Morgunblaðið - 23.11.1978, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. NÓVEMBER 1978
29
Elín Pálmadóttir:
Stólalyftan
í Bláfjöllum
er stórátak
Deilt um eldvarn-
ir í Grandaskála
Nokkrar umræöur urðu um Blá-
fjöllin á fundi borgarstjórnar 16.
nóv.
Elín Pálmadóttir (S) kvaddi sér
hljóðs og sagðist vilja vekja athygli
á, að þessa dagana er lokið stórátaki
viö byggingu stólalyftu Bláfjalla-
nefndar, sem uppsetning var ákveðin
á á síðasta kjörtímabili. Lyftan
bíður tilbúin eftir því, að austurískur
eftirlitsmaður frá framleiðanda taki
hana út.
Elín sagöi uppsetningu lyftunnar
áreiðaniega mikið gleðiefni fyrir
þann mikla og sívaxandi fjölda
borgarbúa ungra og aldinna, sem
sæktu sér útiveru og hollustu í
Bláfjöllin.
Lyftan er reist af þeim sex
sveitarfélögum, sem að Bláfjalla-
fólkvangi standa, og er hlutur
Reykjavíkurborgar 68—69% en
lækkar er fleiri bætast við. Elín
sagði, að lyftan myndi trúlega kosta
100 milljónir. Lyftan mun geta flutt
1000 manns á klst. til viðbótar við
hinar tvær dráttarlyfturnar, sem
Bláfjallanefnd hefur og væri því
stórum áfanga náð. Þá hefði verið
lagfærður vegurinn ofan við Rauðu-
hnjúka. Þessi umrædda lyfta myndi
draga mjög úr biðröðum sem mynd-
ast hafa og nú gæti skíðafólkið dreift
sér meira um brekkurnar og jafnvel
til göngu um fjöllin ofanverð.
Efasemdaraddir um slíka stólalyftu
væru því Iöngu þagnaðar. Elín
Pálmadóttir rakti síðan nokkuð sögu
Bláfjallafólkvangs og sagði, að hann
hefði verið stofnaður 21. marz 19-73.
Fólkvangsstjórnin hafi ávallt leitast
við að fara eftir anda laganna um
fólkvanga, að almenningi sé tryggð-
ur þar jafn réttur til afnota
svæðisins.
I framhaldi af reglum um hugsan-
lega mannvirkjagerð og skilyrðum
t.d. um, að allar lyftur yrðu að vera
öllum opnar og fleira samþykkti
stjórn fólkvangsins 8. des. 1976, að
Kóngsgilið verði í rekstri fólkvangs-
stjórnar, en jafnframt verði skíða-
deildunum í Armanni, Breiðabliki og
Fram sem eftir höfðu sótt ætluð
svæði í kring og — að Armann hefði
þar forgöngu um að velja sér stað.
Elín Pálmadóttir sagði, að í öllu
því samningaþófi sem orðið hefur á
undanförnum tveimur árum hafi
verið reynt að halda þeirri stefnu, að
fólkvangurinn sé jafnt í þágu allra.
Stólalyftan væri sett niður í sam-
ræmi við það. Ármenningar höfðu
valið sér gilið fyrir innan, en urðu
óánægðir að bíða með leyfi fyrir
lyftu sinni efst í Kóngsgili sunnan-
verðu þar til Ijóst yrði hvar stóla-
lyftan kæmi upp úr gilinu. Nú væru
þeir með leyfi að setja þar niður litla
toglyftu. Einnig höfðu þeir valið sér
stað fyrir nýjan skála við bílastæðin
neðan Kóngsgils náiægt Reykja-
víkurskálanum, en skyldu í staðinn
víkja með skála sinn úr gilinu síðar.
Annað hvort flytti Bláfjallanefnd
skálann fyrir þá eða greiddi hann.
