Morgunblaðið - 17.12.1978, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. DESEMBER 1978
27
á vantaði, sem með hefði fylgt, og
tryggja sparnað í þjóðfélaginu og
lánsfjártilurð þann veg að almenn-
ingi væri gefinn kostur á sparnað-
arformi, er fælist í gengistrygg-
ingu innlagðs sparnaðar í lána-
stofnanir.
Ráðherra talaði um „erlent
mótvægi" í þessu sambandi. Ef þar
er átt við aukna erlenda skulda-
söfnun, í stað þess að efla og ná til
innlends aparnaðar, þá myndi slík
erlend skuldasöfnun örva verð-
bólguna. Þetta atriði þarf að skýra
nánar í þingnefnd, er fær málið til
könnunar. Það þarf að nýta
innlenda fjármuni til að rísa undir
ríkisframkvæmdum og greiða
skuldir ríkissjóðs við Seðlabanka
— innlendan sparnað. —
EKJ taldi vafasamt að hægt
væri að auka bindisskyldu í
Seðlabanka, nema stefnt væri að
lokun viðskiptabanka. Talað hefði
verið um bindisaukningu úr 25 í
allt að 35%, er þrengja myndi
starfsvið þeirra úr hófi.
Hann taldi rétt að skoða frum-
varpið rækilega í nefnd og hét því
velviljaðri athugun, ef tryggt væri,
að ekki ætti að stefna í aukna
erlenda skuldasöfnun í stað efling-
ar sparnaðar í þjóðfélaginu.
Jákvætt spor
Ágúst Einarsson (A) taldi
frumvarpið spor í rétta átt. Hann
vitnaði til ákvæða í stjórnarsátt-
mála og taldi frv. fyrirheit um
frekari aðgerðir til að tryggja
rekstrargrundvöll sjávarútvegs-
greina. Hann spurði viðskiptaráð-
herra hvort ekki væri tryggt að
með þessum ráðstöfunum, sem
Svavar
frumvarpið fæli í sér, væri svo-
kallaður gengismunarsjóður úr
sögunni. Einnig, hvort fyrirhugað
væri að hækka afurðalán til
útflutningsatvinnugreina. ÁE
sagði ekki óeðiilegt að gengis-
tryggja lán til atvinnuvegar, sem
væri svo gengisháður. En hyggja
yrði þó að því að gengissig eða
gengislækkanir gætu gert slík lán
jafnvel dýrari en þau, er nú væru
til staðar.
ÁE taldi allar spár efnahags-
stofnana, varðandi sjávarútveg,
miðaðan við núllið, hvað varðaði
rekstrarlega afkomu. Þegar bjart-
sýn- spá væri byggð á rekstrarlegu
núlli, eins og við hefði borið, yrði
niðurstaðan og raunveruleikinn á
stundum neðan þess, því miður.
Vaxtafyrirkomulag væri máske
ekki aðalatriði varðandi rekstur í
sjávarútvegi, heldur að rekstrar-
Eyjólfur
grundvöllur veiða og vinnslu væri
tryggður, undirstöðurnar í þjóðar-
búskap okkar.
Miðstýring
peningamála
og afieiðing hennar
Jón G. Sólnes (S) sagði miðstýr-
ingu peningamála hafa sett svip
sinn á efnahagsþróun hér á landi
um langt árabil. Afleiðingar henn-
ar væru m.a.:
• 1) Léiegasti gjaldmiðill á Vest-
urlöndum.
• 2) Verðbólga meiri en dæmi
væri um í hliðstæðum ríkj-
um.
• 3) Óstöðugleiki á launa- og
vinnumarkaði.
• 4) Minna kaupgildi launa en i
nágrannalöndum.
Ágúst
• 5) Minni framleiðni og minni
verðmætasköpun.
• 6) Stöðugt minnkandi sparnað-
ur í þjóðfélaginu.
Hér þarf að leysa viðjar, höft og
hömlur, sagði JGS. Frumvarp það,
sem hér er flutt, er á sinn hátt
viðurkenning á framansögðu. Ég
tek undir það með EKJ sagði JGS,
að ýta verður yndir innlendan
sparnað m.a. á gengistryggingu
sparnaðar. Og það er ástæða til áð
kanna enn írekari verðtryggingu
fj árskuldbindinga.
Þá varaði JGS við því að skerða
framlög til Framkvæmdásjóðs,
sem þýddi í raun fjármagnsflutn-
ing írá lánakerfi strjálbýlis, og
haft gæti háskalegar afleiðingar.
