Morgunblaðið - 23.03.1978, Blaðsíða 14

78
MORGUNBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 23. MARZ 1978
Með Bernharði
Framhald af bls. 57.
bændur kvörtuðu að fuglinn græfi
út og eyddi gróðri. Gróðurfarið er
sérstætt. Þarna eru nokkrir þar-
lendir runnar, sem sumir' eru.
blómfagrir. En eftirtektarverðast
er mjög hávaxið sveifgras, sem
myndar um tveggja metra háa
kolla „tussocks", og mætti kalla
það kolla (sveif) gras. Þykir þetta
gras gott til. vetrarbeitar. Það
stendur upp úr snjónum og helzt
nokkuð grænt. Ég tók fræ, rætur
og græðlinga af ýmsum þarlend-
um plöntutegundum og flutti með
mér. Eru þessar plöntur nú til
ræktunar í gróðurhúsi í tilrauna-
stöðinni í Korpu. Ef vel tekst til
með uppeldi, gæti þarna verið um
að ræða tegundir, sem hugsanlega
gætu komið að gagni hér á landi.
Og ef til vill gætum við ýmislegt
lært af Falklandsbúum, þessum
andbýlingum okkar í suðurhluta
Atlantshafsins, sem eins og við
búa við rakt og vindasamt eyja-
loftslag.
• Hættuleg siglingaleið
Frá Falklandseyjum siglum við
svo í tvo sólarhringa til suðurs. Er
þá komið inn í kaldan sjó og á
þessum slóðum er talið að sé ein
hin versta veðrátta á jörðu. Þótti
þetta svæði hættuleg siglingaleið,
sem sæfarar á skútum óttuðust
mjög. Suður undan Eldlandi eru
sker og eyjar, sem hafa orðið
mörgum ski'pum að grandi. Þarna
eru einnig risastórir borgarísjak-
ar á floti. Sigldum við fram hjá
nokkrum þeirra. En við fengum
kyrrt veður og sólskinið glampaði
á fannhvíta jakana.
— Eftir tveggja sólarhringa
siglingu sáum við land á Fílaeyju.
Er hún austan í eyjaklasa, sem
liggur undan Antarctikuskaga. ÖH
er hún hulin jökli hið efra, og
skriðjöklar síga víða í sjó fram eða
falla fram af klettabrúnum. í
smáafdrepi á urðarrana höfðu
leiðangursmenn Shackletons
vetursetu árið 1916. Skip hans
hafði strandað í ísnum, en hann
sigldi sjálfur á litlum björgunar-
báti um langan veg- til þess að fá
aðstoð til að bjarga öðrum úr
leiðangrinum.
— Við fórum þarna í land til að
leita að byrgisrúsum, en sáum
aðeins grýttan fjörukamb og
mörgæsir. Þar voru mörgæsir,
sem við höfðum ekki séð á
Falklandseyjum, svo sem
Ford Fairmont hefur allt til brunns að bera
sem hœgt er að ætlast til af farhosti á fjórum hjólum.
• 6 cyl. vél • Stuðarahlífar
• Sjálfskipting • Tau áklœði á scetum
• Vökvastýri • Vinyltoppur
• Heilt sœti m. skiptu baki • Sílslistar
• Hitaelement í afturrúðu
Enda stóðst Vísir ekki freistinguna og býður Ford Fairmont
í Áskrifendagetrcum sinni.
Freistaðu gœfunnar og vertu með, hver veit, kannski verður
þú sá lukkunnar pamfíll sem fcerð einn með öllu 1. apríl
einn með öltu 1. apríl
■
Áskrifendagetraun
VlSIS
kverkólagæs, sem heitir svo vegna
svartrar rákar um kverk. Á næstu
dögum siglum við svo milli
nokkurra suðurskautseyja og
komum á eyju Georgs konungs,
þar sem við heimsóttum pólska
rannsóknarstöð. Þaðan fórum við
að Deceptioneyju. Er það eldeyja,
sem gýs öðru hvoru. Er hún
öskjulögð og er gígurinn í sjó.
Sigldum við um mynnið á gígnum
og fórum þar í iand.
• Hafa not af
hundasleðum
— Frá eyjunum sigldum við svo
að Suðurskautslandinu, hélt dr.
Sturla áfram frásögn sinni af
ferðalaginu. — Þar heimsóttum
við m.a. ýmsar rannsóknastöðvar,
svo sem stöðvar Chile- og Argen-
tínubúa, rússneska stöð og nokkr-
ar brezkar stöðvar. Eru þetta
vetursetustöðvar, þar sem rann-
sóknamenn eru að leysa af hendi
ýmsar veðurfræðilegar, líffræði-
legar og jarðfræðilegar rannsókn-
ir. Við dvöldum vikutíma þarna á
Suðurskautslandinu. Þessar stöðv-
ar eru byggðar á klapparholtum,
sem standa upp úr snjó og jökli,
eða eru við sjávarsíðuna, þar sem
hægt er að finna auða jörð á
sumrin. En þær lokast inni af
ísnum á veturna, þegar sjóinn
leggur langt út fyrir eyjaklasana,
sem við sigldum fram hjá.
— Við ætluðum að koma við í
bandarískri rannsóknastöð, sem
er á Palmereyju, en urðum frá að
hverfa vegna ísreks. Ekki var talið
hægt að sigla, ef sjór væri meira
hulinn ísi en 5/8. En þarna
komum við í sjó, sem var nær
alveg hulinn af lagís og rekís. Við
vorum komin allnærri stöðinni og
í loftskeytasambandi við hana.
Mikil eftirvænting var í búðum
vetursetumanna, því þangað hafði
ekki komið skip í rúmt ár. En að
lokum urðum við frá að hverfa.
— Á argentínsku stöðina kom-
um við eftir að hafa brotist
daglangt í gegnum ísinn. Þeir sem
þar búa hafa not af hundasleðum
í leiðöngrum, sem þeir efna til frá
stöðinni. Fengum við að reyna
hvernig er að ferðast skamman
spöl í svona hundasleðum. Eftir-
tektarvert er, að hundar þeirra
eru miklu gæfari heldur en sagt er
að Alaska- og Grænlandshundar
séu, enda nota þeir ekki á þá písk,
heldur hvetja þá með hrópum.
• Sérstætt fugla
og sjódýralíf
— Ferðin var sérstaklega farin
til þess að skoða dýralíf staðarins.
Og enginn verður fyrir vonbrigð-
um, sem sér það sérstæða fugalíf,
sem þar er. Mörgæsirnar höfðu
fyrir nokkru ungað út í varp-
byggðum sínum. Þær sitja þar
uppi á klettunum í hundraða eða
þúsunda tali, og ungarnir hjúfra
sig saman í hópum. Einhvern
veginn þekkir hver móðir sinn
unga og fóðrar hann á sílum og
ljósátu, sem hún sækir í nærliggj-
andi sjó. Þarna eru tvær tegundir
mörgæsa, keisaramörgæsin, sem
verpir inni á ísnum um hávetur,
og Adelie-mörgæs (aðalmörgæs),
sem fræg er í dýragörðum víða um
heim og flestir þekkja af líkingu
hennar við menn í viðhafnarbún-
ingi.
— Þarna eru einnig margar
tegundir af selum. Sérstæðastur
er sæfíllinn, sem hefur langa
snoppu, og ber selurinn nafn af
henni. Þár er einnig pardusselur,
sem er skætt Tándýr og gerir oft
usla í hópi mörgæsa, þegar þær
eru á veiðum. Sér maður oft
mörgæsavöður synda í hópum á
flótta undan pardusselnum. En