Morgunblaðið - 09.05.1978, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9..MAÍ 1978
27
V oniim að í slendíngar hætti
hvalveiðum næstu 10 árin
„VID erum komnir hingað til aö
fara Þess á leit við islendinga og
Þá í fyrsta lagi islenzk stjórnvöld,
að Þau hætti hvalveiðum næstu
10 árin, Þar sem við teljum
hvalastofnana í mikilli hættu. Ef
ekki verður orðið viö beiðni
okkar, mun skip samtakanna,
Rainbow Warrior, veröa sent á
mið íslenzku hvalbátanna í sumar
til að koma í veg fyrir veiðar
Þeirra og er skipið Þá væntanlegt
í byrjun júní,“ sögöu tveir fulltrú-
ar Greenpeace, Þeir Alan Thorn-
ton frá Kanada og Remi Parment-
er frá Frakklandi, á fundi með
íslenzkum blaðamönnum í gær,
en eins og kunnugt er hafa
Greenpeace-samtökin í Evrópu
ásett sér að koma í veg fyrir
hvalveiði íslendinga.
Greenpeace-samtökin voru
stofnuð fyrir átta árum og upphaf-
lega til að mótmæla kjarnorkutil-
raunum stórþjóðanna, en síöan
hefur starfssvið þeirra breytzt í þá
veru að friða hin ýmsu dýr
heimsins. Greenpeace hefur mikið
reynt að koma í veg fyrir hvalveið-
ar Rússa, Japana og Ástrala á
Kyrrahafi. í fyrra voru samtökin
með tvö skip á þessum slóðum,
sem höfðu það hlutverk að sigla í
skotlínu hvalbátanna. Sögöu þeir
Thornton og Parmenter að árang-
urinn þá hefði verið mjög góður.
Ennfremur hafa samtökin beitt sér
fyrir að seladrápi verði hætt og að
sæljón verði algjörlega friöuð á
Norðvesturströnd Bandaríkjanna.
— Okkar álit er að íslendingar
eigi aö hætta hvalveiöum næstu 10
árin og er það í samræmi við
yfirlýsta samþykkt Sameinuðu
þjóöanna, því aö fjölmargir hvala-
stofnar eru í mjög mikilli hættu.
AlÞjóðahvalveiöiráöið
tekur ekki tillit til
vísindamanna
Við höldum því fram og vitum að
Alþjóðahvalveiðiráðið hefur ekkert
tillit tekið til álits vísindamanna um
sókn í hvalastofnana, heldur tekur
eingöngu mið af hvalveiðiiðnaðin-
um.
Það hefur sýnt sig aö útreikning-
ur í sambandi við fiskgengd hefur
ekki alltaf staöist og má í því
sambandi benda á hvernig þorsk-
Alan Thornton t.v. og Remi
Parmenter á fundi með
blaðamönnum í gær
Skip Greenpeace er nú statt í
Skotlandi en heldur brátt til níu
borga í Evrópu, par sem baráttan
gegn hvaladrápi á íslandsmiðum
veröur kynnt. Að kynnisferðinni
lokinni heldur skipið áleiöis til
íslands.
og síldarstofninn hefur farið við
ísland.
Alþjóöahvalveiöiráöiö hefur ekki
minnstu hugmynd um fjölda hvala
í heiminum.
Langreyöarkvótinn bygg-
ist ekki á vísindalegum
niöurstööum
Langreyðarkvóti íslendinga
byggist ekki á neinum vísindaleg-
um athugunum og því er mikil
hætta á að langreyði fækki veru-
lega kringum ísland á næstu árum.
Þá getur hin mikla loðnuveiði í
Norður-Atlantshafi haft mikil áhrif
á langreyðarstofninn, þar sem
þessi hvaltegund lifir mikið á
loönu. Og það er staðreynd,
samanber veiði íslendinga í fyrra,
aö langreyöi fer fækkandi sögöu
þeir Thornton og Parmenter.
Þeir félagar sögöu að loðnuveiði
í N-Atlantshafi hefði verið 342%
meiri á sl. ári en árið 1971. Þessi
veiði gæti verið mjög hættuleg.
Þar sem loðnan væri mikilvægur
hlekkur í lífskeöju langreyðarinnar,
gæti þessi veiði haft ófyrirsjáan-
legar afleiöingar. Þegar fulltrúar
Greenpeace voru spurðir að því
hvort þeir vildu aðeins koma í veg
fyrir veiði á langreyði, sögöu þeir,
að svo væri ekki. „Við viljum
stöðva allar hvalveiðar."
