Morgunblaðið - 22.07.1978, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. JULI 1978
11
Þorvarður Elíasson:
Mátturinn
og dýrðin
kvæmdir við tvö ný barnaheimili
í Breiðholtshverfum, þ.e. við Iðu-
fell og Arnarbakka, auk skóladag-
heimilis við Völvufell. Fyrrnefndu
stofnanirnar eiga að hýsa bæði
dagheimili og leikskóla. I kosn-
ingabaráttunni var mjög á því
hamrað, að flýta yrði byggingum
slíkra stofnana og á sérstökum
fundi, sem Framfarafélag Breið-
holts efndi til í hverfinu með
frambjóðendum allra flokka sagði
Sigurjón Pétursson: „Hinn gífur-
legi skortur á dagvistunarstofnun-
um brennur heitast á íbúum
Breiðholtshverfanna." Hér verður
því erfitt að skera, ef standa á við
stóru orðin.
Ein stórframkvmd í skólamál-
um er ekki farin í gang. Það er
Seljaskóli í Breiðholti II. í þá
framkvæmd eru ætlaðar 100
milljónir króna á árinu. Þá eru í
gangi framkvæmdir við Hlíða-
skóla, Hvassaleitisskóla og Hóla-
brekkuskóla auk sundlaugar við
Fjölbrautaskólann í Breiðholti.
Allt eru þetta framkvæmdir, sem
borgarfulltrúar hins nýja meiri-
hluta hafa gagnrýnt að væru of
seint á ferðinni. Fróðlegt verður
því að sjá, hvort þarna verður
skorið.
Langlegudeild Borgarspítalans,
svonefnd B-álma verður einkum
ætluð öldruðu fólki. í ár skyldi
ráðist í að steypa kjallara og þrjár
til fjórar hæðir. „Það er alls ekki
gert nóg fyrir aldraða fólkið í
borginni," sagði Björgvin
Guðmundsson í sjónvarpsumræð-
unum daginn fyrir kosningar í vor.
Kannski verður skorið þarna?
I gatnagerðaráætlun ársins er
fyrirhugað að malbika hluta af
Artúnshöfðasvæðinu. Ómalbikað-
ar götur í þessu íbúðarhverfi háfa
verið gagnrýnisefni á fyrrverandi
meirihluta. Þegar skýrslan um
atvinnumál í Reykjavík var kynnt
fyrir um ári síðan héldu borgar-
fulltrúar Framsóknarflokksins því
fram, að þetta hverfi væri gott
dæmi um það, hvernig sjálfstæðis-
menn hefðu búið að iðnaðinum í
borghini og væri ein ástæðan fyrir
brottflutningi iðnaðarfyrirtækja
úr borginni. Skyldi eiga að hætta
við malbikun i þessu hvefi?
Hér hafa verið nefnd dæmi úr
nokkrum málaflokkum, þar sem
hinn nýi meirihluti er að hugsa um
að skera. Borgarbúar hlýddu á stór
orð þeirra fyrir kosningar og nú
bíða menn spenntir eftir því, hvað
verður skorið.
Á að leyfa fólki að sóa gjaldeyri
þjóðarinnar svona? Nei, það er
ekki hægt að láta hvern sem er
valsa um með peningana, rétt eins
og íslenzk króna sé gjaldgeng
mynt. Enda er það ekki leyft.
Til þess höfum við gjaldeyris-
nefnd að hafa vit fyrir fólki sem
getur ekki séð sjálft hvað því er
fyrir beztu. Til þess höfum við
þrautþjálfað hæfustu menn til að
starfa í gjaldeyrisbönkunum, að
geta af fullkomnu réttlæti deilt út
þeim litla gjaldeyri sem þjóðin
aflar, eftir reglum sem vitrir
stjórnmálamenn hafa séð af inn-
sæi sínu að óhjákvæmilegar eru, ef
allt skipulag þjóðlífsins á ekki að
skiptast með óskipulegum hætti.
Hjón komin yfir sextugsaldur-
inn fengu skyndilega löngun til að
fara til Júgóslavíu. Algjörlega
áhugalaust um stjórnmál, höfðu
ekki gert annað allt sitt líf en
vinna fyrir íslenzkum peningum
til þess að geta séð fyrir sér og
sínum. Voru hvorki að fara á
ráðstefnu til umræðna um alvar-
leg málefni né heldur að efla
alheimsviðskiptin eða menningar-
tengsl við Austrið.
Þrátt fyrir að aðeins 4 ár væru
liðin frá síðstu utanlandsferð,
höfðu gömlu hjónin látið glepjast
af auglýsingum ferðaskrifstof-
anna. Einkum höfðu þau látið
freistast af gylliboðum um heilsu-
rækt, nudd, leirböð og annað slíkt,
sem fólk með vöðvabólgu og
bakveiki einhvérra hluta vegna
heldur að sé eftirsóknarvert.
