Morgunblaðið - 30.04.1978, Blaðsíða 23

MORGJJNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. APRÍL 1978
23
Skotlands og Danmerkur, kaup-
laust. Það var árið 1947.
Nú, fjórum árlim síðar fór ég
sem vinnukona til Ameríku. Var
hjá ræðismanninum í New
York, Hannesi Kristjánssyni.
Þau hjónin áttu þrjú yndisleg
börn og hjá þeim var ég í eitt
og hálft ár. Mér leið ágætlega í
Ameríku, þótt þar henti mig
ýmislegt. Nú til dæmis lamaðist
ég í andliti. Hvernig. Af kulda-
trekk. Það er von þú spyrjir.
Fólk heldur að ég sé að ljúga,
þótt ég sé ekkert skökk í framan
í dag. En lömun þessi er kölluð
járnbrautarveiki í Danmörku.
Lýsir sér í því að fáir þú alltaf
gust á annann vangann getur
lamast þar taug. Þetta var lagað
á skömmum tíma með vítamín-
sprautum.
Ég hefði ekki getað hugsað
mér að setjast að í Ameríku, þar
eð ég var ekki fædd þar. Bæði
var erfitt að fá atvinnuleyfi og
svo var ekki margt sem bauðst.
Jú, einhvér bauð mér vinnu við
apótek í Kaliforníu." Stella
hlær. „Annars fannst mér fólk
þar ekki bruðla eins mikið með
peninga og Islendingar oft.
Eftir að heim kom hélt ég
áfram í Ingólfsapóteki. Tók að
mér skúringar jafnframt af-
greiðslunni til að geta keypt bíl
og látið byggja bílskúr.
1955 fór ég í Norðurlandaferð
með Heklu og var eftir hálfan
mánuð í Danmörku
Þegar ég var orðin efnaðri,
það er að segja búin að festa
íbúðina þótt hún væri skuldum
vafin ákvað ég að nota sumar-
leyfið til ferðalaga en sá ekki
annan úrkost en að ráða mig
sem þernu á Gullfoss. Varð ég
sjóveik, en þorði ekki að taka
pillur, því maður verður víst svo
syfjaður af þeim og harkaði af
mér, þar sem ég var nú einu
sinni búin að ráða mig.
1965 fór ég aftur í ferðalag
sem ég lifi á enn þann dag í dag.
Til Ítalíu með Sunnu í gegnum
Glasgow, París og síðan til
Feneyja og þar um allt, síðan til
Nizza og Mónakó, þar sem ég sá
höllina hennar Grace. Nú af því
ég var orðin svona vön ferðalög-
um, var ég send á vegum
Ingólfsapóteks til London í
bakaleiðinni til að kaupa snyrti-
vörur.
Jórunn Axelsdóttir verkakona>
„Markmiðið
að náendum
saman
og koma
börnunum
á legg”
Hún er ræstingarkona og sex
barna móðir. Jórunn Axelsdótt-
ir hefur unnið við ræstingar á
Umferðarmiðstöðinni í Reykja-
vík síðastliðin átta ár. Hún er
gift og maður hennar Guðmund-
ur Guðlaugsson er leigubílstjóri.
Hún segist ekki vita hvað
orðið munaður þýðir. Hún hefur
aldrei komið út fyrir handstein-
ana, ekki haft efni á að veita sér
þá hluti, sem hana hefur langað
í og haft það að lífstakmarki að
koma sex börnum til manns.
Jórunn og maður henna hafa
staðið í því undanfarin ár að
koma sér upp íbúð í hinum
svokölluðu verkamannabústöð-
um í Breiðholti. Þau fluttu inn
fyrir þremur mánuðum ásamt
fjórum af sex börnum, en elztu
dætur hennar tvær eru farnar
að heiman.
„Ég er svo léttlynd að mér
leiðist að barma mér eða vera
með fortölur," segir hún. „Ég
vinn að meðaltali fimmtán
nætur í mánuði við ræstingar á
B.S.I. og er hver vakt ellefu
stundir. Auðvitað er það lýjandi
en þetta hef ég gert í átta ár eða
frá því að yngsta barnið var
tveggja ára.
Arangurinn er sá að við
höfum getað komið okkur upp
þessari íbúð. Tekjur mannsins
míns hafa einnig batnað eftir að
hann fékk sinn eigin leigubíl.