Veiddu 144 dýr í fyrra í
stað 304
Þeir sögöust hins vegar vilja
benda á, að árið 1976 hefði
Alþjóðahvalveiðiráðið ákveöiö sér-
stakan kvóta handa íslendingum
vegna veiði á langreyði. Mættu
íslendingar veiða 1534 dýr á þessu
tímabili, og mest 304 dýr á ári.
Síöastliöiö ár heföu íslendingar
aöeins veitt 144 langreyöar, sem
sýndi betur en flest annað í hve
mikilli hættu langreyðarstofninn
væri. „Hvalveiðar við ísland eru
ekki byggöar á neinum vtsindaleg-
um niðurstöðum," sögöu þeir
félagar, og bættu við: „Við vonum
að íslenzk stjórnvöld banni hval-
veiðar næstu árin og taki forystu
í þessum efnum í heiminum. Það
eru aðeins um 200 manns, sem
hafa atvinnu af hvalveiðum á
íslandi þann tíma sem vertíðin
stendur og útflutningurinn er
aðeins um 1% af heildarútflutningi
landsmanna.“
Þeir Thornton og Parmenter
sögöu, að nú þyrfti heimurinn ekki
lengur á þeim afurðum aö halda,
sem hvalir gæfu af sér, önnur efni
væru komin í staðinn. Þeir sögöu
ennfremur, að þegar árið 1949
hefði verið varað við drápi á
steypireiði vegna ofveiði, en þessi
hvalategund hefði ekki verið friöuð
fyrr en 1960.
Fóru ekki fcam á fund
með sjávarútvegsráðherra
Þá voru þeir spuröir að því hvort
þeir hefðu farið fram á fund meö
sjávarútvegsráðherra eða forráða-
mönnum Hafrannsóknastofnunar-
innar. Kváðu þeir svo ekki vera, en
sögðust vera tilbúnir til að ræða
við þessa aðila hvenær sem væri.
Thornton og Parmenter sögöu,
að Greenpeace hefði fest kaup á
gömlu rannsóknaskipi í Skotlandi,
sem hefði fengið nafnið Rainbow
Warrior. Búið væri að setja upp
áætlun fyrir mótmælaferð skipsins
í sumar. í áhöfn yrðu 22 menn, þar
á meðal margir sjómenn. Skip-
stjóri yrði að líkindum sami maður
og var skipstjóri á skipinu sem
sigldi inn á hættusvæöi Frakka í
S-Kyrrahafi þegar þeir voru með
kjarnorkutilraunir þar fyrir tveimur
árum. Þessa dagana er Rainbow
Warrior í Skotlandi, þar sem skipið
er m.a. notað til að mótmæla
tilraunum með kjarnorkuvopn.
Málefnið kynnt á níu
stöðum í Evrópu
Hinn 12. maí fer skipiö frá
Skotlandi og fer þá í ferð til ýmissa
Evrópuborga, þar sem blaða-
mannafundir verða haldnir um
borð í skipinu og verður komið við
í eftirtöldum borgum: London,
Calais, Rotterdam, Amsterdam,
Harlingen, Hamborg, Árósum,
Bergen og Þórshöfn í Færeyjum.
Þaðan verður síöan haldiö áleiðis
til íslands, hinn 31. maí.
„Við ráðgerðum að koma við í
Reykjavík hinn 3. júní, en höfum
hætt við það, þar sem við getum
átt þaö á hættu aö skipið verði
kyrrsett í Reykjavík. Síðan er gert
ráð fyrir að Rainbow Warrior verði
komið á mið íslenzku hvalbátanna
hinn 5. júní og verði við störf í 6
vikur."
Greenpeace-menn sögðu, að
um borð í Rainbow Warrior yrðu
hafðir litlir gúmmíbátar sem siglt
yrði á fyrir hvalbátana í skotlínu
þeirra. Sams konar aðferð hefði
verið notuð við mótmælastörfin á
Kyrrahafi og gefist vel. Það hefði
komið fyrir einu sinni, að skotiö
hefði verið yfir höfuð þeirra, en
ekkert slys hefði hlotizt af. Þeir
kvikmynduðu öll sín störf, og mynd
af þessum atburði hefði verið sýnd
víða um heim og orðið þeirra
málstaö til góðs.
Kostnaðurinn rösklega 23
millj. kr.
Aðspurðir sögðu Parmenter og
Framhald á bls. 29.
„Barátta Greenpeace hád á röngum
forsendum og er ekki réttlætanleg”
— segir Jón Jónsson forstjóri
Hafrannsóknastofnunarinnar
i,
Jón Jónsson forstjóri Hafrannsóknastofnunarinnar t.v. og Þórður
Ásgeirsson skrifstofustjóri sjávarútvegsráðuneytisins á blaðamanna-
fundinum í gær. Ljósm. Mbl.: RAX.