Leiðin lá á ferðaskrifstofu ríka
karlsins. Að vísu er hart að vera
notaður til auðgunar af svoleiðis
viðskiptafurstum, en hvað á efna-
lítið fólk að gera þegar þessir
menn beita jafn slóttugum aðferð-
um og að bjóða lægstu verðin.
Þetta má 1 leystist þó farsællega
þegar í ljós kom að sá ríki hafði
ekki upp á neitt að bjóða. Allt
uppselt. Það var svo sem eftir
öðru. Bara léttir af því að geta
snúið sér til ferðaskrifstofu sem
rekin er á félagslegum grundvelli.
Þó verðið væri að vísu nokkru
hærra, þá mátti þó alltaf treysta
því að þar græddi enginn á manni.
Keypt var fyrsta flokks, ferð og
notið góðrar þjónustu starfsfólks-
ins, sem meira að segja var svo
elskulegt að benda hjónunum á að
leyfilegur gjaldeyrisskammtur, kr.
45.000 fyrir manninn, myndi ekki
nægja til kaupa á erlendri heilsu-
rækt, ef þau ætluðu auk þess að
halda áfram að vera til. Aðeins
Sigurgeir Sigurðsson, bæjarst jóri:
Abyrgð eða
ábyrgðarleysi
Á að efna loforð?
Eru kjósendur að grínast með atkvæði
sínu?
Er Sjálfstæðisflokkurinn „góði hirðirinn44?
Er það ábyrgðarleysi að láta „renna af“
þjóðinni?
Loíorð
Oft er sagt að loforð séu til þess
eins að svíkja og lög til aö brjóta.
Ef enginn lofaði neinu væri engan
hægt að svíkja og væru engin lög
til gæti enginn brotið þau.
Þessir öfgar eru dregnir hér
fram til þess að vekja athygli á því
þófi, sem nú á sér stað í sambandi
við m.vndun starfhæfrar stjórnar.
Alþýðuflokkur og Alþýðubanda-
lag lofuðu háttvirtum kjósendum
gjörbreyttri stefnu í efnahagsmál-
um og töldu vandann auðle.vstan
með þeim leiðum sem þeir töldu
sig kunna. Stjórnarflokkarnir voru
tvístígandi, settu lög og breyttu,
þannig að þeirra boðskapur var
klaufalega fram settur, enda
afleiðingarnar eftir því.
Kjósendur völdu „breiða veg-
inn“, kusu „loforðin“, höfnuðu
„þrönga veginum“, sem að þessu
sinni, sem svo oft áður, þýddi
tímabundna afneitun og stillingu í
kröfugerð.
Er þetta þá tómt Rrín?
Eru þá kjósendur farnir að taka
kosningar til Alþingis sem hvert
annað „skaup" (sjónvarpsorð).
Skipta staðreyndir engu máli
lengur? Eru frasar og glamuryrði
það sem koma skal? Ef svo er,
eigum við sjálfstæðismenn að
tileinka okkur þessa tiýju tækni
eða reyna enn á ný að koma
þjóðmálaumræðunni á það stig, að
frambjóðendur verði að standa
ábyrgir orða sinna að loknum
kosningum hverju sinni?
Oneitanlega hlýtur sú hugsun að
sækja að, hvort núverandi flokks-
formenn, Geir og Ólafur, ættu ekki
að reyna að endurheimta vinsæld-
ir sínar með því t.d. að vera
fréttaþulir í sjónvarpi næsta áriö
og vera þannig fyrstir til að flytja
landsmönnum allar góðu fréttirn-
ar af afrekum sigurvegaranna.
Ekki þarf að efa að það myndi
færa þeim glatað fylgi til baka.
Varaformennirnir ættu að láta sér
nægja að kynna landsmönnum
veðrið strax að fréttalestri lokn-
um.
„Ilinn góði hirðir“
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
gjarnan tekið að sér hlutverk
„góða hirðisins" eftir undanfar-
andi vinstri áföll og reynt að koma
skipulagi á rekstur búsins. Þetta
hefur verið vanþakklátt verkefni
Varaformennirnir læsu veðrið sem breytist frá degi til dags.
og oft endað með fylgistapi (1971
og nú 1978) enda hafa þessir
vinstri „túrar“ orðið þjóðinni dýrir
og jafnvel það dýrir að ógerlegt
hefur reynst að bæta allt það tjón
sem hlotist hefur.
Forysta Sjálfstæðisflokksins
hefur ef svo má að orði komast,
sóst eftir þessu hlutverki og hefur
eins og presturinn jafnan, verið
beðin að tilkynna þjóðinni slæmu
fréttirnar.
Slík þjóðarsamviska getur, þó
virðingarverð sé, reynst stjórn-
málaflokki banvæn.
Nú segja einhverjir, er þá ekki
betra að falla en lifa í blekkingu?
Vafalaust, en ólíkt óskynsamlegra.
Timburmenn
Það er tími til kominn að við
förum að læra að taka „timbur-
mönnum" tilverunnar. Þessir
sífelldu afréttarar duga skammt
og virka á þjóðina eins og
drykkjumanninn — fresta
vandanum til morguns.