Aður leigðum við hjá bænum
og víðar í tuttugu ár eða frá því
að búskapur okkar hófst. Elzta
dóttir mín er tvítug, á eitt barn
strax að vinna. Gagnfræðaskól-
inn var á Akureyri og þangað
var of langt að sækja. Þar sem
ég hef fundið fyrir því sjálf að
menntun gefur möguleika á
betri vinnu álít ég hana nauð-
synlega. Tvær elztu dætur mín-
ar hættu að vísu námi eftir
unglingapróf en sú þriðja er í
menntaskóla, fjórða að ljúka
grunnskóla og sonur og dóttir í
barnaskóla.
Ég hef ekki átt kost á öðru
starfi en ræstingum eða í
verksmiðju og ég kýs að skúra
á næturna, með því ber ég meira
úr býtum. Launin eru um 200
þúsund á mánuði og óttast ég að
það sé orðið of hátt kaup miðað
við nýja skattalagafrumvarpið,
þar sem gift kona fær ekki
lengur helmingsfrádrátt.
En nú er heimilishaldið orðið
svo létt, aðeins fjögur börn á
framfæri," og Jórunn hlær að
þessu „smáræði". „Kannski
komumst við í frí til Spánar
einhver næstu árin.
Nei, elskan mín það hefur
ekki verið um siglingar að ræða
hjá okkur hingað til. Ef við
höfum farið í frí hefur það verið
í bílnum eitthvað út á land með
tjald. Um skemmtanir er það að
segja, að við höfum einstaka
sinnum skotist á ball. Bíóferðir
í gegnum árin eru teljandi og
leikhúsferðir næstum engar.
Auðvitað getur maður leyft sér
að fara í leikhús, þetta stafar
eflaust frekar af áhugaleysi.
Fjárhagurinn hefur lagast það
mikið. Hér áður fyrr keypti ég
aldrei fatnað úr búð, heldur
saumaði og prjónaði allt sjálf.
Markmiðið hjá okkur hjónun-
um hefur verið að ná endum
saman og koma börnunum á
legg. Ég þakka fyrir að það
ætlar að rætast vel úr þeim og
þá er ég ánægð. Þótt oft hafi
verið hart í ári eins og hjá
flestum barnmörgum verka-
mannafjölskyldum:
Laun verkamannsins eru ekki
upp á marga fiska og miðað við
ærið erfiði ber hann lítið úr
býtum. Víst finnst manni það
óréttlátt.
Þótt ég hafi ekki velt kven-
réttindamálum mikið fyrir mér
held ég að ég geti samt staðhæft
að verkakonan er verr. sett en
verkamaðurinn og almennt er
Það er þroskandi að ferðast og
sjá sig um. Því réð ég mig aftur
sem þernu á Gullfossi í hálfan
mánuð. 1966.
Verzlunarmannafélag
Reykjavíkur sendi mig á ráð-
stefnu til Óslóar ári síðar og þá
þurfti ég hvorki að borga ferðir
né uppihald. Þegar ég svo fór til
Danmerkur árið 1971 tók ég með
mér nesti og bjó hjá vinkonu
minni.
Þegar ég varð fimmtug fór ég
til Hollands í tíu daga. Þegar ég
kom þaðan spurði fólk mig hvar
ég hefði verið. Ég sagði í
Hollandi. Hvort ég hefði verið
ein og trúðu því nú fáir. En ég
er svolítið stolt af því að hafa
ferðast þetta og bjargað mér
ein.
Nei, ég hef aldrei verið
einmana. Það gerir vinnan.
Iðulega vinn ég frá níu á
morgnanna til að ganga hálf sjö.
Framhald á bls. 37
og vinnur við fiskvinnslu í
Vestmannaeyjum.
Þetta er ekkert auðveldara líf
fyrir ungar mæður eða ungt fólk
almennt í dag heldur en þegar
við vorum að byrja. Ástæðan er
lífsgæðakapphlaupið og kröf-
urnar sem unga fólkið gerir. Það
vill fá hlutina upp í hendurnar
strax og sættir sig ekki við það
sama og við áður.“
Jórunn er fædd á Hjalteyri
við Eyjafjörð árið 1936, ein af
átta systkinum. Faðir hennar
átti trillu. Um uppvöxt sinn
segir hún að á heimilinu hafi
alltaf verið nóg til hnífs og
skeiðar alveg eins og í hennar
eigin búskap.
