Morgunblaðið - 22.07.1978, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. JÚLÍ 1978
19
Lenn
pilin
Sjálfstæöisflokksins eftir kosn-
ingarnar hafi veriö veik og
flokkurinn heföi því staöiö höllum
fæti í viöræðum viö tvo sósíalíska
flokka. Þess vegna voru vinstri
viðræðurnar sjálfstæöismönnum
einnig kærkomnar aö því leyti, aö
fari þær út um þúfur, þá veröi
ekki mynduð meirihlutastjórn án
Sjálfstæðisflokksins og staöa
hans verður því mun sterkari í
annarri umferö en hinni fyrstu.
Sjálfstæöismenn reikna meö því,
aö verði ekkert af vinstri stjórn-
inni muni Benedikt Gröndal
ganga á fund forseta og skila af
sér en forsetinn muni þá snúa sér
til Geirs Hallgrímssonar, þar sem
það er vilji forseta aö meirihluta-
stjórn veröi mynduð. Benda
sjálfstæðismenn á, aö Lúövík sé
búinn aö útiloka Sjálfstæöisflokk-
inn og hann eigi þannig engan
möguleika á því aö mynda
Matthías
Bjarnason
meirihlutastjórn, ef vinstri viö-
ræöurnar bera ekki árangur.
• Er nýsköpunar-
stjórn lausn?
Þegar rætt er um hugsanlega
þátttöku Sjálfstæöisflokks í ríkis-
stjórn er greinilegt aö svonefnt
„nýsköpunarstjórnarmynstur",
þaö er samstjórn Alþýðuflokks,
Alþýöubandalags og Sjálfstæöis-
flokks á enn mestan hljómgrunn
meðal almennra flokksmanna,
sérstaklega þó úti á landi, sem
telja aö ekki veröi fundin önnur
stjórn heppilegri til að ráöast
gegn þeim gífurlega vanda sem
viö er aö etja í efnahagsmálum.
í þingflokknum eru menn hins
vegar svartsýnni á slíka stjórn.
„Nýsköpunarstjórn yrði veikari en
viðreisnarstjórn vegna þess aö
nú ræður háskólaliöiö feröinni hjá
kommum en ekki gömlu komm-
arnir og verkalýöskommarnir,"
sagöi einn af þingmönnum
flokksins. „Hins vegar má álíta aö
nýsköpunarstjórn sé veraklýðs-
kommum geðfelldari en vinstri
stjórn — aö minnsta kosti sýnir
reynslan aö Alþýðubandalaginu
hefur ekki í vinstri stjórnum tekizt
aö hemja verkalýðsmenn sína til
stjórnarstuönings. En þaö er aö
mörgu leyti ólíklegt aö viö
næöum til verkalýöskommanna
meö nýsköpunarstjórn vegna
ofríkis menntakommanna. Ný-
sköpunarstjórnin yröi þannig veik
vegna átaka í Alþýöubandalaginu
alveg eins og í vinstri stjórn. Ég
held því, að Sjálfstæðisflokkurinn
eigi aö iáta Alþýðubandalagiö
vera.“
• Minnihluta-
stjórn
Alpýöuflokks
varhugaverð
Þessi þingmaöur kvaöst raunar
aldrei hafa séö í spilunum annaö
en viöreisnarstjórn en taldi full-
víst að kratar myndu aldrei fást
til slíks samstarfs. Sú skoöun er
mjög almenn meöal sjálfstæöis-
manna og er þaö í samræmi viö
viöbrögö Alþýðuflokksmanna.
Ekki viröist „Stefaníumynstriö“
eiga mikinn hljómgrunn meöal
sjálfstæöismanna — samstjórn
Sjálfstæðisflokks, Alþýðuflokks
og Framsóknar, og því síöur
endurnýjaö samstarf Framsókn-
ar- og Sjálfstæöisflokksins. Til
eru raddir um aö Sjálfstæöis-
flokkurinn og Alþýöubandalag
eigi aö mynda saman stjórn, og
hafa þær heyrzt bæöi úr helzta
flokksfélaginu í Reykjavík og utan
af landi. „Þaö sýnir sig aö ekki er
hægt aö stjórna þessu landi ef
annar hvor flokkurinn er utan
stjórnar, vegna þess aö þetta eru
áhrifamestu flokkarnir meöal
aöila vinnumarkaðarins og þess-
um eilífa skæruhernaöi linnir ekki
nema báöir flokkarnir séu í
stjórn," sagöi miðstjórnarmaður
af Austurlandi.
Almennum flokksmönnum þykir
mörgum hverjum koma til greina,
að Sjálfstæöisflokkurinn veiti
minnihlutastjórn Alþýöuflokksins
Matthías Á.