Þess vegna spyr ég eins og
ntargir fleiri sjálfstæðismenn, er
það ábyrgð eða ábyrgðarleysi að
taka þátt í þessum leik? Er ekki
ábyrgara að láta „renna rækilega
af þjóðinni", þannig að allir sent
kornnir eru til nokkurs þroska sjái
og finni hvar við erunt stödd.
Þegar þessi grein er skrifuð,
standa yfir viðræður urn ntyndun
vinstri stjórnar með þátttöku
Frantsóknar.
Svo virðist. sent þjóðin vilji
reyna ennþá eina vinstri stjórn.
Samkvæmt venju verður boðið
til veislu að göntlum vinstri siö.
Sú veisla verður skantmvinn.
Sjálfsta>ðisfólk, höfnurn þessu
veisluboði — búum okkur undir
næsta þátt — kosningar að vori.
þyrfti læknisvottorð og þá skyldi
ferðaskrifstofan sjá um málið.
Ekki stóð á læknisvottorðinu,
konan óvinnufær, en maðurinn
með verulega skerta starfsgetu.
Við hverju búast menn líka, sem
þræla í akkorði í byggingarvinnu
allt sitt líf.
Brosandi starfskraftur á félags-
legum grundvelli réttir fram
farseðilinn og útfylltar gjaldeyris-
umsóknir. Þar er sótt um leyfi
fyrir kr. 45.000 aukalega fyrir
hvort hjónanna úr sameiginlegum
gjaldeyrissjóðum þjóðarinnar, til
þess að kaupa fyrir erlenda heilsu,
sem enginn veit svo hvernig muni
duga. Það var svo sem ekki við
öðru að búast en þessi ágæta
stúlka smitaðist af sölugræðgi
ríka karlsins.
Daginn áður en fljúga á utan,
eru hjónin mætt í afgreiðslu
gjaldeyrisbanka þjóðarinnar, en
vonir standa til að nefndin ljúki
störfum kl. 3 þann dag og þá megi
sækja nokkra Denara i þjóðarsjóð-
inn. Beðið er í afgreiðslu bankans
eftir sendiboöa, sem koma á.
Klukkan verður 3.Svo virðist
sem sendiboðinn muni þurfa að
bera mikil fyrirmæli í þetta sinn,
því enn hefur honum ekki unnist
tími til að koma.
Klukkan verður hálf fjögur.
Dyravörður þjóðbankans gengur
frarn að útidyrum og læsir þeim.án
þess að sendiboðanum hafi áður
verið hleypt inn. Hjónin taka nú
að ókyrrast all mjög, þar sem þau
halda að slíkur sendiboði þurfi
opnar dyr til að ganga inn um.
Starfskraftur bankans er þvi
spurður hvort nokkrar líkur séu á
að þau, gömul hjón, megi fara í
leirbað. Er fundurinn ekki búinn?
Allir viðstaddir konur og börn,
gamlir menn og farlagma eru
fullvissaðir um að fundinum sé í
þann mund að ljúka.
Þjóðbankinn er áreiðanleg
stofnun, enda kom sendiboðinn
stuttu seinna og voru allir af-
greiddir með þeim hætti sem
hverjum, og einum í heildinni var
fyrir bestu, en ekki hlaupið eftir
stundarduttlungum einstaklinga
sem kunna ekki fótum sínum
forráð í lífsgæðakapphlaupi og
auglýsingaflóði gróðafíkninnar.
Nefndarmenn starfa í umboði
ráðherra. Sterki maðurinn í
nefndinni sá auðvitað strax að
30.000 krónur væri alveg rétt
upphæð fvrir þetta fólk til að láta
nudda sig fyrir. Hvort hjónanna
losnaði þannig við að evða 15
þúsun krónum í tóma vitleysu og
þjóðin sparaði upphæö sem nægja
myndi til tveggja daga dvalar á
góðu ráðstefnuhóteli. Það var ekki
nema sanngjarnt að þjóðbankinn
reiknaði sér 4238 króna þóknun
auk gengismunar fyrir veitta
handleiðslu í þessu máli. Eitthvað
hlýtur það að kosta að þjálfa
trausta menn til slíkra ábyrgðar-
starfa, og búa svo að þeirn að starf
þeirra megi verða öllum lands-
mönnum til mestrar blessunar.
En það er eins og sumir læri
aldrei gott að meta. Til hvers
heldur fólk að verkalýðsfélögin
væru' að berjast fyrir hærri
uppmælingartöxtum, ef svo a»tti
að leyfa því að eyða kaupi sínu í
hvað sem er.
Þannig var dóttirin bæði ein-
þykk og heimtufrek. Ekki nóg með
að hún hafnaði alfarið leiðsögn
æðstu embættismanna þjóðarinn-
ar og væri reiðubúin til þess að
brjóta bæði guðs og manna lög ef
Kramhald á hls. 21