Morgunblaðið - 09.05.1978, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. MAÍ 1978
21
Ásgeir Bjarnason, forseti sameinaðs þings:
„Sameinaðir stöndum vér
en sundraðir föllum vér”
Sérstakar kvedjur til Jóhanns Hafsteins og Magnúsar
Kjartanssonar, sem fjarverandi vóru þinglausnir
EFTIR að hafa flutt yfirlit um störf 99. löggjafarþings
þjóðarinnar, sem rakið er í frétt hér á þingsíðu Mbl., flutti
forseti sameinaðs þings, Ásgeir Bjarnason, sem nú lætur
af þingmennsku eftir 28 þingár, eftirfarandi þinglausna-
ræðu.
Fleiri mál en
oftast áður
Yfirlit þetta ber það mér, að mál
þau, sem lögð hafa verið fyrir
Alþingi, eru fleiri en oftast áður.
Allflest hafa þau komið til umræðu,
en mörg stjórnarfrumvörp hafa
verið lögð fram til kynningar og eru
þar með komin á umræðustig. Þessi
háttur á kynningu mála er gamal-
þekktur á Alþingi og hefur oft leitt
til þess að lagasetning hefur orðið
haldbetri en annars, þar sem ýmsir
þeir sem til þeirra mála þekkja
kynna sér þau og gefa vissar
ábendingar.
Á þingi þessu hafa verið samþykkt
lög um margvísleg málefni, m.a. lög
um þjóðleikhús, hlutafélög, vá-
tryggingarstarfsemi, búnaðar-
menntun, heilbrigðisþjónustu, al-
mannatryggingar, Rannsóknarlög-
reglu, verðlag, samkeppnishömlur og
viðskiptahætti og' iðnaðarlög með
meiru.
Þá hafa verið samþykkt ný skatta-
lög, sem hafa hlotið langan og góðan
undirbúning og auk þess verið mikið
rædd hér í þingsölum á undanförn-
um árum.
Ég hef áður sagt það og endurtek
það, að skattheimtan og framkvæmd
hennar er hyrningarsteinn vel-
ferðarþjóðfélags og það varðar alla
þegna landsins hvernig þar til tekst.
Sameiginlegar þarfir þjóðarinnar
eru miklar og rúmum helmingi
ríkisútgjalda er með ýmsu móti
varið til þess að bæta lífskjör þeirra
sem erfiðara eiga.
Stofnun lýðveldis og
útfærsia fiskveiðilögsögu
Efnahagsmálin hafa tekið mikinn
tíma á þessu þingi, oft komið til
umræðu í sambandi við önnur mál
utan dagskrár og ekki síst í sam-
bandi við lagasetningu þar að
lútandi. Ein mesta höfuðnauðsyn til
þess að geta búið í haginn fyrir
framtíðina er að draga úr verðbólgu,
skapa meira jafnvægi í efnahgas-
málum, auka sparifé og búa sem
mest á flestum sviðum að því sem
innlent er og á þann hátt að spara
gjaldeyri og draga úr erlendum
lántökum. — íslenska þjóðin býr við
góð lífskjör á flestum sviðum.
Atvinna hefur verið mikil og fram-
farir stórstígar á undanförnum
árum og áratugum. Sex áratugir eru
senn liðnir síðan íslendingar öðluð-
ust sjálfstæði og segja má, að hver
sigurinn á fætur öðrum hafi unnist
síðan, ég minni á í því sambandi
stofnun lýðveldis 1944 og útfærslu
fiskveiðilögsögu íslands í áföngum á
aldarfjórðungi úr 3 mílum í 200
mílur. í kjölfar þessa hefur þjóðlífið
breyst. Óskir hafa ræst og vonir
Síðasti þingdagurinn;
Merk löggjöf á
mörgum svidum
Ný stjórnarskrárnefnd
Tillaga um íslenzka stafsetningu (z)
kom ekki til atkvæða
Tólf frumvörp hlutu samþykki sem lög frá Alþingi á síðasta
starfsdegi Alþingis, sl. laugardag.
• 1) Ný skattaliig (um tekju- og eignaskatt).
• 2) Lög um heilbrigðisþjónustu.
• 3) Lög um br. á almannatryggingalögum.
• 4) Lög um hcyrnleysingjaskóla.
• 5) Iðnaðarlög.
• 6) Lög um Iðntæknistofnun íslands.
• 7) Lög um jöfnunargjald (m.a. til stuðnings iðnþróun).
• 8) Bann við fjárhagsiegum stuðningi við ísl. stjórnmálaflokka
(m.br. sem fjallað verður um á þings. Mbl).
• 9) Lög um br. á tollskrá.
• 10 og 11) Lög til brcytinga á umferðaiögum, v. akstursíþróttir
o.fl.
• 12) Sala eyðijarðarinnar Kollsvíkur í Rauðasandshrcppi.
