Morgunblaðið - 23.11.1978, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. NÓVEMBER 1978
19
Grikkir fallast
á fangaskipti
Aþenu, 22. nóvember. AP.
GRIKKIR og Tyrkir hafa samþykkt að skiptast á föngum sem þeir
hafa haft í haldi vegna nokkurra nýlegra atburða á landamærum
þjóðanna sem eru báðar í NATO þótt þær eldi saman grátt silfur að
sögn talsmanns grísku stjórnarinnar í dag.
Talsmaðurinn sagði að Georg
Rallis utanríkisráðherra hefði lagt
til að staðfestur yrði eins fljótt og
auðið væri samningur frá 1971 til
þess að unnt yrði að ákvarða
greinilega landamæralínuna með-
fram Evros-ánni sem breytir
stundum um farveg þannig að það
veldur stundum misskilningi á
landamærunum.
Fangaskiptin og leiðréttingarn-
ar á landamærunum eru taldar
bezta leiðin til þess draga úr
spennunni í sambúð þjóðanna.
Nokkrir fundir háttsettra em-
bættismanna þjóðanna eru ráð-
gerðir og Rallis mun líka ræða
málið við tyrkneska utanríkisráð-
herrann, Gunduz Okcun í sam-
bandi við fund Evrópuráðsins í
Strassborg í þessari viku.
Grikkir dæmdu sex tyrkneska
fiskimenn í 15 mánaða fangelsi
hvern þegar þeir höfðu siglt
ólöglega inn í gríska höfn. Tyrkir
dæmdu þrjá gríska bændur í eins
mánaðar fangelsi hvern og héldu
því fram að þeir hefðu farið í
óleyfi inn á tyrkneskt yfirráða-
svæði. Báðir atburðirnir gerðust í
síðasta mánuði.
Talsmaðurinn sagði að fanga-
skiptin færu fram eins fljótt og
mögulegt væri.
Þetta gerdist
23. nóv
1975 — Schlesingar landvarna-
ráðherra rekinn.
1974 — Ford og Brezhnev
ræðast við í Vladivostok.
1972 — Umsátursástaind í Bóii-
víu vegna samsæris um bylt-
ingu.
1971 — Kínverjar fá fastafull-
trúa f Öryggisráðinu.
1961 — Rússar halda banda-
rískri herflutningalest í 15 tíma
á landamærum Austur- og
Vestur-Þýzkalands.
1954 — Kínverjar tilkynna að
11 bandarískir flugmenn úr
Kóreu-stríðinu hafi verið
dæmdir fyrir njósnir.
1943 — Bandaríkjamenn sigra
Japani í orrustunni um Tarawa.
1940 — Rúmenar ganga í
Öxulbandaiagið.
1891 — Fonseca, fyrsta forseta
Brazilíu, steypt í uppreisn sjó-
hersins.
1890 — Luxemborg aðskilin frá
Hoilandi. __________________
1531 — Kappel-friðurinn bind-
ur enda á annað borgarastríðið í
Sviss.
1499 — Warbeck, kröfuhafi
ensku krúnunnar, líflátinn.
Afmæli dagsinsi Otto mikli,
þýzkur keisari (912—973) —
John Wallis, enskur stærðfræð-
' ingur (1616—1703) — Manuel de
Faila, spænskt tdnskáld
(1876-1946).
Innlenti Togarinn „Sviði“ ferst
með 25 mönnum 1941 — D. Árni
Magnússon óreiða 1250 — Próf.
Guðmundur Magnússon 1924.
Orð dagsinsi Það er betra að
ræða mikilvægt mál án þess að
leysa það en að leysa það án þess
að ræða það. — Ónefndur.
Joe Jones, stofnandi sértrúarflokksins People's Temple, í miðstöð
sinni í frumskógum Guyana.
Tveir sértrúarmenn
handteknir í Guyana
Georgetown, Guyana, 22. nóv. AP.
FYRRVERANDI sjónvarpsfréttamaður frá Stockton. Kaliforníu,
Michael Prokes, og fyrrverandi landgönguliði, Tim Carter frá Garden
City, Idaho, hafa verið handteknir í Guyana í sambandi við morðin á
þingmanninum Leo Ryan frá Kaliforníu, þremur fréttamönnum og
einum öðrum á afskekktum flugvelli nálægt frumskógarfylgsni
sértrúarflokksins Peoples Temple.
