Morgunblaðið - 12.12.1978, Qupperneq 28

32
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 12. DESEMBER 1978
f Kafli úr bók
IGuðrúnar
Egilson
„Spilað
og spaugaö“
ur, því aö við höfðum fengið á leigu
hjá ríkinu Bankastræti 2, á þeirri
frægu torfu, sem menn þrasa nú sem
mest um, hvort eigi að rífa eða ekki,
og ég vil láta rífa, enda þótt fáir eigi
stórkostlegri minningar þaðan.
Viö vorum ekki fyrr flutt í Banka-
stræti en heimilið varð eins og
járnbrautarstöð, þar sem allar týpur
af fólki streymdu inn frá morgni til
kvölds. Á húsinu voru tvennar dyr og
viö sögöum stundum í gamni, aö fólk
gengi hreinlega í gegnum húsið til að
forðast leiðinlega menn á götunni. En
það fékk enginn að ganga í gegnum
þetta hús. Fólk komst ekki undan því
aö þiggja góðgerðir. Ekki var ríki-
dæminu fyrir að fara, en þeim mun
meira af gestrisni og hjartahlýju. í
minningargrein um mömmu kemst
Atli Már Árnason, vinur minn, svo að
orði, að Bankastræti 2 hafi verið
gullastokkur guðs og þar hefur
áreiðanlega líka verið fjölbreyttara og
skemmtilegra mannlíf en fólk á
almennt að venjast nú.
Mamma reif sig upp fyrir allar aldir
HER FER á eftir kafli úr bókinni Spilaö og spaugað, sem út
er komin hjá Almenna bókafélaginu. í bókinni segir
Rögnvaldur Sigurjónsson frá æskuárum sínum í Reykjavík
og námsferli heima og erlendis og slær hann víöa á létta
strengi, eins og sjá má á kaflanum hér á eftir, sem
Morgunblaöiö hefur fengiö leyfi útgefanda til aö birta.
Höfundur bókarinnar er Guörún Egilson.
Teikning Halldór Pétursson
rátt fyrir þessar hrakfarir
hjá dr. Mixa var ég stað-
ráðinn í því að halda áfram
í músíkinni. Bóklegt nám
hafði að mestu rekið á
reiðanum hjá mér. Þar var ég hinn
mesti trassi og of ungur til að skilja,
að almenn menntun kæmi mér til
góða sem verðandi listamanni. Samt
fór ég í undirbúningsdeild fyrir
gagnfræöaskóla og tókst að smjúga í
gegnum prófið með aðstoð Eiríks
Magnússonar, kennara, sem bjó í
Laugarnesi og hafði hvatt mig með
ráðum og dáð og lesið með mér þau
fög, sem mest stóðu í mér. Aðeins
þeir 25 nemendur, sem skilað höfðu
beztum árangri á prófinu, fengu
inngöngu í gagnfræðadeild Mennta-
skólans í Reykjavík. Ágúst H. Bjarna-
son hafði stofnað Gagnfræðaskóla
Reykvíkinga í Iðnaðarmannahúsinu,
þar sem eftirlegukindurnar gátu
haldið áfram til gagnfræðaprófs og
farið þaöan upp í Menntó. í þennan
skóla fór ég og það var ágætisskóli
með mörgum afbragðskennurum,
sem höfðu miklu að miðla. Það voru
t.d. Einar Magnússon, Guðni Jónsson
og Björn Bjarnason, sem var alveg
einstaklega sjarmerandi maður og
bráðskemmtilegur og með okkur
tókst mikil vinátta. En brátt kom í
Ijós, að mig vantaði alla undirstöðu,
sérstaklega í stærðfræði. Sjálfsagt
hefði mér tekizt að bæta úr því, ef ég
hefði tekið námið alvarlega, en það
var nú einmitt það, sem ég gerði ekki.
Mér leiddist, hundleiddist, og svo var
ég oft varla mönnum sinnandi vegna
mígrenekasta. Loks pakkaði ég bara
saman og hætti.
Ég ákvað að stunda tungumálanám
upp á eigin spýtur, því að ég þóttist
viss um, að þaö kæmi mér vel í
framtíðinni. Ég kunni þegar dálítið í
dönsku, en ensku, þýzku og frönsku
lærði ég í prívattímum. Einkum varð
ég hrifinn af frönskunni, sem ég lærði
hjá Meulenberg biskupi uppi í
Landakoti, en hann var fínn kennari
og stórskemmtilegur. Ég átti ekki
heldur langt að sækja frönskuáhug-
ann, því að pabbi dýrkaði franska
menningu alla ævi, þótt hann kæmist
aldrei til Frakklands, en skömmu áður
en hann dó var hann sæmdur orðu
frá franska ríkinu fyrir störf sín í þágu
franskrar menningar á íslandi.
Árið 1932 varð fjölskyldan fyrir því
áfalli að þurfa að flytjast á brott úr
Laugarnesi. Við höfðum búið þarna í
spítalanum í þrjú ár og enginn haft
neitt við það að athuga. Hvergi hafði
okkur liðir betur, en svo fara menn
allt í einu aö tala um, aö þaö sé
hættulegt fyrir fólk að vera í svona
nánu sambýli við holdsveikisjúklinga.