Mathiesen
hlutleysi, en þaö þykir mönnum í
þingflokki Sjálfstæöismanna á
hinn bóginn varhugavert.
„Reynslan af Emilíu sýnir aö slík
stjórn myndi hressa Alþýðuflokk-
inn og viö getum varla stuölaö
beint aö því fyrir næstu kosning-
ar,“ sagöi einn af þingmönnun-
um. Annar sagöi hins vegar, aö
alþingismenn yröu aö reyna hvaö
sem væri fremur en aö fá
utanþingsstjórn og síöasti kost-
urinn til aö koma í veg fyrir hana
yröi aö vera þjóöstjórn.
• Hver eru
ráöherraefni?
Ýmsar vangaveltur eru uppi manna
á meðal um ráöherraefni Sjálf-
stæðisflokksins. Einn af þing-
mönnunum, sem rætt var viö,
taldi þó aö heföu núverandi
ráöherrar flokksins áhuga á aö
gegna störfum áfram, teldi hann
enga meinbugi á því með neinn
þeirra. Ljóst er þó að ráöherra-
stólarnir í núverandi ríkisstjórn
hafa aðeins oröiö einum hinna
fjögurra Sjálfstæðisráðherra til
framdráttar en það er Matthías
Bjarnason. Þaö er samdóma álit
allra þeirra sjálfstæðismanna,
sem rætt var viö, aö Matthías hafi
haldiö mjög vel á spöðunum en
hann hafi þó farið meö einn
erfiöasta málaflokkinn í núver-
andi stjórn, sjávarútvegsmálin.
Matthíasi er einkum hælt fyrir
einbeitni, dirfsku og pólitísk
hugrekki. „Fyrir fjórum árum var
þaö mjög útbreidd skoöun, að
enginn pólitikus væri hæfur til
þess aö gegna embætti sjávarút-
vegsráðherra nema Lúövík
Jósefsson. Matthíasi hefur tekizt
mæta vel aö afsanna þessa
kenningu og það er held ég
almenn skoðun langt út fyrir raöir
sjálfstæðismanna,“ sagöi einn af
framámönnum í sjávarútvegsmál-
um á Vestfjöröum í viötali.
Sjálfstæöismenn þeir sem náöist til
voru einnig sammála um aö Geir
Hallgrímsson hlyti aö taka sæti í
ríkisstjórn sem Sjálfstæöisflokk-
urinn ætti aöild aö, en Geir er af
flokksmönnum talinn hafa veriö
of sveigjanlegur og hafa gengiö
of-langt í aö bera sáttarorö á milli
stríöandi afla sem forsætisráö-
herra í núverandi ríkisstjórn.
Raddir hafa veriö uppi um aö bæöi
Gunnar Thoroddsen og Matthías
Á. Mathiesen ættu aö hvíla sig í
næstu ríkisstjórn, en báðir þessir
menn gjalda þar fyrir aö hafa
fariö meö stjórn erfiðra mála-
flokka. Ekki er þó gott aö átta sig
á hversu almenn þessi skoöun er
og báðir eiga þeir Gunnar og
Matthías dygga stuðningsmenn
og málsvara innan flokksins.
Af nýjum ráöherraefnum sjálfstæö-
ismanna er einkum rætt um
Ragnhildi Helgadóttur þessa
stundina, en hún er greinilega í
miklum metum hjá almennum
flokksmönnum, jafnt í Reykjavík
og úti á landi. Meðal landsbyggö-
armanna er áhugi fyrir því aö
koma aö fulltrúa dreifbýlis í
ríkisstjórn og t.d. hefur bæöi
verið rætt um Pálma Jónsson
sem líklegan landbúnaðarráð-
herra og Eyjólf Konráö Jónsson
Ragnhiidur
Helgadóttir
sem landbúnaöar- og samgöngu-
ráöherra vegna nýstárlegra hug-
mynda hans á báöum þessum
sviðum. Þá er greinilegt aö bæöi
Ólafur G. Einarsson og Lárus
Jónsson þykja mjög frambæri-
legir menn í ráöherrastóla — aö
minnsta kosti frá sjónarhóli hins
almenna flokksmanns.
• Þéttbýli gegn
dreifbýli?
Hins vegar er Ijóst aö Albert
Guömundsson verður trauöla
ráöherra eins og málin standa nú.
