Morgunblaðið - 30.04.1978, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. APRÍL 1978
29
Það er full ástæða til að endurskoða allar kenningar
um fæðuval í sambandi við tíðni hjartasjúkdóma
(Sjá: Enn um hjartað)
ALLTAF BATNAR ÞAÐ
Marijúana
meó iU-
gresiseyði
saman við!
Það er fast sótt aö marijuana-neyt-
endum í Bandaríkjunum Þessa dag-
ana. Það er ekki aöeins, að Þeir séu
dæmdir í margra ára fangelsi ef kemst
upp um Þá. Nú er líka farið að eitra
fyrir Þát
Þannig er, að fyrir nokkrum árum, í
stjórnartíð Nixons, geröu yfirvöld í
Bandaríkjunum og Mexíkó með sér
samning um Það, að uppræta
marijúanarækt í Mexíkó og koma
Þannig í veg fyrir innflutning pess til
Bandaríkjanna. í Þessu skyni veitti
Bandaríkjastjórn Mexíkó einar 40
milljónir dollara. Fyrír Þetta fé voru
keyptar pyrlur og litlar flugvélar aðrar
— og nokkur púsund lítra af illgresis-
eyði, sem paraquat nefnist. Var svo
farið aö leita uppi marijúanaakra, sem
eru á víö og dreif um afskekkt héruö
landsins, og dreifa yfir Þá paraquat-
úða í gríð og erg. Þegar hér er komiö
sögu mun búiö að úða einar 10
Þúsund ekrur lands.
Paraquatiö spillir mariiúana á
Þremur dögum, svo að pað verður
óhæft til neyzlu. En marijúanabændur
hafa legið á Því lúalagi að skera upp
um leið og búið er að úða akrana, og
með pví móti skemmist marijúanað
ekki. Aftur á móti er eitrið komið í Það.
En Það er höfuðverkur neytenda, ekki
bænda. Og hefur nú gripíð um sig
mikil skelfing meðal neytenda.
Þeir eru fjölmennir í Bandaríkjun-
um. Taldir einar 15 milljónir —
einungis peir sem reykja marijúana að
staðaldri. Einkum eru Þeir fjölmennir
í Kaliforníu. Og 60% marijúana sem
Þangaö berst kemur frá Mexíkó. Talið
er, að 20% Þess séu menguð
paraquati; en paraquat sezt í lungu
Þeirra sem neyta og getur skaddað
Þau svo að ekki verði bætt. Þóttust
heilbrigðisyfirvöld Bandaríkjanna
neydd til að vara menn við Því aö
reykja marijúana frá Mexíkó, og sagði
í viðvöruninni, að Þrjár
marijúana-sígaréttur á dag um
nokkurra mánaða skeíð gætu valdið
varanlegri sköddun í lungum ...
Eins og fyrr sagðj var upphaflega
ætlunin aö reyna að uppræta
marijúanarækt í Mexíkó með öllu.
Hefur orðið nokkuð ágengt í peirri
baráttu, og talið að búið sé að
eyðileggja u.Þ.b. 50 púsund akra. Auk
Þess halda mexíkönsk yfirvöld pví
fram, að pau hafi í fyrra náð 50
flugvélum, fimm skipum og 600 bílum
með marijúanafarm á leið til Banda-
ríkjanna.
Ótrúlegt pykir pó, að takist að
komast fyrir ræktun marijúana í
Mexíkó og innflutning pess til Banda-
ríkjanna. Ber Þar margt til, en ein
höfuðástæðan sú, að Þorri bænda í
Mexíkó er btásnauöur en hefur
bjargazt á marijúanarækt fram að
Þessu, og munu bændur áreiðanlega
ekki láta hlut sinn fyrr en í fulla
hnefana en beita öllum brögðum. Er
hætt við Því að erfitt reynist að sjá við
Þeim ...
— WILLIAM SCOBIE.
Maðurinn
sem vildi
ekki heim
Það vakti feikilega athygli og
almenna undrun þegar Arkady
Schevchenko, aðstoðarfram-
kvæmdastjóri sem fór með stjórn-
mála- og öryggismál hjá Samein-
uðu þjóðunum, neitaði að verða við
fyrirmælum frá Moskvu og snúa
heim. Einn embættismaður Sam-
einuðu þjóðanna komst svo að orði,
að „ég hefði trúað hverjum öðrum >
Sovétmanni sem var til þessa. En
aldrei hefði ég grunað Schev-
chenko. Ég er varla farinn að trúa
því ennþá, að hann sé hlaupinn úr
liðinu!“
Lögmaður Schevchenkos, Ernest
Gross, heldur því raunar fram, að
hann hafi ekki hlaupizt úr liði;
hann kæri sig bara ekki um að
snúa aftur til Sovétríkjanna, og sé
ástæðan ágreiningur við Sovét-
stjórnina.
SCIIEVCHENKOi Drembilátur.
framagjarn og bráður.