Svo stóð í síðustu drögum að
samkomulagi þegar ég var formaður
Bláfjallanefndar, að skálann áttu
þeir að hafa til 1982. Nú í þeim
samningi, sem undirritaður hefur
verið, en Reykjavík hefur ekki enn
staðfest er aftur á móti gert ráð
fyrir að þeir fái nýjan skála og haldi
líka gamla skálanum alfarið inni í
gilinu. Jafnframt, að þeir eigi og reki
allan mótabúnað í Kóngsgili án þess
að þær kvaðir séu inni í sjálfum
samningnum, að allir aðrir skuli
hafa aðgang að mótabúnaðinum. Að
vísu er bókaður sá skilningur á
málinu í fundargerð Bláfjallanefnd-
ar, sem er alls ófullnægjandi, því
fundargerðin skilst fljótlega frá
samningnum, sem einn gildir. Þykir
mér aigerlega óforsvaranlegt að
tryggja ekki, að öll skíðafélög og
allir skíðamenn hafi aðgang að
mótabúnaði ef á þarf að halda í
opinberum fólkvangi, sem svona
mikið er til kostað af almannafé.
Annað verra er í samningnum. Þar
stendur, að skíaskáli Ármanns sem
nú stendur í Kóngsgili verði starf-
ræktur áfram og lýsi félagið því yfir,
að skálinn verði fyrst og fremst
notaður til mótahalds og kvöldæf-
inga.
Elín Pálmadóttir sagðist vilja
minna á, að skálinn stæði inni í
gilinu við stóru nýju stólalyftuna
andspænis þar sem lýsing til kvöld-
æfinga verður í framtíðinni við
hinar aðrar lyftur Bláfjallanefndar.
Þessi skáli hlyti, ef hann fengi að
standa, að verða miðstöð alls móta-
halds í gilinu. Þannig hlýtur hann í
framtíðinni að verða rekinn af þeim
aðilanum, sem veitir öllum skíða-
mönnum jafnt þjónustu í gilinu.
Elín sagðist telja nauðsynlegt að
inn í samninginn verði sett eða við
hann bætt áður en Reykjavíkurborg
staðfestir hann, að gamli skálinn
verði ekki á vegum Ármanns lengur
en til 1982 eða þess tíma sem þeir
flytja í nýja skálann neðan gilsins og
þá fái þeir hann bættann eða
fluttann. Bókun um, að sá skilningur
verði í það lagður dugar engan vegin,
að mínu mati. Þetta atriði verður að
standa í samningnum sjálfum.
Elín Pálmadóttir sagði að sér væri
kannski ljósara en flestum öðrum
borgarfulltrúum við hvaða erfiðleika
væri að etja í þessu máli, bæði við að
ná samningum við Selvogsmenn og
Ármann, en kvaðst telja, að ekki
megi samt fórna hugmyndinni um
skíðasvæði fyrir allann almenning
með þessu móti. I því sambandi
kvaðst hún vilja minna á að þegar
fjallað er um lagalegan rétt, að
nýfallinn væri dómur um Land-
mannaafrétt, sem margir teldu að
myndi marka timamót um eignar-
hald á afréttarlöndum, — að enginn
einn eigi þau, þótt hann hafi
afnotarétt af þeim. Um það væri að
ræða þarná.
Að lokum sagðist Elín Pálmadótt-
ir vona, að borgarfulltrúar gerðu sér
þetta ljóst áður en Reykjavík
staðfesti samninginn.
Sigurður G. Tómasson (Abl)
sagðist fagna komu lyftunnar, en
ekki fagna orðum Elinar Pálmadótt-
ur um samninginn. Fólkvangurinn
ætti að vera öllum opinn. Á sínum
tíma lagði Elín Pálmadóttir áherzlu
að Ármann fengi sérréttindi. Ár-
mann hefði gamlan samning um
svæðið þarna. Sigurður sagði, að
samningsgerð hefði verið erfið og
legið hefði við ófriði, en nú ættu allir
að fagna því, að friður fengist.
Sigurður sagðist gjarnan hafa viljað
ýmis ákvæði öðru visi. Hann sagðist
leggja áherzlu á, að samningurinn
hefur verið samþykktur í Bláfjalla-
nefnd og að nú ríki friður í
Bláfjöllum. Ekki megi láta félagaríg
og slíka smámuni stjórna þegar
framtíð fólkvangsins sé í veði.
Kristján Benediktsson (F) sagðist
fagna komu lyftunnar, hún yrði
lyftistöng fyrir skíðaíþróttina. Gall-
inn væri bara sá, að eftir væri að
greiða þessa lyftu og það væri
höfuðverkur sem glíma þyrfti við.