BARÁTTA Þessara samtaka er
háð á alröngum forsendum og er
ekki réttlætanleg," sagði Jón
Jónsson, forstjóri Hafrannsókna-
stofnunarinnar, á blaðamanna-
fundi, sem hann hélt með Þóröi
Ásgeirssyni skrifstofustjóra sjáv-
arútvegsráöuneytisins og vara-
formanni AIÞjóðahvalveiöiráðsins
í gær vegna fyrirhugaðra mót-
mælaaögeröa Greenpeace-sam-
takanna á miðum hvalveiöibát-
anna í sumar.
Þeir Jón og Þórður sögöu að
Greenpeace-menn héldu því fram,
aö Alþjóöahvalveiöiráöiö stjórnaöi
ekki hvalveiöum í N-Atlantshafi.
Þaö væri reginfirra, því að það
stjórnaði öllum hvaiveiöum heims.
Þá sögöu þeir að það væri ein
aöalröksemdafærsla Greenpeace
vegna fyrirhugaðra aögeröa að
íslendingar heföu aöeins veitt 144
langreyöar á s.l. ári í stað þess að
mega veiða allt að 304. Stað-
reyndin væri sú, aö hvalveiðarnar
hefðu byrjað mjög seint vegna
verkfalls, en ávallt veiddist mest af
langreyði á vorin. Ennfremur hefði
tíðin verið ákaflega slæm í fyrra,
oft brælur og þoka ríkjandi á
miðunum.
Áherzla lögöá sandreyði
Þá hefði í fyrsta sinn í fyrra verið
kvóti á veiði sandreyðar og
íslendingum þá heimilaö aö veiöa
132 dýr. Hvalveiðiskipstjórarnir
hefðu lagt sig nokkuö fram viö aö
ná í sandreyöi, þar sem þeir vildu
sýna að auöveldlega væri hægt aö
ná þessum kvóta, sem og tókst.
Hins vegar væri’ misjafnt frá ári til
árs hve nærri islandi sandreyðurin
kæmi.
Langreyöur lifir á
átu — ekki loönu
„Þá halda Greenpeace menn því
fram að aöalfæðutegund langreyö-
ar sé loöna, og stofninn því í hættu
vegna mikillar loðnuveiði, sem
takmarki fæðuöflun hvalsins. Þetta
er líka meginfirra. Langreyður lifir
svo til eingöngu á Ijósátu og
rauöátu, að vísu hefur langreyður
sést einu sinni bylta sér í loðnu-
torfu, og það er því algjörlega
ógrundvallað aö halda því fram, aö
loönuveiöarnar hafi áhrif á þennan
hvalastofn,“ sagði Jón.
Það kom fram hjá Jóni og Þóröi
aö þaö heföi tekið langan tíma, aö
fá Alþjóöahvalveiöiráöið til aö
viöurkenna rök vísindamanna, en
nú væri svo komiö aö Alþjóða-
hvalveiöiráöiö færi í einu og öllu
eftir tilmælum vísidamanna. „Þeiö
er líka algjörlega órökstutt að
ekkert sé vitað um stofnstærðir
hvala. Og þær formúlur sem
vísindamenn vinna nú eftir, eru
allar hvölunum í hag.“
5 af 18 pjóðum
stunda hvalveiðar
„Um þessar mundir stunda fimm
þjóðir af 18 sem eru í Alþjóðahval-
veiðiráöinu hvalveiðar, en þaö eru
íslendingar, Rússar, Japanir, Ástr-
alir og S-Afríkumenn. Auk þessara
þjóöa veiða Spánverjar og Portú-
galir búrhval á Atlantshafi og
Kóreumenn lítils háttar á Kyrra-
hafi.
Heimilt er aö veiöa 625 búrhveli
á N-Atlantshafi á ári, og hefur sú
tala ekki verið fyllt. Þeir búrhvalir
sem íslendingar veiða eru allt
tarfar, sem hafa orðiö viðskila við
sína hjörð og er því í lagi að drepa
þá alla. „Búrhvalurinn er fjölkvæn-
isdýr og þeir tarfar sem lenda út
úr hjöröunum fara ávallt á flakk og
hafa engin áhrif á viökomu stofns-
ins,“ sagði Jón.
Eftirlitsmenn fylgjast
með veiðinni
Þeir Þórður og Jón sögðu
ennfremur, að mjög strangt eftirlit
væri nú með hvalveiðum. Um borð
í verksmiðjuskipum Rússa og
Framhald á bis. 29.