Morgunblaðið - 28.04.1978, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 28. APRÍL 1978
— Sameiginleg
Framhald af bls. 12
leyfisdvalar, bæði fastalandið og
eins eyjan 5íadeira. Það á að
vera KÓður möguleiki fyrir
íslendinga að komast til
Portúgals með því t.d. að fljúga
til Luxemborgar og taka þaðan
flugvél til Portúgals, en oft er
flogið 2—3 á dag milli þessara
staða.
Þegar Reino var spurður að
hvort hann ætti von á að
samningar um sölu á saltfiski
frá íslandi til Portúgais tækjust
á næstunni, kvaðst hann vona
að svo væri. „Saltfiskur hefur
verið þjóðarréttur í Portúgal frá
aldaöðli og sennilega hefur
Sigurður Jórsalafari fyrstur
manna kynnt saltfisk í okkar
landi.“.Það kom fram að Reino
hefur lesið Heimskringlu
spjaldanna á miili og er hann
mjög hrifinn af Snorra Sturlu-
syni.
Portúgalarnir lögðu á það
mikla áherzlu í viðræðunum við
íslendinga að þeir fengju verk-
efni við Hrauneyjarfossvirkjun
— Mannabein
Framhald af bls. 32
kallað heíði verið Klemenzeyri
fyrr á tið og eí tii vill þar áður
Hörgeyri. Ilugsanlega væri þarna
um að ræða kirkjugarð Klemenz-
kirkju. sem eitt sinn var í
Vestmannaeyjum og kennd við
helgan Klemcnz.
Kristján Eldjárn kvað kirkju
hafa verið á eyrunum á miðöldum
snemma, sem kölluð var Klemenz-
kirkja. Þar hafa áður fundizt
mannabein en fyrir nokkuð löngu
síðan. A sínum tíma voru þrjár
kirkjur í eyjunum, Nikulásar-
kirkja í Kirkjubæ, Péturskirkja
fyrir ofan Leiti og svo þessi
Klemenzkirkja, sem er aflögð fyrir
mjög löngu. Trúlega hafa Hjalti
Skeggjason og Gissur hvíti byggt
sína kirkju þar í þakkarskyni fyrir
giftusamlega heimferð árið 1000 í
sambandi við kristnitökuna.
Matthías Þórðarson segir frá
þessu í Árbók Fornleifafélagsins
1913. Lítur út fyrir að hér sé um
að ræða sams konar mannabeina-
fund og orðið hefur á þessum
slóðum áður.
Samkvæmt upplýsingum Sigur-
geirs Jónassonar fréttaritara
Morgunblaðsins í Eyjum fundust
beinin norðanvert í Eiðinu og
vestast í því. Sunnar í skurðinum
fundust einnig bein sem í fljótu
bragði virðast vera kindabein og
eins eru þar fuglabein. Síðar í gær
fannst svo síðari beinagrindin
undir gömlu vegarstæði nokkrum
metrum norðar. Hins vegar fund-
ust höfuðkúpurnar ekki.
Friðrik Jesson, safnvörður í
Vestmannaeyjum, kvaðst velta
vöngum yfir þessum beinafundum,
sérstaklega eftir að sá síðari
fannst. Hins vegar kvað hann
menn ekki hafa fundið kúpurnar
enn, en verið getur að þær hafi
eyðilagzt þegar skurðgrafan fór
þarna um. Friðrik taldi að hugsan-
lega gæti þetta verið vestasti angi
kirkjugarðs, sem sögur segja að
hafi verið fyrir vestan
Litlu-Löngunef. Hann kvað föður
sinn, Jes Gíslason, hafa um
aldamótin fundið tvær beinagrind-
ur á þessum slóðum og sýndu þær
og sönnuðu að þar hefði verið
jarðað.