Kristján sagðist vita, að Elín
Pálmadóttir þekkti þessi mál vel.
Hún hefði ef til vill í huga, að
auðvelt hafi verið að ná samkomu-
lagi nú. Kristján sagðist telja, að
Elín Pálmadóttir hafi lagt sig fram
við að ná samkomulagi, en hvorki
hafi rekið né gengið og raunar hafi
eiginlega ríkt hálfgert hernaðar-
ástand um Bláfjallafólkvang. Ef ekki
hefði náðst samkomulag við Ármann
væri stólalyftan tæplega komin upp.
Ef til vill hefði komið til lögbanns.
Kristján sagðist telja, að sá samn-
ingur sem gerður hafi verið sé
viðunandi þó sagðist Kristján hafa
kosið, að Ármenningar hefðu horfið
úr Kóngsgili. Ef litið væri hlutlægt á
málið þá hafi Ármann verið búinn að
hasla sér völl í Bláfjöllum. Þeir hafi
haft samning við Selvogshrepp og
kvaðst Kristján telja, að Selvogs-
hreppur hafi frekar viljað styðja
Ármann en hitt.
Þá hefði Sigurður Gizurarson
samið greinargerð um málið. Eðli-
legt sé, að höfuðáherzla hafi verið
lögð á lausn. En hverju hafi verið
fórnað? Ármenningar fái að hafa
hús í gilinu, en það muni koma
öðrum að gagni við skíðamót og til
viðbótar fái Ármann að setja upp
eina lyftu. Síðar myndu þeir eins og
önnur félög fá að reisa hús neðar,
sagðist Kristján telja, að Ármenn-
ingar fengju síðar áhuga á því. Þá
myndi Ármann vanta fjármagn og
væri þá lag hjá borginni að hafa
makaskipti. Með því væri málið
komið í þann farveg sem fyrrverandi
Bláfjallanefnd hafi viljað.
Elín Pálmadóttir sagði, að deilan
hefði verið um lyfturnar. Hákon
Guðmundsson hafi skrifað áiitsgerð
um málið, þar sem hann teldi, að
samningur milli Selvogs og Ár-
manns hafi verið útrunninn. Skáli
Ármanns væri nú þegar þarna í
óleyfi og hefði alltaf verið því aldrei
hafi verið leitað leyfis Náttúru-
verndarráðs fyrir honum. Elín sagði
rétt að hún hefði talið að Ármann
hefði vissan forgang. Þegar Ármann
væri kominn með lyftu öðru megin
og hús hinum megin í Kóngsgili þá
væri raunverulega búið að láta
meira til félags en verjandi væri.
Áður hafi Ármenningar virst til-
leiðanlegir með samning eins og
hann var í höndum síðustu Bláfjalla-
nefndar með ákvæðum um skálann
til 1982 m.a., en nú hafi allt
skyndilega snúist við. Eitthvað búi
að baki þessi með skálann inn í
gilinu. Ef þetta er rétt hjá Kristjáni
Benediktssyni me skálann inni í
gilinu þá munar svo sannarlega engu
að setja þetta ákvæði inn i samning-
inn sagði Elín Pálmadóttir að lokum.
Elín Pálmadóttir (S) kvaddi sér
hljóðs á fundi borgarstjórnar 16.
nóv. vegna umfjöllunar fræðsluráðs
um ár barnsins. Hún og Hörður
Bergmann hafa verið tilnefnd sem
fulltrúar fræðsluráðs vegna þessa
máls. Elín sagðist telja sjálfsagt, að
skólar borgarinnar og fræðsluyfir-
völd tækju verulegan þátt í þeirri
umfjöllun um stöðu barna, sem fram
fer á árinu 1979. Vissulega væri tími
til kominn að staldra við og gefa
börnunum sérstakan gaum, hvernig
hag þeirra væri háttað og íhuga
hvort samfélagið væri á réttri leið í
ýmsum þáttum er við kæmi börnum.