Schevchenko hefur starfað hjá
Sameinuðu þjóðunum í allmörg ár.
Hann kom upphaflega fulltrúi í
sovézku fastanefndinni en hlaut
skjótan' frama og árið 1973 var
hann orðinn hæst settur Sovét-
manna hjá S.Þ.
Schevchenko mun ekki hafa
verið sérlega vel liðinn í hópi
samstarfsmanna sinna. Þeir segja
hann hafa verið drembiiátan,
ákaflega framgjarnan og skap-
bráðan með afbrigðum. Hann var
hreykinn af frama sínum, og
stærði sig oft af því, að enginn
annar Sovétmaður, hvorki fyrr né
síðar, hefði orðið sendiherra jafn-
ungur og hánn. Hann hafði og oft
við orð, að hann yrði ekki lengi hjá
Sameinuðu þjóðunum, — sín biði
mikil upphefð, „afar þýðingarmik-
ið starf“ heima fyrir.
Það er hefð, að Sovétmaður er
jafnan skipaður í stöðu þá, sem
Schevchenko gegndi hjá S.Þ. Er
aðildarríkjum úthlutað stöðum í
stofnuninni, og þau tilnefna síðan
menn í þær. Sovétstjórnin til-
nefndi Schevchenko, og hann brást
ekki trausti hennar. „Það var
útilokað, að Vesturlandamaður
hlyti frama í deild Schevchenkos,“
sagði mér embættismaður sem
þekkti þar til. „Hann var harðlínu-
maður,“ sagði fulltrúi frá Evrópu-
ríki einu. „Einu sinni skarst í odda
með okkur og hótaði hann mér því
þá, að við fengjum enga fyrir-
greiðslu í deild hans ef við létum
ekki undan. Ég svaraði honum af
Framhald á bls. 31
hefði vitað af því með nokkurra
vikna fyrirvara, að Þjóðverjar
væru í þann veginn að ráðast inn
i Danmörku. „Við höfðum haldið
uppi njósn um flotadeildir og
liðssafnað Þjóðverja við Eystra-
salt,“ sagði hann. „Og við vissum,
að þeir voru að búast til þess að
ráðast inn í Noreg til að geta
'komið í veg fyrir árásir Breta á
siglingaleiðunum úti af Narvik.
Okkur var líka ljóst, að Þjóð-
verjár þyrftu helzt aö tryggja sér
greiða leið um Danmörku ef þeir
ætluðu að hernema Noreg og halda
honum. Við sögðum ríkisstjórninni
að okkur þætti tvennt koma til
greina: Þjóðverjar létu okkbr
alveg í friði, eða þeir hernæmu
landið allt og færu ekki aftur. Þó
væri líka rétt hugsanlegt, að þeir
hernæmu einungis siglingaleiðir,
járnbrautir, helztu hafnarbæi og
flotastöðvar til þess að tryggja sér
greiða birgðaflutningaleið til
Noregs, en leyfðu ókkúr annars að
halda landin."
Það er svo kunnara en frá þurfi
að segja, að þýzki herinn réðst inn
í Danmörku snemmá um morgun-
inn 9. apríl og hérriam landið allt
á fáum tímum. Fáeinir, dreifðir
herflokkár urðu til varnar á
landamærunum, en að öðru leyti
mættu Þjóðverjar engri fyrir-
stöðu. Mörch flotaforingi segir, að
mjög lítið fé hafi verið veitt til
varnamála í Danmörku áratuginn
fyrir stríð og því hafi varnirnar
verið svo veikar sem reyndist.
Hefði það verið vita-þýðingarlaust
að danski herinn gripi til varna
þegar Þjóðverjar komu; hann hafi
alls ekki verið til þess búinn, og
hefði hann goldið mikið afhroð til
einskis.
Það kemur á daginn í riti
Sjöquists, að Bretum lék mjög
hugur á því að vita, að Danir
stæðu heilshugar með þeim í
stríðinu, og hefði danska ríkis-
stjórnin getað fært þeim heim
sanninn um það með því að veita
Þjóðverjum „hæfilegt“ viðnám. En
stjórnin var fastráðin í því, að
ekkert viðnám skyldi veitt. Kristj-
án konungur 10. gaf um það skipun
snemma um innrásarmorguninn,
að allir danskir hermenn legðu
niður vopn þegar í stað og lýsti
yfir því, að öllum væri skylt að
fara að lögum og reglu eftir sem
áður.
Danska andspyrnuhreyfingin
var svo allt að þremur árum að
sannfæra bandamenn um það, að
Danir væru í raun og veru á þeirra
bandi en ekki Þjóðverja.
- JENS HOLSOE
Þetta gerðist líka ....