Prokes og Carter eru báðir úr
sértrúarflokknum og þriðji sértrú-
armaðurinn, Larry Layton, hefur
verið í haldi siðan á sunnudag. Að
minnsta kosti 105 manns úr
sértrúarflokknum fyrirfóru sér
eftir flugvallarárásina, þar á
meðal leiðtogi hans, séra Jim
Jones.
Embættismenn í Guyana hafa
enga ákæru birt gegn Prokes sem
á fósturson í nýlendu sértrúar-
flokksins, né Carter sem á tvö
systkini i Jonestown. Prokes var
fréttamaður sjónvarpsstöðvar í
Sacramento í Stockton í tvö ár en
hætti þegar hann hafði viðtal við
Jones og gekk í sértrúarflokkinn
1972. Kunningi hans sagði að hann
virtist hafa heillast af Jones.
Fóstursonur hans þriggja ára sem
var í Jonestown-nýlendunni fannst
látin þar.
Skyldmenni Prokes hafa ekki
hitt hann í tvö ár en töluðu við
hann fyrir um það bil mánuði og
ætluðu í heimsókn til Guyana.
Faðir Carters lýsir honum þannig
að hann hafi verið mjög venjuleg-
ur.
Stjórn Guyana segir að séra
Jones hafi haft mjög góð meðmæli
frá ýmsum kunnum bandarískum
stjórnmálamönnum en sumir
þeirra segjast ekki hafa staðið i
sambandi við hann. Stjórnin birti
nokkur þessi meðmæli, en einn
stjórnmálamannanna, Jems Bing-
ham þingmaður frá New York,
telur að sín meðmæli hafi verið
tilbúningur.
Stjórnin gaf í skyn að meðmælin
hefðu haft áhrif í þá átt að
sértrúarflokknum var leyft að
setjast að í Guyana. Á lista
stjórnarinnar eru meðal annars
nöfn eiginkonu Carters forseta,
Rosalynn, Walter Mondales vara-
forseta og Hubert heitins
Humphreys öldungadeildarmanns.
Hvíta húsið hefur birt bréf frá frú
Carter til Jones, sem tók eitt sinn
mikinn þátt í stjórnmálum i
Kaliforníu.
castro sleppir 3.000 úr haldi bls. 14
gústa
Ný stjórn
í Portúgal
Lissabon. 22. nóvember. Reuter.
RÁÐHERRAR hinnar nýju
stjórnar lagaprófessorsins
Carlos Mota Pinto í Portú-
gal unnu embættiseiða í
dag og Antonio Ramahlho
Eanes forseti sagði að
stjórnin gæti búið í haginn
fyrir myndun styrkrar
meirihlutastjórnar. Að öðr-
um kosti yrði nýja stjórnin
að undirbúa nýjar kosning-
ar ef hún yrði felld á þingi.
Eanes sagði að þessi tíunda
ríkisstjórn frá byltingunni
1974 stæði andspænis mesta
vanda sem hið unga lýðræði í
Portúgal hefði átt við að glíma
og hvatti til dugnaðar og hæfni
til að mæta alvarlegum efna-
hagslegum og félagslegum
vanda Portúgala.
Hann sagði að stjórnin yrði
því miður að fylgja sparnaðar-
stefnu og bæði hann og dr.
Mota Pinto hvöttu til iðjusemi,
aukinnar framleiðni og virð-
ingar fyrir lögum.
Mota Pinto kvað það mark-
mið sitt að ýta undir efnahags-
þróun, bættan lífsstíl og þjóð-
félagsréttlæti. En hann varaði
við því að efnahagsvandinn
væri jafnvel alvarlegri en talið
hefði verið og að þjóðin stæði
frammi fyrir halla á fjárlögum
í lok ársins er næmi 70
milljörðum escudos (1,55 millj-
arðar dollara). Samkvæmt
opinberum tölum var verðlag í
október 25,6% hærra en á
sama tíma í fyrra.
París, 22. nóvember. AP. Reuter.