Elín sagði, að einn þáttur í því gæti
einmitt verið, að börnin tjáðu sig
sjálf um sig og umhverfi sitt án þess
að fullorðnir settu fram kröfur fyrir
þeirra hönd. Elín sagði, að Fél. ísl.
myndlistarkennara hefði stigið
fyrsta sporið með hugmyndum um
hátíðamót. Nú hefði verið skipuð
nefnd, sem skipuð væri fólki frá Féi.
ísl. myndlistarmanna og fræðslu-
ráði, til undirbúnings hátiðahöldum
og til að búa út verkefni fyrir
grunnskólana af þessu tilefni.
Elín Pálmadóttir sagði, að hug-
myndin væri, að leitast yrði við að
koma á samstarfi margra aðila um
að hrinda í framkvæmd Listahátíð
barnanna á Kjarvalsstöðum 28. apríl
Nokkrar umræður urðu á fundi
borgarstjórnar 16. nóv. vegna
Grandaskála. Tilefnið var sam-
þykkt hafnarstjórnar frá 9. nóv.
Þar segir, að hafnarstjórn sam-
þykki með 3:1 að veita netagerðar-
mönnum aðstöðu í Grandaskála og
með 3 samhljóða atkvæðum að fela
hafnarstjóra að ganga frá húsa-
leigusamningi við Hafskip.
Albert Guðmundsson (S) kvaddi
sér hljóðs og sagði, að sér hefðu
borist upplýsingar varðandi þetta
mál. Það snerti eldvarnir, væri það
skýrsla vegna brunahættu á svæði
netagerðarmanna og milligóifs.
Áætlaður kostnaður við milligólfið
er 40—80 milljónir króna. En þá er
ekki miðað við umrædda skýrslu,
sem er samkvæmt nýrri bruna-
málareglugerð. Ef slökkva ætti eld
þarna þyrfti 500 lítra á sekúndu,
en að sögn mun Slökkvilið Reykja-
víkur aðeins hafa yfir að ráða
tækjum, sem dælt geta um 250
lítrum á sekúndu. Albert sagði
ljóst, að ef brunaþol milligólfs ætti
að vera samkvæmt þessu yrði það
mun dýrara en áætlað er. Athug-
andi væri hvort ekki ætti fremur
að úthluta netagerðarmönnum lóð
undir starfsemi sína fremur en
setja þá þarna. Það þyrfti líka að
hugsa um kóstnaðinn fyrir borgar-
ana. Margt annað væri hægt að
gera fyrir 40—80 milljónir hvað þá
meira en setja það í milligólf.
Hann lagði síðan til, að málinu
yrði vísað til hafnarstjórnar á ný
með tilliti til nýrra upplýsinga.
Björgvin Guðmundsson (A)
formaður hafnarstjórnar sagði, að
þegar hafnarstjórn hefði fjallað
um málið hefðu borgarfulltrúar
átt að vera búnir að afla sér gagna
og vita hvað verið væri að tala um.
Albert Guðmundsson sagði, að
það hefði verið eftir umræddan
hafnarstjórnarfund, sem hann
hefði fengið upplýsingarnar.
Guðrún Helgadóttir (Abl) sagði
engin undur og stórmerki þó það
vafðist fyrir fleirum en sér að taka
ákvörðun um höfnina i Reykjavík.
Hafnarmál væri ekki hægt að
leysa vegna þrýstings. Hún sagðist
hafa efasemdir um, hvort veita
ætti tveimur einkaaðilum pláss
þarna. Vegna fram kominna nýrra
upplýsinga um brunavarnir vildi
hún fá að skoða málið betur.
til 7. maí og gefið hugsanlega heitið
„Svona gerum við“. í hugmyndum
FÍMK felst það að sýna og kynna
skapandi störf, leiki og list ísl.
barna. Ymsum skólamönnum hefur
verið skrifað og óskað eftir sam-
starfi. Hugmyndin er að hafa
veglega sýningu á barnamyndlist,
skapandi hannyrðum og smíði og
vefnaði. Þá er hugmyndin að hafa
lúðrasveitir, kórsöng, brúðuleik,
leikrit, sögur, Ijóð, ritgerðir, fim-
leikasýningu, glímu, skák og dans.
Elín sagði, að rætt hefði verið um
útidansleik, sýnikennslu um hollt
mataræði í umsjá barna og fjölda-
söng undir berum himni. Þá væru
hugsanleg atriði frá fullorðnum.
