Morgunblaðið - 12.12.1978, Qupperneq 29

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 12. DESEMBER 1978
33
Teikning Halldór Pétursson
dúrnum, aö hann haföi birzt kvöldiö
áöur og kynnt sig sem bróöur
einhverrar konu, sem haföi verið
vinnukona hjá mömmu úti á landi
mörgum árum áöur. Maður var alltaf
aö hitta alls konar fólk, sem maöur
vissi ekkert hvaöan kom og hvert fór.
En mamma kunni skil á þessu öllu.
Hún gat rabbað viö alla og leyst úr
viökvæmustu vandamálum ungra
sem gamalla, enda þótt hún væri
alltaf á hraöaspani meö kaffikönnuna.
Þaö er einn af leyndardómum æsku
minnar, hvernig hún'gat alltaf ausiö
kaffi, þótt þröngt væri í búi.
En þaö var fleira gert í Bankastræti
en drekka kaffi. Þaö var spilaö og
sungiö, sagöar sögur og aftur sögur,
Gamlárskvöld í Bankastræti 2, 1940—41. Frá vinstri: Rögnvaldur, Bergur Pálsson, Ólafía Gísladóttir, Hallgrímur
Helgason, Jóhanna Sigurjónsdóttir, Helga Egilsson, Atli Már.
klaufalega, og fer nú að gruna, aö
eitthvaö sé bogiö viö alla þessa
glaðværð í Bankastrætinu. Og þegar
hann tekur ofan hattinn á skrifstofu
sinni sér hann þá ekki hvítar
kvenmannsnærbuxur meö lafandi
skálmum, sem hann hafði borið á
höföinu ofan frá þurrkloftinu yfir
fjölförnustu götu bæjarins.
Og viö getum bætt viö annarri
hattasögu úr Bankastræti 2. Þaö kom
eitt sinn kona í heimsókn til mömmu.
Hún var meö dýrindishatt, sem hún
tók af sér og tyllti á stól frammi í
forstofu, fór síðan inn í stofu meö
mömmu og þær tóku tal saman yfir
kaffibolla. Allt í einu birtist systir mín
meö miklu írafári og segist hafa veriö
beöin um aö safna fötum handa
fátæku fólki uppi í sveit. Mamma
vísar henni á gömul föt, hún treður
þeim ofan í poka og kassa og spyr,
hvort hún megi ekki taka þetta og
taka hitt. Mamma jánkar öllu annars
hugar og heldur áfram aö spjalla við
til aö taka af henni Ijósmyndir, og ég
held bara, aö hún hafi veriö hin
ánægöasta meö þá úrlausn.
Af ýmsum fastagestum úr Banka-
stræti er mér minnisstæðastur Ás-
mundur Sveinsson, myndhöggvari, en
hann var stórkostlegur sögumaöur og
húmoristi og yndislegt Ijúfmenni.
Honum tókst aö skapa í kringum sig
einstæða stemmningu og hrífa meö
sér alla viöstadda. í Bankastræti
skipti aldursmunur engu máli, allir
gátu blandað geöi saman. Viö
systkinin, Markús, Jóhanna, Björg,
Hlíf, ég og Höröur áttum sinn
kunningjahópinn hvert og heimili
okkar var fastur samastaöur þeirra
allra. Pabbi og mamma höföu mikið
yndi af ungu fólki, ekki sízt pabbi, því
aö hann vildi alltaf hafa fjör í kringum
sig. Á gamlárskvöld lét mamma okkur
húsiö í té, og mörgum vikum áöur var
farið aö mála og skreyta, útbúa
búninga og brugga lög á alls konar
flöskur, sem voru svo merktar hinum
Jafnvel pabbi, sem var viröulegur
borgari og embættismaður, sá
manna bezt það broslega viö tilver-
una, og honum datt ekki í hug aö taka
sjálfan sig of alvarlega. Mér kemur í
hug sagan um nærbuxurnar á hattin-
um hans og ætla aö láta hana flakka í
þeirri fullvissu, aö hann hafi ekki
glataö kímnigáfunni, þótt hann hafi
kannski fært sig upp á annað
tilverustig. Hann var búinn aö dubba
sig upp og var á leiöinni í vinnuna
einn morguninn, þegar hann áttaöi
sig á því, aö tóbaksdósirnar hans
voru uppi í svefnherberginu. Hann
þurfti að ganga í gegnum þurrkloftið,
þar sem mamma var búin að hengja
upp þvott, sótti dósirnar og gekk
og svo var hlegið, þannig aö þakið
ætlaöi aö rifna af húsinu. Þaö var eins
og allir yröu skemmtilegir í þessu
húsi, meira aö segja hundleiðinlegir
menn — þaö geröi stemmningin, létt
og óþvinguö.
Þarna gerðust atburðir, sem stór-
kostlegustu grínþættir sjónvarpsins
þola engan samjöfnuð við. Þetta var
nefnilega ekta grín, ekki tilbúið, og
við vorum öll því marki brennd aö sjá
þaö kómíska í fari okkar og annarra.
síðan út. Á götunni var fjöldi fólks á
ferli og pabbi veitti því athygli, aö allir
voru svo ósköþ glaölegir þennan
morgun og brostu framan í hann.
