að landsfólkið hafi látið sér deíta
í hug að hækka laun um 60—70%
og jafnvel meira á einu ári. Er
vandséð, hvort heldur skuii kaiia
þetta háttaiag heimsku, sjálfs-
blekkingu, óskhyggju, barnaskap
eða eitthvað annað. Hafi forysta
launþegasamtakanna knúð þetta
fram í þeirri trú, að þeir væru að
stuðla að hagsbótum fyrir skjól-
stæðinga sína — launþega —
verður að segjast eins og er, að
þeir eru ekki vanda sinum og
ábyrgð vaxnir. Þeir eru þvert á
móti að vega að atvinnuöryggi og
kaupgetu, öfugt við það sem vera
ætti.
Kjör launþega verða ekki bætt
með því að gera tsland ósam-
keppnishæft á útflutnings-
mlrfcuðum. Þau verða efcki bætt
með betjarstökkum sem leiða tii
gengisfellinga. Þau verða ekki
bætt roeð óraunhæfum
préaentnhæfchunum. Þau verða
aðeins bætt með bættri nýtiugu
framleMsluþáttanna, vinnuafls
fjármnna, hráefnis og orku og
ankinni verðmætasköpun. Þessi
sannindí mættu iandsmenn
gjarnan festa sér f minni.
Ef forystumenn launþegasam-
takanna neita enn einu sinni að
horfast f augu við staðreyndir,
eins og nú horfir, virðist sam-
dráttur og atvinnuleysi á næsta
leyti.
Löglega kjörin stjórnvöld, ríkis-
stjórn og Alþingi hafa nú ákveðið
ráðstafanir til að sporna við hætt-
unni, sem á ferðum er. Vissulega
eru þetta neyðarráðstafanir, sem
allir vildu vera iausir við. En því
miður eru valkostir ekki margir.
Reksturskostnaður þjóðarbúsins
er einfaldlega kominn úr hófi
fram og því verðum við að staldra
við um sinn i lífskjarakapp-
hlaupinu.
Ætla mætti eftir brambolti
forystumanna sumra launþega-
samtaka um þessar mundir, að
algjör vá stæði fyrir dyrum,
hungursneyð og volæði. Sem bet-
ur fer er langt í frá að svo sé.
Það verður ekki eingöngu ríkis-
stjórnin og stjórnmálafiokkarnir,
sem að henni standa, sem dregnir
verða til ábyrgðar, ef illa fer í
efnahagsmáium okkar næstu vik-
ur og mánuði. Heldur verða það
þeir pólitisku loddarar, sem
bianda saman á ósvffinn hátt
ævintýramennsku undir merki
fjöldasamtaka og efnahagslegri
velferð landsmanna.
Kvenfélag
Háteigssókn-
ar 25 ára
KVENFÉLAG Háteigssóknar er
25 ára um þessar mundir. Félagið
var stofnað 17. febrúar 1953 og
hyggst nú minnast afmælisins
með samkomu sunnudaginn 5.
marz f Átthagasal Hótels Sögu.
Samkoman hefst kl. 8 e.h.
Verða þar góð skemmtiatriði og
veizlukaffi. Munu félagskonur,
makar þeirra og velunnarar fagna
þar þessum áfanga i heillaríku
starfi félagsins.
STORUTSALA
hófst í morgun, miðvikudag
Dagkjólar - Kvöldkjólar -
Pils - Blússur - Síðbuxur.
Allt að 60% afsláttur
Stendur aðeins í nokkra daga