Beinin eru mjög gömul, sagði
Friðrik, en taldi að þær lægju ef
til vill of mikið til norðurs og
suður. Þetta væri þó ekki fullkann-
að. Milli beinagrindanna eru um 5
metrar. Þar skammt fyrir sunnan
fannst heilleg beinagrind af kind
og talsvert af fiskbeinum. Þarna á
Hörgeyrinni reistu Hjalti
Skeggjason og Gissur Isleifsson
kirkju. Vörpuðu þeir hlutkesti um
hvorum megin vogarins kirkjan
skyldi standa. Það þýðir að þar
fyrir innan hefur allt verið gróið
land — eliegar hefði hlutkesti ekki
verið látið ráða.
Þá minntisl h’riðrik á að fyrr á
tímum voru íilifir bardagar milli
Þjóðverja og Finglendinga um
aðstöðurétt. Eitt sinn, er grafið
var fyrir húsum í svokölluðu
Miðhúsatúni fyrir sunnan Skans-
inn, fannst mikill fjöldi beina-
grinda og lágu þær í allar áttir.
Var auðséð, sagði Friðrik að það
var eftir bardaga. Hér gæti því
verið um eitthvað svipað að ræða,
þótt grunsamlegt sé að þær snúa
svo til eins báðar — og gæti það
bent til kirkjugarðs.
Lærleggur annarar beinagrind-
arinnar er afar stór, sem bendir til
að viðkomandi hafi verið hár og
stæðilegur maður.
Til fróðleiks má enn geta þess,
að á Eiði þessu, sem heitir
Þrælaheiði, segir sagan að Ingólf-
ur Arnarson hafi ráðizt til upp-
göngu og barizt við banamenn
fóstbróður sín Hjörleifs. Drápu
Ingólfur og menn hans alla
þrælana, flesta á Eiðinu, en sumir
klifu í björg og voru hraktir þar
fram af, þ.á m. forystuþræll
Hjörleifs, Daufþakur. Heitir þar
Daufþaksskor í Heimakletti.
— Guðbjarts-
málið
Framhald af bls. 32
Jónatan að Rannsóknarlögregla
ríkisins hefði annast þessa rann-
sókn og hefði verið fyrirsjáanlegt
að hún yrði umfangsmikil og
tímafrek. Þegar rannsóknin var
skammt á veg komin andaðist
Guðbjartur. Var þá málið ásamt
öllum fylgiskjölum sent embætti
ríkissaksóknara.
Sagði Jónatan að þar hefði
málið verið til athugunar síðan.
Ljóst væri að ekki yrði frekar
rannsakaður þáttur Guðbjarts
heitins en hins vegar yrði reynt að
meta af gögnum málsins hvort
einhverjir aðrir aðilar hefðu þarna
eitthvað saknæmt gert og yrði
rannsókninni hagað í samræmi við
það.
— Joseph Luns
Framhald af bls. 1.
við Því að á næsta áratug kynni að
verða hættuástand nema Þjóðir
Atlantshafsbandalagsins gerðu við-
hlítandi varúðarráðstafanir nú.
— Enn eitt
Framhald af bls. 1.
ræningjana augum, og aö allan
tímann, sem hann var á valdi þeirra,
hafi hann verið hlekkjaður við rúmflet
með bundiö fyrir augun.
Ekkert hefur heyrzt frá Rauðu
herdeildinni síðan ítalska stjórnin
tilkynnti um þá ákvörðun sína á
mánudaginn var að ekki yrði gengiö
að kröfum herdeildarinnar um að 13 t
hryöjuverkamönnum yrði sleppt úr
fangelsi gegn því að Moro yrði sleppt
heilum á húfi. Víðtæk en árangurs-
laus leit var í dag gerð að líki Moros,
sem ónafngreindur maður hafði sagt
aö væri að finna í farangursgeymslu
í nágrenni við heimili hans. Að
undanförnu hefur lögreglan verið að
eltast við slíkar ábendingar. í hundr-
aðatali.
