Morgunblaðið - 23.03.1978, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. MARZ 1978
83
Magnús Magnússon
frá Nesi — Minning
F. 19. júní 1896.
D. 15. mars 1978.
Magnús í Nesi lést á Hrafnistu
í Hafnarfirði 15. mars síðastliðinn,
tæplega áttatíu og tveggja ára að
aldri. Þangað flutti hann sl. haust
ásamt konu sinni Helgu Asmunds-
dóttur, eftir að hafa búið allan
sinn búskap í Grindavík eða í tæp
sextíu ár.
Magnús var fæddur að Akrahóli
í Grindavík 19. júní 1896, sonur
hjónanna Guðmundu Gísladóttur
og Magnúsar Magnússonar. For-
eldrar hans fluttu skömmu síðar
að Bökkum við Hraun í Þórkötlu-
staðahverfi.
Magnús eldri stundaði sjóróðra
frá Hrauni, en lést á sóttarsæng er
Magnús sonur hans var sjö ára
gamall. Hann dvaldi þá áfram með
móður sinni en eldri bróðir hans,
ívar, fór að Garðhúsum. Ivar bjó
síðan í Grindavík alla sína tíð, en
er nú látinn fyrir all mörgum
árum.
Magnús var um fermingu er
hann hóf sjósókn á vetrum með
fóstra sínum, Hákoni Sigurðssyni
á Bökkum. Á þessum árum var
hann kaupmaður á sumrin í
Herdísarvík hjá Þórarni Árnasyni
og tókst með jjeim góð vinátta upp
frá því.
Magnús kvæntist 27. desember
1918 eftirlifandi konu sinni, Helgu
Ásmundsdóttur, er verið hafði
vertíðarkona á Hrauni. Helga er
fædd í Þorkelsgerði í Selvogi 13.
ágúst 1888, dóttir hjónanna Guð-
rúnar Einarsdóttur, ljósmóður og
Ásmundar Ásmundssonar.
Árið 1919 fluttu ungu hjónin að
Móakoti í Staðarhverfi, hjáleigu
frá prestssetrinu Stað.
Séra Brynjólfur Magnússon var
þá prestur á Stað og hófu þeir
Magnús útgerð í félagi við fleiri
Staðhverfinga. Leigðu þeir í fyrstu
árabát og var Magnús formaður
tuttugu og þriggja ára gamall og
var elstur af skipshöfninni. Nokkr-
um árum síðar keyptu þeir opinn
vélbát er kallaður var Von og var
Magnús formaður á honum þar til
hann varð að láta af sjómennsku
vegna sjúkleika. Eftir það var
hann landformaður og stundaði
ýmiss störf í landi ásamt búskap
í Móakoti.
Þegar Helga og Magnús flytja í
Staðarhverfið eru þar 12—14 býli,
byggð út frá höfuðbólunum tveim-
ur, Stað og Húsatóftum. Á flestum
þeirra voru torfbæir og svo var í
Móakoti, en timburhús á nokkrum
stöðum. Kjör fólksins voru þröng
og fátækt mikil, en þó var oftast
nóg til matar. Híbýlin voru köld og
erfitt með eldivið, sem að mestu
var sóttur í fjöruna, þang, reka-
spýtur og mosi úr hrauninu. Kol
var almennt ekki farið að nota
fyrr en eftir 1920.
Sjósókn var helsta atvinnu-
greinin og var stunduð á opnum
bátum. Grasnytjar voru litlar og
ræktunarmöguleikar litiir. Land-
búnaður var því harla lítill, helst
sauðfé sem var að mestu leyti
sjálfbjarga.
Bílaöld gekk í garð, en þrátt
fyrir það var tíðum gengið á milli
hverfa í Grindavík og á milli
byggðarlaga. Magnús þótti röskur
göngumaður og vel á sig kominn
líkamlega. Er gengið var til
Reykjavíkur var oft farið inn
Brúnir með fram Fagradalsfjalli
og tók það um tíu tíma.
Árið 1931 byggðu þau Magnús
og Helga myndarlegt steinhús í
Móakoti. Þetta hús stendur á hæð
vestur af Staðarhúsinu og er
þaðan víðsýni mikið. Til norðvest-
urs sjást hin hrjóstrugu hraun
Reykjanesskagans. I norðaustri
Þorbjarnarfell, Festarfjall og
Krísuvíkurbjarg. En í suðri blasir
við víðátta hafsins.
Um 1940 var byggð mjög farin
að strjálast í Stðarhverfinu og
örlög þess að ráðast. Stærri
vélbátar voru komnir til sögunnar,
en aðstöðuna fyrir þá vantaði.
Vonir voru bundnar við bryggju-
smíð í Staðarhverfi en þær urðu að
engu. Miðpunktur athafnalífsins
varð í Járngerðastaðahverfi, þar
sem aðstæður voru betri og fólkið
flutti.
Árið 1943 fór Magnús að vinna
í Hraðfrystihúsi Grindavíkur og
gekk þá úr Staðarhverfi dag hvern
til vinnu, sem er einnar klukku-
stundar gangur. En tveimur árum
síðar keypti hann húsið Nes í
Járngerðastaðahverfi.
Árið 1959 varð Magnús fyrir
alvarlegu slysi er leiddi til þess að
hann varð að hætta sinni fyrri
atvinnu. Tók hann þá að sér ýmis
störf, varð umboðsmaður Alm.
trygginga og Happdrættis SIBS.
Einnig vann hann margar vertíðir
á talstöð Grindavíkurbáta og
gegndi því starfi af lífi og sál. I
mörg ár var hann gjaldkeri í
Verkalýðsfélagi Grindavíkur.
Hann var heiðursfélagi í Stað-
hverfingafélaginu, sem er átthaga-
félag þeirra sem búsetu höfðu átt
í Staðarhverfi og ættingja þeirra.
Magnúsi og Helgu varð þriggja
dætra auðið, elst var Ásrún fædd
16. desember 1919, gift Þórhalli
Einarssyni frá Húsatóftum í
Grindavík, en hún lést 1969. Þá
áttu þau stúlkubarn er fæddist
andvana. Yngst er svo Ásta, gift
Júlíusi Sigurðssyni úr Hafnarfirði.
Barnabörn eiga þau sjö og þrettán
barnabarnabörn.
Magnús var hærri en í meðal-
lagi, þéttur á velli og kvikur á fæti.
Hann var oftast hress og glaður í
bragði og ákaflega ræðinn.
Minningar mínar um afa eru
fjölþættar og dýrmætar. Ævi hans
var samtvinnuð sögu æskustöðva
minna í Grindvík og örlögum
Staðarhverfisins. Og það er margt
að læra af reynslu hans, hispurs-
leysi, einlægum lífsviðhorfum og
heiðarleika.
Við geymum öll góðar minning-
ar um lífið í Nesi á undanförnum
árum. Minningar um heimsóknir
og hlýjar móttökur, um samband
þeirra elstu og yngstu í fjöiskyld-
unni og samskipti afa og ömmu við
dæturnar og tengdasynina, sem
einkenndust af gagnkvæmri vel-
vild og hjálpsemi. Allt þetta
auðgar líf okkar og fyrir það erum
við þakklát.
Amma mín. Við sendum þér öll
innilegar samúðarkveðjur.
Útför Magnúsar verður gerð frá
Grindavíkurkirkju laugard. 25.
mars.
Blessuð sé minning hans.
Helga H. Þórhallsdóttir.
AUGLÝSINGATEIKNISTOFA
MYNDAMÓTA
Aðalstræti 6 simi 25810