Elín sagði, að ýmsir aðilar hefðu
sýnt málinu áhuga og vildi hún
sérstaklega þakka F'IMK fyrir sinn
þátt. Elín sagðist telja sjálfsagt, að
fræðsluráð og borgarstjórn stæðu af
myndarskap að því, að hugmyndin
yrði að veruleika og vildi hún vekja
máls á þessu vegna komandi
umræðna um fjárhagsáætlun.
Markús Orn Antonsson (S) sagð-
ist telja virðingarvert, að nefndir og
ráð borgarinnar svo og félagasamtök
í borginni sýndu væntanlegu hátíða-
haldi vegna barnaársins 1979 verð-
skuldaða athygli. Hann sagði, að
fram hefði einnig komið ósk frá
Ólafur B. Thors (S) sagði, að
þegar borgarfulltrúi kæmi með
upplýsingar, sem ekki hefðu verið
fyrir hendi áður en gætu haft
áhrif væri frestun eðlileg. Vitur-
legt væri ef á næsta borgarstjórn-
arfundi lægi frammi umsögn
hafnarstjóra um málið-
Davíð Oddsson (S) sagðist undr-
andi yfir, að Björgvin tæki ekki vel
í að vísa málinu aftur til hafnar-
stjórnar.
Bjiirgvin Guðmundsson sagði,
að borgarfulltrúar ættu að bera
sig eftir gögnum. Um málið hefði
þegar verið fjallað og borgarfull-
trúar ættu að vita hvað þeir séu að
gera. A meðan engin ákvörðun sé
tekin hangi Hafskip hf í lausu
lofti.
Albert Guðmundsson sagðist
verða treysta sérfræðingum um
eldvarnir og virkileg aðvörun væri
í umræddri skýrslu. Á liðnum
árum hefðu verið tveir stórbrunar
í Reykjavík, sem gefa yrði gapm.
Sá fyrri væri bruninn í Borgar-
skála en á þess tíma verðgildi
hefði tjónið numið hundruðum
milljóna. Síðan bruninn í húsi í
Skeifunni. Albert sagðist vara við
að samþykkja þessa ráðstöfun
heldur vísa málinu á ný til
hafnarstjórnar með tilliti til nýrra
upplýsinga. Borgarstjórn sam-
þykkti síðan með 10 samhljóða
atkvæðum að vísa málinu á ný til
hafnarstjórnar.
Félagsmálaráði Hafnarfjarðar um
sameiginlegan undirbúning sveitar-
félaga á höfuðborgarsvæðinu vegna
barnaársins.
Markús Örn taldi þa>r hugmyndir
sem Elín Pálmadóttir rakti mjög
áhugaverðar en svo vildi til, að ýmsir
aðrir hefðu iátið sér detta í hug
önnur framlög til dagskrár barna-
ársins.
Markús Örn sagðist hafa viðrað þá
hugntynd í félagsmálaráði, að komið
yrði upp á Kjarvalsstöðum sýningu
undir titlinum „Barn í borg“ þar
sem kynnt væru kjör barna í
Reykjavík frá aldamótum t.d. og
fram á þennan dag, með ljósmynd-
um, kla'ðnaði, leikföngum, kennslu-
bókum og öðrunt gögnum frá þessu
tímabili. Myndi slík sýning gefa
glögga mynd af þróun lífskjara
barna í Reykjavik og annarra
borgarbúa.
Markús örn Antonsson sagði, að
hér v;eri aðeins á ferðinni hugmynd,
sem væri áreiðanlegá ein af mörgum.
Hann hvatti til þess, að unnið yrði
að samræmingu aðgerða þeirra aðila
sem m.vndu standa að einhverjum
viðburðum á barnaárinu og væru
félagsmálaráð, fræðsluráð og tesku-
lýðsráð þar líklegust af hálfu
borgarinnar. Að lokum sagði Markús
Orn, að umfram allt yrði að leggja
áherzlu á, að framleg Reykjavíkur
yrði veglegt og minnisstætt.
Ár barnsins 1979:
Framlag Reykjavíkur verði
myndarlegt og minnisstætt
— segja Elín og Markús Örn