Svör ráðherra
Svavar Gestsson, viðskiptaráð-
herra, taldi frv. ekki stefna í
erlenda skuldaaukningu. Slíkt
efldi verðbólgu. Setja yrði og
spurningarmerki við rýrnun á
ráðstöfunar fé Framkvæmdasjóðs.
Rétt væri hjá ÁE að gengismunar-
sjóður væri úr sögunni með
samþykkt þessa frv. Ekki hefði
verið fjailað um hækkun afurða-
Jón G.
lána. Hinsvegar færi það eftir því,
hvern veg tækist að hamla gegn
verðbólgu, hvort þetta frumvarp
leiddi til lækkunar lánsfjárkostn-
aðar í sjávarútvegi eða ekki.
Ráðherra sagði bankakerfið eiga
við stórfellda erfiðleika að stríða.
Lánsfjárkreppa væri til staðar.
Hinsvegar væri innlánsfé í lána-
stofnunum nú 125,6 milljarðar í
stað 86,9 milljarða í fyrra, að vísu í
verðminni krónum.
Gengismunur
til sjávarútvegs
Eyjólfur Konráð Jónsson (S)
fagnáði orðum ráðherra, að ekki
stefndi í aukna erlenda skulda-
söfnun. Taldi hann rétt að fólk
fengi að spara eftir hliðstæðum
reglum, vaxtalega séð, og giltu um
útlán. Þá fagnaði hann yfirlýsingu
ráðherra um gengismunarsjóðinn,
énda eðlilegt, ef frv. yrði sam-
þykkt, að sjávarútvegurinn nyti
hugsanlegs gengismunar. EKJ
sagði endanlega afstöðu sína til
þessa frv. fara eftir þeim upplýs-
ingum, sem hann fengi við nánari
eftirgrennslan í þingnefnd um
málavexti, forsendur og afleiðing-
ar.
Gengistryggð afurða- og útflutningslán

■ sWMm

I Fola'<i'nu
«599» 'V, .
Þetta er bók fagurkerans á
sviði skáldskapar og telst til
bókmenntalegra tiðinda.
Hér má lesa um Ingvar
Ingvarsson og dætur hans,
Bjögga í Folaldinu og brúar-
mennina í Árvogum, frúna í
Miklagerði og leiðina í
Munaðarnes, konuna, sem
beið eftir bréfi frá Boston,
litlu stúlkuna, sem fékk
púpu í sálina, postulíns-
koppinn á Flatey og slysa-
tilburðinn í Kaupmanna*
höfn og loks Sigvalda garð*
meistara, dásemdina rauð-
hærðu og austanstrákinn.
Rautt í sárið eru listilega
sagðar sögur á fögru kjarn-
miklu máli, enda er Jón
Helgason landskunnur frá-
sagnarsnillingur.
Þorleifur Jónsson dregur
hvergi af sér í frásögn sinni.
Svið minninga hans spannar
allt ísland, 70 kaflar um
menn og málefni, þar á meðal
þjóðkunna stjórnmálamenn
og aðra framámenn, en
einkum þó það, sem mestu
varðar, alþýðu manna, ís-
lenzkan aðal til sjós og lands.
Þorleifur kemur vel til skila
stjórnmálaafskiptum sínum
og viðskiptum við höfuð-
f jendurna, krata og templara.
Hann er tæpitungulaus og
hreinskilinn og rammíslenzk-
ur andi litar frásögnina frá
upphafi til loka.
Skálateigsstrákurinn Þorleif-
ur Jónsson er margfróður og
afspyrnu skemmtilegur. Hver
sem les frásögn hans verður
margs vísari um mannlíf á
íslandi á öldinni, sem nú er að
líða.
Voru þingmenn meiri
skörungar og reisn Alþingis
meiri fyrr en nú? Upprisa
alþingismanna svarar þessu
að nokkru, en þar er að finna
mannlýsingar 55 alþingis-
manna og ráðherra eftir
háðfuglinn Magnús Storm.
Þessar mannlýsingar hans
einkennast af fjörlegum stíl
og fullkomnu valdi á kjarn-
góðu, hnökralausu máli og
margar eru þær stórsnjallar,
einkum hvað varðar hið bros-
lega í fari viðkomandi. Bregð-
ur þá fyrir á stundum dálítið
meinlegri hæðni.
Magnús Stormur bjó Upprisu
alþingismanna undir prentun
stuttu fyrir andlát sitt og
sjálfur mun hann hafa talið
marga þessara palladóma
meðal þess bezta, sem hann
lætur eftir sig á prenti.