Gífurleg andstaöa er gegn Albert
meöal landsbyggöarmanna, jafnt
innan þingflokksins og meöal
almennra flokksmanna, og þar
sem fulltrúar dreifbýlisins eru í
meirihluta í þingflokknum veröur
ekki séö aö þeir muni nokkru
sinni fallast á hann sem ráðherra-
efni. Albert hefur fengiö orö á sig
fyrir að stefna þéttbýlinu gegn
dreifbýlinu, og innan þingflokks-
ins viröist hann núoröiö róa að
miklu leyti einn á báti, enda þótt
hann teldist í eina tíö til þeirra er
hölluðust aö Gunnari Thorodd-
sen í þingflokknum.
Meöal yngri sjálfstæöismanna í
Reykjavík eru þó raddir uppi um
aö Albert sé mál er veröi aö leysa
og þaö veröi bezt aö því staöiö
meö því aö fá honum ráöherra-
embætti til aö sjá hvernig hann
stendur sig. „Ef hann spjarar sig
þá er hann auövitað kominn í þá
aöstööu aö framhjá honum verö-
Framhald á bls. 20
Nýia kraftblökkin frá Þrym um borð í Ilelgu 2.
Ljósm. Mbl.. Ól.K.M.
Þrymur hefur fram-
leiðslu á stórum
kraftblökkum
— Er með 25 tonna togkraft
VÉLSMIÐJAN brymur í Reykja-
vík hefur nú hafið framleiðslu á
mjög öfluKum kraftblökkum fyr-
ir nótaflotann og er þegar búið að
ganga frá fyrstu blökkinni um
borð í Helgu 2. RE. íslenzka
kraftblökkin er með 25 tonna
togkraft, en öflugustu blakkirn-
ar. sem hafa verið í notkun fram
til þessa, eru með 16 tonna
togkraft. Þá er hægt að halla
blökkinni á fleiri hliðar en áður
hefur þekkzt, sem gerir það að
verkum að léttara er að ná
nótinni réttri inn.
Starfsmenn Þryms hafa lengi
unnið við viðgerð og viðhald á
kraftblökkum. Árið 1968 gerði
Þrymur samning við umboðsmann
Rapp-blakkarinnar um að fyrir-
tækið sæi um niðursetningu,
viðgerðarþjónustu og varahluta-
sölu í blökkina, en Rapp-blökkin
hefur verið mest notuð á Islandi til
þessa. Er skemmst frá því að segja
að Þrymur hefur annazt viðgerð-
ar- og varahlutaþjónustu fyrir
allar tegundir af kraftblökkum á
seinni árum. Oft hafa komið
þannig tilvik, að varahlutir hafa
ekki verið til og þá hafa Þryms-
menn smíðað þau stykki, sem
vantað hefur, ef frá eru taldir
stjórnventlar og vökvamótorar.
Álhliðar og gúmmífóðrirnar eru
keyptar frá innlendum aðilum. Þá
hefur fyrirtækið gert ýmsar breyt-
ingar á þeim kraftblökkum sem
hér eru í notkun í samráði við
skipstjórnarmenn og eru dæmi um
að slíkar breytingar hafi verið
teknar upp af erlendu verk-
smiðjunum.
Þegar síldveiðar í reknet hófust
hér við land var mikill skortur á
hentugum kraftblökkum og varð
það til þess að Þrymur hóf
framleiðslu á minni gerð kraft-
blakka. Árið 1976 voru framleidd-
ar sex kraftblakkir og nú hafa
verið seldar tuttugi slíkar.
Á undanförnum árum hefur
þróunin orðið sú, að loðnunæturn-
ar hafa stækkað mjög. Þannig eru
stærstu næturnar 50 faðma djúpar
og 200 faðmar að ummáli. Þessi
þróun hefur kallað á öflugri
kraftblakkir, því kraftmikil blökk
ræður miklu um afkastagetu
sipanna. Vegna þessarar þróunar
og fyrirspurna frá útvegsmönnum
var hafin framleiðsla á 25 tonna
kraftblökkinni. Blökkin er hönnuð
eftir ábendingum og ráðleggingum
margra beztu aflamanna landsins,
svo sem Eggerts Gíslasonar og
Ármanns Friðrikssonar. Verðið á
nýju kraftblökkinni er hagstæðara
en á innfluttum blökkum þrátt
fyrir tæknilega yfirbuðri þeirra
innlendu.
Starfsmenn Þryms eru nú
40—45, en aðaleigendur fyrirtæk-
isins eru Björn Gíslason og Jón
Bergsson.
Búnaðarbanki Íslands opnar í byrjun næsta mánaðar nýja afgreiðslu
á Selfossi og verður afgreiðslan eins konar útibú frá útibúi
Búnaðarbankans í Ilveragerði. Afgreiðslan verður í sama húsi og
Selfoss apótek og liggur við aðalgötuna.