Hann brosti á móti, hélt bara, aö allir
væru svona lukkulegir méð hann,
greikkaði sporiö og var hinn ánægö-
asti. Þegar hann er kominn yfir
götuna og að Stjórnarráðinu mætir
hann ungri stúlku, sem brosir ekki
eins og hinir, heldur skellihlær, og
gamli maðurinn hlær líka, dálítiö
gestinn, sem situr góða stund, en
býst loks til brottferöar. Einhverjar
vöflur eru þó á konunni, og loks
stynur hún því út úr sér, aö hún finni
ekki hattinn sinn. Þegar fariö var aö
athuga máliö kom upp úr kafinu, að
þetta fína höfuðfat var á leið út í sveit
í poka ásamt gömlum lörfum af
fjölskyldunni og skreytir kannski enn
höfuð einhverrar húsfreyju. Til að
bæta konunni skaöann var gripiö til
þess ráös aö fá Jóhönnu systur mína
fáránlegustu nöfnum. Það var ótrú-
legur fjöldi af ungum og gömlum, sem
heilsaði nýju ári í þessu skemmtilega
umhverfi. Eitt sinn, þegar klukkan sló
tólf á miönætti, gekk pabbi út í gervi
gamla ársins, kengborginn og úr sér
genginn, en inn kom nýja áriö, ung
stúlka, fríö og fönguleg, í skrautklæö-
um. Þetta var auðvitað löngu áður en
einhverjum datt í hug, aö óbrúanlegt
ginnungagap væri á milli kynslóö-
anna.
Islensk plötunöfn,
eftir Steindór Stein-
dórsson frá Hlöðum
Skjáldarmorki Ilvammstansa-
hrepps.
Þar sem Hvammstanjii er hins-
vegar gamall og rótgróinn
verslunarstaður, hefir alla tíð
verið hér mikið um verslanir og
nienn kunnað vel að meta.
Var hér alllengi ein sérkennileg-
asta verslun landsins, Verslun
Sigurðar heitins Davíðssonar, sem
með sanni mátti segja um að var
síðasta „krambúð" í hinum gamla
anda á öllu landinu. Er mörgum
stór eftirsjá að henni, jiótt hún
hefði aðeins verið varðveitt, sem
safn, hefði slíkt verið vel þess
virði. '
Sem stendur eru reknar hér
þrjár verslanir og einn söluskáli.
Margt boðsgesta var í hófi
hreppsnefndarinnar á laugardag,
en hreppsnefnd sú er kosin var á
sl. sumri, er skipuð eftirtöldu fólki:
Ragnhildur Karlsdóttir, oddviti.
Ástvaldur IJenediktsson, Hreinn
Kristjánsson, Sigurður P. Björns-
son og Karl Sigurgeirsson.
Á síðastliðnu , ári var teiknað
skjaldarmerki fyrir hreppinn. Var
það valið eftir samkeppni, þar sem
39 tillögur bárust. Höfundur
reyndist vera Bernharður Stein-
grímsson á Akureyri. Er teikning
hans táknræn á þann hátt, að
þríhyrningurinn á að tákna fjallið
og tangann undan því, en undir
bærast öldur hins norðlenska hafs.
Þá er hér á stað einn traustasti
sparisjóður á landinu. Sparisjóður
Vestur-Húnvetninga, og teljum við
Hvammstangabúar okkur vel getá
skilið af hverju sagt er í sameigin-
legri auglýsingu sparisjóðanna,
„Það er lán að skipta við sparisjóð-
inn“.
S.Þ.
Lítið
barn
hefur
lítið
sjónsvið
Rit þetta er eftir Steindór
Steindórsson frá Hlöðum, fyrrum
skólameistara á Akureyri, og
byggist á Flóru íslands eftir
Stefán heitinn Stefánsson, en í 1.
og 2. útgáfu hennar voru taldar
rúmlega 400 tegundir blómplantna
og byrkinga. í nafnaskrá þessarar
bókar eru hins vegar 1200—1400
nöfn, og má af því sjá að sumar
tegundir hafa mörg heiti. Er hér
um að ræða merkilega tilraun til
j)ess að fá yfirlit utn plöntuheiti á
íslensku máli og leggja grundvöll
að slíku fræðistarfi.
Höfundur lýsir tildrögum bók-
arinnar í fróðlegum inngangi og
gerir þar ítarlega grein fyrir efni
hennar og tilgangi. Aðalhluti
ritsins er svo skráin um plöntu-
nöfnin í stafrófsröð eftir latnesku
heitunum sem notuð eru í 3.
útgáfunni af Flóru íslands, en á
eftir henni fer nafnaskrá þeirra á
íslensku og að endingu skrá um
skammstafanir og helstu heimild-
arrit.
íslensk plöntunöfn er 207 blað-
síður að stærð í stóru broti.
Setning, prentun og bókband
annaðist prentsmiðjan Edda.