Morgunblaðið - 14.11.1978, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 14.11.1978, Blaðsíða 10
10 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 14. NÓVEMBER 1978 b I eldtraustri hirslu Handritastofnunar. Gudn> Kolbeinsson, Ólafur Halldórsson og Ken Melsted viröa fyrir sér gömul handrit. Ljósm.: Kristján. Síðan fluttu þau í Vopnafjör® bjuggu á Felli (1762) og síðar Norðurskálanesi (1771), á Ytr Nípi 1773 og víst síðast í Brei mýr>- . . oi Jakob var skemmtimaður skáldmæltur, nafntogaður sknf® ^ og skrifaði mikið sögur. Þeg hann dó, var þetta kveðið. Nú er Jakob fallinn frá. frf við raunir harðar. skrifari og skáld var si. skemmtun Vopnafjarðar. Hann hefur dáið fyrir 3. 7. l^’ þá eru erfingjar hans á Brei® mýri. Var hann alla stund efn* lítill, en vinsæll og velkominn a staðar“. Handritiö berst til Vesturheims. . Handrit þetta eða eftirriW ’ bók Jakobs, berst til VesturhehJ^ með langömmu Kens Melsted. B hét Ingibjörg Jónatansdóttir, f® í Þingeyjarsýslu árið 1832. B giftist Halldóri Grímssyni og f nafnið Grimsson, eftir að ha kom vestur um haf. Halldór til Gömul íslenzk handrit leynast víða: Kominn heim með200ára handriter langamma Imns títti árið 1878, en Ingibjörg fluttist Minnesota árið 1881, þaðan Norður-Dakota árið 1884, ása ^ þremur börnum sínum. Þau konj til St. Thomas í Norður-Dako . með járnbrautarlest og bjuHífö., Garðar, frá 1884 til 1904. Árið flutti Ingibjörg til Seattle. Washingtonfylki, í til ríkjunum, þar sem hún bjo ársins 1922. Þaðan flutt* j Ingibjörg svo árið 1922, Wynyard, Sask. í Kanada, en P lést hún árið 1928 og er jarðse þar. Auk Þe88 sem Islendingar eru smám saman heimta aftur hin fornu handrit frá kóngsins Kaupinhafn, pá kemur paö ffyrir að Handrita- stofnuninni berast verömæt skjöl og handrit annarsstaöar aö. Enn viröast handrit og eftir- ritanir vera í eigu einstaklinga, bæöi hér heima og erlendis. Stofnun Árna Magnússonar barst nú í vikunni í hendur handrit, skrifaö á árunum 1765 til 1766, af Jakobi Sigurössyni, en textinn er aö vísu einnig til í öörum handritum. Hér er um aö ræöa uppskrifanir Jakobs á eldri bókum, en bók sína kallar hann „Fræöi fornmanna, samanskrifuö af Sæmundi presti Sigfússyni hinum fróöa“. Bók pessi, sem kom hingaö til lands fyrr í vikunni, hefur veriö geymd í Kanada í um paö bil hundraö ár. Eigandi hennar, Ken Melsted, er hér á landi um pessar mundir og kom hann meö bókina meö sér. Blaöamaöur Morgunblaösins hitti Melsted aö máli í gær og fór meö honum í Handritastofnunina, par sem fræöimenn eru pegar farnir aö kanna bók pá er hann kom meö. Þeir Ólafur Halldórsson og Guðni Kolbeinsson sögðu, að þegar væri ljóst, að myndskreytingar bókarinnar væru það athyglis- verðasta i henni. Myndirnar eru einnig eftir Jakob og er hann einn örfárra manna er fékkst við slíka myndskreytingu hér á landi á átjándu öld. Myndirnar eru sumar hverjar listilega gerðar, málaðar fallegum litum. Eru myndirnar allar tengdar efninu, en bókin skiptist í nokkra kafla. Fyrsti hluti bókarinnar hefur að geyma Eddukvæði, úr Sæmundar- eddu. Meðal efnis í þessum hluta er Sólarljóð. Ólafur Halldórsson sagði, að mikið væri til af pappírshandritum af þessum kvæðum. Þá er í bókinni uppskrift af útgáfu Resens af Snorra-Eddu. Sú bók kom út í Kaupmannahöfn árið 1665. Enn má nefna að í bókinni er að finna eins konar almanak, eða „calendarium", þetta hefur Jakob skrifað upp eftir bók Þórðar biskups Þorlákssonar, sem gefin var út á Hólum árið 1671. Er hér að ræða eins konar tíma- A t \§ ■ x*' ^ ^ Æ < iMa«; & 2 r t' 'rrr*S A á m 'it * y i*' um talsfræði, frekar en dagatal. Opna úr handrit- inu. Önnur sýnir hvar Þór dreg- ur Mið- garösorm að borði, og reiðir hamarinn Mjölni til höggs. Jötunínn Hymir hímir í skutnum. Á hinni myndinni sést hvar Heimdall- ur blæs I horn sitt, Gjallar- horn. Enn má nefna að í bókinni eru fjögur ágrip af reikningskúnst. Nefnir bókarritari það í þessari röð; tillagstalan, afdráttartalan, margfjölgandi talan og loks skipta- eða sundurgreinanditalan. Þá eru í bókinni kaflar um rúnir, birt er sýnishorn af nokkrum tegundum stafrófa og einnig er þar að finna útleggingar Björns Jónssonar á Skarðsá á Vöiuspá. oi Vinsæll og velkominn alls staöar. En hver var hann þessi maður, er lagði það á sig fyrir meira en tvö hundruð árum að skrifa upp allan þennan fróðleik? — Eftir- farandi upplýsingar er að finna í bókinni „Ættir Austfirðinga": „Jakob Sigurðsson var fyrst í Breiðdal og kvæntist í Heydölum 1749, Ingveldi, dóttur Sigurðar Jónssonar og Guðlaugar á Þorgrímsstöðum í Breiðdal. Jakob er fæddur um 1727, en Ingveldur um 1721. Börn þeirra Ingibjar&- Halldórs voru sem fyrr segir P sj Jóhanna, er giftist t, Melsted, Karl Hallgrímur, og ur Kristínu Sigurpálsdóttur,^ Páll, en hann var ókvæntur tíð. ea Ekki verður annað Ingibjörg hafi lifað viðbur ^ lífi eftir að hún fluttist ves haf. Með henni barst út a pú það er afkomandi hennar he 0ý, komiö með heim til íslands ^ og hefur það því varðvei 3 afkomendum hennar alltorni^ dags. Ekki er vitað r í handritið barst til IngiWa e5» upphafi, en líklega hefur j^ob’ maður hennar verið ský*9 sf- Sigurðssyni eða einhverj komenda hans, og handrit' ig komist inn í fjölskyldun Ahugivaknar á handritinu t„ii Ken Melsted sagði í Morgunblaðið, að lengi v ot verið farið með handrit'

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.