Eftirtaldar þingsályktanir voru og samþykktar sl. Iaugardag>
• 1) Tillaga Guðmundar H. Garðarssonar o.fl. um atvinnumögu-
leika ungs fólks.
• 2) Tillaga þingmanna Reykncsinga um varnir gegn ágangi
sjávar við sunnanverðan Faxaflóa.
• 3) Tillaga Odds ólafssonar um atvinnulega og félagslega aðstöðu
byggðarlaga í nágrenni Keflavfkurflugvallar.
• 4) Tillaga Steingríms Hermannssonar o.fl. um uppbyggingu
strandferðarþjónustu.
•5) Og sfðast en ekki sfzt tillaga formanna fimm stjórnmálaflokka
um nýja ncfndarskipan til að gera tillögur um breytingar á
stjórnarskrá o.fl.
Tveimur tillögum til þingsályktunar var vfsað til rfkisstjórnarinn-
ar. Tillögu Ingibergs J. Hannessonar og Friðjóns Þórarinssonar um
iðnað á Vcsturlandi og tillögu Stefáns Jónssonar og Ragnars
Arnalds um rannsókn á djúprækjumiðum fyrir Norðurlandi.
Þá vakti sérstaka athygli að tillaga Sverris Hcrmannssonar (S),
Gylfa Þ. Gíslasonar (A), Gunnlaugs Finnssonar (F), Steingríms
Ilermannssonar (F), Jónasar Árnasonar (Abl), Þórarins Þórarins-
sonar (F), Helga F. Seljans (Abl), Lárusar Jónssonar (S), Jóns Á.
Héðinssonar (A), Pálma Jónssonar (S) og Ellerts B. Schram (S) um
fslenzka stafsetningu ailsherjarnefndar s.þ. hafði mælt að
samþykkt yrði, varð ekki útrædd og kom ekki til atkvæða.
orðið að veruleika. Fátæktin, sem
flestir bjuggu við áður fyrr, smækk-
aði ekki íslensku þjóðina, en hvatti
hana til drengskapar og dáða. Þessa
er vert að minnast um leið og ég
minni á það, að ekki er minni vandi
að gæta fengins fjár en afla og þess
skulum við einnig minnast og hafa
í huga, að sameinaðir stöndum vér
og sundraðir föllum vér.
Húsakynni og
starfsaðstaða
Þá vil ég geta þess, að á borð
þingmanna hefur verið lögð bók sem
ber nafnið Alþingi — það er um
húsakost Alþingis og væntanlegar
byggingar yfir alþingi í framtíðinni.
Um leið og ég þakka húsameistara
ríkisins og starfsmönnum hans fyrir
mikilvæg störf í þágu þessa, þá vona
ég að störf þeirra auðveldi alþingis-
mönnum að átta sig á því, hvernig
best og hagkvæmast verður að haga
framkvæmdum um byggingar yfir
þingheim í framtíðinni.
Ég vil líka geta þess, að alþingis-
mannatalið, sem nær til ársloka
1975, er komið í prentun og verður
vonandi tilbúið í næsta mánuði.
Ástæða væri fyrir mig að gefa
nánari skýrslu um ýmislegt sem
snertir Alþingi, en ég læt þetta
nægja.
Tíu þingmenn
láta af störfum
Störfum Alþingis á þessu 99.
starfsári frá endurreisn Alþingis er
að Ijúka og þetta er síðasta þing
þessa kjörtímabils. Þess vegna veit
maður ekki hverjir eiga afturkvæmt
Ásgeir Bjarnason
hingað á þingbekki að kosningum
loknum. Þó er það vitað, að eftir-
taldir alþingismenn og fyrrverandi
ráðherrar verða ekki í kjöri við þær
alþingiskosningar, sem í hönd fara:
1. Ingólfu Jónsson, sem átt hefur
sæti á Alþingi í 36 ár og verið
ráherra í nær 15 ár.
2. Gylfi Þ. Gíslason, sem átt hefur
sæti á Alþingi í 32 ár og verið
samfleytt ráðherra í 15 ár.
3. Jóhann Hafstein, sem átt hefur
Framhald á bls. 31
Nýju skattalögin samþykkt
Staðgreiðslufrumvarpið bíður haustþings
Meðal frumvarpa, sem samþykkt
vóru á síðasta starfsdegi þingsins,
var frv. að nýjum skattalögum, er
vakið hefur verulega athygli. Mesta
athygli mun vekja ákvæði hinna
nýju laga um sérsköttun hjóna, sem
kemur í staðinn fyrir svokallaða
helmingaskiptareglu í fyrra frv.