Banamenn óskast
Foringi svonefndra Varnarsamtaka Gyðinga á vesturströnd
Bandaríkjanna hefur að sögn yfirvalda tekið upp á því í hræði sinni
að leggja fé til höfuðs meðlimum í nasistaflokknum bandaríska og
heitið hverjum þeim manni fjárfúlgu sem annaðhvort drepi eða meiði
félagsbundinn nasista. Irv Rubin heitir Gyðingurinn og er þrjátíju
og tveggja ára og hefur nú verið ákærður fyrir tiltækið. Vitnaleiðslur
í málinu hefjast núna í vikunni. en Rubin var sleppt úr haldi gegn
tryggingu þegar honum hafði verið birt ákæruskjalið. Hann neitar
sakargiftum.
Slæm vitneskja
Kanadísk rannsókn hefur leitt í
Ijós að nákvæmt eftirlit með
heilsufari vinnandi manna getur
verið tvíeggjað þótt undarlegt sé.
Þegar blóðþrýstingur starfsmann-
anna í ónafngreindu stáliðjuveri
var mældur, kom á daginn að hann
var of hár hjá 150 þeirra, þótt þeir
hefðu ekki hugmynd um það.
Rannsóknin sýndi á hinn bóginn
líka að eftir að þetta varð ljóst
þrefölduðust veikindadagar við-
komandi manna miðað við fyrra
ár. Tekjur þeirra rýrnuðu fyrir fyrirtækið varð fyrir umtalsverðu
bragðið verulega auk þess sem framleiðslutapi.
Allah hjálpi mérl
Blaðamenn og stjórnmálamenn í Kuwait komust í mikið uppnám
nú fyrir skemmstu þegar þeir uppgötvuðu að breska fyrir tækið
Marks & Spencer hafði tekið upp á því að láta sauma lappa með
áletruninnii „Það er enginn guð nema Allah“ á nærfatnað sem það
hafði á boðstólum sínum. Áhrifamenn í Kuwait bollalögðu jafnvel að
leggja viðskiptabann á fyrirtækið sem greip til þessarar brellu til þess
að örva viðskiptin við þær þúsundir Múhameðstrúarmanna sem nú
leggja leið sína til London. Eitt af málgögnum stjórnvalda þar syðra
nefndi það sem dæmi um siðleysi bresku kaupsýslumannanna að
fyrrgreindum meðmælum með Allah hefði meira að segja verið komið
á framfæri á ótindum nærbuxum — og það á alversta stað.
Dollaraprinsinn
Henry Kissinger lepur ekki
beinlínis dauðann úr skel ef marka
má William Shawcross sem skrif-
ar um hann í New Statesman.
Shawcross kemst svo að orði að
utanríkisráðherrann fyrrverandi
sé „eins og maðurinn með milljón
punda ávísunina — hann þarf
naumast ekkert að leggja út
sjálfur, svo áfjáðir eru menn í
þann heiður að fá að umgangast
hann“. — Kissinger fékk yfir
tveggja milljón dollara fyrirfram-
greiðslu vegna endurminninga
sinna og hirðir um milljón dali á
ári sem lausbeislaður „ráðunautur" hjá NBC-sjónvarpsstöðinni. Þá
leggur Georgetown háskóli honum til ókeypis skrifstofu í Washington
og greiðir honum að auki 35,000 dollara árslaun fyrir að starfa við
skólann í orði kveðnu. í New York ræður Kissinger svo yfir annarri
forláta skrifstofu sem auðjöfur að nafni Robert S. Anderson leggur
honum til ásamt með starfsliði sem fæst einkanlega við gagnasöfnun
ýmiskonar. Loks er þess að geta að hann tekur 10,000 dollara fyrir
ómakið þegar hann ávarpar samkomur kaupsýslumanna, að Cliase
Manhattan bankinn borgar honum drjúgan skilding fyrir að fá að flagga
með nafni hans á bréfhausum sínum og að verðbréfafyrirtæki hefur
hann raunar líka á launum fyrir samskonar greiðasemi. Shawcross lýkur
upptalningunni með því að tíunda nokkur nafntoguð ráð og nefndir sem
Kissinger kallinn á líka aðild að.
Sitt lítið af hverju
Ceausescu, forseti Rúmeníu.
kvað hafa tekið því með mestu ró,
en allt um það tókst hljómsveit-
inni að fagna honum með vitlaus-
um þjóðsöng þegar Carter tók á
móti honum í Ilvíta húsinu þann
12. þessa mánaðar... Samkvæmt
heimildum Sjálfsvarnarnefndar-
innar pólsku sem svo er nefnd,
brugðu yfirvöld hart og skjótt við
þegar skáldið og andófsmaðurinn
Jacek Bierezin fann tvo hljóð-
nema í loftræstingarstokk í íbúð
sinni. Þau handtóku skáldið...
Brezkur félagsskapur hefur varið
sem svarar 30 milljónum ís-
lenzkra króna til þess að koma á
fót „ævintýramiðstöð“ fyrir fatl-
aða í hinu annálaða „vatnahér
aði“ Englands. Þarna er aðstaða
til útreiðartúra sundiðkunar.
siglinga og fjallgöngu...