— Iðnverkafólk
Framhald af bls. 2
ætlaði að hvfla sig í 12 daga í maí
og í hlaóinu í gær kvaðst Bjarni
Jakohsson ekki skilja, hvernig
Davíð fengi það út.
I samtali við Morgunblaðið í
gær sagði Davíð að þessi reikning-
ur væri ofur einfaldur. Frídagar í
maí væru þessir: 1., 4., 6., 7., 13.,
14., 15., 20., 21., 27. og 28. maí.
Samtals gerðu þetta 11 daga, en að
auki færi hver iðjuverkamaður í
verkfall einn dag og væru þá
hvíldardagar iðnverkafólks orðnir
12.
Davíð sagði að í maí yrði unnið
tæplega 19% vinnutímans, menn
ynnu 146 klukkustundir í dag-
vinnu, en hins vegar hvíldu menn
sig í 598 klukkustundir — miðað
við að hver starfsmaður fari í eins
dags verkfall.
— Milljón
Framhald af bls. 15
iðnríki heldur einnig 20 þróunarríki
meiriháttar vopn.
Barnaby sagði að æ fleiri teldu að
líkur á kjarnorkuheimsstyrjöld færu
vaxandi af fjórum ástæðum: vegna
kjarnorkuvígbúnaðarkapphlaups
Bandaríkjamanna og Rússa, vegna
þess að friðsamleg notkun kjarnork-
unnar breiddist út og þar með hæfni
til að framleiða kjarnorkuvopn, vegna
vaxandi vopnasölu í heiminum og
vegna þess aö tilraunir til aö hafa
eftirlit með vígbúnaöarkapphlaupinu
hefðu farið út um þúfur.
Hann sagöi aö ísraelsmenn og
Indverjar gætu framleitt frumstæðar
Cruise-kjarnorkueldflaugar og
kannski Brasilíumenn.
— Her tekur
völdin. ...
Framhald af bls. 1.
fylgt þjóöernlsstefnu, en í landinu
búa einhvers staðar á milli 17 og 20
milljónir manna. Almenn afkoma er
þar meö afbrigðum léleg, og þjóöar-
framleiösla á mann áætluö innan viö
20 þúsund krónur íslenzkar á ári, en
landiö byggja aðallega fátækir
bændur og hirðingjar.
— Óskar eftir
Framhald af bls. 2
nefndum aðilum..." (VÍSIR, 17.
apríl 1978).
Af þessu tiiefni verði rannsakað,
hvort ég hafi gerzt sekur um
refsivert athæfi í sambandi við
tryggingartökur vegna útlána
bankans til Guðna Þórðarsonar,
Sunnu hf. og Air Viking hf.
Rannsóknin beinist sérstaklega að
því, hvort mér hafi borið sam-
kvæmt stöðuumboði mínu að
annast tryggingartökuna, hvort ég
hafi verið beðinn af bankastjórn
að taka tryggingar eða meta þær,
áður en féð var látið úti, og hver
hafi raunverulega tekið þær trygg-
ingar, sem teknar voru í bankan-
um á móti þessum útlánum þar til
í október 1975, er bankaeftirlit
Seðlabankans kom á vettvang.
2. Önnur sakargift: „Þátttaka
iögfræðings Alþýðubankans í máli
þessu sýnist einnig vera mjög
athyglisverð. I því sambandi vekur
mesta eftirtekt, að hann hefur
tekið við greiðslum til Air Viking
erlendis frá, er nota átti til þess
að lækka skuldir fyrirtækisins við
bankann. Peningarnir voru á hinn
bóginn notaðir til þess að greiða
innistæðulausar ávísanir, er for-
stjóri fyrirtækisins hafði gefið út
persónulega. Við rannsókn máls-
ins var leitt í ljós, að þessi
ráðstöfun var gerð án samþykkis
beggja bankastjóranna." (VÍSIR,
22. apríl 1978)
Af þessu tilefni verði rannsakað,
hvort ég hefi gerzt sekur um
refsiverðan verknað, er ég skilaði
bankanum hinn 10. nóvember 1975
með skriflegri skilagrein greiðslu
á innistæðulausum tékkum á
reikning Guðna Þórðarsonar
60100, er ég hafi fengið til
innheimtu samkvæmt skriflegri
innheimtubeiðni dags. 29. okt.