Annar veigamikill þáttur eru ákvæði
um frádráttarreglur. Frádráttar-
reglum gildandi skattalaga er að
mestu haldið en hins vegar er
framteljendum gefinn sá valkostur,
ef kemur þeim betur, að draga 10%
af heildartekjum í stað núg.
frádráttarliða. Þetta. Þetta er
nýjung, sem jafnar skattalega
aðstöðu þeirra, er mikið skulda og
hafa háan vaxtafrádrátt annars
vegar og hinna, er lítið skulda. Meðal
annarra nýjunga má nefna hærri
barnabætur með börnum undir
skólaskyldualdri, barnabætur til
einstæðra foreldra verða 40% hærri
en til annarra og að tekjur barna má
skattleggja sérstaklega. Enn má
nefna nýjar fyrningarreglur
atvinnurekstrar, sem stuðla eiga að
eiginfjármyndun í fyrirtækjum, og
ákvæði um skattlagningu sölu-
hagnaðar. Að því er eignaskatt
varðar hækka skattfrelsismörk
verulega en á móti hækkar endurmat
eigna, þ.e. eignarskattstofn. — Lög
þessi koma ekki til framkvæmda nú,
heldur taka þau gildi varðandi
tekjur ársins 1979. Formaður þing-
flokks Alþýðubandalagsins flutti
frávísunartillögu á hina nýju skatta-
löggjöf í efri deild Alþingis, sem var
felld með miklum meirihluta.
F'rumvarpið um staðgreiðslu
skatta fékk ekki fullnaðarafgreiðslu,
og bíður væntarilega afgreiðslu
komandi haustþings. Skv. frv. átti
staðgreiðslan að ná til 15 mismun-
andi gjalda, þ. á m. tekjuskatts,
útsvars, launaskatts, aðstöðugjalds,
landsútsvara, orlofsfjár og skyldu-
sparnaðar.
Dömkirkjan og Alþingishúsið.
Þinglausnir 99. löggjafarþings:
Samþykkt 108 lög
og 15 þingsályktanir
8 rádherraskýrslur - 310 mál til meðferðar
niwnci
Þinglausnir fóru fram kl. 5 síðdeg-
is sl. laugardag, eftir að fundir höfðu
staðið frá því kl. 2 miðdegis daginn
áður til kl. rúmlega fjögur aðfarar-
nótt laugardags — og síðan aftur
nær stanzlaust frá kl. 10 árdegis á
laugardag unz þinglausnir fóru
fram. Ásgeir Bjarnason, forseti
sameinaðs þings, sem nú lætur af
þingmennsku eftir 28 þingár, gaf
yfirlit um störf 99. löggjafarþings
þjóðarinnar og þakkaði þingmönnum
og starfsliði Alþingis mikil og vel
unnin störf. Ragnar Arnalds (Abl)
þakkaði forseta réttláta fundar-
stjórn og hlýhug og velvilja í garð
þingmanna.
Þingdeildir héldu og síðustu fundi
sína sl. laugardag. Forsetar
þingdeilda Ragnhildur Helgadóttir
(neðri deild) og Þorvaldur Garðar
Kristjánsson (efri deild) þökkuðu
þingdeildarmönnum störf og sam-
veru á liðnum vetri. Karvcl Pálma-
son (SFV) og Eggert G. Þorsteins-
son (A), sem nú lætur af þing-
mennsku eftir 22 þingár, þökkuðu
forsetum röggsama og góða fundar-
stjórn.
99. löggjafarþing þjóðarinnar stóð
yfir frá 10. október til 21. desember
1977 og frá 23. janúar ti! 6. maí 1978
— alls 177 daga. Þingfundir vóru 103
í neðri deild, 105 í efri deild, 77 í
sameinuðu þingi — eða alls 285
þingfundir.
115 stjórnarfrumvörp vóru lögð
fram: 47 í neðri deild, 65 í efri deild
og 3 í sameinuðu þingi. 76 þing-
mannafrumvörp vóru lögð fram: 55
í neðri deild og 23 í efri deild.
Samtals vóru því 191 frv. lögð fram.
Þar af vóru afgreidd sem lög frá
Alþingi 93 stjórnarfrumvörp og 15
þingmannafrv. — eða samtals 108
lög. Eitt þingmannsfrv. var fellt,
annað afgreitt með rökstuddri dag-
skrá, 53 þingmannafrv. urðu ekki
útrædd og 22 stjórnarfrumvörp.
71 tillaga til þingsályktunar var
lögð fram: 65 í sameinuðu þingi, 4 í
neðri deild og 2 í efri deild. Þar af
vóru 15 afgreiddar sem ályktanir
Alþingis, 3 vísað til ríkisstjórnar, 3
afgreiddar með rökstuddri dagskrá
og 50 urðu ekki útræddar. 96
fyrirspurnir vóru lagðar fram. Vóru
þær allar ræddar utan 13.
Alls komu 310 mál til meðferðar
þingsins. Skýrslur ráðherra vóru 8
samtals. Tala prentaðra þingskjala
er 966.