Það endaði með því, að við urðum að
hafa okkur á brott, enda þótt okkur
væri það sárnauðugt. Mér fannst ég
mundu aldrei aftur líta glaðan dag, en
sem betur fer eru sárin fljót að gróa,
sérstaklega á uriglingsárunum.
Nú varð aldeilis breyting á högum
okkar. Við vorum allt í einu komin úr
friösælli sveit beint í hjarta Reykjavík-
á morgnana, tók til í húsinu og var
yfirleitt ekki fyrr búin að því en fólk
tók að koma. Það voru embættis-
menn og fínar frúr, vinnukonur úr
sveit, uppflosnaðir bændur og bók-
staflega allar manntegundir. Þar
fengu menn að gista, sem hvergi áttu
athvarf, enda þótt mamma heföi
kannski aldrei séö þá áöur. Eina nótt
gat ég ekki sofið fyrir einhverjum,
sem hóstaöi og hóstaöi í næsta
herbergi. Daginn eftir kom það upp úr
Hvammstanga-
hreppur 40 ára
Grunnskóli IIvammstani;a ok kirkja staóarins.
IIVAMMSTANGA laujrardas 9.
dcs. — í daK hafói hreppsncfnd
IIvammstanKahrcpps hoð inni í
FclaKshcimilinu. til aó minnast
þcss. að á þcssu ári cru 10 ár liðin
síðan hinum forna Kirkju-
hvammshreppi var skipt í tvo
hrcppa ob varð þá til Ilvamms-
tanuahrcppur. Nær Hvamms-
tantrahrcppur yfir þorpið scm
myndast hcfir á Tanuanum ok
nokkur allra na'stu hýli.
Verslunarstaðurinn Hvamms-
tanui er hinsvetfar 82 ára nú í
desemher.
Strax á árunum 1936—1937 fóru
að berast áskoranir um að skipta
Kirkjuhvammshreppi 0« stofna út
úr honum HvammstanKahrepp.
Fór svo þessi skiptinn fram árið
1939. Þegar hún fór fram var
ei>;num ok sjóðum skipt þann veg,
að hinn nýji Hvammstangahrepp-
ur fékk 54% en móðurhreppurinn,
Kirkjuhvammshreppur fékk 46%.
Það var svo hinn 10. júlí 1938, að
fyrstu hreppsnefndarkosningar
fóru fram í hinum nýja hreppi. A
kjörskrá voru 180, en 122 neyttu
atkvæðisréttar síns. Til hrepps-
nefndar voru bornir fram 3 listar:
A listi af Alþýðuflokki og Fram-
sóknarflokki, hlaut hann 70 at-
kvæði og tvo menn kjörna. B listi,
Sjálfstæðisflokks, sem hlaut einn
mann kjörinn. C listinn, sem
vinstri menn stóðu að hlaut 24
atkvæði og engan mann kjörinn. I
f.vrstu hreppsnefnd áttu þannig
sæti: Eðvald Halldórsson, Björn
Kr. Guðmundsson og Björn G.
Björnsson. í sýslunefnd var
kjörinn Sigurður Gíslason. A
þessum degi var einnig kosið í
skólanefnd, en þar sem aðeins kom
fram einn listi, var sjálfkjörið í
hana.
Fyrsti oddviti hreppsnefndar
varð svo Eðvald Halldórsson, en
hann hafði áður verið oddviti
Kirkjuhvammshrepps.
Ibúar hins nýja hrepps voru 277
þegar hann var stofnaður, en eru
nú þann 1. desember 1978 500, sem
er tæplega helmings aukning á
þessum 40 árum.
Barnaskóli, sem hafði verið
sameiginlegur með báðum hrepp-
um, var í Þinghúsi staðarins allt
til áramóta 1961—1962. Þá var
hann fluttur í nýtt hús, með
kennslustofum fyrir eldri og yngri
deild í suðvesturhluta, en handa
vinnustofu og snyrti- og böðunar-
aðstöðu fyrir leikfimi í suðaustur-
hluta. Geymslur og kennarastofa í
norðurhluta. Við þetta húsnæði
verður að búa enn, þótt nú starfi 7
bekkjardeildir við skólann, í stað
eldri og yngri deildar eins og áður
var.
Kirkja hefir verið reist í
Hvammstangahreppi, en þá lagð-
ist af til daglegs brúks, kirkjan í
Kirkjuhvammi, rétt ofan þorpsins.
Má segja að sífellt sé að fjölga
stofnunum í hreppsfélaginu, sem
hreppsbúar þurfa að leita til og því
smám saman að fækka þeim
langferðum er áður þurfti til að
leita hverskonar þjónustu. Þannig
er útibú frá sýsluskrifstofunni
risið hér og opið einu sinni í viku,
skoðunarmaður bifreiða kemur
hér stöku sinnum o.fl.