Ovænt samkomulag hefur
tekizt á ráðstefnu
Unesco um samhljóða yfirlýs-
ingu um fjölmiðlun, þar sem
hafnað er afskiptum stjórn-
valda aðildarríkjanna 146 af
fréttaflutningi. í upphaflegum
drögum að yfirlýsingu Unesco
um þetta efni voru umdeild-
ustu atriðin varðandi skyldu
fréttastofnana til að koma á
framfæri upplýsingum í sam-
ræmi við boð og bönn stjórn-
valda í viðkomandi ríki. Yfir-
lýsingin, sem nú hefur verið
samþykkt að lokinni fjögurra
Þannig hugsaði
teiknari banda-
ríska vikuritsins
Time sér öng-
þveitið, sem í
sjónmáli var,
meðan ekkert út-
lit var íyrir að
samkomulag tæk-
ist á Unescoráð-
stefnunni í París.
flutning, en skuli njóta við það
aðstoðar hinna ýmsu aðila, svo
sem alþjóðastofnana og rót-
gróinna fréttastofnana víðs-
vegar, í stað þeirrar stefnu
sem viðruð var í frumdrögum
Sovétstjórnarinnar þar sem
slíkt átti að fara fram í umsjá
opinberra aðila. Sovézku drög-
in litu fyrst dagsins ljós á
Unesco-ráðstefnu í Nairobi
fyrir tveimur árum, en sam-
komulagið um yfirlýsinguna
nú er fyrst og fremst talið að
þakka samvinnu vestrænna
aðildarríkja stofnunarinnar
og ríkja Þriðja heimsins
undanfarna daga.
Mikilvægur er sá kafli þar
sem fréttamenn eru sagðir
eiga rétt á aðgangi að upplýs-
ingum og möguleikum á að
Unesco hafnaði sovézkri tillögu um
„opinbert eftirlit” með fjölmiðlum
vikna ráðstefnu Unesco í
París, er talin mikill persónu-
legur sigur fyrir fram-
kvæmdastjóra stofnunarinn-
ar, Ahmadou M’Bow, sem er
frá Afríkuríkinu Senegal, en
hann hefur verið ótrauður
formælandi þess að Samein-
uþu þjóðirnar beittu áhrifum
sínum, fyrir tilstuðlan Unesco,
varðandi fréttaflutning og
Amadou M’Bow. framkvæmda-
stjóri Unesco.
upplýsingamiðlun í heiminum.
Yfirlýsingin, sem samþykkt
var í dag, ber þess merki að
um málamiðlunarlausn er að
ræða. pjöimörg vestræn ríki
og flest úr hópi hinna hófsömu
ríkja Þriðja heimsins svo-
nefnda beittu sér í fyrstu
ákaft gegn því að yfirleitt yrði
birt nokkur yfirlýsing þar sem
reynt væri að hafa áhrif á
störf fjölmiðla á einn eða
annan hátt. Upphaflegu drög-
in að yfirlýsingunni kváðu á
um „skyldur" fréttamanna og
„opinbert eftirlit" stjórnvalda
með starfsemi fjölmiðla í
viðkomandi ríkjum, en slík
ákvæði voru runnin undan
rifjum kommúnistaríkjanna
með Sovétríkin í broddi fylk-
ingar. .
I yfirlýsingunni er lögð
rík áherzla á nauðsyn þess að
frjáls upplýsingamiðlun eigi
sér stað, þannig að skilningur
aukist milli þjóða og einstakl-
inga, sem eiga sér mismun-
andi menningarhefðir. í yfir-
lýsingunni segir jafnframt að
þróunarríkin skuli leita sinna
eigin leiða við að efla og bæta
upplýsingamiðlun og frétta-
koma þeim á framfæri, auk
þess sem þeir eiga rétt á vernd
í starfi, heima og heiman.
Fulltrúar ýmissa vestrænna
ríkja hafa látið í ljós efasemd-
ir um gildi yfirlýsingarinnar
en virðast þó ekki óttast það
að hún setji frjálsræðinu
skorður. Bandarísku fulltrú-
arnir á ráðstefnunni hafa þó
afdráttarlaust lýst ánægju
sinni, og John Reinhardt, sem
hefur orð fyrir þeim, segir að
hér sé um að ræða sigur fyrir
alþjóðasamvinnu og velvilja
milli þjóða.