„Annars var maður ekki að
velta fyrir sér hvort lífsgæðin
væru naum í þá daga. Slíkt
hefur komið með aukinni vel-
megun, aukinni stéttaskiptingu
og aukinni dýrtíð.
Eftir barnaskólanám fór ég
STELLA
konan' ekki eins rétthá, jafnvel
ekki í dag. Annars hef ég aldrei
tilheyrt neinum félagssamtök-
um eða lesið mikið um þau mál.
Til þess hef ég ekki haft tíma.
En fátækt hef ég aldrei
kynnst. Þótt við byggjum í
þessum bæjarblokkum varð ég
ekki vör við hana en þar búa
helzt barnmargar fjölskyldur og
kannski það fólk sem er verst
sett í okkar samfélagi.
Ég held að flestir geti haft
nóg að bíta og brenna, vinni þeir
og séu ekki óreglusamir.
Ég er sátt við mitt hlutskipti.
Auðvitað hefur mig dreymt um
hluti, sem ég hef aldrei öðlast og
það hafa komið stundir sem ég
hefði gefið mikið fyrir að
komast til útlanda og hvíla mig
rækilega — en það er nægur
tími enn ...“
Fornbíll
Til sölu stórglæsilegur
Chevrolet 1947 ef viðun-
andi tilboð fæst.
Ýmis skipti koma til
greina. Uppl. í síma
72087—28616.
Skipstjóra- og
stýrimannatal
sem unnið hefur verið aö er ætlað aö komi
út nú í haust. Þeir sem enn hafa ekki sent
upplýsingar í ritiö, eru beönir aö gera paö
nú pegar.
Félagsmönnum skipstjóra- og stýrimanna-
félaganna hafa verið send eyöublöö til
útfyllingar, en peir sem ekki hafa slík blöö
í höndum purfa aö senda eftirtaldar
upplýsingar:
Nafn, f.d., ár, staöur, foreldrar, eiginkona,
börn, próf, starfsferill, mynd, núverandi
heimilisfang, áskrift aö ritinu ef óskaö er.
Afkomendur látinna skipstjóra eru sérstak-
lega minntir á aö senda upplýsingar, ef peir
óska að feöra peirra sé getið.
Upplýsingar sendist í pósthólf 1373 eöa til
Ægisútgáfunnar Sólvallagötu 74, par sem
einnig er aöstoðaö viö aö gera skýrslurnar
ef óskaö er.
Skipstjóra- og stýrimannafélagiö Aldan
Guömundur H. Oddsson.
Ægisútgáfan
Guðmundur Jakobsson.
cSþ Nýborgf
O Armúla 23 — Sími 867S5
„Geröu pað sjálfur“
„Do it yourself“
Nýborg h/f hefur á boöstólum margar vörur fyrir pá sem vilja raöa saman
skemmtilegum innréttingum á hagkvasman hátt.
Porsa-kerfiö er til í mörguru ólíkum prófílum sem gefa ótal möguleika.
Fyrir heimili: Hillur, borö, kollar, hjólaborö, rúm og fleira.
Fyrir fyrirtæki og verslanir: Innréttingar, afgreiösluborð, sjálfsaf-
greiösluhillur, hjólaborö, hillur og ótal marga fleiri hugsanlega hluti,
sem setja má saman.
Stanley og system plus festingarjárnin sem saman standa af L járni,
Y járni og T járni. Meö 16 og 19 mm spónarplötum, sem viö eigum
niöursagaöar, getiö þér raöað saman alls konar skápum og hillum.
Louvre rimlahuröir úr furu og mahony, í mörgum stæröum. Tilvaldar
fyrir svefnherbergisskápa. eldhússkápa og í forstofuna. Einnig
fyrirliggjandi « venjulegri huröarstærö.
Spónlagt hilluefni fura, eik og mahony,
16 mm pykkt, breidd 30 cm. 40 cm. 60
cm.
Mosaik Parkett úr haröviöi frá Vigers í
Englandi. Auövelt aö leggja — náttúrulegt
efni. Vara á góöu veröi, sem alls staöar
gengur vel.
Viöarpiljur í stæröum 122x244x0.4 1m á
ótrúlega hagkvæmu veröi.