1975. Rannsóknin beinist einkum
að því, hvort ég hafi fengið frá
bankastjórninni sérstök fyrirmæli
um innheimtu þessa umfram
innheimtubeiðnina og hver þau
hafi verið.
3. Þriðja sakargift: „Þá vekur
það óneitanlega mikla athygli í
þessum upplýsingum, að lögfræð-
ingur Alþýðubankans hefur tekist
á hendur utanlandsferðir í því
skyni að afla erlendra lána fyrir
Air.Viking. En lögfræðingur Al-
þýðubankans á jáfnframt sæti í
bankaráði Seðlabankans. Eftir að
hafa fengið vilyrði fyrir sviss-
nesku láni leggur lögfræðingur
Alþýðubankans og bankaráðs-
maður í Seðlabankanum fyrir
hlutaðeigandi stjórnvöld, að þau
samþykki slíka lántöku fyrir Air
Viking. Ekki var látið við það sitja
að fyrirtækið gerði það sjálft.
Bankaráðsmaður í Seðlabankan-
um og lögfræðingur Alþýðubank-
ans hefur með þessu móti gerzt
milligöngumaður aðila, sem er í
þess háttar vanskilum við Alþýðu-
bankann að varðar við lög. Þessi
hlið málsins er óneitanlega alvar-
leg fyrir Alþýðubankann, er nú
vinnur að því að öðlast traust á ný
og nýtur velvilja flestra aðila í
þeirri viðleitni. En hér vaknar
spurningin um, hvaða siðgæðis-
kröfur í fjármálum á að gera til
bankaráðsmanna í Seðlabankan-
um.“ (VÍSIR, 22. apríl 1978).
Af þessu tilefni verði rannsakað,
hvort ég hafi gerzt sekur um
refsivert athæfi með því að leita
eftir erlendu láni til handa Air
Viking hf. 1975 og afla heimildar
til þeirrar lántöku hérlendis,
þegar lánsloforðið lá fyrir. Rann-
sóknin beinist einkum að því,
hvort bankastjórnin hafi beðið
mig að útvega hið erlenda lán og
svo hvort lánsútvegun mín til Air
Viking hf. hafi eins og á stóð farið
í bág við hagsmuni Alþýðubank-
ans hf. á þann hátt, að eigi hafi
samrýmzt störfum mínum fyrir
bankann.
Sá ritstjóri VÍSIS, hr. Þorsteinn
Pálsson, Háaleitisbraut 43 í
Reykjavík, sem skrifaði ritstjórn-
argreinina 22. apríl 1978 er
jafnframt ábyrgðarmaður blaðs-
ins, sbr. ákvæði laga um prentrétt,
en hann er sjálfur lögfræðingur og
veit, að ég er ekki starfsmaður
Alþýðubankans h.f.
Þessi ritstjóri telur sig nú hafa
birt í blaði sínu upplýsingar, sem
nægja mundu til ákæru á mig
fyrir refsiverðan verknaö í sam-
bandi við ofangreindar sakargiftir.
Eg neita staðfastlega þessum
fullyrðingum ritstjórans en neyð-
ist af tilefni þeirra til að gera þá
kröfu, að með sjálfstæðri opin-
berri rannsókn liggi það alveg
ljóst fyrir, hvort ég er sekur eða
ekki um þær ávirðingar, sem
ritstjórinn ber á mig í nefndri
ritstjórnargrein og hefur látið lesa
upp fyrir allan landslýð í Ríkisút-
varpinu, og skiptir Kér engu, hvort
aðrir eru sekir eða saklausir.
Þess vegna krefst ég sérstakrar
opinberrar rannsóknar.
Virðingarfyllst,
Ingi R. Helgason.
— Tímabært
Framhald af bls. 1.
2) í landhelginni sem slíkri,
þ.e.a.s. allt að 12 mílum, eru
réttindi strandríkis að meginstefnu
til þau sömu og yfir landi.
3) Utan landhelgi og allt aö 200
mílum er fullveldisrétturinn að
meginstefnu til takmarkaður viö
auðlindirnar, en þar verður hann
aö gilda.
4) Þess vegna sé ekki hægt að
fallast á, að sá grundvöllur verði
skertur og jafnvel útvatnaður með
því að gefa öðrum ríkjum heimild
til að vefengja hann, e.t.v. með
endalausu málaþrasi. Sam sagt,
annaðhvort á því strandríki þenn-
an rétt eða ekki.
5) í strandríkjAhópnum sé full-
komin samstaða um að hvika
hvergi frá þessu og að því er ísland
varðar verði það ekki gert.
6) Þær endalausu umræður,
sem farið hafa fram um þetta
hingað til, sýndu það að tómt mál
væri um þetta að tala.
Hinu er ekki að leyna, að þeir
sem óska úrskuröar þriöja aðila í
þessu efni, halda vel á sínu máli og
eru staöráönir í aö standa fast á
sínu. Verður nú að bíða og sjá
hverju fram vindur.
Nú í vikunni var dreift korti, sem
sýnir landgrunn, setlög og dýptar-
línur heimshafanna ásamt 200
mílna mörkunum. Kennir þar
margra grasa og ýmislegt þarf
vandlega aö skoða. Höfum við
fengið aðstoð sérfræðinga, sem
okkur eru vinsamlegir, en líklega
er ekki rétt að nefna nú.
Á þessu korti eru t.d. dregin 200
mílna efnahagslögsaga fyrir Rock-
all, en hins vegar engar miðlínur.
Þurfum viö sérstaklega að athuga
Rockall-vandamálin, og spurning,
hvort ekki er rétt að mótmæla því
kröftuglega aö Bretar eigi tilkall til
þessa kletts. Eöa a.m.k. aö hann
geti talizt grunniínupunktur.
Aö vísu má segja, aö ákveðin
mótmæli felist í þeirri ákvörðun að
taka ekkert tillit til Rockalls þegar
við færöum fiskveiðitakmörkin út í
200 mílur.
Hér er raunar um nýtt vandamál
að ræöa, sem við höfum lítinn
gaum gefið fram að þessu, en það
eru réttindi til auöæfa landgrunns-
ins utan 200 mílnanna. E.t.v. hefur
þetta ekki raunhæfa þýöingu í
nánustu framtíð og kannski aldrei,
en engu að síður ber að gæta
réttar okkar. Og ekki má gleyma
því, að líkur hafa verið taldar á, að
olía og gas munu vera í botnlögum
á því svæði, sem hér um ræðir,
þ.e.a.s. suðvestur af Færeyjum.
Þá kemur nú einnig upp spurn-
ingin um Jan Mayen. Verður þar
um að ræða sjálfstæöa efnahags-
lögsögu? Hvort er heppilegra fyrir
okkur að Norðmenn ráði verulegu
hafsvæði í Norðurhöfum eða það
verði alþjóölegt hafsvæði? Þurfum
við ekki að taka upp viðræður við
Norðmenn? Eigum við ekki aö
stuöla aö sérstöku samkomulagi
um þetta hafsvæði?
Svo má lengi spyrja og um þetta
ræöum við okkar á milli,“ sagöi
Eyjólfur Konráð Jónsson.
— Bíldudalur
Framhald af bls. 12
húsfrú, 5. Guðmundur Rúnar
Einarsson skipstjóri, 6. Kjartan
Eggertsson tónlistarkennari, 7.
Benedikt Benediktsson bifreiða-
stjóri, 8. Gunnar Valdimarsson
bifreiðastjóri, 9. Eyjólfur Hlíðar
Ellertssqn bankafulltrúi, 10. Snæ-
björn Árnason skipstjóri. Til
sýslunefndar: 1. Gunnar Þórðar-
son verkstjóri, 2. Sigurður Guð-
mundsson stöðvarstjóri.
K-listi óháðra er þannig skipað-
ur: 1. Theodór Bjarnason sveitar-
stjóri, 2. Magnús K. Björnsson
útibússtjóri, 3. Jakob Kristinsson
oddviti, 4. Viktoría Jónsdóttir
kennari, 5. Hávarður Hávarðarson
bifreiðarstjóri, 6. Halldór G.
Jónsson formaður verkalýðsfé-
lagsins, 7. Kristberg Finnbogason
verkstjóri, 8. Karl Þór Þórisson
rafvirki, 9. Guðmundur Pétursson
vélstjóri, 10. Margrét Friðriksdótt-
ir verzlunarmaður. Til sýslunefnd-
ar: 1. Gunnar Ólafsson verkstjóri,
2. Jörundur Garðarsson skóla-
stjóri.
J-listinn hefur nú tvo menn í
hreppsnefnd og K-listinn 3.
________Fréttaritari
— Staða Alþýðu-
bankans 1977
Framhald af bls. 5.
fræðslusamband alþýðu starfsemi
sína að Síðumúla 37. Gengið var
frá eignaraðild Listaskála alþýðu
h.f. að 3. hæð hússins. Listaskálinn
vinnur nú að því að innrétta
hæðina og verður væntanlega
lokið við að innrétta hluta hús-
næðisins nú' í vor og flytur
Listasafn alþýðu þá starfsemi sína
þangað. Ekki hefur endanlega
verið gengið frá með hvaða hætti
1. hæð hússins, sem bankinn á,
verður nýtt.
Á aðalfundinum var bankaráðið
endurkjörið og skipa það: Benedikt
Davíðsson, Ragnar Guðmundsson,
Þórunn Valdimarsdóttir, Halldór
Björnsson og Bjarni Jakobsson.
Einnig voru endurskoðendur end-
urkjörnir þeir Böðvar Pétursson
og Magnús Geirsson. Bankastjóri
Alþýðubankans er Stefán M.
Gunnarsson."
— Minning
Framhald af bls. 29.
fullri einurð við hvern sem var, og
gat þá stundum orðið hvassyrtur
ef á móti blés.
Ég’vil með þessum fátæklegu
orðum þakka honum fyrir hönd
okkar hjóna, alla hans vinsemd og
hjálp á margan hátt, þegar við
dvöldum á sumrin í bústaðnum
okkar á Fossi, sem er skammt frá
Grund. Þá var oft gaman að fá
hann í heimsókn og einnig að
koma heim til hans á kvöldin, því
hann var sannkallaður höfðingi
heim að sækja, enda oft gest-
kvæmt á heimili hans og öilum
veitt af mestu rausn. Sveitungar
hans áttu ætíð góðu að mæta, ekki
síst ef eitthvað þrufti að smíða eða
lagfæra, því alltaf var hann
boðinn og búinn að hjálpa og gefa
góð ráð. Veit ég að þeir Sjakna
hans, því slíkra manna sem
Ingólfs er gott að minnast.
I Vatnsdalnum, sem talinn er
með fegurstu sveitum landsins, í
kyrrð heiðarinnar og faðmi fjall-
anna, stóð vagga hans og þar lifði
hann sín æskuár og mótaðist í
þann mannkosta mann sem hann
var alla æfina. Og nú að ioknu
æfiskeiði, er hann lagður til hinstu
hvíldar við hlið ættmenna sinna, í
kirkjugarðinn að Undirfelli í
Vatnsdal. Öllum aðstandendum
votta ég samúð okkar hjóna.
Blessuð sé hans minning.
Dýrmundur Ólafsson.